Ergo, als (bijvoorbeeld) GM bankroet is, dan liggen er een hoop fabrieken stil (probleem), dan pakken er een hoop banken en leveranciers een hit (serieus probleem), dan staan er een hoop mensen op straat (zware mizerie)... maar zoals de uitdeinende golven op een vijver, ergens houden de rimpels op.
Terwijl, als een bank failliet gaat is de kans groot dat eerst een aantal andere banken failliet gaan, en dan nog een paar enzovoort, en op het einde van de rit zijn er helemaal geen meer over, en zitten we veel dieper dan "in de middeleeuwen". Een "inktzwart scenario".
Ik had het er bijgezegd: het was voor mij een speels scenario. Maar ik bedoelde het natuurlijk wel degelijk serieus. Ik geloof(de) niet dat het zou gebeuren, maar ik geloofde wel dat het kon gebeuren. Nu hoef je het daar absoluut niet mee eens te zijn - en ik ken mensen met zeer respectabele ideeën waaruit volgt (indien ze gelijk hebben) dat mijn "inktzwart scenario" echt maar een gedachtenspel was. (Ik ken ook mensen die dat om ideologische redenen denken: als je erkent dat het zo zwaar kan mislopen, dan kan je niet volhouden dat je dat nog liever ziet gebeuren dan overheidsinterventie proberen. Maar ze hebben voor alles beslist dat ze in geen enkel geval overheidsinterventie willen zien, ergo, ze moeten concluderen dat het nooit zo zwaar kan mislopen.)
Dat was dan ook het kader waarin de volgende post van drie maanden geleden paste:
http://speelsmaarserieus.blogspot.com/2009/04/de-crisis-is-bezworen.html
Het was een post die alweer verwees naar de mogelijkheid dat deze crisis serieus kon mislopen, of had kunnen mislopen. Om aan te geven dat ik die - toegegeven: onbewijsbare - mogelijkheid bleef serieus nemen heb ik daar het volgende geschreven:
"(...) de ineenstorting van de beschaving zelf, iets waarvan we pas binnen jaren officiëel zullen vernemen dat we er dichter bij waren dan we ooit dierven toegeven (met veel verhalen over van angst transpirerende centrale bankiers en toppolitici: let op mijn woorden) zou best wel "al" kunnen afgewend zijn (...)."
Als je een idee hebt dat je niet kan bewijzen (of het eigenlijke probleem in filosofisch technische termen uitgedrukt, als het onfalsifiëerbaar is), dan kan je altijd proberen er op een andere manier een zeker gewicht aan te geven. Je formuleert een test die nu nog niet, maar binnen afzienbare tijd wel uit voeren valt, en hoe korter je je wachttijd kan maken, hoe meer gewicht je idee heeft (jaja, allemaal héél ruwweg, hoor). Dus: als "binnen enkele jaren" (niet zo heel indrukwekkend kort, maar toch "afzienbaar") de crisis alweer wordt weggelachen, dan heb ik het overdreven - en omgekeerd.
Sta me dan nu toe te verwijzen naar het blog van Geert Noels:
http://www.econoshock.be/2009/paulson-op-de-rooster/
Die verwijst naar een artikel van The Independent, en daarin staat:
" The Bush administration and Congress discussed the possibility of a breakdown in law and order and the logistics of feeding US citizens if commerce and banking collapsed as a result of last autumn’s financial panic, it was disclosed yesterday.
Making his first appearance on Capitol Hill since leaving office, the former Treasury secretary Hank Paulson said it was important at the time not to reveal the extent of officials’ concerns, for fear it would “terrify the American people and lead to an even bigger problem”.
Even verder gevolgd door:
" In a world where information can flow, money can move with the speed of light electronically, I looked at the ripple effect, and looked at when a financial system fails, a whole country’s economic system can fail,” Mr Paulson said. “I believe we could have gone back to the sorts of situations we saw in the Depression. I try not to use hyperbole."
Helemaal bij de "van angst transpirerende centrale bankiers" zijn we nog niet. En we praten ook nog niet over "de middeleeuwen" (of erger). Maar anderzijds, we zijn ook niet "binnen enkele jaren" maar wel slechts enkele maanden verder. En ze hebben het letterlijk over hoe je de bevolking gaat voeden als het zover komt.
Dat illustreert allemaal toch wel goed wat ik bedoel. Zoals het er in september 2,008 uitzag stonden we zeer dicht bij de rand van een afgrond waar je niet wil in kijken. En financiële verantwoordelijken van het allerhoogste niveau probeerden dat kijken in de afgrond te verhinderen, uit vrees dat het besef hoe erg het was het probleem alleen maar zou vergroten: dat staat allemaal in het citaat hierboven.
Natuurlijk, als je dat allemaal niet wil weten (omdat je dan op het punt komt waar je wel aan overheidsinterventie zou gaan denken, terwijl jij dat allemaal per religieus dogma tot anathema hebt verklaard), dan begrijp ik best dat je dit alles gewoon "dom" scoort (3) en al je problemen zijn alweer opgelost. Maar als je om andere redenen twijfelde aan het realiteitsgehalte van "het inktzwart scenario" - dan zet dit soort verhalen je toch wel aan het denken, niet?
-----------------------------------
(1) http://speelsmaarserieus.blogspot.com/2008/10/en-dan-nu-een-inktzwart-scenario.html
(2) http://speelsmaarserieus.blogspot.com/2008/10/vragen-van-de-financile-filosofie-geld.html (3) http://speelsmaarserieus.blogspot.com/2009/07/dom.html
De url van het oorspronkelijke artikel:
http://www.independent.co.uk/news/business/news/paulson-reveals-us-concerns-of-breakdown-in-law-and-order-1750076.html
Geen opmerkingen:
Een reactie posten