maandag 8 december 2008

De "Heliopauze"

Surfend op de site waar ik het eerder over had over de structuur van de Melkweg (1) stuit ik op een vraag. De “heliopauze”, vertelt de site, is de uiterste grens van ons zonnestelsel, waar ver, zeer ver, voorbij de laatste planeten de “zonnewind” botst met gas uit de interstellaire ruimte. De “zonnewind”, zo leert een beetje verder onderzoek, is een stroom elementaire deeltjes die de zon samen met electromagnetische straling in alle richting uitzendt. En zoals dat gaat met straling in een volume wordt die snel zwakker met het vergroten van de afstand en dus komt er een punt waar de interstellaire gassen ongeveer in evenwicht zijn met de straling van de zon: de “heliopauze”.

So far, so good.

De vraag gaat over hoe de regio binnen de heliopauze, die als het ware door de zon in het interstellaire gas geblazen wordt van groot belang is voor het leven op Aarde. Momenteel (“de laatste 5 à 10 miljoen jaren”) kruist de zon een gebied waar het interstellaire gas erg dun is. Dat en de zonnewind samen maakt dat wij er heel weinig van voelen. Maar we hebben ook wel een beeld van dichtere gaswolken in de relatieve nabijheid, en wanneer we daarop botsen kan de heliopauze “in elkaar klappen”. In dat geval zullen we getroffen worden door grote hoeveelheden waterstofgas en kosmische straling, en dat zal “een ware catastrofe” zijn voor het leven op Aarde.

Nu heb ik een beetje amateurkennis van evolutietheorie, en die zegt ons dat het leven een 3.6 miljard jaar geleden is ontstaan. Een 600 miljoen jaar geleden is dat leven op grote schaal complex geworden. Een 200 miljoen jaren zijn zoogdieren en dinosaurussen ontstaan. Een 60 miljoen jaar geleden stierven de dinosaurussen uit en kregen de zoogdieren vrij spel. Een 30 mio jaar geleden splitsten de mensapen zich af van de apen. En een 6 mio jaar geleden splitsten voorouders van de mens zich af van voorouders van de chimpansees en de bonobo’s. Dus…

Op het eerste zicht heeft de geschiedenis van het leven niet zo heel veel last gehad van de periode voor die “5 à 10 mio jaar” sinds we “beschermd zijn tegen “kosmische catastrofen”?

Let wel, ik wil absoluut niet spotten met een site waarvan ik integendeel vind dat er een enorme hoop relatief gespecializeerde, maar uiterst boeiende informatie te vinden is, op een manier die zeer weinig mensen zou doen afhaken. Het soort sites waarvan er meer moesten zijn, dus. Al die aanhalingstekens staan hier ook alleen maar om aan te geven: ik heb al die dingen niet verzonnen, zo staat het er. En ik begrijp duidelijk niet alles.

Misschien heb ik het slecht gelezen? Misschien heb ik het slecht begrepen? Misschien heeft de site een typo laten staan, of ergens iets onduidelijk uitgedrukt? Of misschien staat er inderdaad een serieuze fout op, wat dan één correctie op een overigens uitstekende site zou zijn?

In ieder geval, ik vermoed dat het over een zeer klein detail zal gaan, dat met grote waarschijnlijkheid aan mij ligt, en dat ik me over mijn nakomelingen van binnen enkele tienduizend jaren even weinig zorgen moet maken als over onze voorouders van zo lang geleden. Maar als iemand er wat meer details van kan geven, dan heel graag.

----------------------------------------------
(1) http://users.skynet.be/sky03361/index.html

Geen opmerkingen: