"Ze hebben shit in goud veranderd" zei mijn collega compleet gedegoûteerd, "en nu zijn ze verbaasd dat het omgekeerde ook kan gebeuren".
Jaja, je zou het in het spervuur aan kritieken op de financiële markten nog vergeten, maar wil je nu eens wat weten? 99% van de mensen die in de markten werken zijn fatsoenlijke mensen! Ze hebben een job die ze proberen goed te doen! Wanneer de boel in de soep draait, al dan niet door toedoen van dat ene percent, dan hebben ze daar erg onder te lijden bij de uitoefening van hun job, en geloof me, daar beleven ze helemààl geen plezier aan.
Maar goed, dat "turning shit into gold" evolueerde in een best interessant gesprek, in één van die merkwaardige kalmtes die je soms meemaakt in volle paniek, wanneer de mensen beseffen: wat ik nu ook nog uithaal, het verandert er allemaal niks, niks, niks meer aan, de krachten die nu zijn losgebroken razen oncontroleerbaar over ons heen en we zullen zien hoe groot de schade is als en wanneer de rust weerkeert. En dus begonnen wij een gezellige financiëel-filosofisch-historische babbel.
In zekere zin, doceerde met opgeheven vinger en op zeer belerende toon één van de deelnemers die we om verkeerde indrukken te vermijden "K" zullen noemen, is dat veranderen van shit in goud en omgekeerd de financiële geschiedenis van de mensheid. Het ene uiterste zou je met een tulpenbol kunnen aanduiden. Eens op een dag, in een periode waarin een klein stukje Europa een loepzuiver voorschot op de Verlichting van een eeuw later nam, stegen de prijzen van de tulpenbollen naar ongeziene hoogten, tot het punt (als ik me dat tenminste goed herinner) dat ze evenveel waard waren als een huis. Het was de Gouden Eeuw van Holland; het was de tijd waarin Amsterdam een financiële gesofisticeerdheid bereikte die niet zo heel veel later een bijdrage zou gaan leveren aan de Industriële Revolutie en de definitieve doorbraak van "Het Westen" op het wereldtoneel.
Maar uitgerekend in dat Amsterdam gaven zeer serieuze mensen heelder huizen weg voor een stuk plant waar je hoogstens, en dan nog binnen een beperkt tijdsbestek, een bloem van kon maken. Tot de prijzen in elkaar klapten en iedereen er met beteuterde gezichten op stond te kijken en dure eden zwoer dat Het Nooit Meer Opnieuw Ging Gebeuren (Of Wat Dacht Je?).
Maar er is ook een ander extreem. Men neme een briefje van (zeg) 20 euro en men bekijke het goed. Papier! Gewoon, doordeweeks, banaal papier, en dan nog onbruikbaar gemaakt door alle electronische en chemische rommel die ze er in hebben gestopt. En toch kan je er voor 20 euro patatjes mee kopen! Turning shit (papier) into gold!
Heel lang geleden al betaalden mensen met edelmetaal, zeg: zilver. Het was evenwel niet altijd simpel, als je een blok van pakweg tien kilo zilver bij had, om een pint te gaan pakken. En men ontdekte iets vreemds. Als je een blok zilver op een betrouwbare, controleerbare en duurzame manier verdeelde over duizend stukjes van tien gram, dan kon je voor eenzelfde hoeveelheid zilver meer goederen aankopen (1)! De prijzen, uitgedrukt in kleine gestandaardizeerde blokjes waren lager dan uitgedrukt in grote, moeilijk handelbare blokken. Of ook, dezelfde hoeveelheid zilver had een grotere waarde gekregen. Turning shit (onhandelbaar zilver) into gold (handelbaar silver)!
En hier heeft de mirakuleuze vermeerdering van de waarde van dezelfde hoeveelheid zilver wel degelijk een reële basis, namelijk datgene wat wij "liquiditeit" noemen; een betekenis die je ook in het Engelse woord voor deviezen "currency" terugvindt. Als je van je tien kilo zilver enkele blokjes kan afnemen omdat het verdeeld is in muntjes van tien gram, dan kan je wèl een pint gaan pakken, en als het niet verdeeld is kan je dat niet; of toch veel minder gemakkelijk. En een hoeveelheid zilver in een vorm waar je meer mee kan doen dan eenzelfde hoeveelheid in een vorm waar je minder mee kan doen is toch ook "meer waard", denk je ook niet?
Die liquiditeit vind je ook terug in de pogingen van de beheerders van zeer eerbiedwaardige hypotheekleningen om hun portefeuilles te effectizeren zodat er veel meer geld ter beschikking kwam om meer hypotheken toe te kennen, tot al dat geld op de duur naar steeds minder betrouwbare ontleners begon te vloeien (2) en... en...
... nu staan de serieuze mensen van de markten er zwaar gedegoûteerd op te kijken, en de minder serieuze mensen staan er met beteuterde gezichten op te kijken en zweren dure eden dat het Deze Keer Toch Echt Voor De Allerlaatste Keer Moet Geweest zijn.
Maar de waarheid is vanzelfsprekend: bij de eerste de beste gelegenheid zal het opnieuw gebeuren.
-----------------------------------
(1) Dit heb ik uit een boek dat bijna van voor tot achter ver boven mijn pet ging, maar dit heb ik er toch uit begrepen: Sargent & Velde, The Big Problem of Small Change, 2,002.
(2) http://speelsmaarserieus.blogspot.com/2008/02/de-subprime-crisis-en-het-monster-van.html
Geen opmerkingen:
Een reactie posten