Toen een tijdje geleden Paul Krugman zich in een postje (1) afvroeg waarom iets als bitcoin ook maar enige waarde zou hebben - in tegenstelling tot vragen als "waarom geloven mensen dat bitcoin waarde heeft, met als gevolg dat ze er nog iets voor betalen ook?" - kreeg hij meer reacties voor zijn (vind ik) ongelukkige titel dan om de uitstekende vraag. Ook de aanpak van "er zullen die en reden zijn waarom het niet veel waarde kan hebben en bovendien ben ik er tegen" leek me eerder nogal stoorzenderig. Hoe kan je op die manier verwachten veel antwoorden te krijgen?
Laat ik uit sympathie beginnen met mijn eigen poging! Volgens mij is de intrinsieke waarde, zoals ik heel recent (2) verklapt heb, van zowel bitcoin, als van papiergeld, als van goud, precies dezelfde: niets. Of desnoods, zo dicht bij "niets" dat het verschil met de gebruikte; de betaalde waarde van geen belang meer is. Een beetje zoals het me niet kan schelen of de waarde van mijn Dexia aandelen nu gezakt is naar 0 euro, dan wel 0.01 euro. Alleen, zelfs als je op één of andere mysterieuze manier op Speels maar Serieus bent aangeland kan ik me inbeelden dat die opinie van me je niet zo heel doorslaggevend lijkt...
Laten we ons dus liever afvragen wat Friedrich Hayek zou geantwoord hebben! Daarbij zal je misschien verrast zijn te vernemen dat Hayek er helemaal geen bezwaar tegen had dat de overheid zou meespelen:
"I feel I ought to tell the reader at the outset that in the field of money I do not want to prohibit government from doing anything except preventing others from doing things they might do better." (Denationalization of Money, Note to the Second Edition)
En misschien zou je nog eens opnieuw verrast zijn te vernemen dat Hayek het heel normaal vond dat een overheid een zekere waarde kon creëren voor papiergeld, door er eenvoudig belastingen in te heffen:
"A government must of course be free to determine in what currency taxes are to be paid and to make contracts in any currency it chooses (in this way it can support a currency it issues or wants to favour) (...)." (Denationalization of Money, chapter V, §4)
Neem daar eens een voorbeeld aan, libertariërs! In plaats van dat slappe "ik vind dat fractioneel bankieren minder goed werkt dan de goudstandaard en dus moet het verboden worden" (door wie, in godsnaam?) krijgen we een oneindig veel krachtiger standpunt. "Aangezien ik verwacht dat de vrije markt een veel beter soort geld zou ontwikkelen dan de overheid (redeneert Hayek) is het me volslagen worst als de overheid begint met haar eigen geld een voordeel toe te kennen". Nu, je hoeft het daarom niet te geloven, maar je zal met me eens zijn dat je nu van Hayek verwacht dat hij ook vertelt hoe een uitgever van een eigen papiergeld een functie kan uitoefenen analoog aan wat de overheid daar voor doet: namelijk ervoor zorgen dat je het geld altijd kan uitwisselen tegen iets anders; in het geval van de overheid: tegen belastingschuld.
Dat is precies waar Hayek inderdaad op antwoordt, en wel in chapter VIII van zijn "Denationalization of Money". De waarde van de uitgegeven munt zou ondersteund worden door een wettelijke verbintenis (ik neem aan dat hij bedoelt: een soort contract dat voor bevoegde rechtbanken afdwingbaar is) om het uitgegeven papier te wisselen tegen minimaal een vooraf bepaald aantal eenheden van andere munten (zoals de dollar, mark en Zwitsere Frank), die op hun beurt een welbepaalde hoeveelheid grondstoffen zou vertegenwoordigen. Het idee, lijkt me, is dat er een bodem ligt onder de waarde van je geld als je er voor zorgt dat het altijd minstens die hoeveelheid van die grondstoffen waard is, of het financiëel equivalent in munten uitgegeven door diverse overheden (en de keuze van die laatste zou in handen van de aanbieder zijn).
Behalve een wettelijke verplichting, bedoeld om een bodem te leggen, zou hij ook een intentie publiceren om te proberen de waarde van zijn munt zo constant mogelijk te houden. We weten immers al (3) dat het een groot probleem is wanneer de waarde van iets dat als geld moet gebruikt worden voortdurend stijgt: mensen zijn minder geneigd het uit te geven en de economie zou wel eens aan de grond kunnen lopen. En daarmee, denk ik, rekent hij er op zowel het probleem op te lossen dat geld een zekere waardevastheid moet hebben, als het probleem dat er geen artificiële reden mag zijn om er op te blijven zitten.
Nu mag je me zeker corrigeren als ik het bovenstaande zonder meer fout heb, en ook als ik gewoon de echte betekenis van dat chapter VIII te sterk heb versimpeld. In afwachting neem ik maar even aan dat het bovenstaande juist is, en... wat zien we dan gebeuren?
Volgens mij zien we gebeuren dat Hayek heel expliciet uitlegt waarom hij goud als een heel zwakke basis voor een geldsysteem ziet (je kan het immers niet naar believen of nodig bijmunten; je wordt beperkt door de beschikbare hoeveelheid; technologie enzovoort). En in dat geval zien we gebeuren dat hij impliciet - want in Hayeks tijd bestond bitcoin nu eenmaal nog niet - zegt dat bitcoin precies hetzelfde probleem heeft.
Maar in dat geval begin je ook te zien waar mijn eerdere "bezwaren" bij bitcoin precies over gingen. Krugman hoeft het niet met de Hayek-agenda eens te zijn, maar andere mensen vinden misschien wel dat er een manier moest zijn om een vrije markt het geldverkeer te laten organiseren. Misschien zou Hayek bitcoin al erkennen als een in principe bruikbare technologie? In dat geval denk ik dat we ook een heel precies antwoord hebben gekregen op de vraag wat voorbij die technologie de volgende stap moet zijn. Ik voel me zoals toen God aan Kaïn kwam vragen "waar is uw broer?": alsof Hayek ons komt vragen: waar is uw plafond?
-----------------------------------
(1) http://krugman.blogs.nytimes.com/2013/12/28/bitcoin-is-evil/?_r=0
(2) http://speelsmaarserieus.blogspot.be/2013/12/over-papiergeld-goud-en-bitcoin.html
(3) http://speelsmaarserieus.blogspot.be/2007/09/goud-kevers.html
EN http://speelsmaarserieus.blogspot.be/2008/11/deflatie-een-probleem.html
EN http://speelsmaarserieus.blogspot.be/2009/05/terug-naar-het-bankieren-van-vroeger.html
EN http://speelsmaarserieus.blogspot.be/2013/04/bitcoin-hoera-het-stijgt-hoewel.html
Posts tonen met het label bitcoin. Alle posts tonen
Posts tonen met het label bitcoin. Alle posts tonen
dinsdag 31 december 2013
zondag 29 december 2013
Ontmoediging bij platte simplismen
Vaak heb ik met "luciede links" conversaties gehad over mijn probleem om hun vaak terechte opmerkingen serieus te nemen. Als je geen moeite doet (was mijn opmerking) om afstand te nemen van die hallucinant platte simplismen ("het kapitalisme is de oorzaak van de armoede in de wereld"), simpel weerlegbaar door een simpele blik op geschiedenis; plus het inzicht dat oorzaken voor gevolgen moeten komen, en niet erna, waarom zou ik dan aan de rest van je opmerkingen veel belang hechten?
In dat perspectief - dit dateert van de vroegste jaren 2000 - was het al een laat stadium waarin me opviel dat precies hetzelfde (1) opgaat voor "luciede rechts". Bijvoorbeeld, als ik een hoop propaganda voor de vrije markt zie - een onderwerp dat sterk genoeg staat om geen propaganda nodig te hebben - door mensen die graag zwaaien met Hayek zonder een flauw benul wat daar eigenlijk in staat, dan zinkt de moed me wel eens in de schoenen.
Laat staan wanneer het nog veel erger is, en het gaat om iemand die heel goed (lees: "nog veel beter dan ikzelf") weet wat er in Hayek staat - tot het punt dat ik hem al een paar keer om verduidelijking heb gevraagd. We praten over de twitteraar "Taking Hayek Seriously". Alleen, de ideeën van het libertarisme zijn zodanig gedegenereerd in een religieus dogma dat de platste verdraaiingen toegelaten zijn wanneer dat dogma niet altijd klopt met de werkelijkheid. Kortom, Paul Krugman is de duivel. En dus regent het nu retweets bij een column van Krugman, waar die zijn problemen uitdrukt bij bitcoin (2). Hier zijn enkele voorbeelden:
Het internet staat er vol mee en "Taking Hayek Seriously" is zijn profeet: "Krugman haat vrijheid"; "freedom is evil"...
En niemand van al die mensen schijnt er aan te denken dat ze doodeenvoudig kunnen gaan kijken wat Krugman schrijft. Laat staan dat andere mensen ook kunnen gaan kijken, en doodeenvoudig kunnen vergelijken met wat dit stuk "rechterzijde" weer allemaal uitkraamt.
Krugman zegt dat je in de economie kan nadenken over hoe iets werkelijk in mekaar zit, en daarnaast, als een heel ander onderwerp, hoe je zou willen dat iets in mekaar zit. Het onderwerp dat Krugman interesseert is dat je voor "geld" twee eigenschappen nodig hebt, waaraan Krugman in het geval van bitcoin sterk twijfelt: het moet bruikbaar zijn (en gebruikt worden) als ruilmiddel, en bruikbaar zijn (en gebruikt worden) als manier om waarde op te slaan. En dat is een heel valabel onderwerp! Dat is precies mijn onderwerp, wanneer ik me al een paar keer heb afgevraagd of, en hoe, bitcoin bruikbaar is om een "oud maar goed" idee van Hayek te realiseren (3)! Van mij moet Krugman dat geen goede vraag vinden om samen met hem in te zien: bitcoin zoals het nu is werkt waarschijnlijk niet.
Dat "heel ander" onderwerp; hoe we zouden willen dat de wereld is, beschrijft Krugman in zijn post als een idee van nog iemand anders (Charlie Stross), en het klopt; de kern van waarheid die nu zo wreed door een bepaald stuk rechterzijde wordt verdraaid en verwrongen, is dat hij het met die opinie wel eens is: de voorstanders van bitcoin zijn vaak voorstanders als onderdeel van die libertarische anti-staat visie. Maar zoals hij er dan heel duidelijk bij zegt:
"Stross doesn’t like that agenda, and neither do I; but I am trying not to let that tilt my positive analysis of BitCoin one way or the other."
Dus datgene waarvan de hele meute wil doen uitschijnen dat "Krugman hates freedom" is nu juist uitdrukkelijk wat hem nauwelijks interesseert. En het onderwerp waar Krugman het hier en bij eerdere gelegenheden wel over had: de problemen die er nu eenmaal werkelijk met bitcoin zijn, daar reppen ze met geen woord van.
Dus wat is nu het verschil met de litanie die je per de gevestigde kerk moet kunnen opzeggen wanneer je geen argumenten meer hebt?
En als ze, weer eens, heel verwonderd zullen zijn omdat ze buiten hun eigen gevestigde kerkelijkheid zo weinig serieus genomen worden; of zelfs dat mensen een tikje ontmoedigd raken wanneer ze dat soort stoten midden in hun eigen rechtse kamp aantreffen: wel, dat is nu, net zoals mijn ervaringen van destijds met luciede links, een heel, heel groot deel van de reden. En mag ik er even aan herinneren dat het niet de eerste keer is (4)...?
-------------------------------------------
(1) http://speelsmaarserieus.blogspot.be/2006/09/de-opvallende-parallel-tussen-dom_26.html
(2) http://krugman.blogs.nytimes.com/2013/12/28/bitcoin-is-evil/?_r=0
(3) http://speelsmaarserieus.blogspot.be/2013/03/bitcoin-en-friedrich-hayek.html
EN http://speelsmaarserieus.blogspot.be/2013/04/bitcoin-ik-pleit-voor-een-kopernikaanse.html
(4) http://speelsmaarserieus.blogspot.be/2013/02/het-is-de-schuld-van-paul-krugman.html
In dat perspectief - dit dateert van de vroegste jaren 2000 - was het al een laat stadium waarin me opviel dat precies hetzelfde (1) opgaat voor "luciede rechts". Bijvoorbeeld, als ik een hoop propaganda voor de vrije markt zie - een onderwerp dat sterk genoeg staat om geen propaganda nodig te hebben - door mensen die graag zwaaien met Hayek zonder een flauw benul wat daar eigenlijk in staat, dan zinkt de moed me wel eens in de schoenen.
Laat staan wanneer het nog veel erger is, en het gaat om iemand die heel goed (lees: "nog veel beter dan ikzelf") weet wat er in Hayek staat - tot het punt dat ik hem al een paar keer om verduidelijking heb gevraagd. We praten over de twitteraar "Taking Hayek Seriously". Alleen, de ideeën van het libertarisme zijn zodanig gedegenereerd in een religieus dogma dat de platste verdraaiingen toegelaten zijn wanneer dat dogma niet altijd klopt met de werkelijkheid. Kortom, Paul Krugman is de duivel. En dus regent het nu retweets bij een column van Krugman, waar die zijn problemen uitdrukt bij bitcoin (2). Hier zijn enkele voorbeelden:
Het internet staat er vol mee en "Taking Hayek Seriously" is zijn profeet: "Krugman haat vrijheid"; "freedom is evil"...
En niemand van al die mensen schijnt er aan te denken dat ze doodeenvoudig kunnen gaan kijken wat Krugman schrijft. Laat staan dat andere mensen ook kunnen gaan kijken, en doodeenvoudig kunnen vergelijken met wat dit stuk "rechterzijde" weer allemaal uitkraamt.
Krugman zegt dat je in de economie kan nadenken over hoe iets werkelijk in mekaar zit, en daarnaast, als een heel ander onderwerp, hoe je zou willen dat iets in mekaar zit. Het onderwerp dat Krugman interesseert is dat je voor "geld" twee eigenschappen nodig hebt, waaraan Krugman in het geval van bitcoin sterk twijfelt: het moet bruikbaar zijn (en gebruikt worden) als ruilmiddel, en bruikbaar zijn (en gebruikt worden) als manier om waarde op te slaan. En dat is een heel valabel onderwerp! Dat is precies mijn onderwerp, wanneer ik me al een paar keer heb afgevraagd of, en hoe, bitcoin bruikbaar is om een "oud maar goed" idee van Hayek te realiseren (3)! Van mij moet Krugman dat geen goede vraag vinden om samen met hem in te zien: bitcoin zoals het nu is werkt waarschijnlijk niet.
Dat "heel ander" onderwerp; hoe we zouden willen dat de wereld is, beschrijft Krugman in zijn post als een idee van nog iemand anders (Charlie Stross), en het klopt; de kern van waarheid die nu zo wreed door een bepaald stuk rechterzijde wordt verdraaid en verwrongen, is dat hij het met die opinie wel eens is: de voorstanders van bitcoin zijn vaak voorstanders als onderdeel van die libertarische anti-staat visie. Maar zoals hij er dan heel duidelijk bij zegt:
"Stross doesn’t like that agenda, and neither do I; but I am trying not to let that tilt my positive analysis of BitCoin one way or the other."
Dus datgene waarvan de hele meute wil doen uitschijnen dat "Krugman hates freedom" is nu juist uitdrukkelijk wat hem nauwelijks interesseert. En het onderwerp waar Krugman het hier en bij eerdere gelegenheden wel over had: de problemen die er nu eenmaal werkelijk met bitcoin zijn, daar reppen ze met geen woord van.
Dus wat is nu het verschil met de litanie die je per de gevestigde kerk moet kunnen opzeggen wanneer je geen argumenten meer hebt?
En als ze, weer eens, heel verwonderd zullen zijn omdat ze buiten hun eigen gevestigde kerkelijkheid zo weinig serieus genomen worden; of zelfs dat mensen een tikje ontmoedigd raken wanneer ze dat soort stoten midden in hun eigen rechtse kamp aantreffen: wel, dat is nu, net zoals mijn ervaringen van destijds met luciede links, een heel, heel groot deel van de reden. En mag ik er even aan herinneren dat het niet de eerste keer is (4)...?
-------------------------------------------
(1) http://speelsmaarserieus.blogspot.be/2006/09/de-opvallende-parallel-tussen-dom_26.html
(2) http://krugman.blogs.nytimes.com/2013/12/28/bitcoin-is-evil/?_r=0
(3) http://speelsmaarserieus.blogspot.be/2013/03/bitcoin-en-friedrich-hayek.html
EN http://speelsmaarserieus.blogspot.be/2013/04/bitcoin-ik-pleit-voor-een-kopernikaanse.html
(4) http://speelsmaarserieus.blogspot.be/2013/02/het-is-de-schuld-van-paul-krugman.html
zondag 22 december 2013
Over papiergeld, goud en bitcoin
Een tijdje geleden publiceerde Hoogleraar in de Economie Gert Peersman een column over bitcoin. Sceptisch optimist over bitcoin (1), en verder geïnteresseerde leek in de economie als ik ben heb ik er geprobeerd iets bij te leren. Voor mij was het een nuttig artikel, onder andere omdat het "thought provoking" was. De thoughts raakten eerst geprovoked bij het volgende stukje:
Ik twijfel er niet aan dat het op zich waar is; ik heb zelf iets dergelijks geprobeerd als "reden" waarom mensen eerder metaalgeld dan papiergeld zouden preferen (2). Alleen: het was nogal ironisch bedoeld, vermits bleek dat de mensen nu juist wel papiergeld wilden. En dus zette het "voorbeeld" ons alleen maar op weg naar wat volgens mij het basisinzicht is. Als goud een miljoen (zuiver symbolisch bedoeld) keer meer waard is dan de intrinsieke waarde die het als sieraden en potentiële tanden heeft; dan doet het er toch niet toe of de intrinsieke waarde "nul" of "één" is? Dan is de potentiële crash, de dag dat het van dat miljoen naar zijn intrinsieke waarde van één gaat, de facto toch even groot als die van bitcoin, de dag dat het aan zijn intrinsieke waarde van nul noteert? Of uitgedrukt in de termen van Warren Buffett van een tijdje geleden (3); als je ziet hoeveel landbouwgrond, grote bedrijven etc je er "vandaag" mee kan kopen; en "morgen" blijft alleen de mogelijkheid uit het artikel over er tanden en sieraden van te maken ; wat denk je dat dat er dan met die "waarde" zal gebeuren?
Een eerste hypothese is nu dat iemand me welwillend komt vertellen waarom het bovenstaande niet juist is: alvast bedankt. Een tweede hypothese is dat we (inderdaad) nog steeds met de vraag zitten: waarom zou goud wel een "waarde" hebben, en bitcoin niet? En alsof het artikel zich daar eigenlijk wel van bewust is krijgen we even verder:
Dus: het verschil tussen de euro en de bitcoin is geen kwestie van "intrinsieke waarde", maar van het feit dat de overheid het (op zich quasi waardeloos) papier een waarde verleent: door er de belastingen in aan te rekenen. Dat is alvast plausibel omdat ik iets heel gelijkaardigs heb gelezen over een heel breed politiek spectrum. Zowel Graebers "Debt" als Hayeks "Denationalization of Money "zeggen ongeveer precies dat.
Alleen is een papieren euro nog altijd geen goud. Netto resultaat, in mijn opinie, is dat goud in termen van intrinsieke waarde precies zoals bitcoin ver, ver boven zijn niveau speelt, en dat we nog altijd niet weten waarom. Merk dan eerst op dat in elk van de drie gevallen de waarde voortkomt uit de verwachting dat "iemand" het zal willen aanvaarden. Dat roept bij abstracte geesten echter de spiegelbeeldvraag op: wie zal het willen aanbieden? Met één stap kom je dan bij het inzicht dat, als iets te schaars is in vergelijking met de economie, niemand belang heeft ermee te betalen, vermits de schaarste alleen al zal maken dat het voortdurend in waarde stijgt. Dat betekent dat schaarse voorwerpen wel uitstekend zijn voor de functie dat geld waarde moet kunnen opslaan en behouden, maar niet voor die heel andere functie dat je het ook moet kunnen en willen gebruiken als ruilmiddel. Maar als het niet de bedoeling en de verwachting is dat je het zal uitgeven, dan kom je bij de vraag waarom je het dan nog zou aanvaarden. Het enige wat overblijft is het idee dat iemand anders het zal willen aannemen - en wat is nu nog het verschil met die beroemde tulpenbollen van destijds?
Kortom, noch papier, noch bitcoin, noch goud hebben een intrinsieke waarde die zelfs maar een astronomisch aantal nullen na de komma in de buurt komt van wat mensen er voor willen geven. En dan is het feit dat de waarde mijn nikkel van die vorige post (2) nog altijd hoger is dan die van papier (laat staan nul) even irrelevant als het feit dat het voor goud nog een microscopisch klein beetje hoger is. En de reden waarom mensen er quasi oneindig veel meer voor willen geven ligt aan dat "primitief bijgeloof" waar Hayek het ook al over had.
Dus denk ik dat je voor goud hetzelfde moet concluderen als voor bitcoin, namelijk dat het die waarde weer zal verliezen. Nu denk ik niet dat dat voor morgen zal zijn. Er zijn zeven miljard mensen en een heel groot deel daarvan zit nog in voldoende primitieve economieën om goud, niet als primitief bijgeloof maar in die primitieve economie bij gebrek aan alternatief, nog heel lang te ondersteunen. Ze groeien anders wel snel, de laatste decennia...
-----------------------------------
(1) Op het moment van schrijven was er een link naar te vinden, hier: http://www.feb.ugent.be/fineco/gert_files/Popular.html
(2) http://speelsmaarserieus.blogspot.be/2013/11/wij-willen-papier-geld.html
(3) http://speelsmaarserieus.blogspot.be/2012/02/warren-buffett-over-goud.html
Ik twijfel er niet aan dat het op zich waar is; ik heb zelf iets dergelijks geprobeerd als "reden" waarom mensen eerder metaalgeld dan papiergeld zouden preferen (2). Alleen: het was nogal ironisch bedoeld, vermits bleek dat de mensen nu juist wel papiergeld wilden. En dus zette het "voorbeeld" ons alleen maar op weg naar wat volgens mij het basisinzicht is. Als goud een miljoen (zuiver symbolisch bedoeld) keer meer waard is dan de intrinsieke waarde die het als sieraden en potentiële tanden heeft; dan doet het er toch niet toe of de intrinsieke waarde "nul" of "één" is? Dan is de potentiële crash, de dag dat het van dat miljoen naar zijn intrinsieke waarde van één gaat, de facto toch even groot als die van bitcoin, de dag dat het aan zijn intrinsieke waarde van nul noteert? Of uitgedrukt in de termen van Warren Buffett van een tijdje geleden (3); als je ziet hoeveel landbouwgrond, grote bedrijven etc je er "vandaag" mee kan kopen; en "morgen" blijft alleen de mogelijkheid uit het artikel over er tanden en sieraden van te maken ; wat denk je dat dat er dan met die "waarde" zal gebeuren?
Een eerste hypothese is nu dat iemand me welwillend komt vertellen waarom het bovenstaande niet juist is: alvast bedankt. Een tweede hypothese is dat we (inderdaad) nog steeds met de vraag zitten: waarom zou goud wel een "waarde" hebben, en bitcoin niet? En alsof het artikel zich daar eigenlijk wel van bewust is krijgen we even verder:
Dus: het verschil tussen de euro en de bitcoin is geen kwestie van "intrinsieke waarde", maar van het feit dat de overheid het (op zich quasi waardeloos) papier een waarde verleent: door er de belastingen in aan te rekenen. Dat is alvast plausibel omdat ik iets heel gelijkaardigs heb gelezen over een heel breed politiek spectrum. Zowel Graebers "Debt" als Hayeks "Denationalization of Money "zeggen ongeveer precies dat.
Alleen is een papieren euro nog altijd geen goud. Netto resultaat, in mijn opinie, is dat goud in termen van intrinsieke waarde precies zoals bitcoin ver, ver boven zijn niveau speelt, en dat we nog altijd niet weten waarom. Merk dan eerst op dat in elk van de drie gevallen de waarde voortkomt uit de verwachting dat "iemand" het zal willen aanvaarden. Dat roept bij abstracte geesten echter de spiegelbeeldvraag op: wie zal het willen aanbieden? Met één stap kom je dan bij het inzicht dat, als iets te schaars is in vergelijking met de economie, niemand belang heeft ermee te betalen, vermits de schaarste alleen al zal maken dat het voortdurend in waarde stijgt. Dat betekent dat schaarse voorwerpen wel uitstekend zijn voor de functie dat geld waarde moet kunnen opslaan en behouden, maar niet voor die heel andere functie dat je het ook moet kunnen en willen gebruiken als ruilmiddel. Maar als het niet de bedoeling en de verwachting is dat je het zal uitgeven, dan kom je bij de vraag waarom je het dan nog zou aanvaarden. Het enige wat overblijft is het idee dat iemand anders het zal willen aannemen - en wat is nu nog het verschil met die beroemde tulpenbollen van destijds?
Kortom, noch papier, noch bitcoin, noch goud hebben een intrinsieke waarde die zelfs maar een astronomisch aantal nullen na de komma in de buurt komt van wat mensen er voor willen geven. En dan is het feit dat de waarde mijn nikkel van die vorige post (2) nog altijd hoger is dan die van papier (laat staan nul) even irrelevant als het feit dat het voor goud nog een microscopisch klein beetje hoger is. En de reden waarom mensen er quasi oneindig veel meer voor willen geven ligt aan dat "primitief bijgeloof" waar Hayek het ook al over had.
Dus denk ik dat je voor goud hetzelfde moet concluderen als voor bitcoin, namelijk dat het die waarde weer zal verliezen. Nu denk ik niet dat dat voor morgen zal zijn. Er zijn zeven miljard mensen en een heel groot deel daarvan zit nog in voldoende primitieve economieën om goud, niet als primitief bijgeloof maar in die primitieve economie bij gebrek aan alternatief, nog heel lang te ondersteunen. Ze groeien anders wel snel, de laatste decennia...
-----------------------------------
(1) Op het moment van schrijven was er een link naar te vinden, hier: http://www.feb.ugent.be/fineco/gert_files/Popular.html
(2) http://speelsmaarserieus.blogspot.be/2013/11/wij-willen-papier-geld.html
(3) http://speelsmaarserieus.blogspot.be/2012/02/warren-buffett-over-goud.html
zondag 10 november 2013
Het waren alleen maar wat vraagjes, hoor
Het wil maar niet lukken met mijn Twitter avonturen. Af en toe passeren er daar best wel interessante onderwerpen, en af en toe leidt dat ondanks de legendarische 140 karakters tot boeiende uitwisselingen, maar meestal, in mijn geval toch, loopt heel het zaakje meteen gewoon dood. Neem nu deze:
De url verwijst naar een artikel (1) dat zegt:
"De gemiddelde belegger heeft te weinig goud in zijn portefeuille want het edelmetaal begint zich meer en meer als een currency of valuta te gedragen. Artigas verwijst daarbij naar het duale karakter van goud: deels consumptie maar deels ook een zeer interessante investering."
Nu heeft geld zeker die "duale functie" van "consumptie" - misschien een beetje eenvoudig uitgedrukt om te zeggen dat het gebruikt wordt (d.w.z. uitgegeven wordt als ruilmiddel), bijvoorbeeld (maar niet exclusief) voor consumptiegoederen - en van "investering": goud als middel om waarde naar de toekomst over te dragen; wie heeft dààr nog nooit van gehoord? Alleen, juist van dat eerste aspect, "consumptie", hebben we al grotere autoriteiten zien verklaren dat dat nu juist het probleem, het grote probleem, van goud als geldmiddel was (2). In twee woorden, als een ruilmiddel de neiging heeft om zelf in waarde te stijgen, dan gaan de gebruikers het al snel juist niet meer als ruilmiddel gebruiken, en juist wel meer als opslag van waarde, waardoor de circulatie daalt, hetgeen de waarde doet stijgen, zodat... Etcetera (3).
Dus je begrijpt dat ik wel eens graag had willen weten hoe en waarom precies goud nu toch dat "currency"-karakter zou verkregen hebben. Helaas heb ik daar tot op heden nooit antwoord mogen op ontvangen: zou daar ook nog een reden voor geweest zijn...?
Of neem deze! Niet minder interessant!
Wat we hier vernemen (en bepaald niet alleen hier) is dat de goudprijs eigenlijk gemanipuleerd wordt: en wel naar beneden (of wat had je nu gedacht?). Maar, zo vernemen we voortdurend, er is altijd wel ergens een munt waartegen het goud stijgt (als een raket), en dat is de barst in de wand waardoor het licht van de waarheid onweerstaanbaar naar buiten dringt. Het lijkt in sommige hoofden maar niet door te dringen dat heel veel munten nu eenmaal voortdurend sterk in waarde schommelen tegen elkaar. Dus als goud stabiel is in een bepaalde munt, in een periode waarin een andere munt tegen die eerste munt daalt, dan volstaat dat, en alleen dat, om te weten waarom goud zo sterkt stijgt: het is alleen maar die andere munt die daalt, punt, uit buiging, doek.
Maar desondanks bewijst (sic) de beweging in die ene munt dat goud "eigenlijk" gemanipuleerd wordt.
Nu was de tweet hierboven de barst waar de waarheid doorheen drong dat ondanks de prijsdalingen het fysieke goud recordverkopen haalde. En de conclusie hierboven, "when you suppress the price, physical disappears" lijkt me helemaal juist. Dus, we reconstrueren: als de manipuleerders met "papier"goud (de derivatenhandel, bijvoorbeeld) de goudprijs naar beneden manipuleren, dan toont het recordvolume... uimmm... dat de realiteit... uimmmm, uimmmmmmmmmmm... is dat de werkelijk waarde... hoger... is?
Zou hij daar héél zeker van zijn?
Analogie! Toen de Sovjet Unie de prijzen van fysiek graan "suppressed", omdat ze in naam van het volk vonden dat graan "betaalbaar" moest zijn, toen was het effect doodeenvoudig dat er geen grotere graanvolumes beschikbaar kwamen, maar wel langere rijen op het Rode Plein. De laag gehouden prijzen maakten graan immers schaars omdat niemand het aan die lage prijzen nog wilde aanbieden. Simpel, maar bonjour.
En dus moet je per logica waarop de twitteraar zelf beroep op deed besluiten dat, als de prijzen naar benenden waren gemanipuleerd, geen kat fysiek goud zou willen aanbieden. Of, wat mathematisch hetzelfde is, dat als er zoveel fysiek goud beschikbaar is, dat suggereert dat de marktprijzen eigenlijk... te hoog liggen!
Je begrijpt, ik had er graag het fijne van willen weten. Maar helaas... wéér geen antwoord.
----------------------------------------------
(1) http://slimbeleggen.net/world-gold-council-wil-witte-vlag-goud-strijken/
(2) http://speelsmaarserieus.blogspot.be/2013/04/bitcoin-hoera-het-stijgt-hoewel.html
(3) http://speelsmaarserieus.blogspot.be/2007/09/goud-kevers.html
De url verwijst naar een artikel (1) dat zegt:
"De gemiddelde belegger heeft te weinig goud in zijn portefeuille want het edelmetaal begint zich meer en meer als een currency of valuta te gedragen. Artigas verwijst daarbij naar het duale karakter van goud: deels consumptie maar deels ook een zeer interessante investering."
Nu heeft geld zeker die "duale functie" van "consumptie" - misschien een beetje eenvoudig uitgedrukt om te zeggen dat het gebruikt wordt (d.w.z. uitgegeven wordt als ruilmiddel), bijvoorbeeld (maar niet exclusief) voor consumptiegoederen - en van "investering": goud als middel om waarde naar de toekomst over te dragen; wie heeft dààr nog nooit van gehoord? Alleen, juist van dat eerste aspect, "consumptie", hebben we al grotere autoriteiten zien verklaren dat dat nu juist het probleem, het grote probleem, van goud als geldmiddel was (2). In twee woorden, als een ruilmiddel de neiging heeft om zelf in waarde te stijgen, dan gaan de gebruikers het al snel juist niet meer als ruilmiddel gebruiken, en juist wel meer als opslag van waarde, waardoor de circulatie daalt, hetgeen de waarde doet stijgen, zodat... Etcetera (3).
Dus je begrijpt dat ik wel eens graag had willen weten hoe en waarom precies goud nu toch dat "currency"-karakter zou verkregen hebben. Helaas heb ik daar tot op heden nooit antwoord mogen op ontvangen: zou daar ook nog een reden voor geweest zijn...?
Of neem deze! Niet minder interessant!
Wat we hier vernemen (en bepaald niet alleen hier) is dat de goudprijs eigenlijk gemanipuleerd wordt: en wel naar beneden (of wat had je nu gedacht?). Maar, zo vernemen we voortdurend, er is altijd wel ergens een munt waartegen het goud stijgt (als een raket), en dat is de barst in de wand waardoor het licht van de waarheid onweerstaanbaar naar buiten dringt. Het lijkt in sommige hoofden maar niet door te dringen dat heel veel munten nu eenmaal voortdurend sterk in waarde schommelen tegen elkaar. Dus als goud stabiel is in een bepaalde munt, in een periode waarin een andere munt tegen die eerste munt daalt, dan volstaat dat, en alleen dat, om te weten waarom goud zo sterkt stijgt: het is alleen maar die andere munt die daalt, punt, uit buiging, doek.
Maar desondanks bewijst (sic) de beweging in die ene munt dat goud "eigenlijk" gemanipuleerd wordt.
Nu was de tweet hierboven de barst waar de waarheid doorheen drong dat ondanks de prijsdalingen het fysieke goud recordverkopen haalde. En de conclusie hierboven, "when you suppress the price, physical disappears" lijkt me helemaal juist. Dus, we reconstrueren: als de manipuleerders met "papier"goud (de derivatenhandel, bijvoorbeeld) de goudprijs naar beneden manipuleren, dan toont het recordvolume... uimmm... dat de realiteit... uimmmm, uimmmmmmmmmmm... is dat de werkelijk waarde... hoger... is?
Zou hij daar héél zeker van zijn?
Analogie! Toen de Sovjet Unie de prijzen van fysiek graan "suppressed", omdat ze in naam van het volk vonden dat graan "betaalbaar" moest zijn, toen was het effect doodeenvoudig dat er geen grotere graanvolumes beschikbaar kwamen, maar wel langere rijen op het Rode Plein. De laag gehouden prijzen maakten graan immers schaars omdat niemand het aan die lage prijzen nog wilde aanbieden. Simpel, maar bonjour.
En dus moet je per logica waarop de twitteraar zelf beroep op deed besluiten dat, als de prijzen naar benenden waren gemanipuleerd, geen kat fysiek goud zou willen aanbieden. Of, wat mathematisch hetzelfde is, dat als er zoveel fysiek goud beschikbaar is, dat suggereert dat de marktprijzen eigenlijk... te hoog liggen!
Je begrijpt, ik had er graag het fijne van willen weten. Maar helaas... wéér geen antwoord.
----------------------------------------------
(1) http://slimbeleggen.net/world-gold-council-wil-witte-vlag-goud-strijken/
(2) http://speelsmaarserieus.blogspot.be/2013/04/bitcoin-hoera-het-stijgt-hoewel.html
(3) http://speelsmaarserieus.blogspot.be/2007/09/goud-kevers.html
Abonneren op:
Reacties (Atom)
