woensdag 4 augustus 2010

Dat belooft...

Kleuter Thomas, net drie jaar geworden, heeft ergens een oud fototoestel opgeduikeld. Oud: dat wil zeggen: héél oud. Het werkte ooit nog op filmpjes, en heeft qua voorkomen, handelbaarheid en gewicht iets van een stuk zware artillerie uit de slag om Stalingrad. Kleuter Thomas kan er dus niet veel verkeerds mee doen, behalve dan een toekomstig museumstuk verknoeien. En zo is het nu één van de favoriete speeltjes van kleuter Thomas.

Het toestel beschikt ook over een soort plastic beschermingskap. Dat bestaat uit twee plastieken platen waar het toestel precies in past. Je kan ze aan het toestel en aan elkaar bevestigen aan de hand van een klemmensysteem, dat het mechanisch inzicht van de papa van kleuter Thomas ver, ver te boven gaat. Het is een soort haakje aan beide kanten, dat je bevestigt en dan met een soort hefboompje kan vastklikken. Ver boven mijn pet...

Kleuter Thomas, daarentegen, heeft zoals de familie van mijn vrouw wèl een hoop mechanisch inzicht. Alleen zijn zijn vingertjes nog te kort en te dun om met zo'n fototoestel van de Panzerfaustklasse veel aan te vangen. Dus toen de beschermkap was losgeraakt en het toestel, vanuit zijn standpunt, in drie stukken vaneen lag, stond hij met een bedrukt gezichtje bij mij. "Papa... Papa...?" Je kent dat.

Alleen, na veel sakkeren, duwen en trekken moet papa toegeven: vraag me het verschil tussen transcendente en transcendentale metafysica, en ik zal ongeveer weten waar ik de mosterd moet halen. Maar een kliksysteem met hefboompjes: ze moeten ook niet overdrijven. Dus papa gooit de handdoek in de ring en zegt met de berusting van een man die weet dat het de komende jaren allemaal nog veel erger moet worden: "sorry, Thomasje, papa weet niet hoe het moet".

"Papààààà" zegt kleuter Thomas op de toon die je gebruikt voor een dom kind, "sjo..." (wijst één van de klemmetjes aan) "die moet daa' en dan sjo" (wijst nu het andere klemmetje aan) "die moet daa' en dan..." (wijst nu de hefboompjes aan) "die moeten sjo en sjo!" (wijst aan hoe je ze kan vastklikken). En hij kijkt me triomfantelijk aan en werkelijk ontvouwt zich voor de stomverbaasde blik van papa het scenario van wat waar moet en wanneer, zoals hem zeer deskundig uitgelegd door zijn zoon (de grote zoon, de kleine zoon is nog maar 15 maanden, maar kleuter Thomas is dus wel degelijk al drie jaar, dus hij kan dat soort dingen...).

Papa is er stil van. Het is fijn dat kleuter Thomas zoveel inzicht heeft. En alle papa's moeten er aan wennen dat ze zich op een dag geweldig door hun kinderen laten voorbij fietsen. Maar dit...

Nog maar drie jaar en nu al een loepzuivere voltreffer. Dat belooft...

dinsdag 3 augustus 2010

Stalingrad: een nieuwe fase begint

Je zal het aan twee van de vorige posts (1) gemerkt hebben: de spectaculaire opmars van de Duitse legers doorheen heel Rusland bracht ze tot in Stalingrad, en daar veranderden de vorderingen "van kilometers in meters", en daarna nog eens van meters in millimeters - en toen viel het stil.

Alleen, viel het stil omdat ze niet verder geraakten, of viel het stil omdat ze hun doel hadden bereikt? Naar alle maatstaven was het centrum van de stad ingenomen. Er waren, daar rond ergens eind september, nog "broeihaarden van verzet", enkele stroken land langs de Volga en verschillende individuele gebouwen, en die kostten de Duitsers handenvol verliezen, maar de simpele realiteit was: de Duitse vlag wapperde boven de belangrijkste gebouwen. En de Duitse pers "smeekte om de overwinning te mogen afkondigen".

Eind september, ook, ging de centrale landingsplaats verloren, en in ongeveer 99% van alle veldslagen van de wereldgeschiedenis zou de verdediger zich op dat moment overgegeven hebben, of teruggetrokken zijn. Iedereen die nu nog verder vocht wist heel goed dat hij de overlevingskans had van een ééndagsvlieg.

Maar de Russen, ze vochten voort. Elke onderverdeling van een "geschiedenis" heeft iets artificiëels, maar anderzijds kunnen al die verschillen tussen (pakweg) "middeleeuwen en Renaissance" wel helpen om onze gedachten te ordenen. Als we de gevechten om het centrum als de tweede fase beschouwen (dat "bombardement dat de vergelijking met Dresden kan doorstaan" (2) en de gevechten om de buitenwijken zullen wel een eigen fase verdienen, zeker?), dan verschuift nu - heel ruwweg tegen oktober 1,942 - de aandacht naar de industriële noordkant van de stad, en dat is de derde fase.

Je moet je opnieuw de stad voorstellen als een tientallen kilometers lange rechthoek die zich van noord naar zuid langs de daarachter gelegen Volga uitstrekt. Tegen oktober hebben de Duitsers zich in het centrum tot bij de Volga gewerkt, maar de binnengedruppelde versterkingen en de gekochte tijd (3) hebben Chuikov de gelegenheid gegeven landingsplaatsen uit te bouwen ter hoogte van de fabrieken in het noorden van de stad. En dus blijven de voorraden, de munitie en de manschappen de stad binnenkomen, en dus hebben de Duitse troepen geen moment rust, en blijven de straten, de gebouwen, en zelfs de gangen, kelders en trappen die ze overdag veroveren 's nachts weer verloren gaan. En dus beslist generaal Paulus ook de industriële sector op te ruimen.

Je moet je dat eens proberen voor te stellen. Al een volle maand en meer zijn ze het er aan het uitvechten, op een manier waarbij alle normale normen van oprukken en terugtrekken al lang verpulverd zijn. Probeer je in te beelden dat het hier bij ons was. Zeg: Antwerpen wordt verdedigd, op een manier die maakt dat het, letterlijk, en over de hele de wereld, voorpaginanieuws is geworden. En nu bevind jij je in Brussel, en op een nacht kijk je naar het noorden; misschien zit je eigen zoon wel in één van de vechtende legers. En je ziet een gloed, een rode gloed die de nachthemel kleurt. Dus je denkt; staat er een huis in brand in Molenbeek? Misschien een ontploffing in Vilvoorde? Mogelijks, zelfs, iets in Mechelen; hoewel je je niet direct veel kan voorstellen van iets dat vanuit Mechelen de hemel rood kleurt tot in het centrum van Brussel.

Maar al die mogelijkheden zijn niet het antwoord. Het juiste antwoord is dat die rode gloed afkomstig is van de verdediging van Antwerpen; zelf nog eens zo ver verwijderd van Mechelen als Mechelen verwijderd is van Brussel. Denk je niet dat dat alleen al je met enige verstomming zou doen stilstaan bij de aard van de gevechten? En denk je niet dat je er helemaal stil van zou worden als die rode gloed niet na enkele uren of desnoods dagen zou uitdoven, maar dag na dag, week na week en intussen meer dan een maand zou aanhouden? Laat staan dat de gloed af en toe zelfs serieus zou opflakkeren?

Als je het gevoel hebt dat je met dat soort uitzicht een verre getuige bent van een slag om stil van te worden, weet dan dat dat precies is wat je in de herfst van 1,942 kon zien, als je je bevond op die afstand, ongeveer even ver als de afstand tussen Antwerpen en Brussel, van Stalingrad.
En nu beslist het Duitse opperbevel, wanneer het zuidelijk gedeelte van de stad quasi is gevallen, dat het tijd is om de hele operatie nog eens netjes over te doen temidden van de industriële complexen van het noorden.

Ik kan me zelf niet zo direct heel veel veldslagen uit de werelgeschiedenis inbeelden die een maand lang en meer op maximaal toerental hebben gewoed. Maar in Stalingrad begon er na die periode van ruim een maand gewoon een nieuwe fase.

Superlatieven schieten tekort...
-----------------------------
(1) http://speelsmaarserieus.blogspot.com/2010/06/straatgevechten-voor-elke-millimeter.html
EN http://speelsmaarserieus.blogspot.com/2010/07/tactiek.html
(2) http://speelsmaarserieus.blogspot.com/2010/06/stalingrad-het-eerste-bombardement.html
(3) http://speelsmaarserieus.blogspot.com/2010/07/het-station-en-de-veerboot.html

zaterdag 31 juli 2010

Bevolkingspyramides...

De emoties liepen weer hoog op, laatst, op een ander forum, waar in het kader van het "Eurabiëdebat" niet altijd wordt gewaardeerd als je er op wijst dat de cijfers voor de bevolkingsgroei in de Moslimlanden sinds vele jaren - soms zelfs decennia - aan het crashen zijn. Alsof ik er nog nooit aan had gedacht (1) werd me verteld dat de bevolkingspyramides beslissend zijn voor de toekomstige groei, en niet, pakweg, de vruchtbaarheid.

Dus is hier de bevolkingspyramide voor Marokko van 1,985. De bron is het "U.S. Census Bureau" (2), om niet altijd Gapminder te gebruiken. Daar vind ik ook dat het aantal kinderen per vrouw in Marokkon in 1,985 5.1 per vrouw was, en de bevolkingsgroei 2.2%. En ik kijk naar Angus Maddison (3) en ik zie dat volgens hem in 1,985 de bevolking van Marokko was toegenomen met 2.67%.

Dus alles is zoals je zou verwachten: een "normaal" gevormde pyramide; een hoge vruchtbaarheid en een nogal hoge groei. En als we nu aannemen dat de vorm van de pyramide de evolutie van de groei bepaalt, en dat we bijgevolg kunnen voorspellen dat er niet veel zal veranderen, dan springen we nu met tien jaar...


Volgens dezelfde bronnen is de bevolkingsgroei gedaald naar 1.6% (2.03 bij Maddison), de vruchtbaarheid is nu 3.3, en de bevolkingspyramide...

...ziet er uit als hiernaast!

Dus zo op het eerste zicht zou iedereen die in 1,985 had verklaard dat je aan de pyramide kon zien dat de groei, noch de vruchtbaarheid, noch de pyramide zelf veel kon veranderen er niet zo goed uitkomen, wel? Of misschien komt er wel één op het idee dat we niet lang genoeg terugkijken, en dat al wat we moeten doen wachten is tot het patroon zich herstelt? Dus we springen opnieuw 10 jaar...

En hier is hoe het er uitziet in 2,005. De bevolkingsaangroei is gedaald tot 1.2% (1.6% bij Maddison), de vruchtbaarheid is 2.4, en de bevolkinspyramide vertoont voor de laatste drie groepen van vijf jaar een stabilisering.

Dat was misschien niet wat je aan de curve van 1,985 zou verwacht hebben, maar dat is wat er de volgende 20 jaar gebeurd is - tenzij, natuurlijk, de cijfers vervalst zijn, zoals de fossielen van de evolutietheorie vervalst zijn, en ik vergat te zeggen dat de beelden van de ronde Aarde gemaakt zijn in Hollywood... Hoe dan ook, nieuwsgierig geworden ga ik eens kijken naar de pyramide van 2,010...

En dit is hoe het er uitziet. De basis is alweer smaller geworden, en de grootste groep is intussen al de 20 - 25 jarigen geworden. De vruchtbaarheid is 2.2 geworden, wat nog nauwelijks boven het vervangingsniveau is, en de groei staat bij 1.1% (Maddison heeft nog geen cijfer voor 2,010 en zijn cijfer voor 2,009 vertoont een forse daling, wat ik aan een typfout of zoiets zou toeschrijven, maar voor 2,008 geeft hij 1.52%).

Ziezo. Hoewel ik het eerder had gedaan denk ik dat ik mag zeggen dat ik naar de bevolkingspyramides heb gekeken, en vastgesteld dat elke voorspelling uit 1,985 dat de groei niet kon afnemen gewoon fout zou geweest zijn. Een tweede vaststelling is dat de Eurabiërs die zo hard over de pyramide zeuren blijkbaar voorspellen dat de groei hoog zal zijn als de pyramide uitgesproken normaal is, en dat ze, zoals de dag van vandaag, voorspellen dat de groei ook hoog zal zijn als de pyramide al sinds een volle generatie een voortdurend smallere basis begint te vertonen.

Dus van mij mogen ze doen alsof ze naar de pyramide gekeken hebben (ik begin er serieus aan te twijfelen), maar in ieder geval zien we voor onze ogen dat die pyramide in werkelijkheid voor de Eurabiërs geen enkel belang heeft. Want welke vorm de pyramide ook heeft, ze zullen in ieder geval voorspellen dat de groei astronomisch hoog zal zijn. En oh, je moest ze uit hun vel zien springen van woede als je alleen maar zegt dat in werkelijkheid die groei al sinds een generatie aan het dalen is...

----------------------------------------
(1) http://speelsmaarserieus.blogspot.com/2010/02/een-bevolkingspyramide-en-demografische.html
(2) http://www.census.gov/ipc/www/idb/country.php
(3) http://www.ggdc.net/maddison/