zondag 17 mei 2015

Het gaat niet zo goed met Christie en Bush

Het ziet er nu al naar uit dat mijn "parcours" over de Amerikaanse presidentsverkiezingen niet zo "foutloos" zal zijn als in 2012 - waarbij het tweede stel aanhalingstekens er staat omdat ik de fouten van 2012 heus ook wel heb gezien . Maar dat het stukken beter was dan in 2008, toen het "nog te vroeg voor Obama" was...

Dat wel, natuurlijk (1).

Maar ik vrees dat Chris Christie nu al aan het wegdeemsteren is om er een mini-2008 van te maken. Je weet wel, hij was één van mijn voorspelde toppers, weliswaar met problemen omwille van zijn brug-affaire, maar hij had de "raw power" (2) die zou maken dat hij hordes supporters zou gaan aantrekken, en, wie weet, de nominatie binnen slepen en het Hillary knap lastig maken ook. Ik kan nog altijd hopen dat hij het lang genoeg uitzingt om het tot bij de debatten en de andere publieke verschijningen uit te zingen, en dan kan die "raw power" nog altijd haar uitwerking vertonen. Maar helaas, de problemen lijken zo zwaar te wegen dat hij niet van de grond komt. Dat is voor mensen zoals ik, die er in de eerste plaats - zeg maar: met grote voorsprong - voor het spektakel naar kijken een groot verlies. En die voorspelling is ermee op weg naar de maan.

Een andere voorspelling die overigens nogal afwachten blijft is het droeve lot van Ted Cruz. Die heb ik aangekondigd als een even grote dwaas (3) als Palin in 2012, die natuurlijk, tegen al die vele url's en kwijlende opwinding in, niet eens rol te spelen zou hebben. Maar vier jaar geleden zagen we al niet alleen maar "de eerste tekenen" (4), en nog een paar maanden was het officiëel (5). Daar zijn we voor Cruz nog niet aan toe, maar ik denk wel dat het nog wel zal komen.

Maar wat wel behoorlijk precies in de goede richting gaat is het wedervaren van Jeb Bush. Het lijkt wel alsof hij verbaasd is dat hij zoveel vragen krijgt over Irak (heeft hij nu de laatste week drie keer, of vier keer zijn antwoord moeten veranderen?), maar in feite had hij dat gewoon op Speels maar Serieus kunnen aangekondigd zien (6)! Politiek is natuurlijk altijd met dichtgeknepen neus de minste van alle kwalen proberen te kiezen, maar een Bush? OK, OK, ik weet het, "dit is het volk dat in 2004 (!) George Bush (!) her (!) kozen heeft", dus OK, ze zijn tot alles in staat. Maar toch.

En dus blijf ik voorlopig maar bij mijn opinie, dat de Republiekeinse kandidaat Scott Walker zal zijn, die dan zal verliezen tegen Hillary Clinton. Toch een béétje gedurfd, als je weet dat het erg moeilijk is voor een partij om meer dan twee keer na elkaar een presidentschap binnen te rijven, en dat Walker toch ook niet precies de grootste naam onder de kandidaten was; amper een paar maand geleden. Maar zie je hoe hij er toch nog altijd heel fraai tussen loopt?

--------------------------------------------------
(1) http://speelsmaarserieus.blogspot.be/2012/11/en-dan-een-laatste-terugblik.html
(2) http://speelsmaarserieus.blogspot.be/2015/01/nja-t-heeft-nog-lang-geduurd.html
(3) http://speelsmaarserieus.blogspot.be/2013/10/weer-een-schertsfiguur-waarvan-al-lang.html
(4) http://speelsmaarserieus.blogspot.be/2011/03/het-presidentschap-is-haar-te-min.html
(5) http://speelsmaarserieus.blogspot.be/2011/10/exit-palin-je-las-het-hier-eerst.html
(6) http://speelsmaarserieus.blogspot.be/2014/10/de-kandidatuur-van-jeb-bush.html

donderdag 7 mei 2015

De Paradox van Hayek V: dat "vrijheidsbeeld" van Hayek...

Laat me nog eens stilstaan bij mijn opmerking dat je toch een béétje zou moeten weten wat er in iemands oeuvre staat, voor (en niet na) je hem in het publiek gaat bekritiseren. Ja, dit wordt weer een "De Paradox van Hayek" post! Heel dat verhaal doet me zo sterk terug denken aan mijn discussies met de creationisten, dat ik niet kan nalaten mijn samenvatting van destijds op te zoeken (1). En zeg nu zelf, met zoveel tamtam de evolutietheorie "bekritiseren", maar niet (willen) weten wat het concept "natuurlijke selectie" precies betekent - doet het niet wat pijn aan de ogen...?

Wel, precies hetzelfde geldt voor De Paradox van Hayek. De stelling van het boek is dat Hayeks opvatting van vrijheid leidt tot een enorme paradox - maar toen we een blik wierpen op hoe dat zat (2) bleek dat Hayeks opvatting van vrijheid het letterlijk tegendeel was van wat Blommaert & Zahidi ons proberen wijs te maken. Maar er zit nog een andere dimensie aan vast, die de auteurs zo belangrijk vonden dat je er zonder problemen de citaten van uit het boek kan persen: hier gaan we!

p42 "Wanneer Hayek het over vrijheid heeft, bedoelt hij steeds individuele negatieve vrijheid"
p43 "door vrijheid te reduceren tot negatieve vrijheid"
p54 "Een duidelijker afwijzing van het positieve vrijheidsconcept kan moeilijk gegeven worden."
p65 "De belangrijkste daarvan is dat Hayek een uiterst beperkte kijk op vrijheid heeft. Hij ziet vrijheid nagenoeg uitsluitend als negatieve vrijheid - de vrijheid van beperkingen door derden"

Duidelijk? Zijn het er genoeg? Hayek bedoelt "steeds" negatieve vrijheid; gezien? En wel tot het punt dat we weer bij dat hopeloos verengd vrijheidsbeeld ("eendimensionale" was het woord dat ze gebruikten) uit de vorige post zitten (2). Vier citaten; al die vorige posts... ik verzin dat hier toch allemaal niet?

En het is belangrijk, hoor! In een cruciale passage in hoofdstuk 3 van The Road to Serfdom bevestigt Hayek: "The succesful use of competition as the principle of social organiusation precludes certain types of coercive interference with economic life (...). Dus het klopt: Hayek ziet wel degelijk "vrijheid" als "freedom of coercion", en er zijn nog veel belangrijker passages waarmee je dat kan laten zien.

Alleen krijgen we ook opgelepeld dat Hayek "steeds" en "uitsluitend" over negatieve vrijheid praat; en positieve vrijheid "afwijst", en daarmee "nagenoeg uitsluitend" een "uiterst beperkte kijk op vrijheid heeft": alle citaten komen met de bladzijden erbij uit het boek van Blommaert en Zahidi. En dus, als je een beetje een lezer bent die zich niet eens kan inbeelden dat "serieuze academici" (zo heb ik ze werkelijk zien omschrijven!) op deze schaal niet weten waar ze over praten - dan zou je misschien een beetje verbaasd zijn, enkele paragrafen na Hayeks zinnetje dat ik net geciteerd heb ook nog te vernemen:

"It is regrettable, though not difficult to understand, that in the past much less attention has been given to the positive requirements of the competitive system than to these negative points. The functioning of competition not only requires adequate organisation of certain institutions like money, markets, and channels of information (...) but it depends above all on the existence of an appropriate legal system (...)." (The Road to Serfdom, chapter 3)

Volgens mij klinkt dat als een heel ander verhaal dan dat "hij bedoelt steeds" en "nagenoeg uitsluitend" etcetera; wat denkt u...?

Maar dat is wel wat Blommaert en Zahidi met al die geleerde citaten over Hayek beweerden. De waarheid is echter dat Hayek uitdrukkelijk betreurt dat er zoveel aandacht naar negatieve vrijheid gaat. De waarheid is dat Hayek uitdrukkelijk zegt, dat er nog een lange reeks ingrepen voor positieve vrijheid nodig zijn. De waarheid is dat, in datzelfde stuk, Hayek ook uitdrukkelijk zegt dat een aantal daarvan niet door de vrije markt kan geleverd worden, om nog een bladzijde verder te concluderen dat het gaat om "a wide and unquestioned field for state activity".

Maar de waarheid, dat is nu eenmaal niet wat je in het boek van Blommaert en Zahidi zal aantreffen.

-----------------------------------------
(1) http://speelsmaarserieus.blogspot.be/2007/06/de-weigering-te-weten.html
(2) http://speelsmaarserieus.blogspot.be/2015/05/de-paradox-van-hayek-iv-hayek-over.html

vrijdag 1 mei 2015

De Paradox van Hayek IV: Hayek over "vrijheid", maar dan echt

De titel van het boek "De Paradox van Hayek" drukt meteen ook de stelling uit: het vrijheidsconcept van Hayek leidt tot zijn eigen tegenstelling. Voor de meeste mensen (beweren Blommaert en Zahidi) leidt het in werkelijkheid juist tot minder vrijheid en tot de hartverscheurende toestanden zo welbewust afgebeeld op de omslag van het boek. Zo staat het al in de inleiding:

"We zullen laten zien dat de politieke filosofie die zich profileert als dé filosofie van de vrijheid aanleiding geeft tot een toename van reële onvrijheid voor de meerderheid van de mensen. We zullen argumenteren dat dit fenomeen, waarnaar we zullen verwijzen als de paradox van Hayek, rechtstreeks voortvloeit uit de eendimensionale visie op vrijheid die Hayek en andere neoliberalen huldigen."

Nu weten we al (1) dat het niet is omdat dat boek iets beweert dat we het ook moeten geloven. Het schreef Hayek ideeën toe waarvan de eerste en tweede url toonden dat Hayek het letterlijk tegendeel schreef. En het pleitte voor een "heel nieuw wereldbeeld" waarvan de derde url toonde dat het net niet letterlijk uit Hayek was overgeschreven. Maar zoals iemand me "in real life" zei, als Blommaert en Zahidi daar pleiten voor "vrijheid", en Hayek pleit ook voor "vrijheid", terwijl de auteurs tonen dat Hayeks vrijheidsbeeld "eendimensionaal" en "paradoxaal" is en dat van hen niet: dan hoeft dat geen contradictie te zijn.

Fair enough! Maar wel alleen voor het concept "vrijheid". Want als zowel Hayek als Blommaert en Zahidi voor resp. "zonder dwang" en "niet onder bevel of onder directie van iemand anders" pleiten: dan gaat het niet om "een heel ander wereldbeeld". Of als je wil beweren dat "hun voorsprong vinden in de persoon zelf" iets heel anders betekent dan "indicated by his own knowledge": beschouw dit dan maar als een uitdaging!

Blijft dat "heel ander" vrijheidsconcept over. Die "eendimensionale visie op vrijheid": wat verwijt het boek Hayek eigenlijk? Op pagina 26 lezen we "economische vrijheid was de kern van alle vrijheid". Op pagina 44 klinkt het "Hayeks voornaamste preoccupatie draait rond vrijheid in het economische veld, rond vrijheid van private eigendom", en op pagina 63 staat er "Maar voor Hayek, en in zijn zog de hedendaagse neoliberalen, is elke beperking van economische vrijheid een aanval op dè vrijheid tout court." Denk je nog eens terug aan de eerste post uit de serie, met "economische vrijheid primeert op alle anderen en is er de voorwaarde toe"? Mag ik stilaan concluderen dat die "eendimensionaliteit" slaat op de reductie van de vrijheid tot economische vrijheid? En zou dat dan niet kloppen, in combinatie met dat vroom geloof uit de twee eerste url's, dat dat gecombineerd met een overheid die daar geen beperkingen aan mag opleggen (want "elke beperking van economische vrijheid een aanval op dè vrijheid tout court"!), leidt tot de toestanden afgebeeld op de omslag?

Alleen, dat van die overheid die niet mocht ingrijpen: dat was alvast niet waar. Maar komt dat omdat Hayek wel die "eendimensionale visie op vrijheid" had, maar er nu eenmaal niet omheen kon dat je heel af en toe wel eens een toegeving moest doen? Of komt het omdat Hayeks "visie op vrijheid" doodgewoon iets heel anders was dan wat Blommaert en Zahidi zichzelf en de rest van de wereld proberen wijs te maken over Hayeks visie op vrijheid? Wat zegt eigenlijk Hayek zelf over de vrijheid, en meer precies over de economische vrijheid?

"It has become a common practice to disparage freedom of action by calling it 'economic liberty'. But the concept of freedom of action is much wider than that of economic liberty, which it includes; and, what is more important, it is very questionable whether there are any actions which can be called merely 'economic' and whether any restrictions on liberty can be confined to what are called merely 'economic' aspects. Economic considerations are merely those by which we reconcile and adjust our different purposes, none of which, in the last resort, are economic (...)." (The Constitution of Liberty, chapter 2, nr, 6)

Nota bene, dit komt uit een boek, en zelfs een hoofdstuk, waar Blommaert en Zahidi uitdrukkelijk uit "citeren". Een mens zou zich nog gaan afvragen of ze dat boek, en dat hoofdstuk, wel gelezen hebben, nietwaar? In lijnrechte tegenspraak tot wat ze (herhaaldelijk) beweren zegt Hayek helemaal niet dat vrijheid te reduceren valt tot economische vrijheid. Veel erger nog, Hayek zegt uitdrukkelijk dat vrijheid niet te reduceren valt tot economische vrijheid. Alleen het woordje "niet" staat op een andere plaats, maar dat maakt het nog vernietigender voor wat Blommaert en Zahidi iedereen proberen te doen geloven: het is, weer eens, het letterlijk tegendeel.

Maar in dat geval: als zowel Hayek als Blommaert en Zahidi, in die vorige post, pleiten voor "vrijheid", dan gaat het daar helemaal niet om twee heel verschillende inhouden van dat woord. Tenzij, natuurlijk, je alleen maar leest wat Blommaert en Zahidi over "Hayeks visie" beweren: maar weet dat wat ze beweren onmogelijk nog verder van de waarheid kon liggen.

Ik veronderstel (want ik heb nu eenmaal wel wat ervaring met het niveau van het creationisme; het niveau van Blommaert en Zahidi, dus) dat er nu nog wat gespartel kan komen, zoals "jamaar, dat is eigenlijk maar één citaatje, en als je het hele oeuvre van Hayek zou bekijken, dan zou je wel zien dat de ware toedracht toch is wat Blommaert en Zahidi beweren. Wel, zo gezegd, zo gedaan, dan! Hier is er één uit dat ander boek dat Blommaert en Zahidi geregeld beweren te citeren: The Road to serfdom, chapter 7:

"(…) the erroneous belief that there are purely economic ends separate from the other ends of life. Yet, apart from the pathological case of the miser, there is no such thing. The ultimate ends of the activities of reasonable beings are never economic. Strictly speaking, there is no 'economic motive' but only economic factors conditioning our striving for other ends."

Duidelijk, zeker? Hayek weet heel goed, op nu al twee verschillende plaatsen, in twee verschillende boeken, die Blommaert en Zahidi allebei beweren te citeren, dat er niet zoiets bestaat als louter economische handelingen, maar dat alles wat we proberen te bereiken nu eenmaal beroep doet op materiële middelen (die nu eenmaal het product van economische activiteit zijn). En daarom opnieuw: wat bezielt die mannen eigenlijk? Ik kan me voorstellen dat ze niet veel belangstelling hadden voor het oeuvre uit het andere kamp dan hun eigen politieke voorkeur. En ik kan me voorstellen dat ze een pamflet wilden schrijven met één of ander pleidooi voor "een ander wereldbeeld": redelijke mensen kunnen heus van mening verschillen met andere redelijke mensen.

Maar hebben ze zich echt ingebeeld dat ze dat soort boek, met dat soort beschuldiging de wereld konden inslingeren, zonder dat ook maar iemand op het idee zou komen om eens te gaan kijken wat Hayek werkelijk zegt? Hebben ze zich echt ingebeeld dat ze dit soort dingen konden schrijven, zonder dat iemand hun intellectuele integriteit zou in vraag stellen?

Wel, zelfs als ze zich dat hadden ingebeeld: niet, dus.

----------------------------------------------
(1) http://speelsmaarserieus.blogspot.be/2015/04/de-paradox-van-hayek-die-mannen-beweren.html
EN http://speelsmaarserieus.blogspot.be/2015/04/de-paradox-van-hayek-geen-analyse-maar.html
EN http://speelsmaarserieus.blogspot.be/2015/04/de-paradox-van-hayek-hebben-die-mannen.html