In de Standaard van dit weekend stond een artikel met Eric De Keuleneer, hoogleraar financiën aan Solvay School of Business, en financiëel expert. De Keuleneer is zeer hard voor onze sector: de crisis is veroorzaakt door corruptie. Dat zwakt maar heel weinig af als het een "zachte corruptie" betreft, die heel het systeem doortrekt.
Zelf heb ik al twee keer geschreven: 99 (plus) percent van de mensen in de markten zijn fatsoenlijke mensen die (gezien bijvoorbeeld het jobverlies in de sector) zelf bij de grootste slachtoffers zijn. En als ze onschuldige slachtoffers zijn, hoe kunnen ze dan collectief deelgenomen hebben aan het corrupte systeem?
Bijvoorbeeld haalt nu het Madoff schandaal de voorpagina's. Vijf - tig - mil - jard - dol - lar; verdwenen, weg, foetsie, in rook opgegaan in een Ponzisysteem (voor zover we weten wat er gebeurd is, natuurlijk). Als dat maar niet de schuld van de vrije markt is - sommige mensen zouden er nog een identiteitscrisis van krijgen!
Het zal een gesophisticeerde variant geweest zijn, maar het systeem is simpel. A belegt 100 bij je, en je geeft hem al snel 150 terug: zeg "uit eigen zak" om het simpel te houden. Maar je beweert natuurlijk wel dat het geld komt uit je geniaal financiëel inzicht. Dus A vertelt wild enthousiaste verhalen, en al gauw willen B en C je ook 100 geven om te "beleggen". Je geeft al gauw B zijn 100 terug, plus 50 van het geld van C, en je geeft A er ook nog 20 van. B en C maken zoveel reclame dat D, E en F ook staan aan te schuiven om 100 te mogen beleggen, en je betaalt daarmee 150 aan C, en nog 20 aan A en B, en iedereen is zo enthousiast dat nu ook H, I, J en K willen beleggen...
En de kruik gaat zo lang te water tot het kalf verdronken is. Op een dag komen er niet langer voldoende nieuwe beleggers hun kostbare spaarcenten afgeven om daarmee de vorige rondjes terug te betalen, en ineens staan ze zich allemaal met open mond af te vragen waar het geld "naartoe" is.
Wel, het is uitbetaald aan al die eerste beleggers, natuurlijk, en het Groot Financiëel Genie zal en passant wel een paar glazekes champagne hebben binnengekapt, en enkele stukskes kreeft verorberd, denk je ook niet?
Maar dat bevestigt allemaal alleen maar wat ik al dacht: 99% en meer zijn fatsoenlijke mensen die eens te meer slachtoffer zijn van de nieuwste rondjes verliezen die de banken weer eens moeten afboeken: ik heb er nog altijd spijt van dat ik het niet "het vleesmolen effect" heb gedoopt (1). Terwijl wij, kritisch-rationalisten, toch altijd veel meer op zoek naar gelegenheden om iets bij te leren, omdat we het tot nu toe mishadden?
We kunnen het Eric De Keuleneer niet kwalijk nemen, maar het krantenartikel is veel te oppervlakkig om veel vooruitgang te maken. Ikzelf die vaak les heb gegeven over wisselmarktderivaten had gewoonlijk een halve dag nodig, en dan hadden de deelnemers toch de cyclus doorgemaakt waarbij ze vertrekkend van helemaal niets bij de (simpelste) "exotic options" waren geraakt. Dus ik wéét dat je niet in twee paragrafen kan vertellen waarom veel derivaten "nutteloos" waren en "helemaal niet het risico spreidden maar het integendeel concentreerden". Ik wil dat allemaal wel geloven, maar als ik door zo veel beknoptheid de causaliteit niet meer kan zien, blijft het maar een mening temidden van vele andere: "de bankiers hebben het gedaan!" "Nee, het is de schuld van de overheid!" Nee, het is de schuld van het kapitalisme!" Etcetera.
En ik weet ook niet waarom wij allemaal mee schuldig zijn aan die "zachte corruptie" en die "normvervaging". In ieder bedrijf, hetzij bank, benzinepomp, bollenwinkel of ruimtevaartonderneming, krijgen de werknemers elke dag dingen te zien en te horen waarvan ze rollend met hun ogen denken dat het allemaal toch niet zou mogen. Maar tussen dat soort pekelzonden en "deelhebben aan de zachte corruptie" die (nota bene) ook nog de schuld is van de huidige crisis: ik zat er de laatste zes- of zeventien jaar persoonlijk middenin, en ik vind het zware beschuldigingen. Ik wil hem nog altijd graag ontmoeten, de criticus die èn weet waarover hij praat, èn kan zeggen wat er mis was met de "structured products" die ik meer dan tien jaar verkocht heb.
Laat het for the record publiek gezegd zijn: ik kon tot de laatste dag van die meer dan tien jaar de auto nemen en bij iedereen met wie ik ooit professioneel gepraat heb op bezoek gaan. Hoe zit het nu met die beschuldigingen van "zachte corruptie"?
---------------------------------------
(1) http://speelsmaarserieus.blogspot.com/2008/10/nog-een-klein-facet-van-de.html
Geen opmerkingen:
Een reactie posten