Als je de commentaren over de laatste dagen van de presidentsverkiezingen bekijkt zie je een enorme inspanning om te vertellen dat het allemaal heel spannend is. Zal McCain Pennsylvania winnen? Zullen de kiezers afhaken omdat Obama “zwart” (1) is? "De voorsprong van Obama is de vorige week geslonken!". En de vraag is: waarom schrijven ze niet wat de beste benadering van de realiteit is? Waarom schrijven ze niet: “het wordt Obama by a landslide” en “de verrassing kan zijn (a) hoe groot die landslide wel is, of integendeel (b) dat het toch nipter is dan we hadden verwacht”?
Dat is op basis van de polls de beste benadering van de realiteit. Er is niet één enkele poll die McCain een voorsprong geeft, niet in de competitie tussen de staten, wat nu eenmaal de manier is waarop het in de VS is georganizeerd, en niet in aantallen individuele stemmen. Integendeel, de polls leggen Obama op vele lengtes voorsprong. En het gaat niet over één of twee polls, het gaat over vele tientallen polls, en dat nu al vele weken lang.
En dus is de vraag: waarom doen ze dat? Ik heb geprobeerd een aantal mogelijke verklaringen te vinden, die ik rangschik van "goede" tot "slechte" redenen.
De beste reden is dat de toekomst nu eenmaal onvoorspelbaar is. Polls kunnen fout zijn. Er kunnen onverwachte dingen gebeuren. Het zou jammer zijn met veel aplomb te verklaren dat Obama zal winnen en vervolgens het tegendeel te zien gebeuren. Dus dat is een zeer goede reden voor wat er gebeurt. In dat geval zou ik zeggen dat de manier waarop me wat overdreven lijkt, maar ik erken het punt. Zoals iedereen weet, of zou moeten weten, zijn polls alleen maar een goede benadering, of zelfs maar een poging daartoe. Maar we doen niets anders dan wat de hardste natuurwetenschap doet, als we opmerken: “naar onze beste waarnemingen en berekeningen leren ziet de realiteit er uit als volgt: (Obama by a landslide), maar er zijn (inderdaad) geen zekerheden”.
Dus waarom schrijven we het dan niet op die manier? Een tweede oorzaak die me best redelijk lijkt is “commerciëel”. Als je het behandelt als een uitgemaakte zaak, zelfs met de nucane hierboven, dan verkoop je minder kranten, dan genereer je minder kliks op je site, dan ziet het leven er veel minder opwindend uit in deze donkere herfstdagen; je voelt het punt. Dat is natuurlijk niet echt een goede reden. Het is immers een beetje artificiëel, maar het lijkt me iets dat best mogelijk is, en begrijpelijk zou zijn, en dat tot het resultaat dat we ook werkelijk te zien krijgen zou leiden.
Op hetzelfde niveau is er een “politieke” reden. Beide partijen hebben er belang bij de zaak voor te stellen alsof het nog lang geen uitgemaakte zaak is, want als dat niet zo was zouden aanhangers van beide kanten kunnen afhaken. Je moet tenslotte nog steeds door de novemberkou naar de stembus en aanschuiven en de rest, allemaal voor dingen die toch al lang zijn uitgemaakt. En dus krijg je van beide kampen bloedstollende verhalen over hoe McCain wel eens Pennsylvania kon inpakken, terwijl je maar af en toe leest over de kansen van Obama om in pakweg Georgia of Arizona te stunten. Alweer: een beetje eerder onschuldig manipuleren van de voorstelling van zaken omdat je daar nu eenmaal een zeker belang bij hebt.
En tenslotte is er de vrees voor politiek leedvermaak. Nog maar pas las ik op een site waar vaak dom linkse praat te horen valt (niveau “het kapitalisme is de oorzaak van de armoede in de wereld”) de gnuivende oproep om de “verdrinkende” (sic: we hebben het hier over een democratische verkiezingsuitslag, hé jongens: je wint er een paar en je verliest er een paar) Republiekeinen nog snel wat stenen achterna te gooien. Op de site van LVB stond dan weer Bart De Wever die een tijd geleden vond dat Sarah Palin best mocht winnen om nog eens “al die beteuterde gezichten” van links te kunnen zien. Iemand anders verklaarde dat hij nog harder zou lachen dan in 2,004 als McCain toch nog won, en hij had in 2,004 al zo hard gelachen. (Ik heb er ook eens de vraag gesteld of ze onder een president Obama dan zoveel schrik hadden van een verschrikkelijke economische crisis, een enorme achteruitgang van het Amerikaans prestige in het buitenland en record deficits, maar ik heb tot heden nog geen antwoord mogen ontvangen.)
Dus als je nu gewoon uitspreekt wat “onze beste waarnemingen en berekeningen uitwijzen” en het onverwachte gebeurt toch nog, dan zijn het nog die mensen die zichzelf het meest in de aandacht werken ook. En dus staan we allemaal bedeesd in een hoekje te stamelen dat de polls weer wat dichter naar elkaar lijken te lopen, en wachten me met onze (op een toon van grote vanzelfsprekendheid uitgesproken) analyses waarom McCain natuurlijk moest verliezen tot het werkelijk zover gekomen is.
Volgens mij is dat allemaal veel te bescheiden. Volgens mij wordt het Obama by a landslide. Volgens mij is McCain een respectabel, in veel opzichten werkelijk bewonderenswaardig man, zij het wel wat oud om aan het presidentsschap te beginnen. Een zwak punt: zeer verblind en/of koppig over de Irakoorlog, of in het beste geval de gewone politieke hypocrisie van iemand die beter weet, maar nu eenmaal spreekt (en moet spreken) voor de basis. Voor mij het diskwalificerende punt. Maar niet voor de meerderheid van de Amerikanen, voor wie de economie zwaarder weegt; zeker momenteel. (McCain, zoals Obama niet moe wordt te herinneren, is de man die verklaarde niet zo beslagen in de economie te zijn, en waarschijnlijk beroep te zullen doen op economisch ervaren medewerkers zoals, bijvoorbeeld, de vice-president…)
Daarmee komen de onoplosbare problemen in beeld waar McCain zelf geen schuld aan heeft. De kloof bij de Republiekeinen tussen het economisch rationalisme à la Hayek en het religieus fundamentalisme van de creationisten was deze keer te groot. Wie Sarah Palin kiest als kandidaat veep beseft een groot gat te hebben aan de kant van de fundamentalisten, maar hoe beter je dat opvult, hoe groter de leegte gaapt aan je andere kant. Het omgekeerde zou precies hetzelfde effect hebben opgeleverd: wat heeft de huidige Republiekeinse partij aan de stemmen van luciede rechts als de fundamentalisten afhaken? Hoewel Palin op zich een erg ongelukkige, erg oppervlakkige (wie vertrouwt die man om een kabinet samen te stellen?) keus was, zie ik echt niet hoe het McCains' schuld kan zijn dat de Republiekeinen zulke tegenstellingen moeten overwinnen.
En dus denk ik dat de Amerikanen - die het feit dat ze dat allemaal ook doorhebben illustreren met massale financiële steun aan Obama - met duidelijk verschil, in de buurt van (en volgens mij voorbij die grens) een landslide, op Obama zullen stemmen. En natuurlijk is dit lang geen exacte wetenschap en kan ik dit compleet en totaal mis hebben. Maar wat doet het er toe dat dom rechts dan zal staan gnuiven om “al die beteuterde gezichten”? Of het nu dom links is dat staat te gnuiven als Obama wint, dan wel dom rechts als McCain wint – dàt schouwspel zal ons toch hoe dan ook vervullen met plaatsvervangende schaamte?
-------------------------------------
(1) http://speelsmaarserieus.blogspot.com/2007/03/barack-obama-zwart.html
Geen opmerkingen:
Een reactie posten