Zoals in de vorige post (1) gaat het er om dat je in Graebers Debt af en toe echte parels terug vindt. Het onderwerp is de geschiedenis van de "schuld" en dus ook geld, en geloof me, ik ben heus niet blind voor de "linkse" agenda die er in zit. Hij maakt veel goed door die agenda helemaal niet te verbergen, maar als het fout is, dan is het fout.
Maar laten we het hebben over een plaats waar hij het volgens mij erg juist heeft. Politiek, zegt hij ergens (en ik vertel het in mijn eigen woorden na) is het domein waar iets waar wordt wanneer voldoende mensen het geloven.
En ik zit er met open mond op te kijken! Zo had ik het nog nooit bekeken. En verdomd, ik denk dat het waar is! Hij geeft er nog onmiddellijk het volgende voorbeeld bij: als iedereen gelooft dat ik de Koning van Frankrijk ben, dan ben ik ook de Koning van Frankrijk. En je krijgt meteen mee: maar het is van het grootste belang dat iedereen niet beseft dat het alleen maar van die universele opinie afhangt. Als de mensen namelijk dat doorhebben, dan veranderen de magische goudstukken weer in doodgewone keien.
En zeg nu zelf: wat zijn "mensen van adel"? Wel, dat is toch niets anders dan de verzameling mensen waarvan wij per conventie denken en zeggen dat ze van adel zijn? Natuurlijk is dat intussen, tenminste in onze wereld, omgezet in een beleefde fictie die toelaat dat een deel van de betrokkenen er zelf in kunnen geloven (2). Maar verder gelooft niemand het , en dat is dan ook precies de reden waarom er nog nauwelijks consequenties aan verbonden zijn. Maar in al die vroegere tijden of huidige samenlevingen waarin het wel nog allemaal heel serieus is: daar is iemand toch alleen maar de Koning van Frankrijk omdat praktisch iedereen dat gelooft?
(Wat is trouwens een "generaal"? Ha, een generaal is iemand die een heel militair apparaat ter beschikking heeft om anderen te doen geloven dat hij een generaal is (met alle consequenties vandien). En zo kunnen we er nog een hoop bijdoen.)
Voor Graeber is de vraag "wat is geld?". De simpele realiteit is "geld is datgene waarvan de mensen geloven dat het geld is". Het is dus een politieke kwestie. Immers, Graeber definiëerde net alle onderwerpen waarvoor geldt dat een voldoende breed geloof ze ook waar maakt als politieke kwesties. En dus zie je in een flits de reden waarom er over dit onderwerp zoveel propaganda wordt gemaakt. Bijvoorbeeld, een bezittende klasse die beseft dat overheden wel eens hun bezit kunnen afpakken of op andere manieren (wie heeft er nog nooit van "inflatie" gehoord?) kan aantasten, die wil natuurlijk niets liever dan iedereen doen geloven dat alleen goud en zilver "echt geld" zijn, en dat al de rest, de overheid op kop, bedrog is. Of bijvoorbeeld, een politieke religie die aan de andere kanht van het spectrum niets liever wil dan de eigenaars onteigenen, die zal er alles aan doen om iedereen te doen geloven dat om het even wat geld mag zijn, zo lang het maar niet datgene is wat in de zakken van de bezittende klasse zit.
Want als genoeg mensen het geloven, dan is het nog waar ook.
---------------------------------------
(1) http://speelsmaarserieus.blogspot.be/2012/06/graeber-het-ontstaan-van-het.html
(2) http://speelsmaarserieus.blogspot.be/2007/01/hij-wil-respect-en-ontzag.html
(3) http://speelsmaarserieus.blogspot.be/2009/11/de-ideologie-van-de-bezittende-klasse.html
Geen opmerkingen:
Een reactie posten