Problemen met de goudstandaard

In De Tijd van 2 maart verscheen een artikel dat verwees naar uitspraken van een aantal aanhangers van de goudstandaard:

http://blogs.tijd.be/bbb/2011/03/schaf-eens-een-centrale-bank-af-.html

En daarin trok het volgende citaat mijn meest welwillende aandacht:

"Als we teruggaan naar de goudstandaard en banken verplichten voor elke euro deposito’s maar 1 euro krediet te verstrekken, dan kunnen we centrale banken afschaffen. Niemand zou zijn bank bestormen, want je hebt de garantie dat je geld er ligt. Monetair beleid overlaten aan een paar centrale bankiers is geen vrijemarktfilosofie. Het is socialisme."

Dat verbaasde me heel erg omdat de laatste keer dat ik het nakeek "debet" nog altijd gelijk was aan "krediet", dus zo op het eerste zicht heb je daar geen goudstandaard voor nodig. Interessanter is "de garantie dat je geld er ligt". Ik vroeg me luidop af of het dan zo was dat de bank die een goudstuk krijgt ("deposito") en dat vervolgens uitleent ("krediet") er in slaagt dat goud tegelijk uit te lenen, en het tegelijk in de kluis te laten liggen? Ik zou haast gaan toegeven dat goud meer kan dan papiergeld.

Maar de meest serieuze aanhanger schreef onder de nick Goldonomic meteen dat de journalist dat fout had overgenomen. Waar het om ging was "100% reservebankieren". Namelijk maakte hij de volgende inzichtelijke vergelijking:

"100 % reservebankieren betekent in feite dat de bankier 0% van de deposito's mag uitlenen aan derden, net zomin als dat een parkeerwachter de in zijn garage geparkeerde auto's mag verhuren aan vreemdelingen."

Zeer interessant, inderdaad, omdat je je inderdaad kan inbeelden dat parkeerwachters voor de tijd van het parkeren de auto's voor gebruik mogen verhuren aan anderen - en dat dat zeer gemakkelijk tot problemen kan leiden die aan liquiditeitscrisissen doen denken. Ook de link in zijn commentaar vond ik erg verhelderend:

http://rothbard.be/blog/116-full-reserve-banking-heeft-het-vertrouwen-van-haar-spaarders-niet-nodig-

Hier krijgen we het verhaal van een wereld met enkel metaalgeld. Beeld je nu in dat je voor je internationaal betaalverkeer van Brugge naar Venetië moet met paard en kar, met in die kar een hele lading goudstukken. Dan voel je meteen dat het om veel redenen veel praktischer zou zijn dat goud af te geven aan een bank in ruil voor een "bankbiljet". Natuurlijk verwacht je dat je het biljet kan afgeven aan je lokale tegenpartij en dat die het weer kan inruilen tegen het goud: bijvoorbeeld omdat hij (of een eigen leverancier aan wie hij het zelf betaald heeft) zelf naar Brugge komt om er iets te kopen. En als dat goud er inderdaad ligt, dan hoeven de spaarders, beleggers en andere kredieteuren zich inderdaad geen vertrouwenskwesties te stellen.

Zeer juist, zeer interessant, maar... Daar heb je alweer de goudstandaard niet voor nodig. Hetzelfde zou opgaan als je overging op de schelpenstandaard, de tabakstandaard of zelfs de papierstandaard. Dus mijn eerste probleem is dat ik me bestookt zie met voorstellen over de goudstandaard, maar zie dat het gaat om iets dat je ook zonder goudstandaard kan doen.

Een tweede probleem heb ik met met het einde van het citaat. De goudstandaard zou toelaten een echt vrije markt systeem te gebruiken, terwijl wat wij doen "socialisme" is. Dat komt verdacht dicht bij het gescheld van dom rechts (1), terwijl ik hier echt wel wat eigen gewetensonderzoek mis. Als het werkelijk de bedoeling is dat deposito's gelijk zijn aan kredieten, dan zal je, met of zonder goud, enorme hoeveelheden overheidsoptreden nodig hebben. Er moet een verbod zijn, en er moet de mogelijkheid zijn goud dat je voor een vaste looptijd binnen krijgt voor precies dezelfde looptijd toch uit te lenen, en je zal enorme hoeveelheden controles nodig hebben om het allemaal en beetje in de gaten te houden. Ik kan het niet helpen maar dat lijkt in mijn ogen veel, en veel, en nog een keer veel meer op het communisme dan ons eigen systeem.

Er is nog een derde probleem. We hebben hier eerder gezien, "de geschiedenis leert" (en het is per zelfde logica die maakt dat "geld drukken" leidt tot "inflatie") dat er heel vaak problemen waren met gebrek aan geldmiddelen (2). Het gebrek aan liquiditeit dat "de economie in een economische wurggreep hield" was nu juist wat maakte dat er zoveel te verdienen viel met het nemen van een bepaald "risico". De bankiers ontdekten dat ze haast nooit alle deposito's in metaal in de kluizen nodig hadden, en dus het overschot konden uitlenen, en vrije ondernemers als ze nu eenmaal waren deden ze dat ook. En zeker heeft het bijhorende risico (dat teveel mensen tegelijk hun geld kwamen opvragen) zich geregeld voorgedaan - want anders was het geen "risico" - maar op dat moment was het alleen maar de ene crisis die de andere verving.

En mijn probleem nu - los van hoe we alweer zien dat de goudkevers in feite het risico nemen door vrije ondernemers willen weg reglementeren - is dat de voorstellen om het huidige systeem van "fractioneel bankieren" te vervangen door een "100% reserve bankieren" met geen woord reppen van de problemen rond gebrek aan liquiditeit. De Europeanen van destijds losten dat op door het plunderen van edelmetaal, rond de elfde eeuw in het Midden Oosten, en rond de zestiende eeuw in Zuid Amerika. Of je daar nog mee ver zal komen betwijfel ik, en van een strategie van "kop in het zand" betwijfel ik het ook.

--------------------------------------
(1) http://speelsmaarserieus.blogspot.com/2010/03/obamas-communistische-inspiratiebron.html
(2) http://speelsmaarserieus.blogspot.com/2009/05/terug-naar-het-bankieren-van-vroeger.html

Het waren niet de joden! (Of toch wel?)

Af en toe raak ik in discussie over het onderwerp "anti-semitisme in het Nieuw Testament". Het idee is, volgens de evangelieën hebben de joden Jezus vermoord, en dat is de reden waarom ze in het Christendom twee millennia vervolging hebben doorstaan. Dat is iets dat bepaald niet naar de zin is van verschillende mensen, en als je voorbeelden wil zien van hoe sommigen nog blijven ontkennen als de teksten van hun eigen bijbel ze recht onder hun neus worden geduwd, dan kijk je maar eens naar de discussies die zich hier afspeelden:

http://lvb.net/item/8716

of ook:

http://lvb.net/item/929#6181

Tot en met de vermoorde onschuld, dus. Alleen vernemen we vandaag in de serieuze pers dat de paus, en wel na lang nadenken (!), tot het besluit is gekomen dat we de joden niet verantwoordelijk kunnen stellen:

http://www.standaard.be/artikel/detail.aspx?artikelid=DMF20110302_169

Dank u wel, paus! Een hele opluchting! Alleen, oeps! De paus is wel al zover dat hij begrijpt dat je niet een heel volk kan verantwoordelijk stellen (misschien ook nog iets zeggen over de vele kleine foutjes die naar aanleiding van het misverstand zijn gemaakt, paus?), laat staan hun afstammelingen, maar alleen haar leiders. En dus... hebben de... joodse leiders het gedaan! (Je moet er maar opkomen.)

God - ver - ... maar wacht, ik dwaal af.

Hoe dan ook. Ik vind het verhaal zoals ik het bij Charles Vergeer heb gelezen overtuigender. De Romeinen hebben Jezus gekruisigd, omdat die in hun Keizerrijk aanspraak maakte op het koningschap van Judea: dat is tenminste wat ze zelf gezegd hebben, op het bordje dat ze bovenaan het kruis hebben geplaatst.

Maar ik ben blij dat, de volgende keer dat iemand nog zal ontkennen dat volgens het Christendom de joden Jezus vermoord hebben terwijl de bijbelteksten die dat wel degelijk zeggen hem recht in het gezicht staren, ik ook gewoon naar de paus zal kunnen verwijzen. Dat wou ik toch even registreren.

---------------------------------
De tekst van het artikel, De Standaard, 2 maart 2011:

Paus Benedictus XVI geeft het joodse volk in zijn nieuwste boek niet langer de schuld van de dood van Jezus Christus. Dat blijkt uit delen van het werk, Jezus van Nazareth - deel II, die woensdag zijn vrijgegeven.

In het boek past Benedictus een bijbelse en een theologische analyse toe om uit te leggen waarom het joodse volk als geheel niet verantwoordelijk kan worden gehouden voor de dood van Jezus. Eeuwenlang wordt het tegendeel al beweerd om de vervolging van joden te rechtvaardigen.

Bijdrage

Het Vaticaan leert al vijf decennia dat joden als volk niet verantwoordelijk zijn, maar joodse geleerden zeiden woensdag dat het boek van de paus een aanzienlijke bijdrage kan leveren aan het bestrijden van antisemitisme.

In 1965 liet het Vaticaan in het Tweede Vaticaanse Concilie al optekenen dat de joden als geheel niet verantwoordelijk kunnen worden gehouden voor de dood van Christus, een beslissing die de betrekkingen tussen katholieken en joden aanzienlijk verbeterde.

Analyse

Benedictus komt tot dezelfde conclusie, maar legt in een uitvoerige analyse uit waarom hij tot deze conclusie komt. Zijn boek is het vervolg op het werk Jezus van Nazareth, het eerste boek dat Benedictus als paus schreef. In het tweede deel behandelt de kerkvorst de dood en wederopstanding van Christus.

De paus komt tot de conclusie dat niet het Joodse volk, maar de joodse leiders, de 'Tempel-aristocratie', en enkele aanhangers van de figuur Barabas verantwoordelijk zijn voor de dood van Jezus. 'Hoe kan een heel volk op dat moment aanwezig zijn geweest om de dood van Jezus te eisen?' aldus Benedictus.

Twitter: 't zal wel niks voor mij geweest zijn...

Ik merk dat mijn interesse voor Twitter al heel snel begon te tanen, en na enkele dagen was het al van "ik moet nog eens gaan inloggen", en na nog een tijdje vergat ik het met dagen tegelijk. Ach, een mens (zoals ik, welteverstaan) voelt zich al snel schuldig omdat hij niet weet wat "facebook" en "ipad" en vele andere allemaal betekenen. Hoewel dat voor een stuk ook is omdat ik echt denk dat iedereen zich maar zit te concentreren op wat de nieuwste rage is, terwijl je zoveel interessantere dingen kan bestuderen: het ontstaan van het leven, de oorsprong van het universum, de filosofie van Speels maar Serieus, de betekenis van de Quantumfysica en zovele andere.

Maar toch, de twijfel blijft, en dus dacht ik, ik probeer eens met "Twitter" en we zien wel. Dus je kan niet zeggen dat ik een onwetende afgeslotene ben van het digitale leven, maar ik vind er niet veel aan. Misschien een andere keer, maar voorlopig haal ik heel het boeltje maar weer van dit blog af. Ik zet er toch niets meer op, en ik denk niet dat veel mensen mijn bijdragen zullen missen.

Nu, ik ben groot voorstander van al die experimenten en vormen van vooruitgang, absoluut. Maar ieder zijn smaak, nietwaar?