Het is de schuld van (versie "de financiële markten")

Ivan Janssens verwijst (1) naar een artikel dat niet erg complimenteus is voor "de banken", maar waar ik het ruwweg wel mee eens kan zijn. Toch een klein detail. "Finance is rent-seeking" verklaart het artikel, en "rent-seeking" is het zoeken naar een inkomen, betaald door de hele economie aan één kleine groep in het bijzonder, zonder dat tegenover dat inkomen een realistische tegenprestatie staat.

En dat is minstens een goede vraag - zij het dat het artikel al meteen een bevestigend antwoord meegeeft. Hoe dan ook, wij neo-liberalen zijn van mening dat in een vrije wereld de inkomens "vanzelf" tenderen naar de verdiensten. Immers, wie teveel betaalt (zodat iemand teveel inkomsten heeft in verhouding tot die verdienste) maakt verlies, en dat kan je nu eenmaal niet onbeperkt volhouden. Terwijl iemand die te weinig betaalt druk bezig is kapitalistische winsten op te stapelen. In een vrije wereld zal dat nieuwe kapitalisten aantrekken, en door het simpele spel van vraag en aanbod de prijzen (in casu: de lonen) doen stijgen - tot die gelijk zijn aan de verdienste, QED, enzovoort.

Welnu, zegt het artikel, de facto heeft de financiële sector haar werknemers teveel betaald: "rent-seeking". En dat zou, zoals iedereen weet die mijn posts over "toplonen" (2) kent, volgens mij best waar kunnen zijn. Maar het is nu eenmaal niet omdat het zou kunnen dat het ook werkelijk waar is. Hier is één van de argumenten uit het artikel waarom de lonen van de "financiële innovatoren" te groot waren voor hun verdienste:

"What has “financial innovation” brought us since the 1980s? One answer, of course, is “hedging strategies” that lower the cost of doing business for companies large and small. This is plausible, although not likely to be large relative to the economy (...)

Maar ik ben er nog niet zo zeker van! Ik herinner me nog, naar het einde van mijn periode in de markten, gepokt en gemazeld in de wereld van de derivaten ("financiële innovatie") van de wisselmarkten, hoe "de newby" een dagje bij mij kwam zitten om het eens over al die digitals en knock-ins te hebben. En naar gewoonte vroeg ik of de nieuweling al iets interessants had gezien, en er was al een swap in Poolse Zloty geweest (en zus en zo), en kijk: ik had de perfecte illustratie van wat wij daar zaten te doen. Want als de cliënt (de onderneming), niet "de swap" (de allersimpelste versie) had kunnen doen; hoe zou hij dan de financiering van zijn Poolse projecten tegen schommelingen in de wisselkoersen kunnen indekken? En neem van me aan dat er véél gevallen zijn waar, als de koersschommelingen van de projecten niet in te dekken zijn, er helemaal geen projecten zijn (en van de rest eindigt de helft in tranen; véél tranen).

Maar dan spreekt het alleen maar vanzelf dat de "wereldeconomie" veel groter is dan de nominale transacties die het allemaal hebben mogelijk gemaakt (het project is doorgegaan; maar ook: dat was goed voor de Poolse werkgelegenheid; en dus ook: dat creëerde een positieve druk op de lonen in Polen. En verder ook werd er meer geproduceerd in de wereld, dus de consumenten hadden meer keuze, en aan lagere prijze, ergo: de koopkracht is gestegen...). En dus is het argument uit de tekst ("financiële innovatie is klein in verhouding tot de economie") even overtuigend als "kanonnen zijn nutteloze wapens want ze zijn klein in verhouding tot de afstand met de vijand".

Toch moeten we ons goed realizeren dat het feit dat één argument niet zo overtuigend is niet bewijst dat de conclusie fout is. Ik denk wel dat het positief effect van financiële markten ("hedges", maar ook "liquiditeit", "krediet" en dergelijke) veel groter is dan je op het eerste zicht misschien had gedacht. En dus lijkt het me ook helemaal niet onredelijk dat de sector een deel van de "toegevoegde waarde" (die ze tenslotte zelf mee creëert) incasseert. Maar ik denk niet dat die toegevoegde waarde zo groot is dat traders en managers er (terugkerende) bonussen van miljoenen en tientallen miljoenen aan kunnen overhouden.

Minstens vind ik dat de vraag mag gesteld worden - zoals in de posts onder voetnoot (2). En tegelijk vind ik dat het artikel waarnaar Ivan verwijst een tikje te snel was in het accepteren van een argument, omdat dat nu eenmaal tot de gewenste conclusie leidde, en niet omdat het zo erg sterk was. Niet dat het de eerste keer in de wereldgeschiedenis is, dat zoiets gebeurt, natuurlijk...

------------------------------
(1) http://www.ivanjanssens.be/dutch/fyieartikel.asp?link=386

(2) http://speelsmaarserieus.blogspot.com/2008/10/oh-die-toplonen.html

EN http://speelsmaarserieus.blogspot.com/2008/11/moral-hazard-de-schuld-van-de-overheid.html

EN http://speelsmaarserieus.blogspot.com/2009/03/de-toplonen-zijn-in-het-nieuws.html

Over zeepbellen, "faillissementspremies" en soortgelijk spul

De"dead cat bounce" post (1) dateert ook alweer van een half jaar geleden. En de "inkzwart scenario" post is zelfs al bijna een jaar oud (2). Wat ziet de wereld er toch alweer heel anders uit, een jaartje nadat Lehmann Brothers failliet ging, en de mensen die niet in het "domino effect" (3) geloofden toch een heel pak wijzer werden! De beurzen hebben een verschroeiende hausse achter de rug, en de scenario's die ikzelf beschreef in termen van de "verdwijnende faillissementspremie" (4) beginnen er zo griezelig realistisch uit te zien dat ik haastig moet verklaren dat dat allemaal puur toevallig was en dat, als je voldoende clowns allemaal uitspraken laat doen over (bijvoorbeeld) de financiële markten, er ook wel eens één zal tussen zitten die het bij het rechte eind heeft.

Veel interessanter is dat een Chinese Centrale Bankier heeft verklaard dat hij overal zeepbellen ziet. De overheden hebben zoveel liquiditeiten in het systeem gepompt die evenwel niet naar de reële economie zijn gestroomd, dat ze een enorme zeepbel hebben geblazen. En dus zitten wij ons hier te verkneukelen over de stijgende koersen en de overwaaiende crisis, terwijl dat nog steeds een even grote illusie als twee jaar geleden was.

Wel, het zou kunnen. Maar aan de andere kant... Stel dat de overheden nu eens niet al die liquiditeiten in het systeem hadden gepompt. Stel dat ze nu eens werkelijk, zoals ik sommige mensen heb horen verklaren (wat ze niet belet zichzelf erg serieus te nemen) "de banken failliet hadden laten gaan". Ik herinner me nog, veteraan van vele financiële crisissen die ik nu eenmaal was, hoe uitzonderlijk de sfeer in de marktenzalen was, die dagen na de val van Lehmann Brothers. Luguber was de sfeer: luguber. Nooit gezien - en ik heb veel crisissen gezien, van achter het scherm, en de telefoon die niet stilstond in mijn handen.

Dus beeld je nu maar eens in dat al die spaargelden waren verloren gegaan, en al die jobs, en al die inkomstenbelasting, en al die belastingen op al die salarissen, en al die kredietverlening, en vele, vele andere...

Wat zou het effect op het BNP dààrvan geweest zijn?

Iedereen praat vandaag maar over hoe de staatsschuld in termen van het BNP zwaar aan het stijgen is, maar wie heeft zich al eens luidop afgevraagd hoe de staatsschuld in termen van BNP zou geëvolueerd zijn als de schuld zelf niet gestegen was, maar het BNP, pakweg, gehalveerd?

Hmmmmm?

En ik zou maar niet teveel blazen bij dat soort vragen, "remember dat 'inktzwart scenario'?" (5)? We hebben intussen uit onverdachte bron vernomen dat de Amerikaanse regering zat te denken aan plannen om de bevolking te bevoorraden, om ze te voeden (!), indien de handel en het banksysteem in elkaar waren geklapt.

Dus ja, de overheden hebben massaal interventies toegepast. En iedereen die dat per ideologie fout vindt maar toch ook niet echt kan ontkennen wat hij gewoon met zijn eigen ogen kan zien, moet nu maar beginnen over "de zeepbel" of over "de inflatiegolf" die dat allemaal nog altijd moet ontketenen. Maar weet dat daar vaak veel, jawel, ideologie achter zit - en dat het wegmoffelen van de consequenties van niet interveniëren nu veel gemakkelijker is dan een paar maand geleden. Die consequenties lijken immers stilaan over te waaien. Terwijl de (al dan niet ingebeelde) consequenties van de interventie desnoods kunnen uitgesteld worden tot ze samenvallen met het Laatste Oordeel.

----------------------------------
(1) http://speelsmaarserieus.blogspot.com/2009/03/dead-cat-bounce.html
(2) http://speelsmaarserieus.blogspot.com/2008/10/en-dan-nu-een-inktzwart-scenario.html
(3) http://speelsmaarserieus.blogspot.com/2008/09/domino-effect-zie-ik-nu-iets-over-het.html
(4) http://speelsmaarserieus.blogspot.com/2009/04/de-crisis-is-bezworen.html
(5) http://speelsmaarserieus.blogspot.com/2009/07/remember-een-inktzwart-scenario.html

PS De post van 4 mei eindigde met "(BEL20 slot op 4 mei: 1,993.47; Dow Jones: 8,426.74)":

http://speelsmaarserieus.blogspot.com/2009/05/hopelijk-hebben-de-markten-gelijk.html

Vandaag ziet dat er uit als "BEL20 slot op 10 september: 2,450.76; Dow Jones: 9,621.97"...

Brad DeLong zou zeggen: "Robeys Smackdown Watch"

Op gevaar de lezer te vervelen met mijn "Eurabië"/"Baarmoederstrategie" posts - maar deze keer denk ik dat ik moet incasseren. Laat me nog eens herinneren aan de serie waarin ik niet onder de indruk ben van de kreten over "Europa wordt bedreigd door de Islam"; hetzij in aantallen, hetzij cultureel:

http://speelsmaarserieus.blogspot.com/search/label/Islam%20vs.%20Westen

In de laatste twee posts voel je bijna mijn verwondering dat er toch ook mensen zijn die tegenwerpingen kunnen maken ("er stromen wel degelijk veel meer Moslims Europa binnen dan je op basis van 'de cijfers' zou verwachten") die veel verder raken dan het standaard geloei en gescheld van dom rechts (als ze geen gelijk kunnen krijgen).

Maar dat was allemaal nog niets in vergelijking met iets dat enkele dagen geleden zomaar in een draad op het blog van LVB verscheen. Hier zijn enkele url's:

http://lvb.net/item/7782#87036

http://lvb.net/item/7782#87043

http://lvb.net/item/7782#87141

Je zou het bijna kunnen uitdrukken in termen van één van mijn eigen vragen van een tijdje geleden (er zit natuurlijk veel meer aan vast, maar om er één postje van te maken...). Als Mohammed de meest gekozen voornaam in Brussel is: leert ons dat dan dat er heel veel (meer) Moslims in Brussel zijn (dan je misschien had verwacht), of leert ons dat dat de Moslims veel minder verschillende voornamen gebruiken dan Westerlingen?

En in een draad (waarin ik overigens mijn neus niet had laten zien) verscheen er ene Jonas, en die schreef (in zéér schril contrast met het schrille "QED" van dom rechts) dat je doodeenvoudig kon gaan kijken naar alle voornamen, en dat je daarmee een goed beeld zou hebben van hoe die spreiding van namen door de twee verschillende groepen er uitziet. Zo gezegd, zo gedaan, en als er al een manier bestaat om te ontkennen dat blijkbaar 40% van de kinderen geboren in Brussel Moslim zijn, dan heb ik die manier nog niet gevonden.

Natuurlijk is daarmee nog lang niet gezegd dat al die cijfers, waaruit blijkt dat Moslims wereldwijd een crash in hun fertiliteit, en hun bevolkingsgroei, meemaken fout zijn. Het is, zomaar uit het blote hoofd, nog altijd mogelijk dat we alleen maar kijken naar bewijs dat Moslims in het Westen zich concentreren. Je zou doodgewoon verder naar de cijfers moeten kijken; maar wat ik zo interessant vind is dat iemand (a) op het idee komt om cijfers die er relevant uitzien te zoeken, en (b) ze nog met url en al mee te geven ook.

En zo lijkt het er op dat we straks in een volwassen debat zullen terechtkomen, met zoals Jonas zegt vragen als "en waarom kan daar nu eens nooit over gepraat worden", maar ook met vragen als die van mij: zijn al die cijfers over dalende groei dan vervalst? Of ook: als een dalende groei over een groeiende bevolking "ergens" in de toekomst tot stagnatie leidt: dan is het toch cruciaal in je berekeningen mee te nemen dat (en hoe) die groei ook werkelijk afneemt?

Hoe dan ook, ik vind dat Jonas in iets geslaagd is waar dom rechts nooit in de buurt van komt, en stukken verder gaat dan de luciede tegenwerpingen van een paar anderen. Er volgt een groot stuk omgekeerde bewijslast in die cijfers van Jonas; het lijkt er op dat de (officiële) groeicijfers van Moslims wereldwijd fors dalen èn dat tegelijk bepaalde groepen Moslims in het Westen sterk kunnen groeien. Hoe rijm je dat? Hoe ver kan die groei gaan? Zitten er toch Eurabiës verborgen in die cijfers? Het lijkt me dat Jonas er geldige vragen van gemaakt heeft. Niet met loeien en schelden, maar gewoon met een goed idee, een stel statistieken en een bronvermelding. Zou daar niet tenminste een morele fabel voor dom rechts inzitten?

Kampioenen. Ik zei het al: echte kampioenen...

Nog maar gisteren schreef ik over de vakbonden "geen complex fenomeen zonder simplistische analyses" en... Mijn electronen waren nog niet koud of mijn bloed werd helemaal droog en veranderde in inkt, bij het lezen van de nieuwe parel: de vakbonden willen een crisisbelasting van de banken.

Dat is nog eens een staaltje van het zondebokdenken uit de goeie ouwe tijd! Nog een stap verder en de joden zullen het gedaan hebben - en ik durf er aan twijfelen of ze dan iets zelf iets in de gaten zouden beginnen krijgen. Maar in afwachting dat het zover is: het probleem, beste vakbonden, is nu juist dat de banken geen geld hebben. Het volstaat nu eenmaal niet om gewoon te herhalen dat je het geld moet halen waar het zit om het er ook werkelijk te laten zitten. Het probleem, zoals jullie hadden kunnen weten door doodeenvoudig Speels maar Serieus (1) te lezen, is dat op een bepaald moment de fondsen op zodanige schaal opdroogden dat de markten zichzelf als een volleerde kamikazepiloot de grond inboorden. Het waren nu juist de overheden die geld aan de banken moesten geven - nu, ja, dat is in werkelijkheid wel wat simpel uitgedrukt (2), maar laat dat nog passeren - om te vermijden dat ze allemaal over kop zouden gaan.

En de overheden deden dat niet voor niets, maar tegen condities waaraan, indien ze de crisis ermee verhelpen, ze een dikke stuiver zullen overhouden. Om maar te zwijgen van de werkloosheidsvergoedingen en de waarborgen die ze hadden moeten uitkeren als de banken inderdaad failliet waren gegaan. Om maar te zwijgen van de enorme hoeveelheden belastingen op salarissen die ze innen - en dus hadden misgelopen - indien de banken inderdaad failliet waren gegaan. Om maar te zwijgen van de belastingen op de bankwinsten zelf (voor zover die er zijn) die ze innen - en dus hadden misgelopen - indien de banken inderdaad failliet waren gegaan. Nota bene: op elke "fictieve" euro winst en "onverdiende" euro bonus betalen de banken harde euro's aan belastingen!

Geef het eens toe, vakbonden, dat je, om dit soort dingen uit te kramen, zoveel dingen over het hoofd moet zien dat we dat niet langer kunnen geloven, en dat jullie eigenlijk gewoon platte propaganda zaten uit te kramen?

------------------------------------------
(1) http://speelsmaarserieus.blogspot.com/2008/10/nog-een-klein-facet-van-de.html
(2) http://speelsmaarserieus.blogspot.com/2008/10/vragen-van-de-financile-filosofie.html

Toch echte kampioenen, die vakbonden...

In de bank duwt één van onze vakbonden alle passerende collega's een pamflet in de handen. Het gaat over de oorzaak van de crisis. Op de voorzijde glijdt mijn verveelde, norse blik over de uitdrukking "de gulzigheid van China". Lap, straks hebben de Chinezen het nog gedaan. Maar dat zal allemaal nog inleiding geweest zijn, en even verder staat de uitdrukking "geen crisis zonder oorzaak".

Nu gaan we het hebben! Ik vind nog vlug de tijd om de zinssnede "geen complexe fenomenen zonder simplistische analyses" in me te laten opkomen, om dan ademloos van spanning door te stoten naar "de oorzaak van de crisis." Zeg nu zelf.

Wat zal het verdict zijn? Een stel foutgelopen investeringen in hypothecaire kredieten? Te lage rentevoeten (dan is het toch nog de schuld van de Chinezen: als die elke dag hun handelsoverschotten in de VS komen beleggen: beeld je maar eens in hoeveel overheidsoptreden er nodig zou geweest zijn om tegen die tsunami van geld de rente hoog te houden...)? Het is de schuld van de overheid? Credit Default Swaps? Alan Greenspan? Derivaten? Het is de schuld van het kapitalisme? De conjunctie van Saturnus en Neptunus, gedeeld door Fibonacci tot de macht pi?

Wel, houd je vast, dat is het allemaal niet. Het komt door het gebrek aan koopkracht van de gezinnen! Welk causaal verband ze precies zien tussen de huidige crisis en de gezinnen (met, bijvoorbeeld, drie kinderen), Joost mag het weten - maar laat dat nog passeren. De grote opluchting die ik voel nu het eens niet de schuld van het kapitalisme is - ik zal het er verder niet over hebben. Maar hoe ze dat op één en dezelfde bladzijde kunnen krijgen met "de gulzigheid van China"... En denk vooral niet dat ook maar iemand iets vreemds zal hebben opgemerkt.

Dus gewoon even ter registratie. De "gulzigheid van China", beste vakbonden, dat is niets anders dan de drang van een miljard en een klets brave mensen zoals jij en ik, met een gemiddeld inkomen dat ergens bij een vijfde van dat van België ligt, om toch een béétje in de buurt te komen van die gezinnen waarvan jullie vinden dat ze nog zoveel meer hadden moeten hebben dat de crisis ervan was afgedropen.

Amen.

Een berekening over Eurabië

De aandachtige lezer zal wel al enkele keren opgemerkt hebben dat ik niet erg onder de indruk ben van concepten als "Eurabië" of "de "Baarmoederstrategie", waarbij Europa verondersteld wordt "demografisch te zullen worden overgenomen" door de Arabische en/of Moslimwereld. De serie is grotendeels terug te vinden onder het label:

http://speelsmaarserieus.blogspot.com/search/label/Islam%20vs.%20Westen

Want mijn punt is: de Moslims maken precies dezelfde demografische evolutie door die wij hebben doorgemaakt, zodat ze nu, met enkele generaties vertraging, eveneens sterk teruglopende geboortecijfers en groeicijfers vertonen. En dus is het een kwestie van tijd; nu al van niet meer erg veel tijd, en de demografische druk verdwijnt en maakt plaats voor vergrijzing, net zoals dat bij ons is gebeurd.

En het mag gezegd dat dat niet altijd in goede aarde valt. Niet bij dom rechts, en vaak ook niet bij een meer luciede rechts. Iemand heeft me ooit eens het concept van de "stereotypie" uitgelegd. Wanneer je nieuwe dingen leert krijg je vaak dat gevoel van verrukte opwinding dat alle cerebrale types wel zullen herkennen, tenzij... Als de dingen "nieuw" zijn in de zin dat ze ingaan tegen wat je vroeger had geleerd, dan roepen ze vaak enorme weerstand en weerzin op, en dan zie je ook luciede rechts soms vreemde manoeuvres uithalen.

Zoals, bijvoorbeeld, wanneer ze hun hele leven geleerd hebben dat de groeicijfers van de Moslims ver boven die van het Westen liggen, omdat dat nu eenmaal ook zo was, pakweg één of twee generaties geleden. Maar als je er op wijst dat dat sinds een waarneembare tijd niet langer zo is, en dat integendeel de cijfers van de Moslims precies diezelfde evolutie doormaken (enzovoort)...

Oei oei oei oei oei!

Maar goed, als de kritieken van luciede rechts komen heb je tenminste de kans dat je er nog iets aan hebt. Hoe zit het, bijvoorbeeld, met het feit dat de groeivoet wel afneemt (het lijkt er inderdaad op dat we dat punt, met de nodige moeite, stilaan boven water hebben gekregen) maar dat op dat groter wordende "kapitaal" de absolute groei van de Moslimbevolkingen wel degelijk blijft toenemen? Zodat ze ons op de duur alsnog inhalen?

Kijk, dat klinkt intuïtief redelijk. Eén percent van 10 miljoen is tenslotte groter dan negen percent van 1 miljoen. Alleen, ergens weet je ook dat er iets wringt, want OFWEL is "hun" lange termijn groeivoet nauwelijks groter dan de onze, en dan halen ze ons niet (toch niet binnen een afzienbare tijd) in, OFWEL halen ze ons in, maar dan is hun groeivoet aanzienlijk groter dan de onze. Zo simpel is dat.

En dus heb ik eens het volgende uitgerekend. Ik neem een bepaalde groeivoet, zoals 1%, of 2%, of 3% per jaar. En ik neem verder aan dat die groeivoet zelf elk jaar met een bepaalde factor daalt. Bijvoorbeeld is de groeivoet na 1 jaar nog 99.9% van die 1 of 2 of 3%, of misschien is het 99.5% of 99.00%, maar in ieder geval: elk jaar is de percentuele toename een beetje kleiner dan het vorige.

Maar tegelijk is het "kapitaal" waarop die dalende groeivoet wordt aangerekend wel gestegen: De bevolking zelf, uitgedrukt in aantal mensen, is immers gestegen als gevolg van de groei. En dus is de vraag: hoe evolueert dat zaakje? Zorgt de stijgende bevolking ondanks de dalende groeivoet voor een steeds aangroeiend aantal mensen? Of zorgt de steeds dalende groeivoet, ondanks het stijgend aantal mensen waarop hij wordt toegepast, voor uiteindelijke stabilizatie?

Dat is iets waarvan ik verwacht, tenzij je serieus geavanceerde kennis en ervaring van getallen bezit, dat je niet zomaar precies het antwoord weet. En ik wist het ook niet, maar omdat ik (geïnspireerd door de vragen van een meer luciede rechts) nieuwsgierig was geworden, heb ik het nagerekend. Want dat is nu het voordeel van de informaticarevolutie: je kan een quasi ongecijferde jurist-filosoof zijn, maar als je een Excel spreadsheet op je computer hebt staan, en je weet een paar dingen over "samengestelde interest", dan kan jij dat ook uitrekenen.

En het antwoord is...

De bevolking stabilizeert!

De "rij convergeert naar een limiet", en "divergeert dus niet naar oneindig"!

En dus, aangenomen dat we praten over een Moslimbevolking die een hogere groeivoet heeft dan wij, terwijl die groeivoet wel daalt, ziet de toekomst van Europa er uit als een toekomst met een nog enige tijd stijgende Moslimbevolking, gevolgd door een periode waarin ook die Moslimbevolking stagneert.

Op dit punt herinner ik dan ook nog maar eens aan een artikel uit de Financial Times dat ik hier al een hele tijd geleden eens heb geciteerd:

http://speelsmaarserieus.blogspot.com/2008/01/nog-eens-eurabi.html

QUOTE

"The US National Intelligence Council predicts there will be between 23m and 38m Muslims in the EU in 2025 - 5 - 8 percent of the population depending on how fertility develops, and how many more Muslim immigrants arrive.

Either figure would represent a steep increase from today. But after 2025 the Muslim population should stop growing so quickly, given its falling birth rate.

In short, Islamicisation - let alone Sharia law - is not a demographic prospect for Europe"

UNQUOTE

Natuurlijk is niemand verplicht het allemaal te geloven. Je kan altijd iets proberen van de vorm "Eurabië is toch waar, dus als dat niet volgt uit de cijfers waarover we beschikken, dan zijn die cijfers vervalst, of dan zullen de cijfers om een reden die we nooit hoeven te specifiëren anders evolueren dan de trends die we nu al zien, en anders dan ze in gelijksoortige omstandigheden doorheen de geschiedenis altijd geëvolueerd zijn, want het is in ieder geval toch waar".

En even natuurlijk is het ook toegelaten het stereotype denken los te laten, en wanneer de omstandigheden veranderen ook onze mening te veranderen.

Niet zo gemakkelijk...

Een tijdje geleden liep ik met een vriend of een collega (ik weet het al gewoon niet meer) te filosoferen over de volgende vraag. Hoe zou de wereld er uitzien als de maatschappelijke positie van iedereen, van de schoorsteenveger tot de machtigste president-directeur-generaal, zuiver door het lot, honderd percent "random" werd bepaald? En ook, beeld je even in dat "op één of andere manier" dit idee als een serieus voorstel op tafel was gekomen, en dat je bijgevolg voor de vraag staat: hoe schiet je het af? Welk rationeel argument kan je voorleggen om tegen te stemmen?

Ik weet nog dat mijn eerste, onmiddellijke, intuïtieve reactie er één van ontsteltenis was: dan kan "de president van de Verenigde Staten" (dit was zuiver bedoeld als mijn uitdrukking voor "de belangrijkste persoon op de wereld") even goed een debiel (dit was bedoeld in de medische betekenis; aangenomen dat het woord nog een aanvaarde medische betekenis heeft) zijn... "en waar staan we dan?"

En toen dacht ik aan de vorige echte president van de Verenigde Staten, en ik wist: dit lachwekkende idee van "de maatschappelijke positie van om het even wie wordt zuiver door het toeval bepaald" zal nog niet zo heel gemakkelijk te weerleggen zijn...

Ikzelf, Verklaar Hierbij Plechtig (komkommertijd...)

Ikzelf, de Man die twee jaar voor de vorige Amerikaanse presidentsverkiezingen wist te verklaren dat er na nog enige tijd al weer geen sprake meer zou zijn van (QUOTE) "al die poeha rond Obama"(UNQUOTE) (1), kondig bij deze, niet minder parmantig, mijn grote verwondering aan bij het nog altijd voortdurend in het nieuws komen van Sarah Palin.

Natuurlijk, vanzelfsprekend, zo verkondigt Speels maar Serieus aan iedereen die het maar wil horen, zullen de Republikeinen binnen vier jaar voldoende bij zinnen gekomen om deze schertsfiguur zelfs niet meer te vermelden, eens het zo ver is.

(Sorry, beste lezer die op zoek is naar serieuze posts, maar het gaat nog altijd niet.)

----------------------------
(1) http://speelsmaarserieus.blogspot.com/2007/01/amerikaanse-presidentsverkiezingen-2008.html

Schuldig

"Papa, kijk, ik heb..." roept kleuter Sarah opgewonden snaterend, wanneer we na een drukke werkdag de nog veel drukkere avond met één kleuter, één peuter en één baby aanvatten.
"Even wachten, Saartje" zegt papa met de verbeten blik in zijn ogen van de "working class hero" die al de hele dag koppen van draken afhouwt er nu meer dan ooit ziet bijkomen. "Papa heeft nog veel werk met het leegmaken van de vaatwasmachine."

En dan, als een torpedo bij Pearl Harbour, klinkt het: "en wanneer hebben jullie eens niet veel werk?"

Slagzij, dus. Heel, heel veel slagzij. Je loopt rond met een zwaar hoofd en kleine oogjes, je loopt te koersen dat je er bijna bij neervalt, je hebt de hele dag gewerkt (onderschat de factor van de pendel niet), tussendoor en in de weekends de boodschappen gedaan, en het lukt je maar heel, heel zelden om voor 21.00 uur de laatste speentjes, flesjes en potjes proper op hun plaats in de kast te zetten (nog flesjes en luiertjes voor morgen klaarzetten, tafel dekken, rekeningen betalen...)...

Maar schuldig dat je je voelt...

Three cheers for Marc Ambinder

In één van die vele subsecties van de Amerikaanse blogosfeer is opschudding ontstaan over de toegeving door "ex-homeland security Secretary" Tom Ridge dat tijdens de campagne voor de herkiezing van Bush het "alarmniveau" herhaaldelijk om politieke redenen werd omhoog gehaald:

http://www.msnbc.msn.com/id/32501273/ns/us_news-security/

Ikzelf val er op via het altijd veelzijdige blog van Brad DeLong:

http://delong.typepad.com/sdj/2009/08/nope-no-apology-from-marc-ambinder.html

EN

http://delong.typepad.com/sdj/2009/08/atlantic-monthly-crashed-and-burned-and-smoking-watch-marc-ambinder.html

Samen met vele anderen haalt hij journalist (of columnist, of blogger, of welke hoedanigheid hij ook heeft) Marc Ambinder aan, die zich herinnert hoe hij niet geloofde dat dat soort aantijgingen de waarheid zou kunnen zijn. Zelf heb ik me vaak afgevraagd welke uitvluchten de aanhangers van Bush allemaal verzonnen, en aanvaardden, om in hun held te kunnen blijven geloven, en dus vind ik de controverse heel interessant. Dit is wat Ambinder daarover zelf te zeggen heeft:

"Journalists, including myself, were very skeptical when anti-Bush liberals insisted that what Ridge now says is true, was true. We were wrong. Our skepticism about the activists' conclusions was warranted because these folks based their assumption on gut hatred for President Bush, and not on any evaluation of the raw intelligence...."

En dat kan kloppen! De reden waarom ik termen als "dom rechts" en "loeien en schelden" ben beginnen gebruiken was omdat ik me een tijd in een internetgezelschap had bevonden waar precies dat gebeurde. Gewoon omdat ik luidop schreef wat iedereen met zijn eigen ogen kon zien was ik "extreem-links", en een "Bush-hater" (de aanhalingstekens stellen alleen maar een benadering van de terminologie voor, hoor) en vele vele andere, en dat was allemaal niets vergeleken met wat politieke leiders overkwam toen ze hun Amerikaanse vrienden probeerden te behoeden voor de stommiteiten die ze wilden begaan.

Toch verbaas ik me nu voor de hoeveelheid vuur die Ambinder nu aantrekt. De man zegt heel uitdrukkelijk dat hij het fout voor had, en dat is iets waarop je maar heel weinig mensen zal betrappen. En toch is dat één van de dingen waaraan je de serieuze mensen van de clowns kan onderscheiden. (En zij die denken mijn internetgeschiedenis te kennen en nu iets als "kijk naar jezelf" willen zeggen: hoeveel bied je voor elke variant van mezelf waarin ik schrijf "you were right and I was wrong"?) En zoals Brad DeLong ooit ergens (maar al een hele tijd geleden) schreef, iedereen die een aanhanger van de Irakoorlog was en toch ooit weer serieus wil genomen worden kan maar beter zijn antwoord voorbereiden op de vraag: "wanneer had je het door, en hoe heb je dat publiek toegegeven?". En het moet gezegd worden dat een hoop van de betrokken Republikeinen inderdaad de kracht hebben opgebracht om precies dat te doen:

http://speelsmaarserieus.blogspot.com/2006/11/voetje-voor-voetje.html

Dus op het eerste zicht: wat hebben ze Ambinder nog te verwijten? Maar inderdaad, als je er eens verder over nadenkt... Dat was nu juist het irriterende van heel de beweging van destijds; dat concept van "wie niet voor ons is is tegen ons", liefst onder zoveel mogelijk geloei en gescheld, en toen ze op het einde ontdekten dat heel de wereld inderdaad tegen hen was - ik zie nog die verongelijkte teksten voor mijn ogen, ze hadden geen enkel idee waar ze zoveel onrecht aan verdiend hadden.

Maar precies dat is wat Ambinder tot vandaag doet. "Ik zie nu wel dat ik het fout voor had, maar er was geen zinnig mens die dat destijds kon vertellen; het waren allemaal hysterische, anti-Amerikaanse, extreem-linkse Fransgezinde pseudo-intellectuelen".

Dus eigenlijk hangt hij, nu hij al weet dat hij het fout voor had, nog altijd even hard de nar uit als destijds. Alleen, op die paar dagen heeft hij nog eens opnieuw nagedacht, en hij is alweer in staat om in te zien dat het fout is gegaan:

"My hindsight bias is no less offensive than the bias I attribute to these liberals. It was wrong to use the phrase "gut hatred." Had I spent more time thinking about the post, I would have chosen a different phrase. And I should have."

Dus alles bij elkaar blijf ik me toch wel wat verwonderen over de hele zaak. Laten we niet vergeten te contrasteren met het feit dat er tot vandaag mensen zijn die nog altijd vasthouden aan het laaiend genie dat de hele Bush wel was. Je gelooft het niet? Bekijk de commentaren bij de volgende blogpost:

http://lvb.net/item/7754

Blair kan, eens te meer, niet antwoorden op het verwijt dat hij toch maar een oorlog begonnen is tegen een land dat niemand had aangevallen en niemand had bedreigd, Blair begint nog maar eens over de vreselijke aanslagen waar dat land niets mee te maken had, en de dappere tinnen soldaatjes blijven tot de dag van vandaag (!) aanschuiven om te zeggen hoe de anderen "moreel verrotte cultuurrelativisten" zijn.

En zeggen dat de verontwaardiging groot was, destijds, toen ik dit soort gedrag met "pink op de naad" beschreef. Laten we ons maar verheugen in het feit dat er tenminste een meer luciede rechtse vleugel bestaat, en dat sommigen tenminste kunnen erkennen hoe ver ze ernaast zaten. Three cheers for Marc Ambinder.

-----------------------------------------

UPDATE 22 augustus: intussen pikt Paul Krugman er ook op in:

http://krugman.blogs.nytimes.com/2009/08/21/what-should-we-have-known/

QUOTE

"But by 2004 the Bush administration already had an extensive record in many areas where fact-checking was easy, from budget policy to environmental policy. And it was clear from any serious analysis of that record that the Bush people consistently relied on lies and misinformation to sell their policies, consistently abused power for political gain.

So why should anyone have presumed that they were behaving differently on national security issues? When the selling of the Iraq War began, I immediately noticed just how similar it was to the selling of the 2001 tax cut — the ever-shifting rationales for an unchanging policy, the arguments by innuendo. So I was open to the early evidence that the case for war was a fraud; nothing except deference to power prevented mainstream journalists from reaching the same conclusion.

And it’s really sad that those who missed the obvious, who failed to see what was right in front of their noses, still consider themselves superior to those who got it right."

UNQUOTE

Dat van die "shifting rationales"; het op zoek moeten naar steeds andere "argumenten" om een onveranderd verhaal te blijven volhouden als het vorige argument is neergehaald - dat is zooo typisch voor zowel dom links als dom rechts. Het zou één van de grote alarmsignalen in elke discussie moeten zijn. Bijvoorbeeld, als je in de "Eurabië" discussies ziet dat "het" zal gebeuren omdat de thuislanden zo hard groeien, en het verandert (omdat dat niet klopt) naar "het" zal gebeuren omdat de Europese Moslims zo hard groeien, en dan naar de "gezinsherenigingen" (als het weer niet klopt), en dan naar nog iets anders, dan is dat een heel slecht teken. En dat terwijl die mensen misschien wel doodeenvoudig een punt hebben: waarom maken ze het dan niet heel gewoon met een paar cijfers in de hand? Als Bush zo heel goede case tegen Irak had; waarom moesten daar dan al die leugens bij verzonnen en zelfs gefabriceerd worden?

En als iemand intussen door heeft dat die "shifting rationales" destijds inderdaad zo'n groot alarmsignaal waren - waarom hebben sommigen dat dan nog niet door als ze hetzelfde patroon in een heel ander geval opnieuw zien?

"'Aad mama ook mee?"

Het was een onverwacht vredig moment, dit weekend in de namiddag in de tuin. Peuter Thomas sliep de namiddagslaap van de peuters, baby Simon was zijn gewone, vredige zelf, en kleuter Sarah zat in haar slaapkamer, met het open venster uitkijkend op onze stoelen, te spelen. En zo, terwijl de ene minuut na de andere passeerde zonder dat we iets hoefden te doen - die namiddag werd mijn broer en zijn familie met drie kindjes-leeftijdgenootjes van die ons verwacht - veranderde een alweer onmogelijk drukke dag in een onverwacht vredig moment. Mi - nu - ten - lang! En wij konden zomaar verschillende zinnen met elkaar uitwisselen, terwijl we gewoon in een zetel in de tuin in de zon lagen! Echt waar!

De wagen van mijn broer knarste over de steentjes van onze oprit en het geluid reikte blijkbaar tot boven. Want daar in het venster verscheen de blonde kruin van kleuter Sarah, en vanachter de oogjes die juist boven de vensterbank uitkwamen klonk het - nog voor de auto was stilgekomen, laat staan de deuren geopend waren: "Tante Inge ik heb een prinsessenkasteel!!!"

Ha ja, of waarmee dacht je dat kleuter Sarah daar de hele tijd zo braaf zat te spelen? Maar het is dus een echt succes, dat prinsessenkasteel, en de hele wereld mag het weten. Dus toen het iets oudere nichtje en het iets jongere nichtje (de kleuters Lene en Tine) uit de wagen sprongen probeerde nonkel Koen ze meteen naar boven te krijgen. Kleuter Sarah had er zo naar uitgekeken haar prinsessenkasteel te demonstreren - en ze heeft haar moment van totaal geluk gesmaakt. Zo hadden de grote mensen de gelegenheid om rustig babies te vergelijken, en zo bleef het toch nog een hele tijd een rustige namiddag...

Maar intussen had zich een grote ontwikkeling voorgedaan. Peuter Thomas wordt in de wagen gegespt voor een vlugge boodschap samen met zijn papa. Als hij goed vastzit en ik op het punt sta de deur dicht te slaan richt hij die trouwe reeënogen op mij en zegt, hij die met moeite een zinnig woord kan uitbrengen: "'Aad mama ook mee?"

Wat een zin! Vier woorden, vier! En wat een gevoel voor drama: de kleine Thomas die beseft dat we vertekken en informaart naar zijn mama! Uiteindelijk was het helemaal niet erg dat mama niet meeging, hij is dat al lang gewoon. Maar toch, de zin, de vraag, de vier woorden, papa was helemaal in de zevende hemel; het equivalent van een prinsessenkasteel voor kleuter Sarah.

Dat was vorige zaterdag. Sindsdien hebben we er alleen nog maar individuele klanken en halve woordjes uitgekregen. Maar toch. Het zit er in. En het begint er al uit te komen.

En baby Simon... Uren (bij wijze van spreken, natuurlijk, wij hebben doodgewoon geen uren over) kan ik er naar zitten kijken en me afvragen: wat gaat er om in het hoofdje van een klein babytje dat lacht...?

Over "vruchtbaarheid" en "bevolkingsaangroei"

Al een paar keer heb ik me afgevraagd welk verband (mathematisch) we kunnen vinden tussen "Vruchtbaarheid" en "Bevolkingsgroei". Het is een nogal gecijferde kwestie, dus waarschijnlijk te droog om er boeken over te publiceren. Maar als mensen die zich aan de (verkeerde) rand van de "ongecijferdheid" bevinden (ikzelf, dus) zich ermee bezig houden wordt het misschien toch wel eens fun. Laten we het proberen!

Om te beginnen is vruchtbaarheid het "aantal kinderen per vrouw" (van een populatie). Bevolkingsgroei is een "procentuele toename (van de populatie) per jaar". Dus moeten we al meteen een gemeenschappelijke noemer zoeken. Ik raak een eind vooruit door te bedenken dat vruchtbaarheid een aantal geboortes impliceert. Bevolkingsaangroei is immers de resultante van geboortes min sterftes plus migratie: zo krijgen we voor beide concepten een uitdrukking in termen van geboortes.

We gaan verder door dat aantal geboortes uit "vruchtbaarheid" te vermenigvuldigen met het aantal vrouwen: "aantal per vrouw" maal "aantal vrouwen" geeft "aantal" in absolute cijfers: dus krijgen we een hoeveelheid geboortes in een populatie. Alleen geeft dat het aantal kinderen dat geboren wordt doorheen de levensduur van die vrouwen. Maar bevolkingsaangroei geeft toename in één jaar. Ergo...

We komen op het punt waarop de analyse aaneen plakt met een touwtje en wat kauwgom. Op zoek naar de gemeenschappelijke noemer "per jaar" deel ik dat aantal kinderen van al die vrouwen door de gemiddelde levensverwachting. Een aantal kinderen doorheen een levensduur gedeeld door de gemiddelde levensduur in jaren lijkt me een aantal kinderen per jaar, niet?

De reden waarom ik een "touwtje en kauwgom" alert voel is dat me helemaal niet duidelijk is waarom de levensverwachting (zeg: tachtig jaar) het juiste cijfer om door te delen is, en niet, bijvoorbeeld, de vruchtbare leeftijd (zeg: tot veertig jaar; of ook "tussen 15 en 40", dus 25). Het heeft iets ongelofelijks, die "ongecijferdheid". Ik weet zeker dat dit voor veel mensen de grootste vanzelfsprekendheid is, maar ik gok maar dat ik het cijfer 80 moet gebruiken (1); de huidige levensverwachting.

En nu komt me iets te hulp! Ik heb eens gelezen dat er "in Vlaanderen 70,000 kinderen zijn geboren". Aangezien er van de 10 mio Belgen 6 mio Vlamingen zijn extrapoleer ik dat er in België 116,000 kinderen geboren zijn. Dus ik check als volgt: op 10 mio Belgen zijn er 5 mio vrouwen die met een vruchtbaarheid van 1.84 kinderen per vrouw (dat stond er ook bij) 9,200,000 kinderen krijgen. Deel dat door die 80 en... je hebt "115,000 kinderen per jaar"! Dat klopt zo mooi dat dat alleen al tot wantrouwen stemt, maar het is in ieder geval geen reden om ermee op te houden.

OK, het kan best zijn dat ik al lang uit de bocht ben gevlogen, maar soit. Het punt is, blijkbaar is "vruchtbaarheid" om te zetten in een jaarlijks aantal geboortes als volgt. Aantal kinderen per vrouw ("V" van "vruchtbaarheid") maal aantal vrouwen gedeeld door de gemiddelde levensverwachting ("LV"). Noem dat "G"; het aantal geboortes per jaar. En als laatste stap naar een gemeenschappelijke noemer (ik heb al "geboortes", en ik heb al "per jaar", maar ik heb nog niet de term "populatie" uit het concept "jaarlijkse groei van de populatie") vervang ik "aantal vrouwen" door "de helft van de populatie"; of ook "populatie gedeeld door twee".

En dat zou een leuk resultaat zijn! De aangroei is het jaarlijks verschil tussen geboortes en sterftes, plus of min de migratie. Of ook "A(angroei) = (G - S + M)/P(opulatie)". Stel dat je de sterfte als een vrij vast gegeven kan nemen (er is geen pestepidemie die je bevolkingsaangroei scheef trekt) en dat er geen noemenswaardige migratie is. Dan wordt A voornamelijk een functie van G. Maar van G hebben we net gezien:

G = (V x P/2)/LV

(Dus de groei is de vruchtbaarheid maal "de helft van de populatie" gedeeld door de levensverwachting). En dat is hetzelfde als "G = (V x P)/2LV". Kortom, bevolkingsaangroei is een functie, niet alleen van de vruchtbaarheid (en van de migratie en van de sterfte waarvan ik even abstractie maak) maar ook van (twee keer) de levensverwachting! En dat staat in de noemer, dus hogere levensverwachtingen leiden tot lagere bevolkingsaangroei.

Kijk, ik hoop bijna dat het bovenstaande ruwweg klopt, en dat ik (in dat geval) één van de elementaire inzichten van de demografie zelf ook heb bedacht. Want het "leuk resultaat" waarover ik het had is dat we zouden getoond hebben dat de groei afneemt met de levensverwachting. Het is een al lang bekend feit dat de bevolkingsaangroei afneemt met toenemende welvaart. (Ja, ik weet dat de functie niet lineair is, en er heel anders uitziet bij heel lage welvaart, en mogelijk ook bij heel hoge welvaart.) En we weten ook dat "gemiddelde levensverwachting bij geboorte" een vrij goede indicator is voor het welvaartsniveau. Maar dan zou het bovenstaande ons de moeite besparen te zoeken naar allerlei ingewikkelde verklaringen waarom bevolkingen minder groeien naarmate ze rijker worden ("kinderen zijn niet langer een levensverzekering, en worden meer en meer een kost"). Het is dan gewoon een mathematische realiteit.

Oh, en het mag allemaal fout zijn, hoor. Misschien heb je ook al gemerkt: als je dit soort dingen allemaal bij elkaar probeert, en iemand laat je de fout zien, dan vergeet je het nooit meer, en dan heb je iets bijgeleerd. Dus aarzel niet: shoot!

---------------------------------------
(1) Even dacht ik dat het niet kon dat je evengoed kon aannemen dat de mensen geen 80, maar wel 40 jaar leven, zodat de formule zomaar met een factor twee zou afwijken. Maar toen schoot me te binnen dat je met een levensverwachting van 40 ook een veel kleinere bevolking, en dus veel minder vrouwen in de teller zou hebben. Met de ogen dichtgeknepen neem ik dus maar aan dat de veel kleinere noemer zou gecompenseerd worden door de veel kleinere teller...

Kleuter Sarah is vier jaar oud

Vandaag wordt kleuter Sarah vier jaar. Ik heb speciaal een dag vakantie genomen, want voor zo'n kleine kabouter is dat toch een erg belangrijke dag, maar in de vermoeidheidstoestand van de jongste weken zou ze er niet veel van gemerkt hebben.

Om 06.50 uur komt ze al de slaapkamer binnengewandeld, terwijl ze voor de zekerheid alvast maar zelf het "Happy Birthday" aanheft. Een mens mag geen risico nemen, nietwaar, stel dat die twee oenen van ouders het eens zouden vergeten zijn?

Beneden blijkt dat de oenen het niet vergeten zijn. Er hangen allemaal slingers en vlagjes en kleuter Sarah merkt scherp op dat haar vlaggetjes Mega Mindy vlaggetjes zijn, terwijl die van peuter Thomas, twee maand geleden, Boemba vlaggetjes waren. Ook merkt ze op dat er twee rechthoekige voorwerpen, verpakt in kleurig papier, bovenop een hoge kast liggen. Zelfs voor we zien wat er aan de hand is staat ze op de toppen van haar tenen op een stoel naast de kast, met haar handjes naar boven te reiken. "Veel te hoog" zegt ze dan een beetje sip. Ik moet terugdenken aan hoe ze naar een scène uit een tekenfilm zat te kijken, waarin een heks de knappe prins probeert te verhinderen de mooie prinses te redden. Allerlei helse gedaanten rijzen op uit het niets en proberen het pad des prinsen te versperren. Kleuter Sarah zit het met een zeer ernstig gezicht te bekijken, en geeft dan, op bedenkelijke toon, als commentaar: "nie flink, eh".

Maar goed. In feite zijn de cadeautjes op de kast maar afleidingsmanoeuvres. Eentje is zelfs voor peuter Thomas: zo heeft hij toch ook iets als kleuter Sarah straks haar groot pak openscheurt. Ze droomt al maanden van een prinsessenkasteel, en dus hebben wij het Playmobil Sprookjeskasteel gekocht. Peperduur, zo'n stuk speelgoed, maar toch. Het is wel mooi gemaakt, met veel oog voor detail, en het lijkt ook wel erg bespeelbaar voor kleuterhandjes. Op basis van een tip van een andere ouder hebben we het pak zelf opengemaakt en heel dat ding in elkaar gestoken. Ruim drie uur werk. Daarna terug een papier errond gedaan, en nu is het afwachten tot kleuter Sarah terug is van haar uitstap met een stel andere kleuters.

De dag begon overigens al erg goed toen ze met haar kroon op haar hoofd en de doos cake in haar handen tussen de ukken arriveerde, en die enthousiast alweer happy birthday (in een versie voor kleuters) voor haar zongen. Dat glunderende gezichtje; "nu zingen ze eens voor mij"...

En nu maar hopen dat het kasteel straks een succes wordt. Als het er voor ouders al zo sprookjesachtig uitziet, dan moet het voor een kind toch helemaal de max zijn, zoals het uit het papier zal komen met al zijn torentjes en trappen en balzalen? Ik laat de post maar even voor wat hij is en maak het verslag deze avond wel af...

----------------------------------
Alles in orde. Kleuter Sarah kwam hier in gezelschap van haar beste vriendin kleuter Ruhne Lore binnengestormd, de bende (vergeet vooral peuter Thomas niet) stortte zich op het pak en onder echte indianenkreten kwam heel het spel tevoorschijn. Daarna werd er een goed uur tafeltjes, stoeltjes, kistjes en de rest verzet, met veel discussie wie met de bijhorende prins en prinses mocht spelen.

Maar het kwam allemaal heel goed, en intussen zitten ze verjaardagspannenkoeken te eten...

Vaderschap...

Op de jaarlijkse zomerfamiliebijeenkomst (ha, een woord van Duits aandoende lengte) kreeg kleuter Sarah verschillende cadeautjes: volgende woensdag wordt ze vier, en oma en de tantes waren dat niet vergeten. Alleen, het gevolg is dat kleuter Sarah 's avonds haar soep niet eet.

Papa: "Sarah, hou op met aan dat kleurboek prutsen, dat loopt echt niet weg."
Kleuter Sarah (lichtelijk kortaf): "Natuurlijk niet, dat heeft toch geen voetjes."

Zucht.

Er werd op het feest ook gevraagd welk cadeautje ze graag van ons wil krijgen, als woensdag de grote dag aanbreekt. Het juiste antwoord daar is: "een prinsessenkasteel". Ze zegt dat met een gezichtje dat opfleurt van opgetogen verwachting.

Papa: "Ik denk dat Saartje voor haar verjaardag een paar nieuwe schoentjes zal krijgen." (het pak met het prinsessenkasteel staat al verstopt in de kelder.)
Kleuter Sarah: "Nééééé, schoentjes koop je in de winkel!"
Dus ze begrijpt ook al het verschil tussen functionele aankopen en cadeautjes. Maar hoe zeker is ze van haar stuk?
Papa: "Maar, Saartje, als er nu toch geen prinsessenkasteel in het pak zit, wat dan?"
Kleuter Sarah: "Dan ga ik huilen en dan gaat mama zeggen 'stop met huilen; we zullen nog wel een prinsessenkasteel kopen'..."

GVD! Ligt het er zo dik bovenop? Zijn we zo doorzichtig? Zijn die kinderen zo doortrapt dat ze binnenkort ook al weten hoe lang en hoe luid huilen genoeg is om hun zin te krijgen?

Ach, er is hier zoveel gebeurd met de schattebouten, de laatste maanden - en geen energie om er iets over te schrijven. Peuter Thomas die zijn eerste woordjes spreekt, en zelfs al slecht uitgesproken "zinnetjes" (van twee woorden). Baby Simon die lacht, en papa die zich verwonderd afvraagt: wat gaat er om in zo'n hoofdje van een babietje dat lacht...?

Wat ik hier aan slaapgebrek heb opgestapeld, de laatste weken... En het is echt niet baby Simon, het is de gewoonste zaak van de wereld. Kijk, zeg dat we vroeger, met een kleuter en een peuter, de helft van de tijd een gewone nacht hadden, en de andere helft één keer, of als het slecht ging twee keer uit ons bed moesten komen. Voeg toe een zeer brave baby, die elke nacht één keer wakker wordt om te eten, en soms twee keer omdat hij nu eenmaal af en toe een beetje moet knotteren.

Netto heb je nu elke nacht minstens één onderbreking waarvoor je er uit moet, vaak heb je twee onderbrekingen waarvoor je er uit moet, en de helft van de week (wanneer peuter en kleuter stoorzender spelen) komt daarbovenop nog een andere onderbreking - zeg gaan slapen om 10.30 uur, en wakker om 12.30, 03.00 en 04.30 uur. Dat is dan belange niet de slachtste nacht die we de laatste weken hebben gehad; dat is gewoon representatief. Het kan beter zijn en het kan slechter zijn.

En natuurlijk moet je, weekend of niet, elke dag vroeg opstaan omdat er minstens één om 06.30 wakker is.

En zo heb ik gisteren het voorlopig dieptepunt meegemaakt, waarop ik letterlijk de minuten barstende hoofdpijn zat af te tellen, hopend dat die prachtige zomerdag zo snel mogelijk voorbij wou gaan. Wie me een beetje kent weet dat het erg was als ik zeg dat ik pijnstillers heb genomen: niet één, maar twee. Wie me een beetje kent voelt waarschijnlijk de aandrang meteen ter hulp te schieten als ik zeg dat ik gisteren de computer niet heb aangezet. Kalmeer: deze nacht was een relatief betere nacht, de computer staat terug aan. Maar denk vooral niet dat "het bloggen zal hernemen", het zal echt niet gaan.

Oh, dat "voorlopig dieptepunt", dat is meegerekend dat we twee weken geleden, van zondag op maandag, een letterlijk slapeloze nacht hebben meegemaakt. Van minuut tot minuut. Baby Simon sliep slecht, en peuter Thomas was ziek. Dus die zet zijn keel open om 11.30 uur en je krijgt hem niet stil voor het één uur is. Om 01.15 (letterlijk) begint het opnieuw, en het duurt tot na 02.00 uur. "Het", dat is voortdurend weer opstaan om het kind dat duidelijk pijn heeft (en 40 graden koorts) toch een beetje te troosten.

Wanneer je na 02.00 uur gaat liggen en weet dat Simon elk moment kan gaan jammeren slaap je niet tot het zo ver is. Je hebt prijs om 02.45 uur en eer hij zijn fles heeft gehad is het een eind na drie, en...

De sirene bij peuter Thomas gaat meteen opnieuw aan (hij zal ons gehoord hebben op de trap), en het houdt niet meer op voor je van ellende dan maar opstaat, ergens voor vijf uur.

Een "system shut-down" voor een mens, dat voelt alsof niet alleen in je hoofd alle lichten uitgaan (je hebt van die heel korte momenten dat je letterlijk niets ziet, dat alles zwart is) maar dat er een soort kramp vertrekt vanuit je pijnlijke hoofd en door je schouders tot halfweg je armen alles verlamt. De hele dag lang, en vanaf de namiddag zelfs zeer frequent.

Maar dat was niet het dieptepunt. Het dieptepunt was gisteren. Denk vooral niet dat ik terug begin te bloggen. Deze post is alleen het effect van relatieve verbetering. Plus het feit dat ik het kwijt moest.

Hopelijk tot binnenkort...

Stel me gerust: dit is toch een grap?

Het volgende is een verzinsel, nietwaar? Dit is toch alleen maar om te lachen?

http://delong.typepad.com/sdj/2009/08/the-revelation-of-st-john-the-divine-20-blogging.html

Brad DeLong is een heel serieuze poster, met uitgesproken politiek-economische ideeën, zodat je het er echt niet mee eens hoeft te zijn, maar die toch altijd probeert "kritisch-rationalistisch" na te denken over economie, politiek, geschiedenis, ontwikkeling en vele, vele andere. Hij heeft een hele rubriek "DeLong smackdown watch" voor gevallen waarin hij iets denkt en beweert, vervolgens erkent dat hij het fout voorhad, en de tekst publiceert die hem van mening deed veranderen.

Dus waarom schrijft hij dit zonder er bij te vertellen dat dit een domme karikatuur is?

---------------------------------
Update 22.05 uur. Ik zie dat Ivan Janssens het artikel ook geciteerd heeft:

http://www.ivanjanssens.be/dutch/fyieartikel.asp?link=364

Met verwijzing naar het oorspronkelijk artikel, waarin we lezen "eerlijk, dit is geen grap". Tja, daarmee weet je het natuurlijk nog niet. Maar als je een opinie had over Bush zoals ik (zoek desnoods maar eens op dat trefwoord...), dan aarzel je geweldig voor je zoiets gelooft. Want ik haal even graag "mijn gelijk" als iedereen, maar dat betekent niet dat ik geen vooroordelen meer herken als ze van mezelf zijn.

Dus stel me gerust: dit is toch wèl een hoax, niet?