Ik kan ook anecdotes vertellen

Op één van de vele forums die het internet rijk is vind ik een verongelijkte commentaar. Welke belegger, vraagt de schrijver zich af, heeft ooit aan zijn bank gevraagd naar al die ingewikkelde dingen die nu zo in ons gezicht ontploffen? Het is duidelijk dat de vraag meteen als antwoord bedoeld is. En het is duidelijk dat je ook verondersteld wordt te begrijpen: de bank heeft zoals de boze heks in het sprookje de klant alleen maar dingen aangesmeerd die wel moesten slecht aflopen. L'art pour l'art, zeg maar.

Het zondebokmechanisme doet vreemde dingen met de psychologie van de mens. Hier ligt de quasi voltallige bankwereld van de hele planeet voor hun voeten uitgeteld op de grond, gestruikeld over precies dezelfde crisis, en nog geloven ze dat de banken het allemaal altijd hebben geweten. En herinner je je nog de post waarin iemand schreef dat het allemaal de schuld van de overheid was, praktisch onmiddellijk gevolgd door de mededeling dat de overheid er niet voor mocht opdraaien (1)? Ik geloof niet dat hij ook maar één andere situatie zou kunnen verzinnen waarin hij vindt dat iemand die die iets veroorzaakt zeer zeker en in geen geval voor de consequenties moet opdraaien. Alleen op de planeet waar de overheid alleen maar fouten kan maken - zeg gerust: per quasi religieus dogma - kan iemand iets dergelijks schrijven, en slikt de hele wereld (alleen maar op die ene planeet, waar de lucht rood is, en de zon groen) het zonder dat iemand ooit iets vreemds opmerkt. Tja, als de mensen iets willen geloven, dan zullen ze het geloven - of had ik dit al eerder gezegd?

Maar in feite zijn we voor het eigenlijke onderwerp uitgerekend bij mij aan het juiste adres! Uitgerekend ikzelf heb ruim meer dan een decennium niets anders gedaan dan financiële derivaten verkopen, en inderdaad, zeker bij de eerste transactie is het haast nooit voorgekomen dat de klant bij mij kwam en sprak: verkoop me nu eens zus en zo (ik bespaar de onschuldige lezer de preciese namen). Natuurlijk hebben wij altijd eerst in geuren en kleuren uitgelegd wat het product deed, en waar het voor diende, enzovoort enzovoort. En nogmaals, tot vandaag kan ik zeggen dat ik in mijn auto kan stappen en iedereen met wie ik ooit gepraat heb durf bezoeken.

En natuurlijk, ook, zal je heus wel de nodige anecdotes vinden, waarin de stokoude weduwe heel haar pensioen ziet verdwijnen in één of ander "zeer dynamisch" product - toevallig juist datgene waarop de verkoper ook het meest commissie verdiende. Maar als we nu eens een beetje eerlijk zijn (probeer het desnoods bij wijze van experiment) dan weten we dat het niet daarmee is dat je verhalen vertelt die representatief zijn voor wat de financiële markten doen.

Daarbij, ik kan ook anecdotes vertellen, hoor! Heel veel zelfs. De telefoon gaat en "wat denk je van de ponden/yen?" klinkt het aan de andere kant. Als je me een euro wil betalen voor elke verschillende klant waarmee dit gesprek heeft plaatsgevonden: laat het vooral weten. Je hebt heus niet zo heel veel ervaring nodig om meteen de hele toestand te doorzien. De rente in pond was 5% en de rente in Yen was 0.50%, en dus heeft de spreker Yen geleend en daarmee ponden gekocht, en die belegd aan 5%, en netto levert het 4.50% op... Maar nu is het pond beginnen zakken, en 4.50% is iets wat rap in rook opgaat, en nu wil de spreker alleen maar horen dat mijn verwachtingen zijn dat zijn ponden terug zullen stijgen.

Misschien vraag je je af wat dat betekent, de klant die "alleen maar wil horen" dat dit en dat? Wel, dat is heel simpel. Als je me een beetje kent weet je dat er eerst een preek volgde die neerkwam op een post die ik een hele tijd geleden schreef (2). En weet je wat er dan gebeurt? Dan zegt de klant daarop "dus jij denkt dat het pond [zus en zo]. Waarop ik, een tikje verbluft: "neen, zoals ik net heb uitgelegd, ik denk dat het onvoorspelbaar is". Waarop de klant: "en wat denk je van de dollar?" en het hele cirus begint van voren af aan. Ze willen gewoon geloven dat iemand ze kan (en wil) (en zal) vertellen wat er zal gebeuren, en als iemand ze vertelt waarom dat niet eens mogelijk is, dan blijven ze zeuren en peuteren tot ze iets hebben waar ze zelf een aanbeveling in kunnen interpreteren.

En in de helft van de gevallen gaat het mis, en de waarheid is dat de meesten goed beseffen dat ze dat in de eerste plaats aan zichzelf te danken hebben. Maar af en toe ook is er eentje die het nodig vindt te beweren dat het de schuld is van de bankier. En om één of andere reden komt het hallucinante dààrvan nooit in de krant.

En precies zo gaat het met de beleggingen. "Twee percent is toch niet veel hé, meneer dem bankier, hebt ge niets beters?". Neenee, ze hebben nooit en jamais de la vie gevraagd om ze de Driedubbel Overgehaalde Turbo in het Kwadraat (min drie keer het verschil tussen de twee en de tien jaar, uitgedrukt in dollar maar met een floor op drie percent) te verkopen. Ze hebben alleen maar gezaagd en gezaagd en gezaagd dat twee percent niet veel was, en toen de bankier zei "om te proberen meer winst te maken moet je ook evenredig meer risico lopen", toen onthielden ze van heel dat discours alleen het woord "winst" en ze vergaten al de rest - en dat is hoe ze het in de krant of op het internet komen vertellen.

En ik heb het allemaal zelf gezien en zelf meegemaakt.

Nu kan ik me inbeelden dat op een dag iemand die geregeld met mij heeft gedeald deze tekst te zien krijgt en zich fronsend zit af te vragen: hé, in dat soort conversaties herken ik me helemaal niet". Tuurlijk, ik zei het toch al, ik kan ook anecdotes vertellen. Kijk, ik sta er bij deze zelfs mee op het internet.

--------------------------------------------
(1) http://speelsmaarserieus.blogspot.com/2008/09/domino-effect-vervolg.html
(2) http://speelsmaarserieus.blogspot.com/2006/11/financile-voorspellingen.html