donderdag 7 mei 2009

Geen "oorzakelijk verband"???

Op de website van de krant De Standaard vinden we het volgende artikel:

http://www.standaard.be/Artikel/Detail.aspx?artikelId=QO29UOA1


Het gaat over een dodelijk ongeval van een jaar geleden, waarin twee kindjes zijn omgekomen. Papa's van kleine kindjes, zoals bijvoorbeeld kleuter Sarah, peuter Thomas of baby Simon, lezen dat soort artikelen altijd met de grootst mogelijke huivering: natuurlijk kan het mij ook overkomen.

Het ongeval gebeurde op een kruispunt waar de lichten defect waren. Twee auto's rijden het kruispunt tegelijk op, en één ervan negeerde de voorrangsregels. In de andere auto zaten de kindjes die zijn omgekomen.

En nu krijgen de ouders van de overleden kinderen een dagvaarding van de man die de voorrangsregels had genegeerd. Ik citeer:

"Wij zijn verantwoordelijk voor de botsing, ja. Maar er is geen oorzakelijk verband tussen de aanrijding en de dood van de twee kindjes. Uit het onderzoek blijkt dat het slot van het kinderzitje versleten was en dat Thibo eigenlijk te groot was om op een verhoogkussentje te zitten."

En dit komt, steeds als ik het artikel mag geloven, van "advocaat Gert Buelens".

Ik weet natuurlijk niet zo veel als advocaten over dit soort onderwerpen, die er nog wel gespecializeerd in zullen zijn ook. Maar desondanks ben ik wel een afgestudeerde jurist. En in mijn tijd was er een vrij preciese manier om "oorzakelijk verband" te omschrijven. Een factor X staat in oorzakelijk verband met een verschijnsel Y indien het verschijnsel Y zonder de factor X niet, of aanzienlijk (of zoiets) anders, was opgetreden.

En zeker, ook dat blijft voldoende vaag om vele bladzijden rechtspraak en rechtsleer te produceren. Maar in dit concreet geval lijkt me de toestand niet zo erg vaag. Nogal duidelijk, om precies te zijn:

(a) Zonder ongeval, en met versleten kinderzitje waren de kinderen niet overleden.
(b) Met ongeval, en zonder versleten kinderzitje weten we het gewoon niet.

Maar dat laatste doet er niet toe. Het enige dat je nodig hebt om de uitspraak van de advocaat naar waarde te schatten, is zin (a). Er is op het meest simpel niveau wel een oorzakelijk verband tussen de aanrijding en de overlijdens. Al de rest kan waar zijn, of niet waar zijn, of onduidelijk, of irrelevant of niet, of wat dan ook, maar het zijn allemaal evenveel pogingen om de aandacht af te leiden van de essentie. Er was wel een oorzakelijk tussen het ongeval en de overlijdens.

Tenminste, voor zover de definitie van "oorzakelijk verband" niet is veranderd sinds ik rechten gestudeerd heb.

2 opmerkingen:

Anoniem zei

Mmmm. Not sure about this one. Law is a long time ago too but imagine a very light shock and no safety belt at all. A child dies. In this case maybe you would agree that the causal link has been broken. The death is no longer the direct consequence of the (light) accident. Same situation here, only more extreme.
Serge

Koen Robeys zei

Ah, de analyses van "causaliteit" gingen zeer diep, toen er onderwerpen aankwamen zoals mensen met bloed dat moeilijk stolde, en die overleden aan een klein prikje. Ik herinner me dat het specatucair-filosofische rechtspraak werd...

Alleen, mijn punt is nu juist dat we hier niet met dat soort onderwerpen zitten. De omschrijving van "oorzaak" die we gebruiken werkt nog altijd heel erg goed in een heel groot aantal gevallen. Waaronder dit geval. Het feit dat je "in de marge" kan aantonen dat er geen Platoonse zekerheden bestaan doet daaraan niet echt af.