donderdag 30 juli 2009

REPOST! Speciaal voor de "Scheppingsbrochure"!

Het zal wel niet echt "done" zijn, zo'n repost, maar och, 't is er toch één uit 2,006 toen geen kat dit blog las, en het is toch ook komkommertijd... Dus waarom ook niet...

Aanleiding is het bericht dat we in Vlaanderen allemaal een exemplaar van De Scheppingsbrochure" zullen krijgen. Die werd aangekondigd in termen van "Wat gelooft u, Schepping of Evolutie?" Nu heb ik al eerder gezegd dat evolutie iets is dat je niet hoeft te geloven omdat het iets is dat je kan weten, en dat kan er ook nog wel eens bij:

http://speelsmaarserieus.blogspot.com/2007/05/nogmaals-natuurlijke-selectie.html


En nu ik toch bezig ben, ik zou durven wedden dat de Scheppingsbrochure OFWEL niet zal zeggen wat "natuurlijke selectie" is, OFWEL dat als ze beweren het te zeggen, dat het dan fout zal zijn. Wedden?

http://speelsmaarserieus.blogspot.com/2007/06/de-weigering-te-weten.html


Maar goed. Eén van de dingen die ik er in de rapte ook nog van las is dat er weliswaar "micro evolutie" bestond, maar dat die "beperkt bleef binnen de soortgrens". En kijk, daarover heb ik ook al eens een postje geschreven, en ik kan het niet laten om die post nog eens integraal te reposten. Hier is de url:

http://speelsmaarserieus.blogspot.com/2006/12/socratische-dialoog-met-poedels.html


En hier is nog eens de tekst...

Socratische Dialoog, met Poedels

Rollen:

Dionysodorus: Sofist
Socrates: Filosoof

Sofist: “De bijbel zegt dat alle soorten zich voortplanten binnen hun soort. En inderdaad, een kat krijgt nooit hondjes, en een hond werpt nooit katjes. Bijgevolg kan de evolutietheorie niet waar zijn: de soortgrens kan niet gepasseerd worden.

Socrates: “Drommels, Dionysodorus, dat is sterk! Maar zeg me eerst eens of ik het wel goed begrijp. Dus als een hond jongen krijgt, dan zijn dat ook honden, juist?”

Sofist: “Wel, natuurlijk, Socrates, dat weet ge toch zelf ook.”

Socrates: “Zeker, maar toch, laat me even doordenken. Dus als die jongen later zelf ook jongen krijgen, dan zijn dat ook weer honden, en zo ook voor de volgende generatie, en zo voort, om het even hoe lang?

Sofist: “Het is precies zoals gij het zegt, Socrates.”

Socrates: “En dus, als van twee individuen de één een nakomeling is van de andere, om het even hoeveel verschil in tijd of generaties er is, dan horen ze tot dezelfde soort? En dat volgt allemaal uit het feit dat de soortgrens niet kan overschreden worden?”

Sofist: “Zeker, Socrates.

Socrates: “Ik begrijp het. Maar zeg me nu eens, hebt gij ook al bemerkt dat binnen een soort geen twee individuen ooit precies gelijk zijn?”

Sofist: “Dat spreekt toch vanzelf, Socrates?

Socrates: “En hebt gij ook al bemerkt dat sommige van die verschillen van vader en moeder op kinderen worden doorgegeven? Zoals wanneer blanke mensen blanke kinderen krijgen, en zwarte mensen zwarte kinderen krijgen?”

Sofist: “Zeker.”

Socrates: “En meent gij soms dat alle individuen evenveel nakomelingen krijgen?”

Sofist: “Heel zeker niet, Socrates! Dat moet gij toch ook weten, dat sommige individuen helemaal geen nakomelingen krijgen, en andere enkele, en sommige zelfs velen.”

Socrates: “Hemel, Dionysodorus, ge stelt me helemaal gerust! Dat is nu precies wat ik zelf ook dacht! En zeg me eens, waarvan hangt dat af, denkt ge, of iemand veel of weinig, of helemaal geen nakomelingen krijgt?”

Sofist: “Wel, Socrates, het kan van erg veel dingen afhangen, bijvoorbeeld, van die verschillen tussen de de individuen onderling, waarover ge het zojuist had.”

Socrates: “Maar stel dan eens dat we een kenmerk vinden dat sommige individuen een grotere kans gaf om meer nakomelingen te krijgen dan andere. En stel dat dat kenmerk ook erfelijk was. Meent ge dan niet dat met het verstrijken van de generaties dat kenmerk meer en meer zou voorkomen? Immers, als het kenmerk helpt in vergelijking met zij die het niet hebben, dan moeten er in de volgende generatie iets meer nakomelingen van individuen met dat kenmerk zien. En als dat kenmerk ook nog erfelijk is, dan moeten die individuen niet alleen met meer zijn, maar zelf ook dat kenmerk hebben. En daarna weer, en dan opnieuw, enzovoort, tot er een aanzienlijke verschuiving in dezelfde richting optreedt?”

Sofist: “Zeker, Socrates, maar dan hebben we het alleen over variatie binnen de soort! Het is niet omdat konijnen met de generaties beter kunnen lopen voor de vos, dat de konijnen daarmee in vossen veranderen.”

Socrates: “Hmmmmm, een zeer sterk punt, beste Dionysodorus, ik denk dat je me bijna overtuigd hebt. Maar toch, één klein puntje zoudt ge me toch nog moeten helpen ophelderen. We weten, omdat wij mensen daar zelf voor hebben gezorgd, dat op enkele duizenden jaren tijd, uit wolven honden zijn gefokt.”

Sofist: “Dat is zo.”

Socrates: “En een individu dat een nakomeling is van een ander individu, is altijd lid van dezelfde soort als dat eerste individu?”

Sofist: “Zo zijn we daarstraks overeengekomen.”

Socrates: “Ongeacht het aantal stappen dat daartussen zit?”

Sofist: “Zeker, Socrates, dat was de consequentie van het feit dat de soortgrens niet kan doorbroken worden.”

Socrates: “Maar als honden na al die generaties fokken honden zijn, en tegelijk, vermits de soortgrens niet kan doorbroken worden, wolven zijn, dan zijn honden eigenlijk wolven?”

Sofist: “Daar lijkt het wel op.”

Socrates: “Maar laten we dan het voorbeeld van de poedels nemen...”

Sofist: “Poedels? Bestaan er dan poedels?

Socrates: “Nu nog niet, maar over 2,500 jaar, wanneer deze dialoog zal geschreven worden (we kunnen Plato toch niet al het werk alléén laten doen?) zullen er wèl poedels zijn. Daaruit volgt: mensen zullen van sommige honden van vandaag de kleinste exemplaren kiezen, en die met het meeste krulletjes, en die er het meest snoezig uitzien in de ogen van oude dames en jonge kinderen, en die zullen ze het meeste kleine hondjes laten krijgen. En wanneer daaruit nieuwe generaties honden op de wereld komen, die overeenkomstig jouw “variatie binnen de soort” een beetje op de poedels van over 2,500 jaar lijken, dan zullen mensen daaruit wéér die individuen die meest op die poedels lijken meer nakomelingen laten krijgen dan de andere, enzovoort, generatie na generatie. En zullen er op die manier op het einde, als we dat lang genoeg hebben volgehouden, geen poedels zijn, klein, schattig, met belachelijke staartjes en krulletjes?"

Sofist: “Nu ge het zegt, ik denk het wel.”

Socrates: “Maar aangezien die poedels de nakomelingen zullen zijn van de honden van vandaag, behoren ze toch, overeenkomstig wat we zonet hebben gezegd, tot dezelfde soort?”

Sofist: “Inderdaad, Socrates, tot die conclusie waren we gekomen.”

Socrates: “En als die honden van vandaag eigenlijk ook wolven waren, en vermits het er niet toe doet hoeveel generaties later een individu nakomeling is van een ander - moeten we dan niet besluiten dat poedels eigenlijk wolven zijn?”

Sofist: “Drommels, Socrates, zo gaat dat nu altijd met die Jezuïetenstreken van u. Ge kunt maar beter oppassen dat de mensen dat niet zo moe raken, dat ze u de gifbeker doen leegdrinken.”

Doek

(Noot: Deze dialoog is geïnspireerd op discussies die zich werkelijk hebben afgespeeld tussen een Getuige van Jehova en ikzelf, ongeveer in het jaar Onzes Heeren 2,005, op de nieuwsgroep nl.religie. Het grapje met het vergiftigen op het einde is niet iets waarmee de creationist heeft gedreigd, maar een knipoog naar de historische gebeurtenissen van lang geleden.)

woensdag 29 juli 2009

De duizendste post!

Ineens valt mijn oog erop, terwijl ik, verdrietig om zo weinig energie, mistroostig door mijn blogarchief zit te snuisteren. Dat waren nog eens tijden, toen een mens 's avonds kon thuiskomen en praktisch elke dag een postje op zijn blog kon zetten!

En zo dateert de vorige post ook alweer van een kleine week geleden, en ineens zie ik...

Dat was de duizendste post op Speels maar Serieus!

Hmmmmm... Aangezien ik soms wel flarden van postideeën heb, en aangezien ik die dan in een Worddocument bijhoud, weet ik dat een beetje post hier wel eens over twee bladzijden Word kan gaan ("teveel, te moeilijk, te lang en te luid"...). Dus eigenlijk heb ik de laatste drie en een half jaar een (kleine) tweeduizend bladzijden bij elkaar geschreven! Ik ben een echte veelschrijver! Als het allemaal als boek gepubliceerd was, dan had ik al een heel plankje bij elkaar!

Maar zoals ik altijd denk: als gelovige in het marktmechanisme neem ik aan dat de waarde van het product tendeert naar de prijs die je ervoor moet betalen. Dus...

Je voelt de nattigheid.

Maar geen nood. Gelukkig doe ik het voor het plezier. Jammer, dus, dat het momenteel doodgewoon niet gaat. Ik heb er best wel zin in, en ik weet zelfs waar ik zou over schrijven, alleen... De batterijen zijn op.

Op die manier krijgt een fatsoenlijke mens natuurlijk nooit tweeduizend posts bij elkaar.

zaterdag 25 juli 2009

Nieuwe gegevens voor "Eurabië"

Een tijdje geleden ben ik op een ander forum in gesprek geraakt over "Eurabië". Je weet wel, mijn opinie dat het gejammer hoe de Europeanen zullen verdrinken in een vloedgolf van hogere geboortecijfers bij de Moslims niet blijkt uit de cijfers (1). Het was zo ongewoon dat ik - ik geef het sportief toe - het even niet door had, maar die gesprekspartner maakte (minstens) twee heel serieuze tegenwerpingen.

De eerste tegenwerping was dat hij cijfers kon tonen (en hij deed het ook) waaraan je kon zien dat Nederland veel meer te lijden had van het demografisch probleem "Eurabië" dan bleek uit mijn cijfers. En de tweede was dat ik me wel beriep uit cijfers "uit heel diverse bronnen", maar dat geen van die bronnen het oorspronkelijke onderzoek vertegenwoordigde. Dat wil zeggen, er konden best diverse boeken en/of websites in het spel zijn die allemaal naar éénzelfde studie verwezen. En die laatste kon natuurlijk even goed bevooroordeeld zijn als de proponenten van Eurabië.

Zoals dat gaat in discussies tussen serieuze mensen kan ik alleen maar erkennen dat zijn opmerkingen belangrijke waarheden bevatten. Dus houd ik me weliswaar aan mijn "hypothese", maar altijd onder voorbehoud dat we "de feiten" nu eenmaal slecht kennen. We merken terzijde op dat, als de "Eurabiërs" dat laatste ook toegaven, ze hun gejammer niet meer kunnen volhouden.

Hoe dan ook heb ik intussen het artikel Do Muslims Have More Children Than Other Women in Western Europe?, afkomstig van de site "Population Reference Bureau" (2) gevonden:

http://www.prb.org/Articles/2008/muslimsineurope.aspx?p=1


Daarin vinden we dat naar het jaar 2,000 toe (we zijn intussen alweer tien jaar verder) het verschil in aantal kinderen per vrouw (van allochtonen versus autochtone groepen) in Oostenrijk en Duitsland was afgenomen naar één. Het artikel dat ik had geciteerd in voetnoot (1) had - in 2,007 - alleen voor Frankrijk gezegd dat de cijfers 2.57 vs 1.94 waren. Daarop was veel kritiek gekomen dat er alleen maar "geselecteerde cijfers" instonden; maar dit verhaal lijkt toch te bevestigen wat het artikel schreef: de geboortecijfers van de twee groepen voor Europa benaderen elkaar. En als er alleen cijfers voor Frankrijk instonden, dan was dat niet omdat die cijfers goed uitkwamen, maar omdat (bijvoorbeeld) Frankrijk het land met de grootste Moslimbevolking is.

En verder vinden we ook nog de volgende tabel voor Nederland. We zien voor verschillende jaren (1,990 t.e.m. 2,005) het aantal kinderen per vrouw van resp. Nederlandse, Marokkaanse en Turkse afkomst. En weer zien we dat de verschillen afnemen (zoals ik al schreef) maar ook dat (zoals mijn gesprekspartner schreef) er toch nog vrij hoge verschillen overbleven:














Toch lijkt me duidelijk dat de mensen die me verweten hebben (zoals dat gaat met dom rechts: loeiend en scheldend - "idioot" - dat het geen naam had) geen gelijk hebben gekregen. De verschillen in vruchtbaarheid nemen wel degelijk af, en als dat in een relatief klein land minder uitgesproken gebeurt dan in de veel grotere landen, dan mag dat artikel heus wel zeggen dat het verschil "voor Europa" afneemt.

En merk samen met mij op dat het cijfer voor Turkse vrouwen in Nederland al is afgenomen tot beneden het vervangingsniveau. Dus mocht iemand nog willen opmerken dat (a) Moslims of (b) groepen met hoge vruchtbaarheidscijfers niet zeer snel beneden dat niveau kunnen zakken: mis poes.

Blijft het feit dat mijn gepsrekspartner ook had gewaarschuwd voor cijfers die uiteindelijk allemaal uit dezelfde bron komen. Ik geef toe: ik weet het niet. Lopend door de namen die aangehaald worden heb ik de indruk dat die cijfers uit verschillende bronnen afkomstig zijn. Dat maakt mijn scepticisme misschien minder dan waterdicht. Maar als je probeert uit dezelfde onzekerheid af te leiden dat je met rollende ogen over "Eurabië" moet beginnen...

Je ziet het punt

-----------------------------------
(1) http://speelsmaarserieus.blogspot.com/2007/08/eurabi-de-cijfers-kloppen-niet.html

http://speelsmaarserieus.blogspot.com/2008/01/nog-eens-eurabi.html
(2) www.prb.org

dinsdag 21 juli 2009

Remember, "Een inktzwart scenario"?

De lezer die al een klein jaar dit blog volgt herinnert zich wellicht wel dat ik, op het eerder "speels" niveau, al eens een schets had gemaakt voor "een inktzwart scenario" (1) van de huidige economische crisis. Mijn poging om te verhalen hoe het er ongeveer kon uitzien indien de banken massaal overkop zouden gaan; de wereld waarin een (bij wijze van spreken) "magische" ingreep zomaar ineens "al het geld van de wereld" had weggetoverd. Want, herinner je ook, de banken zijn niet alleen ondernemingen (zoals alle andere ondernemingen) waarin geld zit; ze zijn ook ondernemingen die (anders dan dan alle andere ondernemingen) het geld zijn (2).

Ergo, als (bijvoorbeeld) GM bankroet is, dan liggen er een hoop fabrieken stil (probleem), dan pakken er een hoop banken en leveranciers een hit (serieus probleem), dan staan er een hoop mensen op straat (zware mizerie)... maar zoals de uitdeinende golven op een vijver, ergens houden de rimpels op.

Terwijl, als een bank failliet gaat is de kans groot dat eerst een aantal andere banken failliet gaan, en dan nog een paar enzovoort, en op het einde van de rit zijn er helemaal geen meer over, en zitten we veel dieper dan "in de middeleeuwen". Een "inktzwart scenario".

Ik had het er bijgezegd: het was voor mij een speels scenario. Maar ik bedoelde het natuurlijk wel degelijk serieus. Ik geloof(de) niet dat het zou gebeuren, maar ik geloofde wel dat het kon gebeuren. Nu hoef je het daar absoluut niet mee eens te zijn - en ik ken mensen met zeer respectabele ideeën waaruit volgt (indien ze gelijk hebben) dat mijn "inktzwart scenario" echt maar een gedachtenspel was. (Ik ken ook mensen die dat om ideologische redenen denken: als je erkent dat het zo zwaar kan mislopen, dan kan je niet volhouden dat je dat nog liever ziet gebeuren dan overheidsinterventie proberen. Maar ze hebben voor alles beslist dat ze in geen enkel geval overheidsinterventie willen zien, ergo, ze moeten concluderen dat het nooit zo zwaar kan mislopen.)

Dat was dan ook het kader waarin de volgende post van drie maanden geleden paste:

http://speelsmaarserieus.blogspot.com/2009/04/de-crisis-is-bezworen.html


Het was een post die alweer verwees naar de mogelijkheid dat deze crisis serieus kon mislopen, of had kunnen mislopen. Om aan te geven dat ik die - toegegeven: onbewijsbare - mogelijkheid bleef serieus nemen heb ik daar het volgende geschreven:

"(...) de ineenstorting van de beschaving zelf, iets waarvan we pas binnen jaren officiëel zullen vernemen dat we er dichter bij waren dan we ooit dierven toegeven (met veel verhalen over van angst transpirerende centrale bankiers en toppolitici: let op mijn woorden) zou best wel "al" kunnen afgewend zijn (...)."

Als je een idee hebt dat je niet kan bewijzen (of het eigenlijke probleem in filosofisch technische termen uitgedrukt, als het onfalsifiëerbaar is), dan kan je altijd proberen er op een andere manier een zeker gewicht aan te geven. Je formuleert een test die nu nog niet, maar binnen afzienbare tijd wel uit voeren valt, en hoe korter je je wachttijd kan maken, hoe meer gewicht je idee heeft (jaja, allemaal héél ruwweg, hoor). Dus: als "binnen enkele jaren" (niet zo heel indrukwekkend kort, maar toch "afzienbaar") de crisis alweer wordt weggelachen, dan heb ik het overdreven - en omgekeerd.

Sta me dan nu toe te verwijzen naar het blog van Geert Noels:

http://www.econoshock.be/2009/paulson-op-de-rooster/

Die verwijst naar een artikel van The Independent, en daarin staat:

" The Bush administration and Congress discussed the possibility of a breakdown in law and order and the logistics of feeding US citizens if commerce and banking collapsed as a result of last autumn’s financial panic, it was disclosed yesterday.

Making his first appearance on Capitol Hill since leaving office, the former Treasury secretary Hank Paulson said it was important at the time not to reveal the extent of officials’ concerns, for fear it would “terrify the American people and lead to an even bigger problem”.

Even verder gevolgd door:

" In a world where information can flow, money can move with the speed of light electronically, I looked at the ripple effect, and looked at when a financial system fails, a whole country’s economic system can fail,” Mr Paulson said. “I believe we could have gone back to the sorts of situations we saw in the Depression. I try not to use hyperbole."

Helemaal bij de "van angst transpirerende centrale bankiers" zijn we nog niet. En we praten ook nog niet over "de middeleeuwen" (of erger). Maar anderzijds, we zijn ook niet "binnen enkele jaren" maar wel slechts enkele maanden verder. En ze hebben het letterlijk over hoe je de bevolking gaat voeden als het zover komt.

Dat illustreert allemaal toch wel goed wat ik bedoel. Zoals het er in september 2,008 uitzag stonden we zeer dicht bij de rand van een afgrond waar je niet wil in kijken. En financiële verantwoordelijken van het allerhoogste niveau probeerden dat kijken in de afgrond te verhinderen, uit vrees dat het besef hoe erg het was het probleem alleen maar zou vergroten: dat staat allemaal in het citaat hierboven.

Natuurlijk, als je dat allemaal niet wil weten (omdat je dan op het punt komt waar je wel aan overheidsinterventie zou gaan denken, terwijl jij dat allemaal per religieus dogma tot anathema hebt verklaard), dan begrijp ik best dat je dit alles gewoon "dom" scoort (3) en al je problemen zijn alweer opgelost. Maar als je om andere redenen twijfelde aan het realiteitsgehalte van "het inktzwart scenario" - dan zet dit soort verhalen je toch wel aan het denken, niet?

-----------------------------------
(1) http://speelsmaarserieus.blogspot.com/2008/10/en-dan-nu-een-inktzwart-scenario.html
(2) http://speelsmaarserieus.blogspot.com/2008/10/vragen-van-de-financile-filosofie-geld.html

(3) http://speelsmaarserieus.blogspot.com/2009/07/dom.html

De url van het oorspronkelijke artikel:

http://www.independent.co.uk/news/business/news/paulson-reveals-us-concerns-of-breakdown-in-law-and-order-1750076.html



zondag 19 juli 2009

"dom"

Op deze halfmooie zondag, diep, diep in volle blogdepressie, gleed mijn blik over een oude post hier, en bleef rusten op de score "dom" die de post van iemand gekregen had. Met geen andere inspiratie - de baby is nog altijd de braafste baby van de planeet, maar met drie kleintjes heb je maar heel af en toe een volledige nachtrust - loop ik eens over alle posts sinds het systeem bestaat, en hier zijn de 11 posts (ik kan er ook wel één over het hoofd gezien hebben) die "dom" hebben gescoord:

http://speelsmaarserieus.blogspot.com/2009/06/eerste-werkdag.html

http://speelsmaarserieus.blogspot.com/2009/05/blogspot-of-wordpress.html

http://speelsmaarserieus.blogspot.com/2009/05/terug-naar-het-bankieren-van-vroeger.html

http://speelsmaarserieus.blogspot.com/2009/05/geen-oorzakelijk-verband.html

http://speelsmaarserieus.blogspot.com/2009/04/het-was-te-mooi-maar-was-het-een-stomme.html

http://speelsmaarserieus.blogspot.com/2009/01/ijslandse-kroon-waar-is-het-geld.html http://speelsmaarserieus.blogspot.com/2009/01/peuter-thomas-zegt-mama.html

http://speelsmaarserieus.blogspot.com/2008/12/zachte-corruptie-waar-is-het-geld.html

http://speelsmaarserieus.blogspot.com/2008/12/op-zon-zesde-december.html
http://speelsmaarserieus.blogspot.com/2008/11/deflatie-een-probleem.html

http://speelsmaarserieus.blogspot.com/2008/11/het-is-friedman-nee-het-is-hayek-nee.html


Drie ervan gaan over "kleuter Sarah en... (enzovoort)"! Mensen, toch. Dat was nu niet waarvoor het systeem bedoeld was. Ik ken genoeg mensen die me zeggen dat ze meteen wegklikken als ze zien dat het daarover gaat - en ik ken er andere die zeggen dat ze er geen andere lezen. Dus even goeie vrienden in alle gevallen, maar je frustratie over "wéér dat belachelijke babygedoe" vertalen in een "dom" score...

Dismissed!

De meeste "dom's" zien we in posts over economie. Tot tweemaal toe vind ik "dom" bij een post die beschrijft hoe deflatie even goed een moordend probleem kan zijn voor de economie als inflatie. Nu dient "dom" in mijn ogen om te zeggen dat een post het niveau haalt van de creationisten in het onderwerp "evolutietheorie": zo totaal onwetend dat een mens niet weet waar hij moet beginnen de fouten er uit halen.

Alleen... De teneur van mijn posts over het onderwerp staat in hetzelfde teken als de ideeën van de laatste nobelprijswinnaar economie. Dus ik kan begrijpen dat andere mensen er andere opinies op nahouden, en ik kan erkennen dat ook de nobelprijswinnaar economie geen evangelie spreekt; maar "zo onwetend (etc)" dat de vergelijking met de creationisten niet langer denkbeeldig is zal het dus allemaal wel niet zijn. Ik zal maar concluderen dat de "kritiek" eerder ideologisch gemotiveerd is. Ik vermoed (natuurlijk besef ik dat ik dat strikt genomen niet weet) dat het afkomstig is uit de hoek die fanatiek elke vorm van overheidsoptreden wil uitsluiten. En zoals je misschien wel zelf kan bedenken zijn mijn opmerkingen over deflatie dan niet wat je wil horen. Misschien toch eens nadenken of je ("jullie") voldoende zelf in de spiegel durven kijken, jongens en meisjes?

Tenslotte zijn er nog wat losse posts waar volgens mij niet veel lijn in te vinden valt; behalve dan dat ik ze zelf momenteel ook niet precies in de lijst "the best of" zou plaatsen. Af en toe zal de negatieve score ook wel eens terecht zijn, nietwaar? Zoals ergens in een cartoon van Hagar De Verschrikkelijke stond: "het kunnen niet allemaal pareltjes zijn"...

-----------------------------
UPDATE het is vandaag de 2de augustus (van 2,009) en ik zie dat er een hoop scores gewoon "weg" zijn. Dus sommige dom's hier zijn intussen veranderd in scoreloze posts; en het zijn niet alleen de dom's die verdwenen zijn. Maar goed dat het allemaal geen enkel belang heeft, maar toch... Als blogger zou je graag zien dat je scores blijven staan zoals ze er stonden.

donderdag 16 juli 2009

Lords of the Bow

Na mijn toch wel positieve indruk over het geromantiseerde eerste deel van het leven van Genghis Khan (1) zag ik de pocket uitgave van het tweede deel staan voor 8.70 euro: Lords of the Bow. Afhankelijk van mijn humeur en belangstelling van het moment was ik de laatste 16 maand niet altijd zeker of ik het wel zou lezen: het eerste boek was goed, maar ik had nu eenmaal al uit mijn verleden een hoop verhalen van de Mongolen achter de kiezen, en ik heb veel andere dingen te doen.

Maar ik ben blij dat ik iets gedacht heb van "komaan, voor 8.70 euro...". Het boek is minstens zo goed als zijn voorganger. Het blijft een drie op mijn schaal van waardering, omdat dit soort schelmenromans (hoe echt het ook allemaal was) nu eenmaal moeilijk tot literair meesterwerk kan uitgroeien, maar het is toch één van de betere drie's. Zoals bij de Wolf of the Plains weet meesterverteller Conn Iggulden alle passages te vertellen zonder dat ik me afvraag waarom ik al die bladzijden moet doorkauwen - en als je me over Peter Hamilton hebt gelezen (3) weet je dat er auteurs zijn wiens verhalen ik graag lees, maar... Kom, dat is een ander verhaal.

Natuurlijk zijn er nog altijd delen die je meer aanspreken dan andere. Bij dit soort verhalen zijn de veldslagen van groot belang, en ik kan zeggen: als je nog nooit van de "Badger's Mouth Pass" had gehoord, na dit boek zou je er met andere ogen naar kijken. Maar een groots, zij het vrij onbekend drama nieuw leven inblazen is één ding, en dat zo doen dat de lezer op het puntje van zijn stoel zit is nog iets heel anders. Iggulden is wat mij betreft briljant geslaagd. De (zeer bekwame) Chinese generaal is dus druk bezig te ontdekken dat zijn pas moeilijker te verdedigen is tegen de Mongolen van Genghis Khan dan hij had verwacht, maar met zijn versterkingen en zijn mankracht moet het uiteindelijk toch lukken. Tot blijkt dat een Mongoolse generaal letterlijk over de pieken een onmogelijk geachte omtrekkende beweging heeft gemaakt, en ineens staan er 9,000 Mongoolse boogschutters in zijn flank.

Maar nog steeds: geen nood. De generaal heeft in die positie, een eind achter het front, cavalerie zat, en boogschutters blijven tenslotte toch maar infanterie. Charge, dus, en normaal gezien moet alles in enkele minuten voorbij zijn. Alleen, de Mongoolse boogschutters - alle 9,000 - kunnen zes pijlen per tien hartslagen (of zoiets, het staat er ergens uitdrukkelijk in) afschieten, en daarnaast kunnen ze stuk voor stuk in vliegende galop een vogel in volle vlucht neerhalen. Laat staan wanneer ze stilstaan.

De chargerende cavalerie botst dus op een wolk, nee, een hagelstorm van pijlen, en de charge is gestopt. Dan springen de Mongolen naar voor, recupereren de paarden van de gevallen Chinezen, en nu zitten de Mongoolse boogschutters op de rug van eersteklaspaarden.

Een paar duizend Mongoolse boogschutters te paard die in je rangen komen huishouden ergens na AD 1,200... dat is te vergelijken met drie Amerikaanse vliegdekschepen die rond AD 2,000 aan je kust verschijnen met de mededeling dat ze met je in oorlog zijn: good luck to all of you. En nog een paar bladzijden verder staan de Mongolen voor de poorten van Peking.

Het fascinerende, zegt één of andere wijsheid, is wat tegelijk absoluut aantrekt en tegelijk hevig afstoot. Ik weet nog hoe mijn familieleden lang geleden met een zeker amusement mijn fascinatie met Genghis Khan aanzagen; een beetje zoals we met grote ogen naar horror en gruwelijk geweld kunnen zitten kijken, een beetje de ramptoerist in ieder van ons. Ik weet ook nog dat ik destijds met de geschiedenis van de Mongolen bijna zat te daveren van het lachen: het was allemaal al zo lang geleden, de wereld was nog zo primitief; en wat kan een normaal mens zich tenslotte voorstellen bij "de pyramides van afgehouwde hoofden lagen met tienduizenden te rotten in de hete zon" en dat soort dingen?

Maar een goed verteld verhaal brengt zoiets tot leven - en dat is heel andere tabak. Ik denk dat Iggulden het heel goed doet. Dus geen zeer gedetailleerde beschrijvingen van uitgestoken ogen en darmen die door de lucht spatten - om van armen en benen en hoofden te zwijgen - maar ze zijn er wel allemaal, en juist door het net niet te zeggen, denk ik, is het allemaal des te nadrukkelijker daar.

Veel erger nog is dat het China van de dertiende eeuw wel de meest vooraanstaande natie van de wereld zal geweest zijn. De mensen van daar en toen haalden een niveau van beschaving, van cultuur en wetenschap en techniek, die wij allemaal vandaag ook alleen maar hebben omdat relatief weinig Westerse enkelingen ze ons hebben nagelaten. Veel verdienste daaraan, denk ik wel eens wanneer ik mijn medemens bezig zie, hebben wij zelf niet echt. Die Chinezen van de dertiende eeuw, dus, zijn druk bezig zich met hun eigen zaken te bemoeien wanneer de Mongolen voor hun muren verschijnen, en geloof me, ze zouden direct bereid geweest zijn onze huidige "crisis" in te ruilen voor die van hen.

En dus krijgen we beelden van enorme steden die letterlijk worden uitgehongerd - wij die al een dag van nationale rouw aankondigen als een gek een kind vermoordt. We krijgen beelden van Genghis Khan die de aanval op nieuwe steden plant en nog het meest loopt te genieten van het geweeklaag dat dat zal teweegbrengen bij de vrouwen die net hun mannen en zonen hebben verloren en zelf hun eigen lot nog zitten af te wachten. We krijgen beelden van duizenden en duizenden jonge meisjes die zich van de muren te pletter storten, wanneer het verlies van de stad onvermijdelijk is, en een lange val op de harde rotsen stukken beter is dan in de handen van de Mongolen vallen.

Je moet je eens inbeelden dat je dat niet zomaar zit te lezen in je luie zetel, genietend van het mooie weer, maar dat dat werkelijk is wat je overkomt; mensen zoals jij en ik, verstedelijkt, beschaafd, en nadat je een hongerbeleg om de omsingeling van Leningrad te doen afdruipen hebt meegemaakt is dat het beste dat je nog met jezelf kan verzinnen: je gaat naar een hoge stadsmuur en na een laatste blik op de diepte beneden stap je toch maar naar voor. Met duizenden tegelijk.

En dat allemaal verteld vanuit het standpunt van Genghis Khan, en zijn broers en enkele andere vertrouwde hoge generaals. Het punt is : dat zijn de mensen voor wie het verhaal je sympathie en medeleven vraagt. Dus als de moordaanslag - als dit Japan was geweest hadden we het over een "ninja" gehad - op Genghis nipt mislukt staan zijn broers samen met de lezer verbeten naar de stadsmuren te kijken: hiervoor zullen ze boeten! De hele stad zal er om platgebrand worden! En je zit al drie paragrafen verder voor je bedenkt: niemand had de Mongolen gevraagd om de stad te komen belegeren en daarbij, waar de Chinezen dat soort sluipmoord niet probeerden, werden de steden ook platgebrand. En een heel leger ervan overtuigen zich over te geven en hun wapens in te leveren, zodat je ze met je twintigduizend boogschutters op je gemak allemaal kan neerschieten, dat is natuurlijk alleen maar een krijgslist om rond het kampvuur eens goed mee te lachen.

Een daverend verhaal, dus, en het zal wel geen "grote literatuur" zijn; maar eerlijk is eerlijk, dat laatste zou ik toch nooit herkennen. Dus ik kan me voorstellen dat iemand een goed mens kan zijn zonder ooit deze boeken te lezen. Maar als je een beetje geïnteresseerd bent in "avontuur" en "historische roman" en dat soort dingen: een echte aanrader.

-----------------------------------
(1) http://speelsmaarserieus.blogspot.com/2007/12/boek-wolf-of-plains.html
(2) http://speelsmaarserieus.blogspot.com/2006/03/kwotering.html
(3) http://speelsmaarserieus.blogspot.com/2007/07/een-plankje-science-fiction.html

zaterdag 11 juli 2009

De existentiële problemen van kleuter Sarah

Zo onschuldig als ze lijken brengen de avonturen van Pippi Langkous ons in serieuze problemen. Ergens in dat filmpje merkt Pippi achteloos op “mijn moeder is al gestorven”, en dat heeft kleuter Sarah in haar oortjes geknoopt.
“Papaaaa? Wat is dat, ‘gestorven’?”
“Gestorven is zoals wanneer je slaapt en nooit meer wakker wordt.”

Dat viel mee, nietwaar? Als je drie jaar bent neem je daar genoegen mee, zonder dat er een hoop emotionele moeilijkheden rijzen. Alleen weet kleuter Sarah nogal goed verbanden te leggen. Zoals in het zeer lichte “Sarah, als je niet flink bent geven we de nieuwe pantoffeltjes aan Thomasje”. Waarop kleuter Sarah zegt: “néééé want mijn broer is daarvoor veel te klein”.

Juist. Maar ze kan ook heel andere verbanden leggen. Bijvoorbeeld, als oma en opa de mama en papa van papa zijn, dan heeft ze al snel boven water dat iedereen een mama en een papa heeft. Maar dan hebben oma en opa ook een mama en papa (“uit de buik van wie is oma dan gekomen?”), en... waar zijn die dan?

Ah, wel... Die zijn al gestorven, nietwaar? Je begrijpt dat we hier niet konden vermijden dat het wereldbeeld van kleuter Sarah werd aangevuld met de wetenschap: we worden allemaal geboren, we worden allemaal eerst groot, dan oud, en dan zullen we weer “gestorven” zijn.

Dat is ook voor kleutertjes een gevoelig onderwerp. “Zijn jullie oud?” vraagt kleuter Sarah ongerust. “Neenee, mama en papa zijn helemààl niet oud” kunnen we haar met enig gevoel voor wishful thinking verzekeren. Maar het probleem is nu juist dat kleuter Sarah klaar ziet in al die verbanden. Als we allemaal geboren worden en oud worden, dan zullen ook mama en papa ooit oud worden. “Gaan jullie dan ook gestorven zijn?” vraagt ze met een lipje dat naar voor steekt zoals wanneer ze elk moment in tranen kan uitbarsten. En geef toe, dit is een zeer droevig onderwerp. Kennen we niet allemaal de nodige bijhorende verhalen? Gaat er bij de lezer ook al een snaar trillen als die alleen maar het verhaal hoort van de twee kindjes die met grote oogjes vragen: “maar kunnen de dokters zich niet vergist hebben?”

(Ineens komt de anekdote in me op, van iemand die “de prijs voor het kortste verhaal” won met de zin: “te koop babyschoentjes; nooit gebruikt”. Oh, die trillende snaren...)

Hoe vermijd je dat je de kleuter prematuur angstig en verdrietig maakt? Met beroep op al zijn filosofische krachten heeft papa toch het gevoel dat hij de klap maar zeer ten dele weet af te weren. “Waar waren we voor we geboren waren, Sarah? Deed dat pijn? Was dat iets om bang voor te zijn? Voelde het niet eerder aan zoals wanneer we slapen?” Kleuter Sarah geeft al die punten toe. “Welnu, als we weer gestorven zijn, dan is het net zoals voor we geboren zijn. Het is gewoon alsof je gaat slapen. En zo worden we geboren en later sterven we weer, en zo is het altijd geweest en zo zal het altijd zijn, voor iedereen omdat het zo moet zijn”.

We kunnen weer eventjes voort. Maar het existentiëel besef van onze sterfelijkheid hangt als een donkere wolk boven het leven van kleuter Sarah. Sindsdien worden op de meest onverwachte momenten geconfronteerd met zinnen als:

“Als jullie gestorven zijn zal ik heel verdrietig zijn, hoor”.

En ook:

“Maar als jullie zullen storven (sic, maar ach...) wil ik wel bij jullie zijn.”

Alles (en nog veel meer) uitgesproken met de opengesperde oogjes en de trillende onderlip van het kleutertje dat werkelijk in de rats zit. Je hart loopt over van medelijden – maar kan je beloven dat al die dingen ons nooit overkomen, alleen de anderen? En zo laveert het kleuterleven zich voort tussen het onvoorstelbare vermogen van kleuters om zomaar opeens het grootste verdriet te kunnen vergeten, en meer dan een simpele hint dat kleuter Sarah één en ander aan contemplatieve vermogens meebrengt.

Dat moet nog vier jaar worden, en de filosofische krachten van papa voelen zich al tot de limiet uitgedaagd.

woensdag 8 juli 2009

Het is de schuld van Obama! ("for future reference")

Vaak wanneer ik zie wat mensen zoal allemaal uitkramen denk ik dat er een tijd zal komen dat je niet meer gelooft dat ze het werkelijk gezegd hebben. Meestal krijg je daarin wel gelijk - maar omdat je meestal ook niet meer weet wie het gezegd heeft, of waar, of wanneer... geloof je het op de duur ook werkelijk niet meer.

En dus, in deze donkere blogtijden, waarin het alternatief toch maar is dat er helemaal niets verschijnt, even deze ter registratie. "Ter leeringhe ende vermaeck", of zoiets. Het is een commentaar op de site van LVB, alhier:

http://lvb.net/item/7639#84606


En we lezen, letterlijk, "for all the world to see", dubbel punt, open de aanhalingstekens:

"terwijl ondertussen elk treffelijk gedocumenteerd mens al doorheeft dat Obamba aan een rotvaart de VS-economie naar de vierkante kloten aan het helpen is. Werkloosheid staat daar nu op 9.5%. Dankzij zijn stimulus (hoehoehoe!!!) plan zou ze niet pieken boven de 8%."

Je moet je gewoon maar eens voorstellen: Als na acht jaar Obama het mondiaal prestige van de VS naar ongekende dieptepunten was gezakt, hun strijdkrachten moesten spartelen om niet weg te zinken in onnodige moerassen en er een financiële en economische crisis woedde die alleen nog discussies open laat over de vraag of het nu wel of niet erger is dan de Grote Depressie - wat was dan de uitleg van bepaalde mensen geweest? Niet zo moeilijk in te beelden, nietwaar? Maar als het na acht jaar Bush gebeurd is, en zes maanden na het aantreden van de nieuwe president blijkt dat de putten nog veel dieper zijn dan we destijds dachten - dan is het de schuld van de nieuwe president.

Maar wacht - ik was dit postje niet begonnen om nog eens zoals in de goede oude tijd alle registers van schampere opmerkingen open te trekken. Ik wou alleen maar een url registreren, met een idee van de inhoud. Want soms kan je niet beter doen dan de mensen gewoon zelf aan het woord laten, nietwaar?

vrijdag 3 juli 2009

De bloggerij ligt stil...

Te moe. Te warm. Te weinig energie. Te veel werk. Enfin, zoek voor mijn part zelf maar een uitvlucht, maar ik krijg geen letter uit het toetsenbord. Het is zeker zo dat de warmte onze kindjes problemen heeft gegeven om te slapen. En dus de ouders ook. En ruim een week met enkele uren per nacht, en dan nog onderbroken: dat is voor mij véél te weinig.

En ja, teksten schrijven gaat bij mij niet vanzelf. Het gebeurt wel eens dat iemand me iets zegt als dàt zou nog eens goed idee voor een postje zijn! Maar zo werkt het dus niet. Misschien moet je het zelf eens proberen om het te weten, of misschien is het voor iedereen anders, maar als het bij mij niet van "diep" opborrelt "naar boven", dan gaat het gewoon niet.

En dus, hoewel ik er heus wel zin in heb: windstil. Te warm. Te moe. Enzovoort...