En dan nu... Een INKTZWART scenario!

Laat me van bij het begin zeggen, ik geloof er geen woord van.

Maar wat zou er zoal kunnen misgaan, als het werkelijk totaal in het honderd loopt? Het begint er dus (1) mee dat jij, met je rekening bij de kerngezonde bank ABC, ontdekt dat ABC tegoeden had van DEF, die een betaling verwacht van GHI (enz. enz.) tot blijkt dat UVW een grote som geld niet terugkrijgt van XYZ. Ineens wil niemand UVW de sommen voorschieten die ze zelf nodig hebben om RST te betalen (vermits ze die van XYZ alvast niet meer terugkrijgen) uit schrik die sommen nooit meer terug te zien, zodat RST ook zonder valt, hetgeen OPQ in moeilijkheden brengt...

... En toen je je kerngezonde bank ABC vroeg om de electriciteitsrekening te betalen aan een bedrijf bij bank 123 accepteerde 123 de fondsen niet omdat ze die dan hadden moeten voorschieten, en de vrees voor wanbetaling door DEF aan ABC maakte dat ze het niet vertrouwden dat voorschot ooit terug te zien. En floep! Zomaar ineens! Aangezien een heel groot deel van het "geld" bestaat uit bankoperaties, en alle bankoperaties allemaal tegelijk uitdoven... is het alsof van het ene moment op het andere al het geld uit de wereld, op enkele zeer schaarse kruimels na, zomaar wordt weggetoverd!

Dat blijft niet lang beperkt tot jij die in gebreke blijft tegenover je electriciteitsleverancier. In een theoretisch zwartste scenario gebeuren er quasi helemaal geen transacties meer, aangezien er geen middelen meer zijn om ze te betalen. De bakker heeft geen meel kunnen kopen om brood te bakken, de electriciteitsmaatschappij heeft geen geld om petroleum te kopen of salarissen te betalen, en dus kunnen ze geen electriciteit leveren, die de mensen trouwens toch niet kunnen betalen, want al het geld was zomaar ineens weggetoverd.

Dat geeft het soort scenario's waarin de wereld werkelijk stilstaat, en mensen beginnen te verhongeren. Nadat er eerst een periode is geweest waarin de warenhuizen zijn geplunderd, alsook de velden, welteverstaan. Je denkt misschien dat je wat goudstukken in een sok hebt zitten en dat je het daarmee een tijdje uitzingt. Maar als de velden en warenhuizen zijn leeggeplunderd en de bakker geen meel heeft kunnen kopen om brood te bakken - wat is je goud dan meer waard dan het goud van iemand die gevangen in een put op een kist vol zit te verhongeren?

Maar zelfs in mijn zwartgalligste momenten geloof ik niet dat het zo ver zou komen. Laat me trouwens signaleren dat ik laatst een postje heb geplaatst waarin ik juist geld aan het zetten was op veel optimistischer ideeën (2). Maar het is wel eens interessant om je af te vragen wat er zou gebeuren...

Om te beginnen denk ik dat de overheid geld zou drukken. Dat is taboe in onze liberale middens, maar vergeet niet, er is juist een enorme hoeveelheid geld (in de vorm van bankdeposito's) zomaar ineens verdwenen - dus waarom niet? Ook is een middel met onaangename nevenwerkingen nog altijd beter dan de patiënt laten overlijden. Met dat geld zouden ambtenaren betaald worden die toch nog rekeningen zouden kunnen betalen, zodat er toch nog leveranciers zijn die grondstoffen kunnen aankopen... Even aannemend dat die ambtenaren ook nog nuttig werk zouden doen - en de boel ligt toch niet helemààl plat.

Op het eerste zicht denk ik dat vastgoed helemaal geen bescherming biedt. Als er geen geld is om het te kopen zullen de prijzen crashen om er de appels en eieren bij te doen verbleken. Er is trouwens ook geen geld om het te huren - behalve dan enkele ambtenaren die het gedrukte geld van de overheid in handen kregen: maar een bescheiden begin is beter dan niets. Een uitzondering op dat vastgoed lijkt me overigens de grootgrondbezitter wiens velden beplant zijn met oogstrijpe gewassen, en waar de kippen en varkens over de erven lopen. Natuurlijk zal onze grootgrondbezitter een stevig uit de kluiten gewassen familie nodig hebben om dat allemaal te beschermen, maar toch... Als hij op het idee komt een privélegertje aan te werven die hij betaalt in patatjes, dan zijn er alweer een paar gezinnen die niet van honger hoeven om te komen.

Ook merkte iemand ergens (ik vermoed dat het in één van de draden van LVB zal geweest zijn, maar ik weet het echt niet meer) op dat je al snel een ruilhandel zou zien ontstaan. De kapper knipt haren, en de dokter luistert naar "ààààààà..." in ruil voor worteltjes uit de hof van de buur of een paar eieren van twee huizen verder.

OK, ik geef toe dat als de activiteit zou beperkt blijven tot wat ik kan verzinnen we inderdaad nog niet veel verder dan de middeleeuwen zouden raken. Maar het is misschien eens goed te proberen wat we ons zoal bij dat soort wereld kunnen inbeelden. Sta me toe nogmaals te wijzen op de post in voetnoot (2), waar ik vertel dat ik (letterlijk) mijn geld zet op herstel...

---------------------------------
UPDATE: uit de Tijd: "IJslandse kronen wisselen kan intussen niet meer. Aangezien er geen IJslandse banken meer zijn om valutatransacties te clearen, is er ook geen handel (...)".

See?

------------------------------------
(1) http://speelsmaarserieus.blogspot.com/2008/09/domino-effect-zie-ik-nu-iets-over-het.html
(2) http://speelsmaarserieus.blogspot.com/2008/10/middelen.html