Al vaak is me opgevallen dat het, in discussies, geweldig helpt als je niet alleen maar steeds weer op je eigen puntje zit te hameren, maar heel duidelijk zegt dat je het punt van de gesprekspartner ook in je ideeën meeneemt. Bijvoorbeeld, natuurlijk mogen de creationisten van mij zeggen dat "de wetenschap" ver van perfect is, lang niet alles weet, zich vaak veel te protserig en alwetend gedraagt... Als ze nu toch eens zouden durven erkennen - sterker nog: weten (1) - dat dat nu precies is wat de wetenschap(sfilosofie) sinds mensenheugenis van de daken schreeuwt.
Nobelprijzen worden zelden toegekend om te herhalen wat iedereen al wist...
Verder zal ik niet ontkennen dat ik mijn eigen raad ook op mezelf moet toepassen. En nu zie ik ineens een gedroomde gelegenheid dat ook werkelijk te doen! Namelijk, lees ik op het internet, is de hele crisis de schuld van de bankiers, en dat was al zo in 2008, en nu is het 2011, en nu tracteren de bankiers "ons" (de fatsoenlijke mensen) ons op een nieuwe ronde zware crisis!
En ineens dacht ik aan al mijn pogingen om allerlei mensen te doen inzien dat het onzinnig is al de problemen van een heel complexe realiteit aan één enkele factor toe te schrijven - vaak de overheid. Dus laat ik nu eens in plaats van "de overheid draagt wel schuld maar laten we toch de rol van (pakweg) de bankiers niet vergeten" uitleggen dat "de bankiers wel schuld dragen maar laten we toch de rol van (pakweg) de overheid niet vergeten".
Waarom staan de banken dan nu weer onder druk? Wel, de leverage zou wel eens, weer eens, veel groter kunnen zijn dan gedacht. Want, moet je weten, wanneer de banken belegden in staatsobligaties, dan werden die niet eens meegeteld bij het berekenen van de hoeveelheid eigen kapitaal, nodig om zaken te kunnen doen. En nu stijgt het risico dat minstens sommige overheden die obligaties, al was het maar gedeeltelijk, niet zullen kunnen terugbetalen terwijl je er naar kijkt - en blijkt dat de banken wéér eens de risico's zwaar onderschat hebben.
Klein detail: De reden waarom staatsobligaties niet meetelden bij de berekening was dat de staten dat per wetgeving hadden afgekondigd. De staten zelf hebben altijd van hun eigen schulden verklaard dat ze risicoloos waren. Nog een klein detail: als de staten niet in staat (zouden) zijn hun schulden terug te betalen: is dat dan de schuld van de banken? Zou het niet iets te maken kunnen hebben met de haast grenzeloze incompetentie van de politiekers, om te zwijgen van de gevallen waarin die politiekers doodleuk erkenden dat ze de cijfers vervalst hadden, om nog te zwijgen van nog andere gevallen waarin andere politiekers doodleuk opbiechtten dat ze dat allemaal al die tijd geweten hadden?
Dat zijn nog steeds diezelfde politiekers die geregeld de bankiers de mantel uitvegen, voor de crisis waarin ze "ons" (nog altijd de fatsoenlijke mensen, dus) hebben gestort.
Er is méér dan genoeg dat je de banken kan verwijten. Zoals er méér dan genoeg is dat je de overheid kan verwijten. En hetzelfde met de "rating agencies". Of het publiek, dat, ook bij mij (2), zo hard kwam aandringen op voorspellingen, en manieren om "beter dan de markt" te krijgen. Maar het heeft weinig zin om je te zitten wentelen in dit soort simplismen, zo groot als een huis. Tenzij, natuurlijk, om aandacht te trekken van mensen die zich graag wentelen in dat soort simplismen, zo groot als een huis.
--------------------------------
(1) http://speelsmaarserieus.blogspot.com/2007/06/de-weigering-te-weten.html
(2) http://speelsmaarserieus.blogspot.com/2009/03/ik-kan-ook-anecdotes-vertellen.html
"once help is assured to such an extent that it is apt to reduce individuals' efforts, it seems an obvious corollary to compel them to insure (or otherwise provide) against those common hazards of life." (F.A. Hayek, The Constitution of Liberty, hoofdstuk 19, over een mandaat tot verplichte ziekteverzekering)
zaterdag 24 september 2011
vrijdag 23 september 2011
De oorzaak van de euro crisis
Wegens zelf geen tijd geef ik de micro maar even door aan Paul Krugman:
http://krugman.blogs.nytimes.com/2011/09/23/origins-of-the-euro-crisis/
http://krugman.blogs.nytimes.com/2011/09/23/origins-of-the-euro-crisis/
donderdag 22 september 2011
Oh, dat "Inktzwart Scenario" (ik ben er niet zo gerust in)
Weet je nog, drie jaar geleden, dat ik schreef over het "inktzwart scenario" (1)? Het was allemaal in termen van "ik geloof er geen woord van", maar het probeerde er toch aan te herinneren dat er scenario's bestonden waarin een financiële crisis zo erg werd, dat de wereld werkelijk instort, en de warenhuizen werkelijk leeg raken, en de mensen werkelijk beginnen patatjes in hun hof zetten, in de hoop dat ze groot zijn voor iedereen verhongerd is.
En toen, niet eens zo heel veel later, verscheen er een postje waarin het ging over de Amerikaanse minister van financiën tijdens het voorlopig ("vorig"?) hoogtepunt van de crisis, en hoe die zich al was beginnen vragen stellen over hoe ze desnoods de mensen nog gingen voeden. Ik bedoel maar, een beetje zoals de mensen op dat "onzinkbare" schip, aka Titanic, leefden in een wereld waarin hun schip niet kon zinken, zo ook leven wij in een wereld waarvan we overtuigd zijn dat mijn inktzwart scenario onmogelijk is - maar het is wel mogelijk.
In feite, denk ik, zitten we momenteel in een scenario waarin dat niet meer zo ver af is.
Maar we zijn natuurlijk zelf deel van het probleem. Ik zou wel eens willen weten hoeveel mensen die al jaren parmantig op het internet zetten dat er véél zal moeten gebloed worden, daarmee in feite bedoelen dat de anderen zullen moeten bloeden. En het deel van het probleem dat we zelf zijn gaat over het feit dat we allemaal denken dat we zelf "al genoeg hebben opgedraaid voor de crisis" (3). En dus is het "politiek onmogelijk" om eens simpel uit te rekenen hoeveel het zou kosten om de boel op te kuisen en vervolgens eens deze koek te verdelen: en niet alleen over "de anderen" maar ook over u.
En dus gebeurt het niet en morgen kost het tien percent meer om de boel op te kuisen, en iedereen draait weer een stukje meer op voor de crisis, maar het verschil is dat dit in schijfjes betalen helemaal niets oplost.
Maar je ziet waar dat soort denken dat het vanzelf zal overgaan ons brengt. En ook het soort "politiek vervuild denken" waarbij je nog liever de wereld doet instorten dan ideologisch pluim te verliezen. Of misschien omdat je nog liever de wereldeconomie ziet plat gaan dan Obama herkozen worden.
Ook "shocked" omdat ik dat durf zeggen? Ik haal het nochtans rechtstreeks uit het blog van David Frum (4), niet bepaald een Democraat, laat staan een "communist".
Met dat soort mensen hebben we nu eenmaal te maken, nu we weer niet ver van een crisis staan die maakt dat bewindvoerders zich afvragen hoe ze in de meest geavanceerde delen van de wereld de mensen zullen kunnen voeden. En in dat soort intellectuele atmosfeer moeten mensen zich nu afvragen hoe het verder moet.
Ik ben er niet zo gerust in.
--------------------------------
(1) http://speelsmaarserieus.blogspot.com/2008/10/en-dan-nu-een-inktzwart-scenario.html
(2) http://speelsmaarserieus.blogspot.com/2009/07/remember-een-inktzwart-scenario.html
(3) http://speelsmaarserieus.blogspot.com/2011/09/voor-de-crisis-opdraaien.html
(4) http://www.frumforum.com/the-gops-bernanke-letter
En toen, niet eens zo heel veel later, verscheen er een postje waarin het ging over de Amerikaanse minister van financiën tijdens het voorlopig ("vorig"?) hoogtepunt van de crisis, en hoe die zich al was beginnen vragen stellen over hoe ze desnoods de mensen nog gingen voeden. Ik bedoel maar, een beetje zoals de mensen op dat "onzinkbare" schip, aka Titanic, leefden in een wereld waarin hun schip niet kon zinken, zo ook leven wij in een wereld waarvan we overtuigd zijn dat mijn inktzwart scenario onmogelijk is - maar het is wel mogelijk.
In feite, denk ik, zitten we momenteel in een scenario waarin dat niet meer zo ver af is.
Maar we zijn natuurlijk zelf deel van het probleem. Ik zou wel eens willen weten hoeveel mensen die al jaren parmantig op het internet zetten dat er véél zal moeten gebloed worden, daarmee in feite bedoelen dat de anderen zullen moeten bloeden. En het deel van het probleem dat we zelf zijn gaat over het feit dat we allemaal denken dat we zelf "al genoeg hebben opgedraaid voor de crisis" (3). En dus is het "politiek onmogelijk" om eens simpel uit te rekenen hoeveel het zou kosten om de boel op te kuisen en vervolgens eens deze koek te verdelen: en niet alleen over "de anderen" maar ook over u.
En dus gebeurt het niet en morgen kost het tien percent meer om de boel op te kuisen, en iedereen draait weer een stukje meer op voor de crisis, maar het verschil is dat dit in schijfjes betalen helemaal niets oplost.
Maar je ziet waar dat soort denken dat het vanzelf zal overgaan ons brengt. En ook het soort "politiek vervuild denken" waarbij je nog liever de wereld doet instorten dan ideologisch pluim te verliezen. Of misschien omdat je nog liever de wereldeconomie ziet plat gaan dan Obama herkozen worden.
Ook "shocked" omdat ik dat durf zeggen? Ik haal het nochtans rechtstreeks uit het blog van David Frum (4), niet bepaald een Democraat, laat staan een "communist".
Met dat soort mensen hebben we nu eenmaal te maken, nu we weer niet ver van een crisis staan die maakt dat bewindvoerders zich afvragen hoe ze in de meest geavanceerde delen van de wereld de mensen zullen kunnen voeden. En in dat soort intellectuele atmosfeer moeten mensen zich nu afvragen hoe het verder moet.
Ik ben er niet zo gerust in.
--------------------------------
(1) http://speelsmaarserieus.blogspot.com/2008/10/en-dan-nu-een-inktzwart-scenario.html
(2) http://speelsmaarserieus.blogspot.com/2009/07/remember-een-inktzwart-scenario.html
(3) http://speelsmaarserieus.blogspot.com/2011/09/voor-de-crisis-opdraaien.html
(4) http://www.frumforum.com/the-gops-bernanke-letter
Abonneren op:
Reacties (Atom)