maandag 4 mei 2009

Hopelijk hebben de markten gelijk...

Het zal vreemd klinken van iemand die op de beurs de hele rit naar beneden heeft uitgezweet ("als je geschoren wordt moet je stilzitten"), maar ik vraag me echt af of we niet dringend een correctie nodig hebben.

De "dead cat bounce" post (1) is intussen ook alweer bijna twee maanden oud: "het steeg eens een weekje" en het koor stemmen dat voorspelde dat we al snel weer dieper gingen staan dan ooit klonk oorverdovend. Ik signaleer dat ik niet gezegd heb dat dat fout was, maar wel dat dat koor dat niet kon weten. Het koor had het mis, dus misschien is het interessant even stil te staan bij de vraag: wat is uiteindelijk "de markt"? De koersen die we dagelijks op het internet kunnen volgens zijn niet een soort Lotto waarmee je toevallig gewonnen of verloren hebt, of de uitdrukking van één of andere goddelijke beschikking, waarvan je maar kan hopen dat je in de prijzen valt. De koersen zijn wel de neerslag van het gedrag van al die mensen die kopen en verkopen.

Koersen die stijgen zoals ze nu stijgen - zoals ze maar zelden in de geschiedenis zullen gestegen zijn - suggereren (zeer sterk) dat er heel veel kopers zijn. Nota bene, midden in een economische crisis waarvan ik vrees dat de aankondigingen van verloren jobs nu pas zullen beginnen. Zo ontstaan toestanden waarbij er ineens alleen nog maar mensen zijn die aandelen hebben, en niemand die er nog meer wil, en zomaar opeens zijn er weer alleen nog maar verkopers, en helemaal geen kopers meer - en we zitten terug in januari 2,009 of september 2,008.

Natuurlijk, we hebben allemaal zo onze buik vol van de slogan "de markten hebben altijd gelijk" dat we niet meer op het idee komen dat ze wel eens... gelijk konden hebben. Dat gaat ongeveer zo. De markten hadden (bij hypothese) de vorige maanden ongelijk, toen ze de bankaandelen aan 5% van hun vroegere waarde verhandelden, en de rest min of meer meesleurden. Ze stopten een "faillissementspremie" (2) in de bankaandelen, en aangezien uiteindelijk maar een beperkt deel van de banken ook werkelijk fundamenteel scheef zit, was die premie veel te hoog. Dus het enige wat er nu gebeurt is dat de markten alsnog naar het punt gaan waar ze zonder de paniek al eerder moesten zijn: de banken zijn geen 100% waard van wat ze er twee jaar geleden voor wilden geven, maar (bijvoorbeeld) 40%. Dus zijn ze nu aan het stijgen van 5% naar 40%: op zich nog altijd een zeer zware crisis. Maar het verhaal neemt wel de nood weg aan een correctie; wat we zien is immers zelf een correctie, namelijk op de overdreven paniek.

Een andere manier om hetzelfde hoopvolle verhaal te vertellen zit in het verlengde van een post van een half jaar geleden (3), waarin het "vleesmoleneffect" beschreven stond. Als je als bank (en een hoop andere financiële instellingen) bepaalde verliezen te slikken krijgt, en je kan je kapitaal niet aanvullen (zoals het geval was, in deze crisis), dan zit er op een bepaald moment niets anders op dan je balans doen afnemen: "deleveraging" (4). Alleen was de hoeveelheid "deleveraging" die je nodig had een (groot) veelvoud van de hoeveelheid kapitaal die je had bijgetankt, indien je tenminste de kans had gekregen.

Kortom, er waren hopen spelers die moesten verkopen, letterlijk aan om het even welke prijs, zelfs als de banken nog maar 5% noteerden en ze ervan overtuigd waren dat ze 40% waard waren. Maar ze moesten verkopen omdat hun balans naar beneden moest, op zijn beurt omdat die te groot was in verhouding tot het overgebleven kapitaal.

Als je het verhaal zo uitdrukt is de huidige stijging - om niet te zeggen: explosie - niet zozeer een kwestie van enorm veel kopers, maar wel van enorm veel verkopers die er intussen niet meer zijn. Geen brave mensen zoals u en ik die de hele rit naar beneden hebben uitgezweet (en nu een tikje verbaasd weer naar boven drijven), maar integendeel al die gehaaide professionals waren de mensen die op het allerslechtste moment verkocht hebben, en het vermoedelijk zelf wisten ook. Maar de crisis liet hen werkelijk geen keus. En dat is inmiddels voorbij, en dus zijn er verhoudingsgewijs geen verkopers meer, en dus stijgen de koersen. Zonder dat we daarom al snel een correctie nodig hebben.

Ik hoop het. Er staan ons nog tsunami's aan slecht nieuws te wachten, voornamelijk in termen van jobs die verloren gaan en groeicijfers die negatief zullen zijn om u tegen te zeggen. Allemaal dingen die de koersen van "100" van twee jaar geleden linea recta naar "40" zouden sturen. Maar nu ze eerst zo ver zijn doorgezakt dat ze langs de "5" zijn gepasseerd zal de beurs op al dat slecht nieuws alleen maar reageren met nieuwe stijgingen richting "40". Hoop ik.

(BEL20 slot op 4 mei: 1,993.47; Dow Jones: 8,426.74)

----------------------------------------
(1) http://speelsmaarserieus.blogspot.com/2009/03/dead-cat-bounce.html
(2) http://speelsmaarserieus.blogspot.com/2009/04/de-crisis-is-bezworen.html
(3) http://speelsmaarserieus.blogspot.com/2008/10/nog-een-klein-facet-van-de.html
(4) http://speelsmaarserieus.blogspot.com/2009/01/bc-en-ad.html

Geen opmerkingen: