zondag 29 juni 2014

Hup Holland

Papa zit op een klein schermpje naar allemaal bewegende figuurtjes te kijken die zich over een groene grasmat bewegen: ongeveer de helft is groen gekleurd, de andere helft is oranje. Het is eerder zeldzaam, zeg maar: erg ongewoon, dat papa naar dergelijke dingen zit te kijken, en de Rode Duivels spelen vandaag niet, dus is het normaal dat er al snel een kleutertje naast hem komt staan, die met grote oogjes zegt: "papa, wie zijn dat?".
Ha, zegt papa, die niet iedere dag in een positie zit om een exemplaar van de soort Homo sapiens iets te vertellen over voetbal, dat is de match van vandaag, Nederland speelt tegen Mexico. "En voor wie ben jij?" wil kleuter Simon weten.

Simpel. Papa is voor Nederland, altijd al geweest (1). Niet als ze tegen België spelen, natuurlijk, maar anders, hier geen jaloezie op een land dat nu eenmaal veel beter voetbalt dan wij. Ik heb zelfs al een paar keer tegen de ademloos toekijkende broertjes gezegd, als "wij" spelen, dat we nu nog tegen andere voetbaldwergen uitkomen, maar dat we, in het beste geval, op een dag tegen een echt voetballand zullen uitkomen, zoals Duitsland, of Nederland, en negen kansen van de tien zal het dan amen en uit zijn. Maar tot het zover is, tegen Mexico: voor Nederland, natuurlijk!

Nu gebeurt er iets grappigs. "Welke zijn Nederland? wil kleuter Simon weten. Hahahahaha! Hier zit je te kijken naar twee nationale voetbalploegen op een groot toernooi waarvan één van de twee in het oranje speelt, en er zijn mensen die moeten vragen welke van de twee Nederland is: Hàààààhahahaha! Maar niet te luid lachen, hoor, het is tenslotte nog maar een kleuter, en de omgeving hier is niet erg voetbalminded.

Hoe dan ook, nu volgen de effecten van de indoctrinatie. Meteen zijn de scholieren Thomas en Sarah en de kleuter Simon ook supporters van Nederland, maar het gaat eigenlijk niet zo goed. En dus, terwijl papa zich alweer met andere dingen bezig houdt, klinkt er twee keer op zeer weinig tijd een enorm gebrul op, en wat blijkt? Nederland is geplaatst.

Hup Holland.

--------------------------------------------
(1) http://speelsmaarserieus.blogspot.be/2010/07/de-wereld-kleurt-oranje-hup-holland.html (let ook op de bijzondere kleur van de letters.)

zaterdag 28 juni 2014

Scholier Thomas wordt zeven jaar.

En dat is dan meteen ook het einde van zijn eerste leerjaar. Scholier Thomas heeft flink gewerkt, veel beter dan we verwacht hadden, destijds, toen we zagen hoe moeizaam hij vorderingen maakte met het spreken. Maar zoals ik toen al zei, aan de manier waarop hij wakker uit zijn oogjes keek dacht ik dat er geen reden tot paniek was. En tijdens de loop van het jaar werd er ook al één en ander duidelijk, natuurlijk.

Intussen is het toch maar zijn zevende verjaardag. Hij had heel erg uitgekeken naar een heel bepaalde lego bouwdoos, maar dat ding is niet meer in productie, en ineens dreigden we op de grote dag met lege handen te staan. Maar gelukkig! Vroeg in de ochtend belde een winkel waar we navraag hadden gedaan "of het nog nodig was", en even later stond de glunderende jarige met de grote doos in zijn handen.

Sindsdien hebben we er (de hele rest van de dag) niet veel meer van gezien.

Scholier Sarah had overigens ook erg flink gewerkt (ze leest tegenwoordig haar boeken uit à rato van ongeveer één per dag) en ook over kleuter Simon is iedereen vol lof. Van de soms lastige wildebras van een jaar geleden (natuurlijk noemden we dat toen heel anders) is een nog steeds energieke maar veel redelijker kleuter overgebleven.

En zo gaan de dingen hun gangetje, en alleen maar af en toe sta je even stil bij dat knagende gevoel: "hé, is dat ook alweer zeven jaar geleden...?"

zaterdag 14 juni 2014

Het Geloofwaardigheidscriterium

Vaak heb ik al moeten terugdenken aan een geloofwaardigheidscriterium dat ikzelf bij Brad DeLong heb opgepikt. Telkens iemand zijn mond open trekt over internationale politiek (deelnemer aan Amerikaanse presidentsverkiezingen; groot lawijt op Twitter, alles daartussenin) zou je hem de dubbele vraag moeten stellen (ik vertel het maar in eigen woorden na):

Wanneer had je door wat een enorme uiting van verdwazing die hele Irakoorlog was?
Wanneer heb je dat publiek gezegd (url?)?

En vandaag moet ik daar weer aan denken. Vandaag, dat wil zeggen, 2014 ook weeral, en in Irak zijn Soennitische rebellen op weg naar Bagdad, nadat ze in het noorden van Irak een aantal steden hebben ingenomen. Tot het punt dat vandaag serieus in het nieuws staat dat de VS overwegen dan maar een bondgenootschap met Iran te sluiten, om het Iraans marionettenregime dat ze daar zelf geïnstalleerd hebben (maar ze hadden zelf niets in de gaten, hoor, het was nog de tijd van Bush) te gaan ondersteunen.

Nogal opvallend is ook dat je hier in België helemaal niets meer terugvindt van de mensen die 10 jaar geleden zo verontwaardigd waren als ik er iets van zei. Zomaar uit het blote hoofd welt in me op dat ik na enkele jaren wel de schellen van voor mijn ogen ging zien vallen, en ook zwerft er nog ergens een uitdaging tot een weddenschap van mij rond: mijn gesprekspartner had aangekondigd dat Irak alleen maar één stap op weg naar het platleggen van het obscurantisme ging zijn, en "Iran was next". Ik heb toen gevraagd daar een tijdsbestek op te plakken en dat was het einde van een veelbelovende weddenschap.

Eens kijken, dat zal stilaan een tiental jaar geleden zijn? Ze zullen wel allemaal een kroostrijk gezin begonnen zijn en zich nu aan serieuze dingen wijden, zeker?

woensdag 11 juni 2014

Een bloemetje langs de weg

Langs de kant van de weg, aan de rand van de Leuvense Vaart, een eind voorbij Mechelen, valt mijn oog op het opgeschoten gras met daarin verschillende bloemen. Het gaat niet over de boter- of paardenbloemen en nog minder over de madeliefjes. Het gaat me ten eerste over de klaprozen, voor zover ik weet ook bekend onder de naam papaver. Alleen al het feit dat ikzelf er voor uit mijn ogen kijk om iets van de wereld te zien moet je aan het denken zetten: ze staan prachtig.

Het gaat om behoorlijk grote bloemen, veel groter dan de meeste wilde bloemen zoals die boterbloem van daarstraks, met felrode kleuren in vrolijk contrast met de zwarte kern. En daartussen stond een zo mogelijk nog grotere wilde bloem, met nog vrolijker kleuren, van een soort waar ik nooit eerder van gehoord of gezien  had. Ze hebben grote helder roze bladeren, zoals ik al zei, nog groter dan die van de klaproos, en daarbinnen beslaan een reeks kleine, felgele opzwellende draden een oppervlak dat nog steeds ruim de paardenbloem overstijgt. En daarin pas bevindt zich nog een soort hart dat (zoals ik het me herinner) eerder flets geelgroen was, maar in ieder geval, goed genoeg om samen met dat roze en geel een mooie combinatie te geven.

Professioneel gekweekte bloemen in professionele tuinen zullen mooier zijn, en misschien ook beter ruiken, maar in feite: zulke grote kleurige bloemen, zomaar in het wild, de zetelfilosoof in mij had het niet verwacht. En het mooist van al, ze zaten onder de bijen die fladderden van bloem tot bloem, enfin, je kent dat, een scène uit je jeugd, compleet met de zonovergoten blauwe lucht daarboven. Bijen hebben het moeilijk; iedereen zet zijn tuin vol met die gekweekte bloemen, waar geen fatsoenlijke bij iets mee kan doen - en als we op een dag de natuur genoeg om zeep hebben geholpen dat ook de bijen verdwenen zijn, dan zal het de schuld zijn van  het kapitalisme. En dan is de wereld pas goed om zeep, maar wie maalt dààr nu om?

En al wat er nochtans nodig is zijn een paar wilde bloemen, prachtig van kleur, mooi afstekend tegen het groene gras, de blauwe lucht en de gele zon, en een beetje verdraagzaamheid als niet elke spriet en stengel precies daar groeit waar wij hem ons hadden ingebeeld.

zaterdag 7 juni 2014

Over mierennesten en intelligentie

Op Youtube vind ik een educatief filmpje (1) van Nigel Franks. Als het gaat over iets leren kijk ik haast nooit filmpjes: ik functioneer best met "het geschreven woord". Dus wat zegt het over het onderwerp als ik het toch bekeken heb...?

Het onderwerp is hoe een biologisch proces tot een resultaat kan komen op manieren waar je niet zo snel aan zou gedacht hebben. Of misschien beter uitgedrukt in de andere richting: dat op zich begrijpelijke biologische processen kunnen leiden tot resultaten van een heel andere orde; "waar je niet zo snel aan zou gedacht hebben". In dit geval gaat het over twee punten A en B, en de vraag is: hoe weet je wat de kortste weg tussen die twee punten is? Als je nu denkt aan woorden als Pythagoras en Euclides en andere relevante namen zit je op de goede weg. Je weet (bekijk dat woord nog maar eens goed) één en ander over het onderwerp door er over na te denken.

Bekijk echter de volgende screenshot waar punt A een mierennest is, en punt B een voedselbron. De kortste weg is aangeduid door een dikkere rode lijn dan de langste weg:



Nu kan je je in principe voorstellen dat mieren gewoon in alle richtingen uitzwermen, via een oneindige verzameling stralen, waarvan er hier slechts twee getekend zijn, met kronkels en bochten erbij. Het punt is, wanneer een mier, als één van de velen, op goed geluk af een voedselbron aantreft, gaat ze weer naar het nest. Daarbij volgt ze een geurspoor dat ze gelegd heeft, gewoon omdat dat hoort bij de manier waarop mieren zich verplaatsen.

Dus we beschouwen nu twee van oneindig veel manieren waarop enorm veel mieren van het nest uitzwermen, en onder andere naar de voedselbron en terug kunnen: zie de screenshot. Het punt is, de mier die uit al die tienduizenden mieren de kortste weg heeft gevolgd is ook eerst terug in het nest. Het gevolg is dat dat geurspoor sterker is dan de andere geursporen: het spoor heen en terug is twee maal zo sterk als alle richtingen waarin alleen maar een mier is vertrokken, maar nog niet terug is. OK, het is complexer, maar je ziet dat je zelf kan invullen. De mier die via de minder korte weg is vertrokken en terugkeert arriveert pas later: op een moment dat het kortste spoor al sterker is gemerkt. Dus zijn er al meer mieren langs daar vertrokken wat het spoor nog meer heeft versterkt, wat nog meer mieren aantrekt...

Enzovoort.

De kolonie gedraagt zich als een geheel dat "weet" wat de kortste weg is en die kortste weg kan "vinden", "ook al heeft geen enkele individuele mier zich afgevraagd wat de kortste weg is". Het is gewoon het resultaat van een simpel biologisch proces - dat zich gedraagt alsof het het resultaat is van een denkproces.

Het deed me denken aan een verhaal van Bruce Sterling, over een buitenaardse insectoide beschaving die helemaal geen "bewuste" (?) "intelligentie" (?) hoefde te ontwikkelen, omdat dit soort processen volstond. Ik vond het intrigerend aantrekkelijk, maar deze bijhorende mechaniek heb ik er niet van meegedragen. En het deed me denken aan wat Feynman schreef over de manier waarop licht de kortste weg tussen twee punten overbrugt. En ik zie gewoon Euclides voor me, die fronsend met een olijfboomtakje een streep over de grond trekt...

Dat was dan vijf minuten van dat filmpje. Gauw wat verder gaan kijken...

----------------------------------
(1) http://www.youtube.com/watch?v=IEEBOrpDIow

woensdag 4 juni 2014

Een commerciëel bedrijf versus de overheid

Lezer Lieven, nog zichtbaar vermoeid en onder de blutsen en schrammen na zijn gevecht met het monster (ikzelf) (1), zeeg na zijn overwinning neer ter aarde en begon te mijmeren. Het systeem van de banken is uiteindelijk beter dan dat van de overheid, zegt hij, niet omdat het veiliger is (want dat is volgens hem niet zo), maar omdat het simpeler is. Hij bedoelt: zelfs mensen zoals ik kunnen er mee werken. Maar natuurlijk is hij veel diplomatischer dan ikzelf zou geweest zijn, dus hij noemt het gewoon "eenvoudiger". Nu, ik weet dat natuurlijk niet, want al wat ik zie is een kaart - of dat nu een bankkaart of een ID-kaart is - en een pincode, en ik zou begot niet weten waarom het ene veiliger is dan het andere.

Maar zoals ik zelf al zei, het werkt, massaal, zelfs mensen zoals ik..., etcetera.

Alleen ben ik er niet zo zeker van of het alleen maar is omdat het simpeler is. In feite werk ik zelf ook nogal vaak met dokumenten waarin ikzelf aan andere gebruikers vertel over het hoe en wat van bepaalde processen die in een bank nu eenmaal nogal ritueel dienen te verlopen. En ik zie twee verschilpunten.

Het eerste verschil heb ik al gezegd. Het bestaat niet dat wij, op de verhoudingsgewijs zeldzame fouten na die je als organisatie nu eenmaal maakt, zo bijna voelbaar zuchtend de strijd staken. De klant zou immers zomaar naar een andere bank kunnen gaan, en daar zijn wij ons allemaal, elke dag, héél goed van bewust! Maar ik kan niet naar een andere overheid gaan, en dus wordt de helpdesk helemaal niet, of veel minder afgestraft wanneer die zeggen, "weet je wat?", gevolgd door iets dat begint met een "f".

Het tweede verschil, en dat haal ik uit mijn eigen job, zit in wat er op die schermen verschijnt. Wanneer ik mijn eigen "how to's" schrijf, dan zit ik met één oog op mijn tekst en met mijn ander oog op de bewuste toepassing, en ik hou héél goed in de gaten dat er een verband is tussen die twee, zodat de gebruiker niet de weg kwijt raakt. Bij mij géén "klik hier en volg de instructies op het scherm", terwijl er gewoon geen instructies komen. Maar de maker van dat scherm bij de overheid beeldt zich blijkbaar in dat iedereen zomaar weet, ruikt, grokt, dat je na het downloaden ook nog moet executen, en dat het dan pas allemaal vanzelf zal gaan. Het komt niet bij hem op dat mensen zoals ik bestaan, en hoe zou hij het ooit kunnen te weten komen als hij na drie mails tussen zijn tanden sissend wegbeent en het hele geval weer vergeet?

Nee, dus, in mijn teksten komt er alleen maar "volg de instructies op het scherm" als ik verdomd zeker ben dat die instructies er ook komen, en dat ze juist zijn, en dat ze volledig zijn, zelfs als ikzelf denk dat ze overbodig zijn. En dat laatste komt omdat mijn baas me gezegd heeft dat dat moest. En gelijk had hij, en dat had hij omdat hij ook voor een commerciëel bedrijf werkt, en ook zeer goed weet dat de klanten zomaar naar een andere bank kunnen gaan.

-----------------------------------------------------
Naschrift. Maar for the record, ik heb vaak de indruk dat de overheden in allerlei opzichten sterk aan het verbeteren zijn, en tax on web is daar één voorbeeld van, en ik besef nog altijd heel goed dat het ook wel aan mij lag. Lap, alle kansen dat mijn medeliberalen zouden terugkomen weer vervlogen...

----------------------------------------
(1) http://speelsmaarserieus.blogspot.be/2014/06/het-aanvragen-van-de-token-is-gelukt.html

dinsdag 3 juni 2014

Een conversatie met een creationist

Ken je die reeks krantenkoppen bij een serie artikelen verschenen in de tijd dat Napoleon van Elba was ontsnapt en weer naar Parijs optrok? Met de nadering van de keizer zag je de toon veranderen, van "het monster is ontsnapt", over "Frankrijk bedreigd" via "Bonaparte op X kilometer van Parijs" tot "Zijne Majesteit doet morgen zijn intrede" - als het niet waar was, dan was het goed gevonden.

En ik moest er allemaal aan terugdenken bij een conversatie die ik laatst op Twitter met een creationist had. Om de band met de reeks krantenkoppen niet te bederven zet ik hier een reeks tweets neer waarbij ik die van mij maar voor het gemak heb weggelaten, en met een minimum aan commentaar.






(Hier is misschien nuttig te vermelden dat ik aankondigde al meteen een paar verwijzingen uit verschillende boeken van Dawkins te hebben gevonden...)



 
 
 (Bij dit volharden in termen van "je hoort ze echter nooit" heb ik dan maar twee citaten uit boeken van resp. John Maynard Smith en George Williams toegevoegd.)





En daarmee waren we van "prachtig dat ze moeten toegeven" geëvolueerd naar "ik had er geen flauw benul van". De reeks krantenkoppen, zoals ik me die uit het blote hoofd herinner, was niet veel langer...