Er zijn verschillende stellingen waarmee ik me al de woede – zeg gerust: razernij – van dom rechts op de hals heb gehaald. Als ik het feit dat Bush beweert dat er een verband was tussen 9/11 en de Irakoorlog onvoldoende vind om te maken dat er ook werkelijk een verband is – het dak komt naar beneden. Toen ik ooit herinnerde aan een zeer simpele historische realiteit, namelijk dat in het jaar 1,000 AD de Islam een hoogstaande beschaving droeg terwijl Europa was teruggevallen tot quasi-barbarij – het werd de gelegenheid waarin ik de uitdrukking “loeien en schelden” aan de uitdrukking “dom rechts” begon te koppelen (1).
De twee stellingen waarover ik het hier wil hebben zijn respectievelijk dat het absurd is om Hitler “links” te noemen (2) en verder dat het Marxisme - zeg maar “het internationaal-socialisme” – in tegenstelling tot het nationaal-socialisme een humanitaire (maar daarom niet minder mislukte) ideologie was. Over die twee is niet alleen dom rechts zwaar gevallen (3). Wat ik dan ook al geregeld heb gedaan is tonen dat mijn beweringen niet zomaar een persoonlijke opinie zijn, waarmee ik alleen maar de zoveelste “spreekbuis van links” ben die de slachtingen van het communisme wil goedpraten. Zo toonde de “Was Hitler Links” post met citaten van Fiedrich Hayek dat de pogingen om die bewering aan Hayek toe te schrijven een hopeloos geval van verdraaiing was, zodat er niet veel meer dan een lege kreet overbleef. En laat ik nu in Popper zitten bladeren en enkele fragmenten terugvinden over de “humanitaire Marxistische ideologie” in... The Open Society and its Enemies! De bijbel van Reagan en Thatcher!
Kijk hier, Popper, OSE II chapter 13:
“It is tempting to dwell upon the similarities between Marxism, the Hegelian left-wing, and its fascist counterpart. Yet it would be utterly unfair to overlook the difference between them. Although their intellectual origin is nearly identical, there can be no doubt of the humanitarian impulse of Marxism. Moreover, in contrast to the Hegelians of the right-wing, Marx made an honest attempt to apply rational methods to the most urgent problems of social life.”
Je ziet: Popper laat uit het Hegelianisme twee stromingen vertrekken: De linkerzijde (zie je het staan? Zie je het staan?) is die van het Marxisme en de fascistische zijde is “its counterpart”; een beetje verder “of the right-wing”. Dus, vrienden en vijanden, je vindt géén steun bij Hayek voor het “Hitler is links” gekreet en je vindt die steun ook niet bij Popper; wel integendeel. Ik twijfel er niet aan dat je die steun wel bij de auteurs van dom rechts vindt, maar niet, NIET, N – I - E – T, bij auteurs van luciede, liberaal rechts als Popper en Hayek.
Maar het staat iedereen nog altijd vrij zijn kamp te kiezen, natuurlijk, daar niet van.
Mar laat ik nog een stap verder gaan, Popper, OSE II chapter 24
“Marx was a rationalist. With Socrates, and with Kant, he believed in human reason as the basis of the unity of mankind. But his doctrine that our opinions are determined by class interest hastened the decline of this belief. Like Hegel’s doctrine that our ideas are determined by national interests and traditions, Marx’s doctrine tended to undermine the rationalist belief in reason. Thus threatened both from the right and from the left, a rationalist attitude to social and economic questions could hardly resist when historicist prophecy and oracular irrationalism made a frontal attack on it.”
Dus het Marxisme is niet alleen een humanitaire, maar ook een rationalistische filosofie, met de groeten van “de bijbel van Reagan en Thatcher”! Het heeft voor ons, “Hayek-liberalen” (als ik mezelf even zo mag noemen) wel iets ironisch Popper te zien beschrijven hoe een rationalistisch, humanitaristisch denken aan zijn eigen contradicties is tenonder gegaan, maar goed, dat tenondergaan was te tragisch (zeg gerust: te wreed) om er nog erg om te kunnen lachen. Intussen komen we dicht bij Friedrich Hayek, wiens Road to Serfdom dat thema vaak behandelde. Als iemand me een euro belooft voor elk citaat waarin Hayek in dat boek zijn waardering uitspreekt voor de “humanitaire” bedoelingen van het (linkse) “internationaal socialisme” en zijn afkeer van hoe het in het (rechtse) “nationaal-socialisme is omgeslagen”...
Vanzelfsprekend mag iedereen er heel andere opinies op nahouden dan ik. Maar ik denk dat we er goed aan doen in het oog te houden dat die heel andere opinies dan niet aan de kant staan van Popper en Hayek. Ik denk dat het belangrijk is er op te wijzen dat die andere opinies integendeel aan een kant staan waar Popper en Hayek heel uitdrukkelijk tegen gewaarschuwd hebben (4). En hoe hard sommige mensen ook graag gaan loeien en schelden over hoe “links” ik ben wanneer ik deze standpunten verdedig: laat het geregistreerd zijn dat ze dat alleen maar kunnen volhouden als Popper en Hayek ook “links” zijn.
--------------------------------
(1) Zie http://lvb.net/item/1978#15952 en latere uitwisselingen
(2) http://speelsmaarserieus.blogspot.com/2008/01/was-hitler-links.html
(3) zie vanaf http://lvb.net/item/2603#18985
(4) http://speelsmaarserieus.blogspot.com/2008/01/friedrich-hayek-zooo-actueel.html
1 opmerking:
Ik ben niet geheel overtuigd (of mss heb ik het niet door) van wat je wilt zeggen. Los van het feit of Hitler 'links' dan wel 'rechts' was, hangt af van hoe je het definieert. Als je 'links' en 'rechts' definieert in de mate dat men voorstander is van interventie van de economie, was Hitler duidelijk links. Als je het beschrijft als zijnde 'humanistisch' en 'anti-humanistisch' lijkt het me inderdaad eerder rechts - alhoewel ik daarover mss met een fel gedreven nationaal-socialist zal verschillen. In elk geval beschouw ik Hitler, net zoals alle andere socialisten, als een economisch interventionist en dus als iets dat in de praktijk op een anti-humanisme. Idem dito met het Marxisme, dat mss filosofisch goed bedoeld is, maar praktisch wel degelijk anti-humanistisch is.
Verder over de goede intenties van Marx bestaat toch wel wat discussie, mijn inziens. De eerste communisten - Saint Simon & dergelijke - waren goed bewust van het gegeven dat een systeem van communisme zal berusten op geweld & dreiging. Marx was bekend met die literatuur, dus de gedachte dat het allemaal vriendelijk humaan kon, was toch niet zo ongelooflijk evident - hij moest weten dat anderen die zichzelf openlijk communist noemde, die interpretatie hadden. Of dat hij het zelf allemaal goed bedoelde of niet, is iets dat enkel Marx zelf kan vertellen, denk ik. Ik weet van geen relevante citaten op dit moment die vertellen dat hij voorstander was van geweld, maar zijn manifesto is toch niet enorm vredevol te noemen. Maar, in zijn verdediging, het is een manifesto - dat is wrslk altijd wat opzwepender.
Een reactie posten