Hier komt een artikel met wat ik gisteren ongeveer bedoelde (1):
http://edition.cnn.com/2008/POLITICS/09/29/miron.bailout/index.html
Natuurlijk begrijp ik dat hij niet op mijn post antwoordt, en dat dus de term “domino effect” er niet in voorkomt. Maar we komen enkele andere dingen te weten; feit of opinie... Wie zal het zeggen?
Bijvoorbeeld: het was de schuld van de overheid! Nu heb ik al meer gehoord dat de Amerikaanse overheid per regulering heeft opgelegd dat minder goede ontleners toch kredieten moesten krijgen, dus laten we dat aannemen. Dan wil ik eerst signaleren dat het zeer, zeer beslist waar blijft dat er enorm veel andere partijen en instanties in gebreke zijn gebleven; van mensen die zelf hadden moeten weten dat ze de leningen niet aankonden, over bankiers, derivatenspecialisten, verzekeringsmaatschappijen, toezichthouders en vele, vele andere. Maar als we er dan toch één enkele factor willen uit isoleren, namelijk de overheid; wat ik nog niet begrepen heb is hoe we precies uit het feit dat het de overheid is die “het gedaan heeft” afleiden dat het niet de overheid is die er voor moet opdraaien. Als iemand er meer van begrijpt: laat het weten!
Of moet ik daarvoor de volgende passage nemen:
”The fact that government bears such a huge responsibility for the current mess means any response should eliminate the conditions that created this situation in the first place, not attempt to fix bad government with more government.”
In dat geval ben ik niet zo overtuigd. De redenering zou dan zijn: (a) de overheid heeft het gedaan, maar (b) de overheid moet er niet voor opdraaien, omdat (c) dat (nog meer) overheidsoptreden zou impliceren. Dat zou volgens mij per religieus dogma opleggen dat wat er ook gebeurt het in ieder geval geen overheidsoptreden mag zijn. Maar waar ik wel akkoord ga dat we overheidsoptreden zeer kritisch mogen en moeten bekijken is dat iets heel anders dan een verbod bij dogma. Maar ik sta open voor andere perspectieven!
Een ander belangrijk argument is dat falingen niet betekenen dat “de betrokken ondernemingen verdwijnen”, maar wel dat “ze in andere handen overgaan”. Ik biecht op dat ik deze Amerikaanse rechtsfiguur niet ken. Bij mijn beste weten zou hier in België faling in ieder geval betekenen dat de schuldeisers van de betrokken banken hun geld kwijt zijn (voor zover de overheid niet optreedt om ze terug te betalen, natuurlijk). En dat is precies waar het “domino effect” van de post van gisteren kan ontstaan.
Maar daarover rept het artikel met geen woord: het bange vermoeden bekruipt me dan ook des te meer dat ik iets zeer simpels over het hoofd zie. Want als iets dat volgens mij ongeveer het allerallereerste relevante onderwerp is in zeer geleerde beschouwingen niet voorkomt, dan moet je wel haast geloven dat de reden daarvoor te simpel is om er woorden aan vuil te maken!
Wat het artikel dan weer wel zegt over het “nadeel” van falingen is het volgende:
“Talk of Armageddon, however, is ridiculous scare-mongering. If financial institutions cannot make productive loans, a profit opportunity exists for someone else. This might not happen instantly, but it will happen.”
De theorie zegt blijkbaar dat het vooral de kredietcrash die uit falingen resulteert die de economie om zeep zal helpen, maar die theorie is “lachwekkende angstzaaierij”. De lezer ziet: als de banken niet langer die kredieten zullen geven, dan zal iemand anders het doen, want die kredieten zijn immers winstgevend? En als iets winstgevend is, dan zal iemand het doen: de vrije markt lost het altijd op!
Nu zien we wel de toegeving dat het misschien niet “onmiddellijk” zal gebeuren, maar dan toch later. In “the long run”, zeg maar, en wie zou nu op het idee komen “the long run” af te wimpelen? Laat staan in vraag te stellen dat sommige kredieten, misschien, bijvoorbeeld, ook niet zo heel winstgevend kunnen zijn? The long run en de vrije markt zijn een ijzeren garantie dat de economie ook in de short run niet in elkaar zal klappen, en wie het tegendeel beweert doet aan “lachwekkende angstzaaierij”.
(Maar goed dat dit argument niet uit de hoek van de regering Bush komt, want anders had het wel eens iets minder overtuigend kunnen klinken dan het overduidelijk bedoeld is.)
Mijn conclusie is eens te meer: ikzelf vrees vooral het “domino effect” dat de belastingbetaler, in zijn vermomming van spaarder oneindig veel meer kan kosten dan een paar duizend dollar per persoon. En als dat reëel is, terwijl het artikel er met geen woord van rept, dan zou ik me afvragen: moest er misschien iets onder het tapijt geveegd worden omdat anders het heilige taboe van de overheidsinmenging overtreden wordt?
Maar nogmaals ik erken dat het probleem met veel grotere waarschijnlijkheid niet zal zitten zitten bij de helft van de wereld, maar wel bij ikzelf die iets heel simpels over het hoofd zie. Dat is de reden waarom ik er opnieuw over begin, natuurlijk. Ik leer zo graag altijd bij!
----------------------------
(1) http://speelsmaarserieus.blogspot.com/2008/09/domino-effect-zie-ik-nu-iets-over-het.html
2 opmerkingen:
dat je niet weet wat een "faling"/"faillissement" precies inhoudt verklaart wellicht waarom je in uw vorige post de banken precies omschreef als één grote Ponzi scheme...
kortweg doet het zich voor wanneer je uw schulden, of rente erop niet meer kan betalen; dan kan de schuldeiser het faillisment aanvragen; bedoeling is dan te voorkomen dat er nog meer geld door deuren en vensters gesmeten wordt en via een ordentelijke liquidatie de schuldeisers zoveel mogelijk vergoeden; bij industriële bedrijven wil dit wel eens tegenvallen, maar bij banken ?
Fortis per 30/6 : 974 mld. activa, 944 mld. passiva, dus 30 mld. eigen vermogen (aan marktwaarden); die 30 is een soort buffer voor schommelingen in de activa op te vangen; dalen die activa bvb. verder in waarde met 3% dan is Fortis voor z'n aandeelhouders nog 0 waard; alle schuldeisers kunnen in principe wel nog vergoed worden door een ordentelijk verkoop van de activa; het moet al heel erg fout lopen met de activa (die trouwens vnl. overheidspapier en Benelux hypotheken is) vooraleer de schuldeisers de bedragen kwijt zijn die jij insinueert...
Ik ben akkoord dat de overheid er goed aan gedaan heeft in te grijpen, maar haar werk zal pas gedaan zijn als Fortis daadwerkelijk geliquideerd is.
Maar als een bank faalt omdat ze de fondsen die ze die dag nodig hebben niet kunnen leveren, dan komt per "domino effect" de volgende bank in de problemen, en zeer waarschijnlijk meer dan één, die bijgevolg ook faalt, en zo een cascade die zich doorheen het ganse systeem kan verspreiden.
Als de verdedgiging daartegen moet zijn dat je dan maar al de activa ordentelijk gaat verkopen moet je wel beseffen dat er in tussentijd een hoop banken gefaald zijn, ook de meest solvabele, en dat er dus géén betaalverkeer meer is, géén kredietkaarten, en dat voor een bepaalde periode waarna het ineens weer allemaal goed komt.
Zéér twijfelachtig.
maar soit, we nemen dus aan dat we enkele weken of maanden leven van de patatjes in onze hof, en dat stilaan de overheidsobligaties verkocht raken. Alleen, hoe? Er zijn geen banken meer om de betalingen uit te voeren. En aan welke prijs? Het simpele feit dat er één serieuze bank failliet ging was voldoende om een storm op de assetprijzen te creëren omdat de hele wereld weet dat ze *moeten* verkopen. Dus die assetprijzen crashen in een cascade van falingen even vrolijk mee - en we zullen allemaal een beetje langer van de patatjes in de hof moeten leven dan jij denkt...
Een reactie posten