Nja, 't heeft nog lang geduurd...

Kijk toch eens aan, Romney doet niet mee aan de Amerikaanse presidentsverkiezingen van 2016. Dat is dan midden in de periode waarin hij in alle "serieuze" commentariaten als de nummer één kandidaat stond vermeld. En dat is dan ook twee weken nadat ze van een alleen maar "speelse" commentator hadden kunnen vernemen:

"En ten derde is er Romney! De man die al twee keer een "loser" was zou het nog een derde keer willen proberen. Een bekende naam, dus, geen woorden aan vuil maken; ik geloof nooit dat die zelfs maar de nominatie binnen haalt."(1)

Ik weet het, ik weet het: wie leest nu zoiets? Maar toch denk ik dat ik het als een fraaie "1 - 0 voor Koen" ga beschouwen. Zo mooi als met Palin, vier jaar geleden, toen ik maand na maand breed grijzend de links kon opstapelen, met onder andere "de Democraten zijn bang van Palin", zo mooi zal het natuurlijk niet vaak meer worden: al die mensen waren natuurlijk al lang weer vergeten wat ze allemaal hadden uitgekraamd, resp. opgezogen, toen hier de triomferende "Exit Palin" post verscheen: maar het was toch maar gebeurd.

Eens kijken, Jeb Bush als nieuwe nummer één ziet er een stuk geloofwaardiger uit, maar ik kan me niet voorstellen dat die het haalt: die familienaam, man, toch... Zelfs de Amerikanen kunnen toch niet...?
Chris Christie lijkt me dan weer ondergewaardeerd, deze dagen. De man heeft die "raw power" waarmee we al eerder mensen president hebben zien worden. Natuurlijk, het klopt ook dat "zijn" schandaal - de affaire waarin het er op lijkt dat hij een enorm verkeersinfarct uitlokte om een weerspannige burgemeester te straffen - hem zwaar parten speelt in de publieke opinie. Maar ik denk dat de "raw power" zwaarder zal wegen dan de ballast: bij mij is hij nog bepaald niet afgeschreven.

"Afgeschreven", zoals in "een hoop andere namen die ik zie vermelden in zeer serieuze commentaren" (3). Laat me even heel duidelijk zijn, die laatste site neem ik wel degelijk heel serieus: en de man mag natuurlijk schrijven wie het goed doet in de "polls" van vandaag, zonder dat ik hem kwalijk neem dat Romney gisteren nog op kop stond. Maar de publieke opinie die nog Ben Carson Scott Walker, Ted Cruz, Mike Huckabee, Rand Paul en Rick Perry serieus neemt? Als je nu nog niet ziet dat het allemaal entertainment is, wanneer ga je het dan zien?

Maar één naam heb ik uit het lijstje geknipt dat ik net bedolven heb onder het hoongelach: Scott Walker. Daarvan schreef ik een paar weken geleden (1) dat ik niet wist waarom die daar tussen die kleine dwergen stond gepresenteerd, en daarvan vernemen we nu dat hij "al" midden in het pak staat. Nee, hij staat nog niet tussen de zwaargewichten zelf: dat zou, in dit stadium, nog veel te speels zijn. Maar als je 't mij vraagt: dat is wel een naam om serieus in de gaten te houden.

--------------------------------------------------
Update (de volgende dag): Kijk, hier is een screenshot van de site NBCnews (4):


Nota bene, "other luminaries", dus behalve Jeb Bush' familienaam die op (!) 99% (!) staat. Ik zou zeggen: zie je wat ik bedoel?

--------------------------------------------------
(1) http://speelsmaarserieus.blogspot.be/2015/01/acht-jaar-na-het-is-nog-te-vroeg-voor.html
(2) http://speelsmaarserieus.blogspot.be/2010/02/een-gedroomd-schot-op-doel.html
(3) http://politicalwire.com/2015/01/30/walker-surges-new-national-poll/
(4)  http://www.nbcnews.com/politics/first-read/romneys-not-so-subtle-parting-shot-jeb-bush-n296986

Acht jaar na "het is nog te vroeg voor Obama"...

Een "verjaardag" om niet te vergeten is er in geslaagd me uit mijn bloglethargie te doen ontwaken! Ruim acht jaar geleden schreef ik de post dat "het nog te vroeg voor Obama" was (1), en daarmee begon één van de blogonderwerpen waaraan ik het meest plezier heb beleefd: de Amerikaanse presidentsverkiezingen. En ach, dat er af en toe kleine foutjes in mijn inzichten en voorspellingen sluipen...

Destijds vond ik één van de charmes van die héél vroege fasen dat je zo heerlijk kon speculeren over namen waar je een anderhalf jaar later, wanneer "het" in volle gang was, niet eens meer van hoorde - terwijl ze daarvoor toch weken en weken lang zo in volle ernst door de pers werden gehaald. De enige manier om later nog te weten wie die namen dan wel waren is er ruim op voorhand eens een paar onder elkaar te zetten, en af en toe, zoveel jaar later, passeer je dan nog eens glimlachend opnieuw...

Deze keer voelt het ook veel minder aan als "de zeven dwergen"; dat wil zeggen, het onwetend publiek kent die namen nog niet, denkt bij zichzelf, "moet er dààrvan één president worden??" en wanneer we ze een jaar later elke dag op de voorpagina zien staan, dan zijn we al lang vergeten dat er ze er ooit als "dwergen" hebben uitgezien. Maar deze keer is het anders! Deze keer staat er, op dit moment toch, een Bush bovenaan de lijst! Dat heeft me al eens een bulderlach ontlokt, maar dat is daarmee iets wateriger geworden. Ik vond dat de arme man, met die naam, wel haast verplicht was om met al zijn bekwaamheden, maar diep in de grond weg te kruipen. Maar blijkbaar heeft hij bedacht: "een volk dat in 2004 "W" Bush (!) kan her-kiezen (!), dat volk is tot alles in staat. En kijk, hij staat op de lijst, en blijkbaar is hij meteen één van de zwaargewichten...

En ik geloof er geen woord van.

Een tweede grote naam is Chris Christie. Dat is al lang een zwaargewicht gouverneur van de Republikeinen , maar nadat hij in een schandaal is verwikkeld geraakt - heeft de man een verkeersinfarct uitgelokt om een weerbarstige burgemeester te straffen? - ziet zijn ster er een stuk minder stalend uit. Alleen, wie ook de kandidaat is, er is altijd wel een hoop modder die je kan gooien, en de verkiezing gaat dus in feite over de vraag of de kiezer bereid is dat particulier stuk modder over het hoofd te zien. Dat zou ik Christie's geval niet zomaar durven ontkennen: en dus is hij voor mij één van de zwaargewichten.

En ten derde is er Romney! De man die al twee keer een "loser" was zou het nog een derde keer willen proberen. Een bekende naam, dus, geen woorden aan vuil maken; ik geloof nooit dat die zelfs maar de nominatie binnen haalt.

Dan zijn er nog een hoop andere namen die we eerder wel tot de "dwergen" zouden rekenen. Perry, gezien zijn debacle de vorige keer. Verder Huckabee en Rand Paul, die er zelfs in de ogen van de Republikeinen als fundamentalisten uitzien, en Ted Cruz; de man waarvan ik al een hele tijd geleden beweerde dat hij de weg van Palin zou opgaan: een clowneske figuur die om één of andere reden door de media serieus werd genomen, hoewel ze op Speels maar Serieus konden lezen dat dat nergens voor nodig was!

Tenslotte is er nog een naam die ik hier (2) als één van de kleinere dwergen gepresenteerd zie, maar waarvan ik me echt afvraag of we die niet wat beter moeten bekijken: Scott Walker. Natuurlijk kennen al die onderzoekers de Amerikaanse politiek veel beter dan ikzelf, maar toch... De man zou om te beginnen rechts genoeg zijn voor het huidig Republikeins klimaat. Bovendien dacht ik dat hij niet bepaald een dwaas is, en verder is hij gouverneur van de belangrijke Amerikaanse staat Wisconsin: en zo slecht, dacht ik, doet hij echt niet? Tenslotte heeft hij tactisch een paar serieuze pluimen op zijn hoed staan. Na het doordrukken van een hoop neoliberale wetgeving (pluim 1) enkele jaren geleden slaagde de linkerzijde in het organiseren van een herkiezing van zijn gouverneurschap, en die heeft hij met glans gewonnen: pluim nummer 2. Wat natuurlijk voor de grootst mogelijk pret zorgde bij wat ik nu maar kies "de basis" zal noemen, en dat alleen al is een extra pluim waard.

En daarmee hebben we weer eens een lijstje namen uit die heel vroege fase van de Amerikaanse verkiezingen, en alweer een paar voorspellingen waar ik over een paar jaar hoop te komen opscheppen (3)... Maar het mooist van allemaal; het zou best wel fijn zijn als die naderende verkiezingen weer wat leven in dit blog geblazen kregen.

Vind ik toch.

------------------------------------
(1) http://speelsmaarserieus.blogspot.be/2007/01/amerikaanse-presidentsverkiezingen-2008.html
(2) http://politicalwire.com/2015/01/17/romney-leads-gop-pack/
(3) http://speelsmaarserieus.blogspot.be/2012/11/en-dan-een-laatste-terugblik.html

De welvaart van het kapitalisme

Op Twitter heeft iemand het over de paradox dat de ondernemingen weliswaar de welvaart creëren, maar die tegelijk ook "wegzuigen" uit de samenleving. U ziet direct, dit komt uit de "linkerzijde"; maar daar zit vaak genoeg voldoende "luciede links" om me toch te doen afvragen: waar kan hij het in 's hemelsnaam over hebben? In deze tijden van vakbondsacties die officiëel tegen stoten als "luxleaks" gaan, maar in realiteit hun medeslachtoffers in het gezicht spuwen (oh, die verongelijkte gezichtjes wanneer ze merken dat ze niet veel steun uit "onze" hoek krijgen...), elke stakingsdag opnieuw, probeer ik me dat als volgt voor te stellen.

Mijn ondernemer is X en die koopt een stuk hout voor 1 goudstuk. Hij gaat aan het werk (in mijn liberaal-kapitalistische wereld is hij ook nog de eigenaar van productiemiddelen als een hamer en een zaag; "kapitaal") en hij maakt er een meubel van. Daarover is de "rest van de wereld" zo te spreken dat hij zijn meubel voor 2 goudstukken kan verkopen. Welke welvaart heeft hij, om te beginnen, gecreëerd?

Zoals we allemaal weten is goud een metaal dat historisch zo goed als geen intrinsieke waarde heeft, dus voor het gemak rond ik die waarde een heel klein beetje af naar beneden: nul. Het maakt niet veel verschil als we onder ogen zien dat goud in een geïndustrialiseerde wereld een veel betere geleider is dan koper (dat heb ik me tenminste laten wijsmaken). Dus, afhankelijk van omgevingsfactoren zou goud wel eens evenveel waard kunnen zijn als koper, vermenigvuldigd met de factor waarmee het beter geleidt dan koper, en daarmee is de koek op: van 0.00001% van wat een zot er vandaag wil voor betalen naar 0.0000132% van wat een zot er vandaag voor wil betalen: rond toch maar af naar nul.

En dus zit de welvaart die mijn kapitalisme heeft gecreëerd niet in dat goud. De gecreëerde welvaart zit wel in dat meubel: dat er vroeger immers niet was. En in de echte wereld: de gecreëerde welvaart zit in al die huizen, wegen, auto's, computers, onderwijs- en entertainment mogelijkheden, geneesmiddelen en vele, vele andere producten die er vroeger immers niet waren. Maar als we een waarde op die productie willen kleven, en dus moeten vergelijken met "iets anders"; en als onze economie of ons denken (1) primitief genoeg is om voor die vergelijking "goud" (per gewicht) te kiezen (zodat de waarde van goud ineens vermeerdert alsof een alchemist van lood goud had gemaakt), wel, dan heeft X in mijn verhaal hierboven "2" welvaart gecreëerd. Eerste conclusie: de welvaart die de economie creëert is gelijk aan wat we in de boekhouding de "omzet" noemen.

En hoeveel winst is er vervolgens naar de onderneming gevloeid? "Winst" is een technisch concept; het is het mathematisch verschil tussen de opbrengsten en de kosten (en als dat verschil negatief is, dan noemen we het geen "winst", maar "verlies"). Voor het gemak ronden we alle opbrengsten af tot  de "omzet". De kosten waren één goudstuk om het stuk hout te kopen, dus er is een "winst" van 2 - 1 = 1 (altijd weer uitgedrukt in goudstukken; wat ook maar één van de vele simplificaties is die we doorvoeren).

Al die simplificaties zijn goed genoeg om het argument door te denken! De uitdaging is: vind nu maar eens een manier om welvaart nu ook terug uit de samenleving te "zuigen"! Minder makkelijk dan je denkt: probeer maar!

Als X voor zichzelf en zijn familie eten en drinken koopt zuigt hij zeer zeker geen welvaart weg: integendeel, het geld creëert nieuwe omzetten voor andere ondernemers (die immers al dat "eten en drinken" creëren), en het verandert niets als X er allerlei luxeproducten mee koopt. Het verandert ook niets als X er nog meer hamers en zagen mee koopt; of wat met andere woorden hetzelfde is: als hij zijn winsten investeert in nieuw kapitaal. Wéér omzetten gecreëerd voor andere ondernemers. Nog het minst van al "zuigt hij waarde weg" als hij met het nieuw kapitaal arbeiders aan het werk zet om nog meer meubels te maken, waar immers zoveel vraag naar is dat we ze als "welvaart" (h)erkennen: of waarom denk je dat ze anders verkocht konden worden?

Maar wat als hij ze fiscale paradijzen "aan de economie onttrekt"? De samenleving die nu minder pensioenen kan uitbetalen, minder wegen kan aanleggen en minder vuilnisdiensten kan organiseren is nu wel "armer" geworden - maar wat gebeurt er precies in dat fiscaal paradijs? Als daar de schatten in de vorm van stapels goudstukken en juwelen in grotten worden opgeslagen denk ik wel dat X "welvaart" aan de samenleving onttrekt: niemand heeft er dan immers iets aan, merk op: ook X zelf niet. Maar als X het feit dat hij meer voor zichzelf houdt alleen maar gebruikt om nu ook luxeyachten en privéjets te kopen... Dan creëert hij toch alleen maar wéér nieuwe omzetten voor ondernemers en meer nieuwe jobs voor mensen die anders geen jobs hadden? Dus in het slechtste geval heeft X dan andere jobs gecreëerd, en voor andere mensen dan wanneer het via de staat (of zoiets) was gepasseerd. Maar om dààruit af te leiden dat hij "welvaart heeft weggezogen" moet je véél assumpties maken; en véél vooraf bepaalde "conclusies" willen voorstellen alof ze wel degelijk resultaat van een beredenering zijn.

En die hoeven niet eens allemaal ideologisch van aard te zijn!

----------------------------------------
(1) als ik je nu zou vertellen dat zelfs Hayek het maar "een barbaars relikwie" heeft genoemd...? Oppassen met de toon van je reactie, hoor! Valstrik alert! Valstrik alert! Beep-beep-beep-beep...

Eén van die gevallen van miezerig machtsmisbruik, zeker?

Beschouw het volgende stukje kaart dat Mechelen en een paar kleine gemeenten aan de westelijke rand laat zien. De rode streep heb ik getrokken over het dunne lijntje dat de steenweg tussen Leest en Battel - en dus eigenlijk van Leest naar de oprit van de E19 (de dikke oranje lijn die van boven naar beneden over het scherm loopt) en naar Mechelen - voorstelt. Zeg nu zelf, niet iets waarmee we een gebeuren op de schaal van de Slag om Stalingrad zullen inleiden...



Maar soit. Ik zoem in op een heel klein stukje daarvan, eerder tegen Battel aan, waar je tussen twee rijen groene boomkruinen - die links beneden van het scherm in een V-vorm naar rechts vertrekken - een huis ziet, of beter: vermoedt. De bovenste van die twee rijen boomkruinen lijkt wel de rijbaan te bedekken, nietwaar? Dat is intussen wel nog steeds dat kleine steenwegje dat de rode lijn was in de eerste screenshot...



Het punt is, die reeks bomen "bedekt" ook werkelijk dat stuk rijbaan. Hier is hoe het beeld er op dat punt uitziet als je de rode lijn volgt van links naar rechts; van Leest naar Battel:



Je ziet het goed: compleet met bordje dat de voorrang regelt bedekt de tuin van dat huis de rechterbaan van dat stuk steenweg. Nu ja, de tuin zal er eerst geweest zijn, de steenweg zal later gekomen zijn. En het heeft iets charmants, hoor, die af en toe opduikende sporen van "de goede oude tijd", toen de steenweg van Leest naar Battel nog een verbeterd karrenspoor was, waar natuurlijk geen twee auto's naast elkaar moesten kunnen rijden: er waren nog helemaal geen auto's. Alleen, vandaag de dag staat er vanzelfsprekend geregeld een lange file, wanneer allemaal mensen vanuit Leest en achterliggende gemeentes als Tisselt, of die kant van Hombeek, of Kapelle, op weg zijn naar Mechelen of Antwerpen.

Iedereen die dat ziet heeft ongetwijfeld al lang gedacht: "hoe, dat wordt toch onteigend?". Inderdaad, dat is precies wat ik ook dacht toen ik het zelf voor het eerst zag: nu ongeveer 25 jaar geleden.

En dus, denk ik - en ik benadruk dat ik er helemaal niets van wéét, niet wie er woont, wie er beslissingen neemt en hoe dat hier gegaan is - te kunnen raden wat er ongeveer gebeurd is, ergens vanaf 25 jaar of veel meer geleden: alfamannetje met politieke connecties woont aan baan waar iedereen onteigend wordt om een fatsoenlijke steenweg aan te leggen. Alfamannetje gebruikt zijn lokale connecties om een daverend njet aan de rest van de wereld te geven, en alfamannetje lukt daar nog in ook. En 25 jaar of zelfs nog veel meer jaar later moeten mensen die wèl fatsoenlijke mensen zijn op weg naar hun werk in de file staan en krijgt de wereld zoveel voertuigen maal zoveel benzineverbruik extra luchtvervuiling te slikken.

Kortom, hoewel ik nogmaals benadruk dat ik alleen maar aan het raden ben, denk ik dat je gewoon voor je ogen een voorbeeld van dat miezerig machtsmisbruik te zien krijgt, dat kleine pontentaatjes nu eenmaal op hun niveau aan de rest van de wereld kunnen opleggen. En dat het alleen maar op micro-micro-micro schaal is hoe de wereld op alle schalen werkt...

... maakt het in feite allemaal nog véél erger.