Wat natuurlijk wel toeval was, is dat ik juist boeken zat te lezen over de impact van infectieziekten op de geschiedenis, toen kleuter Simon door longontsteking werd geveld (1). En ineens schiet me te binnen dat ik iets niet kan plaatsen in onze normale manier van denken binnen evolutetheorie!
Eerst die normale manier van denken. Als een infectie een gastorganisme aanvalt zijn er drie mogelijke uitkomsten:
- De infectie doodt het gastorganisme
- Het gastorganisme doodt de infectie
- Er komt een evenwicht tot stand.
So far, so good.
Eén van de manieren waarop mogelijkheden 1 en 2 tot stand komen is koorts. Bacteriën houden van onze standaard 36 graden plus, maar vanaf 37 graden en meer krijgen ze het benauwd. Dus ons lichaam maakt koorts als afweermechanisme. Individuen die koorts maakten kregen meer nakomelingen dan organismen die dat niet konden, en met het verloop van de generaties zijn we allemaal de nakomelingen, en dus erfgenamen van de kenmerken die koorts doen opkomen.
Maar het mechanisme is niet bijzonder fijn afgesteld. Koorts maken en volhouden is uitputtend, en verder brengt de oplopende warmte ook onze eigen lichamen schade toe. Vanaf een bepaald punt halen de kosten de opbrengsten in, en het organisme sterft aan zijn eigen afweermechanisme. Dat is waarom er nu een industrie van koortsremmers bestaat, hoewel het eigenlijk een verdedigingsmechanisme van ons lichaam is.
Maar beeld je nu in dat het mechanisme wel bijzonder fijn was afgesteld. Beeld je in dat niemand ooit meer dan, pakweg, 39 graden koorts kreeg, omdat onze lichamen dan zelf voor terugkoppelende mechanismen zorgden. Zie je het voor je? "Voorouders die door kleine variaties terugkoppelende mechanismen begonnen op te bouwen kregen maar nakomelingen" (etcetera etcetera) "en nieuwe variatie in een populatie waarin iedereen al over basismechanismen beschikte..." (etcetera etcetera) "en op het einde beschikt iedereen over heel fijn afgestelde koortswerende mechanismen." Dat zijn redeneringen die we in de theorie heel vaak opzetten, bijvoorbeeld als het gaat om de vraag hoe we van een lichtgevoelige cel heel fijn afgestelde mechanismen als ogen hebben ontwikkeld (1).
Maar met dodelijke koorts is dat niet zo.
Aangenomen dat er daarmee geen reden is om te twijfelen aan de evolutietheorie vraag ik me af waarom die terugkoppelingsmechanismen niet geëvolueerd zijn. Bijvoorbeeld bestaat er ergens op de schaal van de biochemie een reden waarom het proces niet op gang komt. Er moet immers een "pad" bestaan, een manier waarop je doorheen lange generaties in kleine stapjes tot een bepaald resultaat komt. Met het oog lukt dat omdat je je eerst lichtgevoelige cellen kan inbeelden, en daarna dat de ene kant wel maar de andere kant niet door een laagje pigmentcellen ("variatie") is bedekt, en daarna dat het weefsel waarop ze zitten een rechte dan wel een gekromde lijn (nog meer "variatie") vormen ("etcetera etcetera") en op het einde hebben alle nakomelingen van dat pad wel, en alle anderen geen nakomelingen.
Misschien kunnen "we" (wij, de mensheid) aantonen dat een dergelijk pad voor koortswerende terugkoppelingsmechanismen onmogelijk, of minstens erg onwaarschijnlijk is. Of misschien kunnen we een heel andere soort reden bedenken. Of misschien weten we het gewoon niet.
----------------------------------
(1) http://speelsmaarserieus.blogspot.be/2013/07/kleuter-simon-heeft-longontsteking.html
(2) http://speelsmaarserieus.blogspot.be/2007/07/het-ontstaan-van-de-lichtgevoelige-cel.html
Geen opmerkingen:
Een reactie posten