donderdag 22 maart 2007

Onze rechters zijn veel te gezapig?

Er was wat beroering ontstaan over de rechters van de Hoven van Beroep. De edelachtbaren zijn niet productief genoeg. Ze schrijven gemiddeld slechts 2.5 arresten per week. En daarmee maken ze, voor hun prestige, vaste benoeming en royaal salaris, een eerder gezapige indruk.

Ik heb even nagedacht, en beslis me aan te sluiten bij het protest. Dit kan echt niet. Laten we immers even narekenen. 2.5 arresten per week, dat komt neer op één arrest per twee dagen. En wat stelt dat voor? Neem nu één simpel postje op “Speels maar Serieus”: dat kost toch al rap een half uurtje schrijfwerk. Daarvoor heb je twee bladzijden Word, geen opzoekwerk, geen referenties, gewoon iets dat bij je opkomt na het lezen van een krantenartikel.

Als het gaat over een onderwerp dat je goed kent, maar waar wat argumentatie aan vastzit, dan verandert het half uurtje al snel in een uurtje, en daarvoor heb je wat extra geschaafd aan de vorm van de redenering, en enkele referenties opgezocht die je van buiten weet staan. En als je iets schrijft over een serieus, moeilijk onderwerp, waarover je echt hebt nagedacht, en waar je een paar dingen speciaal voor hebt nagekeken, wel, ik zou zeggen, probeer het zelf maar eens. (Je onderwerp is: de parallellen tussen Das Unbehagen in der Kultur van Sigmund Freud en Zur Genealogie der Moral van Friedrich Nietzsche. Dat is heus geen belachelijk gesofisticeerd onderwerp; ik vermoed dat het een geregeld terugkerend practicum voor filosofiestudenten kan zijn.) Als je het onderwerp niet al kende, en je hebt op een halve dag iets fatsoenlijks bij elkaar - ik zou zeggen, begin een blog of zo.

Destijds, in de debatten met de creationisten (en toen ik nog vrijgezel was) kon het tijdsverbruik oplopen in de uren, vele uren. Hier heb je het verschijnsel van de propagandist die zeer geleerd “citeert” uit Darwin (en een hoop andere belangrijke auteurs), maar daarbij zorgvuldig heelder passages weglaat. Hij doet dat in de hoop betekenissen te fabriceren die niet zelden het tegendeel zijn van wat de auteurs eigenlijk zeggen, in de hoop dat niemand iets opmerkt. Om daar tegenin te gaan heb je gespecializeerd opzoekwerk nodig, en je moet er echt over nadenken. Sofismen zijn vaak gemakkelijker op te stellen dan te doorzien, en ik ken maar weinig mensen die al die basisboeken over evolutietheorie van buiten kennen. En daarna moet je het ook nog eens uitschrijven.

Het schrijven van Arresten is niet vergelijkbaar met debatten met creationisten, in de zin dat we het over rechters hebben; over serieuze mensen. Maar voor de rest zijn er wel overeenkomsten. Er zijn diverse, tegengestelde standpunten, en je zal allebei moeten doorgronden. Dan pas kan je aan het gespecializeerde opzoek- en nacheckwerk beginnen, dat je toelaat je rechterlijke opinie te vormen over hoe de vork aan de steel zit, en na te gaan of de specialisten – de advocaten die aan het woord komen in naam van hun cliënt – niet geprobeerd hebben jou, de rechter, een stel sofismen door je strot te wringen.

Al die dingen impliceren ook nog de zaak zelf. Misschien is het een ingewikkelde erfeniskwestie, met veel verre familieleden, vage verklaringen, onduidelijke testamenten met nog onduidelijker data, en lange inventarissen. En lange voorgeschiedenissen. Voor je je zelfs maar om die opinies kan bekommeren zal je die kwesties moeten kennen. En een groot deel van “de zaak” is het feit dat er al een vonnis van een eerste rechter is: anders hoefden de partijen niet in beroep te gaan. Dat vonnis zal je zeer goed moeten kennen. Want eerst een vonnis wijzigen in beroep, en later moeten opbiechten dat je eigenlijk niet goed wist wat er instond – het staat echt heel, heel kaal.

Dat impliceert allemaal een hoop studeerwerk. Ik kan niet voor de mensheid in het algemeen spreken, maar mijn ervaring is dat studeerwerk voor gespecializeerde, professionele onderwerpen niet iets is dat vanzelf gaat. Als je maar een beetje wil weten waar het over gaat moet je er al veel tijd in steken. En dat komt nog bovenop het uiteindelijke schrijfwerk. Laten we het niet vergeten, het heeft allemaal wel wat meer belang dan een postje voor Speels maar Serieus, of een lange lijst weerleggingen van sofismen door de creationisten. Het zal dus allemaal wat meer tijd in beslag nemen ook.

Kortom, ik protesteer. Het bestaat niet dat die mensen op niet meer dan twee dagen tijd dat soort werkstuk afleveren, en dan onmiddellijk opnieuw beginnen aan de volgende, en dan weer en dan opnieuw. Tenminste, het bestaat niet zonder dat de kwaliteit daar onder lijdt. We herkennen in feite alle symptomen van mensen die overwerkt zijn, en die daarom werken aan een tempo dat niet past bij het belang van het werk. En dus is dat werk slecht georganizeerd. Misschien zijn er te veel zaken die in beroep terechtkomen, misschien is er te weinig personeel, ik heb er niet het flauwste benul van. Maar ik weet iets over studeren, ik weet iets over schrijven, ik weet iets over de verschillende niveau’s die je kan opnemen in teksten en de consequenties daarvan qua tijdsbestek... En ik kan met de hand op het hart, zonder de minste ironie, als mijn mening te kennen geven dat één Arrest in Beroep afleveren, elke twee dagen, en dit op een gemiddelde basis, een werkdruk impliceert die vraagt om moeilijkheden.

Geen opmerkingen: