zaterdag 11 oktober 2008

Wat leert de politieke filosofie van het creationisme?

Het boek Genesis zegt dat God de soorten heeft geschapen, en dat sindsdien de leden van de soorten zich voortplanten, "elk binnen hun soort". Maar als we dat toepassen op poedels (1) krijgen we aanzienlijke problemen. Wie "natuurlijke selectie" (2) begrijpt, en beseft dat artificiële selectie daar een bijzonder geval van is, weet dat er tussen pakweg 6,000 jaar geleden en nu een lange lijn is geweest die vertrekkend van wolven generatie per generatie tot honden is geëvolueerd, en binnen die honden zelfs tot poedels. Dus als je met Genesis aanneemt dat elke generatie opnieuw de individuen tot dezelfde soort behoorden, dan moet je concluderen dat poedels eigenlijk wolven zijn.

Terwijl, als je aanneemt dat woorden als "poedels", "wolven", en zelfs "soorten" alleen maar klanken zijn die we nogal willekeurig op bepaalde verschijnselen plakken, je onmogelijk kan zeggen hoeveel generaties geleden precies de jongste generatie geen "wolven" meer moesten heten, maar wel "honden". Maar je kan tenminste erkennen dat poedels geen wolven "zijn", en er toch van afstammen. Natuurlijk moet je dan ook concluderen dat Genesis het mis heeft.

Dat laatste is nu iets dat voor sommige mensen onmogelijk kan. Voor het gedraai en gekronkel dat je te zien krijgt wanneer je dit opmerkt zouden ze dan ook toegangsticketten moeten verkopen. Zomaar ineens is er de "soortgrens"! Zeker kunnen er binnen soorten verschuivingen optreden, zo vernemen we, maar die kunnen nooit "de soortgrens" doorbreken. Alleen, er is geen enkele reden om het bestaan van die "soortrens" aan te nemen (wel integendeel), en dus is die niets anders dan een pseudo-intellectuele projectie van een drogredenering naar de realiteit. En dat is jammer omdat er een hoop tijd en moeite verloren gaat om (vaak telkens en telkens opnieuw) het bestaan van die "soortgrens" te weerleggen.

Volgens mij heeft de politieke filosofie met soortgelijke verschijnselen af te rekenen. Een eenvoudig voorbeeld vinden we rond "racisme". Je kan zonder veel moeite een tabel maken die een verband toont tussen huidskleur en welvaart van een volk (3). Aangezien er een grote emotionele behoefte (denk terug aan het boek Genesis) bestaat om te denken dat blanken superieur zijn tegenover zwarten, zien veel mensen dat verband maar meteen als een causaal verband - en een theorie is geboren.

Alleen, behalve die grote behoefte is er helemaal geen reden om inderdaad een causaal verband aan te nemen: zoals je ook meteen merkt als het thema ergens weer eens actueel is. Desgevraagd krijg je altijd weer de tabel zelf voorgeschoteld, maar als je op zoek bent naar de oorzaak van een verschijnsel is alleen maar opnieuw aan het verschijnsel herinneren vanzelfsprekend niet goed genoeg. En dus kruipt er een hoop tijd en moeite in het blootleggen van drogredeneringen, die beter kon gebruikt kunnen worden om de werkelijke oorzaken van armoede en rijkdom op het spoor te komen.

En zo lijkt het me momenteel te zijn met de financiële crisis. Dom links zit zo wanhopig te wachten op de finale crisis van het kapitalisme dat je nauwelijks moet hopen dat ze zelfs maar zullen proberen de crisis op te lossen. Maar omdat dom links er al een tijdje impotent bijzit is het relevanter te kijken naar wat er gebeurt aan de andere kant van het spectrum, dat immers op het moment van schrijven in de VS aan de macht is.

Het dogma, vergelijkbaar met het boek Genesis voor de creationisten, is bij dom rechts dat overheidsoptreden zelfs nog verkeerd is als het alternatief is dat je jezelf terug naar de middeleeuwen bombardeert. Dus geloven ze dat we maar beter "de banken failliet kunnen laten gaan"... En zelfs nadat de regering Bush het één (1) keer geprobeerd heeft en er prompt een storm losbarstte dat zelfs Bush het onmiddellijk doorhad houden ze nog vol. (Dat laatste doet me ergens aan denken, maar ik weet niet meer zo direct wat...)

Hoe dan ook zitten we momenteel met een ontroerende eendracht, van luciede links over alles wat je maar in het centrum kan proppen via luciede (en delen van dom) rechts tot en met de regering Bush: er is dringend overheidsinterventie nodig, omdat het alternatief een INKZWART scenrario (4) is. Vanzelfsprekend pleiten luciede links, liberaal rechts en heel dat centrum - zoals nogal vanzelf spreekt - ervoor dat overheidsoptreden dan heel goed in de gaten te houden, zeer voorzichtig te zijn, zeker geen mislukte bankiers of onvoorzichtige beleggers uit te kopen... Je simpele gezond verstand is eigenlijk redelijk goed in staat zich in te beelden waar heel dat spectrum voor pleit.

Maar sommige mensen zijn blijkbaar zo bevreesd voor de erkenning dat overheidsoptreden nodig is - lees: dat de vrije markten het in hun eentje niet zullen oplossen - dat ze nog liever de boel laten imploderen dan dat dogma aan te tasten. Ik wil gerust sympathie hebben voor hun emotionele problemen. Maar ik ben niet bereid er de boel voor te laten imploderen. Net zomin ik bereid ben omwille van de emoties van de creationisten te verkondigen dat de Aarde plat is.

----------------------------------
(1) http://speelsmaarserieus.blogspot.com/2006/12/socratische-dialoog-met-poedels.html
(2) http://speelsmaarserieus.blogspot.com/2007/05/nogmaals-natuurlijke-selectie.html
(3) http://speelsmaarserieus.blogspot.com/2007/01/racisme-misdrijf-opinie-of-theorie.html
(4) http://speelsmaarserieus.blogspot.com/2008/10/en-dan-nu-een-inktzwart-scenario.html

Geen opmerkingen: