Rondzwervend (altijd in gedachten, natuurlijk) door de oude geschiedenis van Indië verneem ik dat die met het probleem kampt van gebrek aan historische data. Mijn eerste reactie is: hoera, geen jaartallen om van buiten te leren, misschien hebben ze minder last van gedemotiveerde scholieren?
Maar zoiets kan natuurlijk alleen maar komen van de gediplomeerde betweter, annex pedant. De waarheid is dat zelfs ik nood heb aan een minimum idee van wat zich wanneer heeft voorgedaan. Verder is één van de dingen die geschiedenis boeiend maakt nu juist dat je kan vergelijken: terwijl zich "hier" zus en zo voordeed, speelde zich "daar" dit en dat af - en wie weet of daar niet nog wat verborgen inzichten uitrollen? En tenslotte, iets wat ik hiermee heb bijgeleerd, er zijn veel oude verhalen, maar als er geen historische data zijn kan je nooit weten of daar ooit iets van aan is geweest. Wie weet of achter Held die Grootmonster versloeg en Diens Land inpalmde, zodat Zijn Volk Sindsdien Leefde in Gouden Paleizen waar Iedereen Honderd Jaar werd (...) niet werkelijk ooit een stamhoofd een naburig dorp heeft uitgemoord, en met een voorraadje plaggen aan de haal is gegaan?
En toch weet je hoe artificiëel al die dateringen en periodizeringen zijn. Niemand is ooit opgestaan om met zijn handen in zijn zakken en geïnteresseerd de lucht opsnuivend te denken: hé, tjonge, Rome is gevallen, vandaag zijn de Middeleeuwen begonnen! Net zoals niemand, duizend jaar later, de klokken heeft geluid en heeft verkondigd dat (hoera) de Middeleeuwen voorbij waren, en dat "we" nu in de Renaissance zaten. Het leven ging zijn gewone gang, elke dag opnieuw, met helemaal geen verschil met de dag ervoor of de dag erna - toch zeker niet omdat aan de andere kant van de wereld Columbus een streep land ziet, zonder het flauwste benul van waar hij zat?
Maar je zwerft dus rond door de oude geschiedenis van India. De heel oude geschiedenis van India. Vergeet Hindhoes of Boeddha, vergeet zelfs de Vedische schriften. Zelfs die liggen nog een millennium (!) of twee in de toekomst, wanneer bij de Indus rivier een verzameling nederzettingen ontwikkelt tot een groep steden met een opvallend gemeenschappelijke cultuur, zoals tot uiting komt in hun schrift, hun architectuur of de opbouw van hun steden.
Wanneer precies komt die stedelijke beschaving tot stand? Wel, het hoogtepunt blijkt ongeveer midden in "het tweede millennium" te zijn, volgens de tijdrekening waarin het ontstaan van "de oudste beschaving" - die van Sumer in Mesopotamië - het beginpunt vormt (1). En verder blijken er sporen te zijn die toelaten hun ontwikkeling te volgen doorheen diverse stadia als "jager-verzamelaar" via stammen en clans over simpele nederzettingen tot de "steden van de Harappan cultuur". Kortom, het lijkt er op dat we te maken hebben met een grotendeels originele cultuur, wiens wortels van midden het Tweede Millennium teruggrijpen naar een stuk vroeger... en dus wellicht tot in het Eerste Millennium...
En hop! Zomaar opeens hebben we een beschaving waar, durf ik wedden, praktisch niemand van ons, serieuze en hardwerkende mensen ooit van gehoord had, maar die mogelijk de beschaving van Sumer naar de kroon steekt als "eerste beschaving", en minstens naast die van de Egyptenaren (2) kan staan. Maakt dat het niet nog veel fascinerender, als je met open mond staat te kijken naar de (verhoudingsgewijs) heel grote oppervlakte waarover hun steden verspreid lagen, de aanwijzingen die er waren dat ze handel dreven (met bijvoorbeeld de Sumeriërs), of je je probeert in te beelden hoe ze tijdgenoten waren van "Sargon van Akkad" en in volle bloei verkeerden toen de Egyptenaren schetsen van piramiden op perkament begonnen te zetten?
Maar hoe zou je al die fascinerende gedachten zelfs maar kunnen door je hoofd laten stromen, als er geen tijdrekeningen waren om je te vertellen wie wat deed, en wanneer?
------------------------------------
(1) http://speelsmaarserieus.blogspot.com/2006/05/het-zevende-millennium.html
(2) http://speelsmaarserieus.blogspot.com/2006/07/spectakel-bij-het-begin-van-het-tweede.html
Geen opmerkingen:
Een reactie posten