Na de post (1) over de hoge rente en de eigen munt (met als hypothetisch causaal verband dat het vermogen om geld te drukken nog altijd beter - "minder slecht" - was dan failliet te gaan) kwam haast onvermijdelijk één van mijn stokpaardjes van vroeger (2) in me op. Dat stokpaardje zegt dat er voor het financiëel beleid van een land een trilemma bestaat tussen de volgende drie mogelijkheden:
1. Een stabiele munt (ten opzichte van een ander stuk van de wereld)
2. Een eigen ("souverein") monetair beleid
3. Vrij verkeer van kapitaal
Het trilemma bestaat er in dat je twee van de drie bovenstaande kan kiezen, maar dat je dan het derde element moet opgeven. In Europa (bijvoorbeeld) hebben de eurolanden hun eigen munt en bijhorend monetair beleid (inclusief de mogelijkheid om geld te drukken) opgegeven: nummer 2 van het lijstje. Het gevolg is dat al hun munbten stabiel (nummer 1) aan elkaar zijn geklonken, en dat er vrij verkeer van kapitaal (nummer 3) kan bestaan. Terwijl, als je je inbeeldt dat een hypothetisch Europees land met een inflatieprobleem zit en daarom unilateraal de rente wil verhogen, onmiddellijk al het geld van Europa naar dat ene land zal vloeien, waar ze juist hun rente wilden verhogen om de geldstroom af te remmen. Contradictie, dus, en vandaar het trilemma. Je kan iets analoogs afleiden voor elke andere combinatie.
Maar wat heeft dat nu te maken met de oorzaken, of tenminste de correlatie, van de hoge rente en het gebrek aan een eigen munt, met de hoge rente op zijn beurt veroorzaakt door de eurocrisis? Wel, we hebben al eens de tabel gezien waarmee Paul Krugman zegt dat het probleem veroorzaakt is door kapitaalstromen (3) - vergelijk met nummer drie in het lijstje hierboven!
Dus: de komst van de euro maakte de weg vrij voor allerlei kapitaalstromen van (ruwweg) noord naar zuid Europa. Immers, de zuid Europese rentes waren veel hoger dan de noord Europese rentes, en nu het wisselrisico was weggevallen (nummer 1 van het lijstje hierboven) en kapitaal vrij kon stromen (nummer 3) naar waar het wilde - vanzelfsprekend: waar de rentes het hoogst waren - stroomde het naar zuid Europa. Vraag en aanbod duwde de rentes tot ze in noord en zuid hetzelfde niveau hadden bereikt, maar dat eindigde pas nadat er veel kapitaalexport naar Zuid Europa had plaatsgevonden.
En toen was het nog maar wachten op een externe schok en wilde al dat kapitaal weer weg: en de zuid Europese landen vonden niemand meer die nog bij hen wilde beleggen, en dus ging hun rente door het dak. Zelfs als hun publieke financiën, zoals in Ierland of Spanje, er veel beter bijlagen dan in Duitsland zelf (4).
Maar dat stelt me in staat een alternatief bij de theorie van Paul De Grauwe (1) te formuleren. Niet dat ik wil ontkennen dat zijn idee over de mogelijkheid om geld te drukken best wel een paradoxaal en daarom nieuw inzicht is. Maar het sluit minstens niet uit dat landen met een eigen munt met die eigen munt ook een bescherming tegen verwoestende kapitaalstromen hebben. Die bescherming hoeft niet waterdicht te zijn, maar als het besef dat er wisselrisico is toch een beetje "de speculanten" tegenhoudt, dan zullen landen met een eigen munt minder "speculanten" aangetrokken hebben dan landen zonder eigen munt.
En the rest is history. Het opvallend verband tussen hoge rentes en (geen) eigen munten zou best te maken kunnen hebben met de mogelijkheid om (wel of geen) geld te drukken. Maar het zou ook kunnen te maken hebben met de bescherming tegen ontwrichtende kapitaalstromen die een eigen munt biedt. En het zou ook nog met één of meerdere andere factoren te maken kunnen hebben, en die kunnen best allemaal tegelijk een rol gespeeld hebben, al dan niet in gelijke mate.
Zo gaat dat, in "complexe wetenschappen".
--------------------------------------
(1) http://speelsmaarserieus.blogspot.be/2012/07/een-complex-idee-van-paul-de-grauwe.html
(2) http://speelsmaarserieus.blogspot.be/2006/05/de-specialist_31.html
(3) http://krugman.blogs.nytimes.com/2011/09/23/origins-of-the-euro-crisis/
(4) http://speelsmaarserieus.blogspot.be/2012/06/het-is-de-schuld-van-de-staatsschuld.html
maandag 30 juli 2012
vrijdag 27 juli 2012
Graeber: het blijft jammer van de litanie...
Zo heb ik dan David Graebers monumentale boek Debt uitgekregen, en de realiteit lijkt me dat er een paar heel erg lezenswaardige dingen instaan. De naïviteit van het wereldbeeld met drie fasen, zo van "ruilhandel - metaalgeld - modern geld". Het ontstaan van het patriarchaat en de betekenis van de sluier. Politiek als het terrein waar de dingen waar worden indien tegelijk voldoende mensen het geloven, en zich niet realiseren dat dat het verschil maakt. Prachtig, in feite.
Maar dan dat "linkse" perspectief dat hij zo moeilijk kan overstijgen. De doorzichtige verbale manoeuvres waardoor ineens tegenover "commerciële" samenlevingen de "humane" samenlevingen stonden. Ik geef toe dat het geen eenvoudig belegen Marxisme is, en ik geef ook toe dat ik te weinig in staat ben te argumenteren wat ik dan maar als een opinie meegeef. Maar het gaat natuurlijk ook over de hedendaagse financiële crisis, en echt, Graeber lepelt geen simpel "het is de schuld van het kapitalisme" op.
Maar het lijkt er soms zo goed op. Het laatste hoofdstuk heb ik geregeld zuchtend gelezen. Ik geloof dat hij minstens twee keer schrijft dat na de crisis de hele wereld verwachtte dat er toch minstens een "conversatie" zou komen, over hoe dat financiëel systeem van ons in mekaar zat. We hebben er toch allemaal een belang in, veel meer dan we voor 2008 zouden gedacht hebben. Maar, zegt hij dan, op één of andere manier is die conversatie er nooit gekomen. En hij kan er maar niet bij hoe zoiets in godsnaam mogelijk is ("imperialisme", "kapitalisme", andere...).
Hoe kunnen we hem daarbij helpen? Als ik Graeber één concept zou mogen meegeven, dan zou ik hem willen vertellen dat hij met zijn litanie zelf deel is van het probleem. Dan zou ik hem er aan herinneren hoe ook dom rechts er heilig van overtuigd is dat het volstaat dat wij allemaal hun simplismen overnemen, en alles komt goed. Ik weet zeker dat ik gemakkelijk samen met hem zou kunnen zitten hoofdschudden om zoveel onwetendheid. Natuurlijk is er niet veel kans dat serieuze mensen dat allemaal serieus zullen nemen. En dat ene concept dat ik hem zou willen meegeven...
... is dat hij in feite de hele tijd naar een spiegelbeeld van zichzelf zit te kijken.
Maar dan dat "linkse" perspectief dat hij zo moeilijk kan overstijgen. De doorzichtige verbale manoeuvres waardoor ineens tegenover "commerciële" samenlevingen de "humane" samenlevingen stonden. Ik geef toe dat het geen eenvoudig belegen Marxisme is, en ik geef ook toe dat ik te weinig in staat ben te argumenteren wat ik dan maar als een opinie meegeef. Maar het gaat natuurlijk ook over de hedendaagse financiële crisis, en echt, Graeber lepelt geen simpel "het is de schuld van het kapitalisme" op.
Maar het lijkt er soms zo goed op. Het laatste hoofdstuk heb ik geregeld zuchtend gelezen. Ik geloof dat hij minstens twee keer schrijft dat na de crisis de hele wereld verwachtte dat er toch minstens een "conversatie" zou komen, over hoe dat financiëel systeem van ons in mekaar zat. We hebben er toch allemaal een belang in, veel meer dan we voor 2008 zouden gedacht hebben. Maar, zegt hij dan, op één of andere manier is die conversatie er nooit gekomen. En hij kan er maar niet bij hoe zoiets in godsnaam mogelijk is ("imperialisme", "kapitalisme", andere...).
Hoe kunnen we hem daarbij helpen? Als ik Graeber één concept zou mogen meegeven, dan zou ik hem willen vertellen dat hij met zijn litanie zelf deel is van het probleem. Dan zou ik hem er aan herinneren hoe ook dom rechts er heilig van overtuigd is dat het volstaat dat wij allemaal hun simplismen overnemen, en alles komt goed. Ik weet zeker dat ik gemakkelijk samen met hem zou kunnen zitten hoofdschudden om zoveel onwetendheid. Natuurlijk is er niet veel kans dat serieuze mensen dat allemaal serieus zullen nemen. En dat ene concept dat ik hem zou willen meegeven...
... is dat hij in feite de hele tijd naar een spiegelbeeld van zichzelf zit te kijken.
woensdag 25 juli 2012
De markten lijken heel erg over-verkocht
Natuurlijk, ze zijn al zo vaak over-verkocht geweest. Alleen, eerst bleek dat er werkelijk een bankencrisis was, en later bleek dat de wereld werkelijk in een zware recessie zat, en nog later bleek dat de Europese schuldencrisis werkelijk heel erg uit de hand liep, en stilaan zit de wereld werkelijk in een nieuwe recessie... En telkens bleek dat de koersen terecht waren vooruitgelopen op zwaar stormweer, en hoe over-verkocht ze ook waren, er was nooit iemend die reden had om maar snel te gaan terugkopen.
Je kent dat misschien wel: de markt is dan niet langer "continu, maar wel discreet". Je favoriete aandeel is niet langer ruwweg waard wat het drie jaar geleden waard was, met ups en downs, met eens tien percent er af en eens tien percent erbij, maar OFWEL failliet, OFWEL tien keer zoveel waard dan wat het vandaag noteert. En morgen (bij wijze van spreken) weten we welke van de twee het is. Dus zitten de koersen ergens in het midden van nul en honderd percent, en schommelt het als gek, met percenten tegelijk, voor het minste gerucht, het minste zuchtje nieuws.
En nu, in volle eurocrisis (aflevering driehonderzesenveertig) voelt de markt weer zo oververkocht aan dat je voelt: ofwel breken er één van de dagen paniek-aankopen uit om de tulpenbollenmanie te doen verbleken, ofwel zakken we gewoon weer eens een niveautje dieper weg.
Zoals Godfried Bomans zei: "ik hoop het eerste, maar vrees het laatste.
Maar ze voelen echt wel heel, heel erg oververkocht aan.
Je kent dat misschien wel: de markt is dan niet langer "continu, maar wel discreet". Je favoriete aandeel is niet langer ruwweg waard wat het drie jaar geleden waard was, met ups en downs, met eens tien percent er af en eens tien percent erbij, maar OFWEL failliet, OFWEL tien keer zoveel waard dan wat het vandaag noteert. En morgen (bij wijze van spreken) weten we welke van de twee het is. Dus zitten de koersen ergens in het midden van nul en honderd percent, en schommelt het als gek, met percenten tegelijk, voor het minste gerucht, het minste zuchtje nieuws.
En nu, in volle eurocrisis (aflevering driehonderzesenveertig) voelt de markt weer zo oververkocht aan dat je voelt: ofwel breken er één van de dagen paniek-aankopen uit om de tulpenbollenmanie te doen verbleken, ofwel zakken we gewoon weer eens een niveautje dieper weg.
Zoals Godfried Bomans zei: "ik hoop het eerste, maar vrees het laatste.
Maar ze voelen echt wel heel, heel erg oververkocht aan.
zondag 22 juli 2012
Maar wat is dat eigenlijk, "fractioneel bankieren"?
Bij de post over Paul De Grauwe van enkele dagen geleden (1) schreef lezer Lieven in een commentaar dat "fractioneel bankieren" alvast niet samenhangt met wel of geen goudstandaard. Dat deed me heel erg terugdenken aan de conversaties hier van alweer een dik half jaar geleden (2). Het was me toen al opgevallen dat het in feite niet eens zo gemakkelijk was om in hedendaagse termen over fractioneel bankieren te praten.
In termen van vele eeuwen geleden is het gemakkelijk genoeg. Iemand deponeert geld in een bank, en de vraag is wat die bank er nu mee doet. Als de bank het geld netjes bewaart en later weer teruggeeft wanneer de bewaargever dat vraagt, dan heeft de bank al het geld "in reserve" en dan praten we over (100%) reservebankieren. Maar als de bank het geld in kwestie zelf uitleent tegen interest, dan verdient ze wel die interest, maar dan is ze niet in staat het terug te geven wanneer de deponent er om vraagt. De vondst, ergens omstreeks het Europa van de veertiende eeuw, bestond er in dat op elk gegeven moment slechts een bepaald percentage van de deponenten zijn geld kwam opvragen - zodat de rest er in principe nutteloos bijlag. Dus kon een bank in principe die rest uitlenen, de interest daarop verdienen, en tegelijk de opvragende deponenten betalen met het geld dat daarvoor was bijgehouden ("reserve"). Normaal werd dat min of meer gecompenseerd door andere deponenten die juist geld binnen brachten, en het spel was vertrokken.
Nu hoef je op de plaats van het woord "geld" alleen maar "goud" in te vullen, of "zilver", of "papier", of "schelpjes", of om het even wat dat mensen als "geld" willen gebruiken, en je ziet dat het reserve- versus fractioneel bankieren volledig los staat van de vraag of geld bestaat uit edelmetaal. De enige manier om dat niet los te maken is de assumptie in te voeren dat om één of andere mystieke redenen geld als edelmetaal definiëert. Natuurlijk mag iedereen dat doen, zoals iedereen dat even natuurlijk ook mag laten.
Op dit punt zal ik nog maar eens gewoon herinneren aan mijn post De Ideologie van de Bezittende Klasse (3)...
Maar als het niet samenhangt met wel of geen goud; wat betekent "fractioneel bankieren" dan wel (in onze concrete wereld van vandaag)? Een andere mogelijkheid die me destijds leek te mislukken was het identificeren van fractioneel bankieren als "maturity mismatch". Een "correcte" match zou betekenen dat een bank binnenkomend geld alleen uitleent met dezelfde looptijd waarmee dat geld is binnengekomen. Het alternatief, zoals in onze wereld, is dat een bank zich van verschillen in looptijden niets aantrekt, omdat ze weet dat tegenover elke afhaling ook nieuwe deposito's zullen staan. Dus ze belegt binnenkomend geld op veel langere looptijden, waar ze doorgaans hogere interesten op verdient, en betaalt de opvragers uit met nieuw binnenkomend geld. Dat kan misgaan wanneer er niet voldoende nieuw geld binnenkomt om het opgevraagde maar vastgelegde te compenseren. Vandaar het idee dat alles "correct" moet gematcht zijn. Direct opvraagbaar geld ligt veilig in de kluis, maar geld dat de bank pas binnen een maand moet terugbetalen mag ze ook op een maand uitlenen. En iedereen die geld komt opvragen is "zeker dat het er ligt", zoals iemand het ergens ooit eens verwoordde.
En dat kan best wel zo zijn, maar dat is volgens mij geen 100% reservebankieren. Immers, de bank gebruikt wel degelijk geld van de deponenten, en als het krediet fout gaat, of met opzet niet wordt terugbetaalt, dan kan de deponent ook onmogelijk met zijn eigen geld terugbetaald worden.
Dus het werd wel wat moeilijk om voor mezelf uit te maken wat in onze tijden waarin debet nu eenmaal gelijk is aan krediet wat het betekent dat wij aan "fractioneel bankieren" doen. Wat op zijn beurt maakt dat de url van lezer Lieven (1) nogal mijn aandacht trok. Die tekst stelt immers dat in onze tijden van boekingen op rekening de term "fractioneel bankieren" niets betekent; een beetje zoals "de kleur van een getal" niets betekent.
Het is duidelijk dat mijn niveau zwak genoeg is om het eens met Wikipedia te proberen (4). In combinatie met de url van lezer Lieven brengt me dat ineens op het volgende idee. Een bank die aan cliënt Koen "uit het niets" een lening wil geven, die heeft daar helemaal geen fractioneel bankieren voor nodig. Gewoon: krediet van "zichtrekening van Koen", en debet van de rekening "vorderingen op cliënten waaronder Koen", en klaar is Kees! In een echt vrije markt is dat alles wat er nodig is, en als het een beetje gereglementeerd moet worden zal de overheid eerder kapitaalvereisten dan reservevereisten opleggen. (Natuurlijk ben ik onmiddellijk bereid met de libertariërs de discussie aan te gaan welke van de twee het beste is...).
Als we dat allemaal proberen te recapituleren; in de mate dat we het meer hebben over de vraag of geld goud "moet" zijn (5) heeft het met fractioneel bankieren niet veel te maken, en in de mate dat er de laatste jaren heel veel fout is gegaan omdat (volgens mij) die "vrije markt" inderdaad zo vrij was...
... ook niet.
-------------------------------------------
(1) http://speelsmaarserieus.blogspot.be/2012/07/een-complex-idee-van-paul-de-grauwe.html
(2) http://speelsmaarserieus.blogspot.be/2011/11/fractioneel-bankieren-even.html
(3) http://speelsmaarserieus.blogspot.be/2009/11/de-ideologie-van-de-bezittende-klasse.html
(4) http://en.wikipedia.org/wiki/Fractional_reserve_banking
(5) http://speelsmaarserieus.blogspot.be/2007/09/goud-kevers.html
In termen van vele eeuwen geleden is het gemakkelijk genoeg. Iemand deponeert geld in een bank, en de vraag is wat die bank er nu mee doet. Als de bank het geld netjes bewaart en later weer teruggeeft wanneer de bewaargever dat vraagt, dan heeft de bank al het geld "in reserve" en dan praten we over (100%) reservebankieren. Maar als de bank het geld in kwestie zelf uitleent tegen interest, dan verdient ze wel die interest, maar dan is ze niet in staat het terug te geven wanneer de deponent er om vraagt. De vondst, ergens omstreeks het Europa van de veertiende eeuw, bestond er in dat op elk gegeven moment slechts een bepaald percentage van de deponenten zijn geld kwam opvragen - zodat de rest er in principe nutteloos bijlag. Dus kon een bank in principe die rest uitlenen, de interest daarop verdienen, en tegelijk de opvragende deponenten betalen met het geld dat daarvoor was bijgehouden ("reserve"). Normaal werd dat min of meer gecompenseerd door andere deponenten die juist geld binnen brachten, en het spel was vertrokken.
Nu hoef je op de plaats van het woord "geld" alleen maar "goud" in te vullen, of "zilver", of "papier", of "schelpjes", of om het even wat dat mensen als "geld" willen gebruiken, en je ziet dat het reserve- versus fractioneel bankieren volledig los staat van de vraag of geld bestaat uit edelmetaal. De enige manier om dat niet los te maken is de assumptie in te voeren dat om één of andere mystieke redenen geld als edelmetaal definiëert. Natuurlijk mag iedereen dat doen, zoals iedereen dat even natuurlijk ook mag laten.
Op dit punt zal ik nog maar eens gewoon herinneren aan mijn post De Ideologie van de Bezittende Klasse (3)...
Maar als het niet samenhangt met wel of geen goud; wat betekent "fractioneel bankieren" dan wel (in onze concrete wereld van vandaag)? Een andere mogelijkheid die me destijds leek te mislukken was het identificeren van fractioneel bankieren als "maturity mismatch". Een "correcte" match zou betekenen dat een bank binnenkomend geld alleen uitleent met dezelfde looptijd waarmee dat geld is binnengekomen. Het alternatief, zoals in onze wereld, is dat een bank zich van verschillen in looptijden niets aantrekt, omdat ze weet dat tegenover elke afhaling ook nieuwe deposito's zullen staan. Dus ze belegt binnenkomend geld op veel langere looptijden, waar ze doorgaans hogere interesten op verdient, en betaalt de opvragers uit met nieuw binnenkomend geld. Dat kan misgaan wanneer er niet voldoende nieuw geld binnenkomt om het opgevraagde maar vastgelegde te compenseren. Vandaar het idee dat alles "correct" moet gematcht zijn. Direct opvraagbaar geld ligt veilig in de kluis, maar geld dat de bank pas binnen een maand moet terugbetalen mag ze ook op een maand uitlenen. En iedereen die geld komt opvragen is "zeker dat het er ligt", zoals iemand het ergens ooit eens verwoordde.
En dat kan best wel zo zijn, maar dat is volgens mij geen 100% reservebankieren. Immers, de bank gebruikt wel degelijk geld van de deponenten, en als het krediet fout gaat, of met opzet niet wordt terugbetaalt, dan kan de deponent ook onmogelijk met zijn eigen geld terugbetaald worden.
Dus het werd wel wat moeilijk om voor mezelf uit te maken wat in onze tijden waarin debet nu eenmaal gelijk is aan krediet wat het betekent dat wij aan "fractioneel bankieren" doen. Wat op zijn beurt maakt dat de url van lezer Lieven (1) nogal mijn aandacht trok. Die tekst stelt immers dat in onze tijden van boekingen op rekening de term "fractioneel bankieren" niets betekent; een beetje zoals "de kleur van een getal" niets betekent.
Het is duidelijk dat mijn niveau zwak genoeg is om het eens met Wikipedia te proberen (4). In combinatie met de url van lezer Lieven brengt me dat ineens op het volgende idee. Een bank die aan cliënt Koen "uit het niets" een lening wil geven, die heeft daar helemaal geen fractioneel bankieren voor nodig. Gewoon: krediet van "zichtrekening van Koen", en debet van de rekening "vorderingen op cliënten waaronder Koen", en klaar is Kees! In een echt vrije markt is dat alles wat er nodig is, en als het een beetje gereglementeerd moet worden zal de overheid eerder kapitaalvereisten dan reservevereisten opleggen. (Natuurlijk ben ik onmiddellijk bereid met de libertariërs de discussie aan te gaan welke van de twee het beste is...).
Als we dat allemaal proberen te recapituleren; in de mate dat we het meer hebben over de vraag of geld goud "moet" zijn (5) heeft het met fractioneel bankieren niet veel te maken, en in de mate dat er de laatste jaren heel veel fout is gegaan omdat (volgens mij) die "vrije markt" inderdaad zo vrij was...
... ook niet.
-------------------------------------------
(1) http://speelsmaarserieus.blogspot.be/2012/07/een-complex-idee-van-paul-de-grauwe.html
(2) http://speelsmaarserieus.blogspot.be/2011/11/fractioneel-bankieren-even.html
(3) http://speelsmaarserieus.blogspot.be/2009/11/de-ideologie-van-de-bezittende-klasse.html
(4) http://en.wikipedia.org/wiki/Fractional_reserve_banking
(5) http://speelsmaarserieus.blogspot.be/2007/09/goud-kevers.html
zaterdag 21 juli 2012
De kaart... wordt minder blauw (!)
Deze post is in feite alleen maar een echo-post; een echo naar de post van enkele weken geleden (1). Een komkommertijdpost om de vakantieluwte wat de doorbreken, zeg maar. Zelfs rekening houdend met de zeer juiste opmerkingen van lezer Ivan daarbij denk ik dat we die kaart zagen verblauwen: in termen van staten waarin we buiten de foutmarge vielen. Beschouw nog eens achtereenvolgens:
http://www.electoral-vote.com/evp2012/Pres/Maps/Jun09.html
http://www.electoral-vote.com/evp2012/Pres/Maps/Jul04.html
http://www.electoral-vote.com/evp2012/Pres/Maps/Jul21.html
Nu zien we ineens een grote voorsprong voor Obama, maar zoals de site zelf zegt, dat komt omdat Florida er ineens erg blauw uitziet, en ik denk dat niemand gelooft dat die poll erg correct zal zijn. Maar kijk dan eens opnieuw naar die westelijke staten die begin juli een groot deel van de verblauwing verklaarden: dat blijft allemaal heel erg Obama, maar dat is toch intussen allemaal veel minder donkerblauw. Dus dat is één.
En dan is er twee, de staten uit het noordoosten. Met in het achterhoofd dat ik Florida voor het gemak aan Romney toeken moet die "in de kering" nog een 35 kiesmannen van blauw in rood veranderen - en kijk nu toch eens wat voor vette vissen daar ineens staan te blinken! Het blauw van Ohio en Pennsylvania is nu "binnen de foutmarge" gekomen, wat zoveel betekent als dat je het evengoed gewoon wit had kunnen laten. Nog een grote verandering is dat Virgina sinds enkele dagen ook binnen de foutmarge is terechtgekomen. Dat geeft Michigan, Ohio, Pennsylvania en Virginia, een beetje meer wat je van "een spannende strijd" zou verwachten, zou ik zeggen.
Natuurlijk is het nog steeds zo dat juist het feit dat het nog binnen de foutmarge zit in feite maakt dat het allemaal niet zoveel zegt. En verder is het ook nog altijd zo dat het nog te vroeg is om er veel consequenties aan te verbinden: dit blijft een komkommertijdpost. Maar het is wel zo dat deze beweging veel meer in lijn is met wat ik had verwacht dan de beweging van de weken daarvoor. Dus nog steeds, het was wel heel prematuur om Obama een "one-term president" te verklaren en ook om hem de overwinning al toe te schrijven.
En dat ik denk dat Obama die strijd zal winnen... Dat is natuurlijk maar een worp met een dobbelsteen van me. Ik blijf een verscheurde Republikeinse partij zien, en ik blijf ze reeksen enormiteiten zien uitkramen die maken dat ik me afvraag wat doorgaans luciede geesten bezielt om ze serieus te nemen - maar zoals we in 2004 hebben gezien: dat bewijst allemaal niets.
-----------------------------------
(1) http://speelsmaarserieus.blogspot.be/2012/07/het-is-waar-het-is-komkommertijd-in-het.html
http://www.electoral-vote.com/evp2012/Pres/Maps/Jun09.html
http://www.electoral-vote.com/evp2012/Pres/Maps/Jul04.html
http://www.electoral-vote.com/evp2012/Pres/Maps/Jul21.html
Nu zien we ineens een grote voorsprong voor Obama, maar zoals de site zelf zegt, dat komt omdat Florida er ineens erg blauw uitziet, en ik denk dat niemand gelooft dat die poll erg correct zal zijn. Maar kijk dan eens opnieuw naar die westelijke staten die begin juli een groot deel van de verblauwing verklaarden: dat blijft allemaal heel erg Obama, maar dat is toch intussen allemaal veel minder donkerblauw. Dus dat is één.
En dan is er twee, de staten uit het noordoosten. Met in het achterhoofd dat ik Florida voor het gemak aan Romney toeken moet die "in de kering" nog een 35 kiesmannen van blauw in rood veranderen - en kijk nu toch eens wat voor vette vissen daar ineens staan te blinken! Het blauw van Ohio en Pennsylvania is nu "binnen de foutmarge" gekomen, wat zoveel betekent als dat je het evengoed gewoon wit had kunnen laten. Nog een grote verandering is dat Virgina sinds enkele dagen ook binnen de foutmarge is terechtgekomen. Dat geeft Michigan, Ohio, Pennsylvania en Virginia, een beetje meer wat je van "een spannende strijd" zou verwachten, zou ik zeggen.
Natuurlijk is het nog steeds zo dat juist het feit dat het nog binnen de foutmarge zit in feite maakt dat het allemaal niet zoveel zegt. En verder is het ook nog altijd zo dat het nog te vroeg is om er veel consequenties aan te verbinden: dit blijft een komkommertijdpost. Maar het is wel zo dat deze beweging veel meer in lijn is met wat ik had verwacht dan de beweging van de weken daarvoor. Dus nog steeds, het was wel heel prematuur om Obama een "one-term president" te verklaren en ook om hem de overwinning al toe te schrijven.
En dat ik denk dat Obama die strijd zal winnen... Dat is natuurlijk maar een worp met een dobbelsteen van me. Ik blijf een verscheurde Republikeinse partij zien, en ik blijf ze reeksen enormiteiten zien uitkramen die maken dat ik me afvraag wat doorgaans luciede geesten bezielt om ze serieus te nemen - maar zoals we in 2004 hebben gezien: dat bewijst allemaal niets.
-----------------------------------
(1) http://speelsmaarserieus.blogspot.be/2012/07/het-is-waar-het-is-komkommertijd-in-het.html
maandag 16 juli 2012
Een "complex" idee van Paul De Grauwe
Als ik me niet vergis (en dat is voor een niet-economist zoals ik heel goed mogelijk: "correct me if I'm wrong") is Paul De Grauwe internationaal in de belangstelling gekomen voor de volgende opmerking. Als de renteproblemen van sommige landen in verband staan met hun overheidsfinanciën, dan moet er toch minstens een correlatie bestaan tussen een hoge schuld en een hoge rente? Immers, hoge rente heeft te maken met twijfels aan de terugbetaling van de schuld, dus als de terugbetalingscapaciteit afhangt van de hoogte van de schuld...?
... dan moet er minstens die correlatie bestaan tussen de twee; een statistisch concept dat ik voor het gemak versimpel tot de vraag "geldt voor landen met een hoge schuld dat ze ook een hoge rentevoet hebben?". En wat krijg ik als ik dat probeer, dus per land voor de vraag: "hoge overheidsschuld? hoge rente?"...?
Japan: Y - N
Italië: Y - Y
Spanje: N - Y
Ierland: N - Y
Duitsland: N - N
US: Y - N
(Bron: http://tinyurl.com/76cegdt . Dit lijkt me een redelijke greep uit een aantal relevante landen, maar ik heb niet erg hard gezocht, dus ik kan dit best mis hebben: "correct me if I'm wrong")
Zo op het eerste zicht is er heel weinig correlatie - het gebeurt niet zo vaak dat je op beide vragen hetzelfde antwoord krijgt - tussen beide factoren. Maar als we, zoals naar ik dacht De Grauwe deed, de vraagstelling vervangen door "eigen munt? lage rente?" krijgen we...
Japan: Y - Y
Italië: N - N
Spanje: N - N
Ierland: N - N
Duitsland: N - Y
US: Y - Y
Het lijkt er op dat er alvast heel veel meer correlatie bestaat tussen een eigen munt (!) en een lage rente dan tussen hoge overheidsschuld en een hoge rente. Wat De Grauwe daarvan als reden maakte (steeds voor zover ik het tenminste een béétje begrepen heb) is dat landen met een eigen munt desnoods geld kunnen drukken. Dat is erg contra-intuïtief, omdat "geld drukken" als oplossing van je problemen via de (zeer kleine) omweg van hyperinflatie de problemen alleen maar vergroot. Het punt zou echter zijn (steeds voor zover etc) dat een land als, pakweg, Italië zo gewurgd kan worden dat het nog altijd veel beter is er je obligaties van terug te krijgen in vers gedrukte en dus gedevalueerde lires, en zelfs sterk gedevalueerde lires, dan helemaal niet (zoals een hoop houders van Griekse obligaties is overkomen).
Kortom, zoals dat gaat in "complexe wetenschappen" (2), de causaliteitsketen is subtieler dan een simpel "geld drukken =>; inflatie". Natuurlijk belegt niemand zijn geld in de VS in de hoop dat die gaan terugbetalen met vers gedrukte dollars. Maar misschien beleggen ze in de VS in de hoop dat het bestaan van een nooduitgang zal maken dat er geen paniek uitbreekt zodat de nooduitgang nooit zal moeten gebruikt worden?
-----------------------------------------
(1) http://speelsmaarserieus.blogspot.be/2011/10/over-geld-drukken-en-inflatie.html
(2) http://speelsmaarserieus.blogspot.be/2011/07/over-complexe-wetenschappen.html
... dan moet er minstens die correlatie bestaan tussen de twee; een statistisch concept dat ik voor het gemak versimpel tot de vraag "geldt voor landen met een hoge schuld dat ze ook een hoge rentevoet hebben?". En wat krijg ik als ik dat probeer, dus per land voor de vraag: "hoge overheidsschuld? hoge rente?"...?
Japan: Y - N
Italië: Y - Y
Spanje: N - Y
Ierland: N - Y
Duitsland: N - N
US: Y - N
(Bron: http://tinyurl.com/76cegdt . Dit lijkt me een redelijke greep uit een aantal relevante landen, maar ik heb niet erg hard gezocht, dus ik kan dit best mis hebben: "correct me if I'm wrong")
Zo op het eerste zicht is er heel weinig correlatie - het gebeurt niet zo vaak dat je op beide vragen hetzelfde antwoord krijgt - tussen beide factoren. Maar als we, zoals naar ik dacht De Grauwe deed, de vraagstelling vervangen door "eigen munt? lage rente?" krijgen we...
Japan: Y - Y
Italië: N - N
Spanje: N - N
Ierland: N - N
Duitsland: N - Y
US: Y - Y
Het lijkt er op dat er alvast heel veel meer correlatie bestaat tussen een eigen munt (!) en een lage rente dan tussen hoge overheidsschuld en een hoge rente. Wat De Grauwe daarvan als reden maakte (steeds voor zover ik het tenminste een béétje begrepen heb) is dat landen met een eigen munt desnoods geld kunnen drukken. Dat is erg contra-intuïtief, omdat "geld drukken" als oplossing van je problemen via de (zeer kleine) omweg van hyperinflatie de problemen alleen maar vergroot. Het punt zou echter zijn (steeds voor zover etc) dat een land als, pakweg, Italië zo gewurgd kan worden dat het nog altijd veel beter is er je obligaties van terug te krijgen in vers gedrukte en dus gedevalueerde lires, en zelfs sterk gedevalueerde lires, dan helemaal niet (zoals een hoop houders van Griekse obligaties is overkomen).
Kortom, zoals dat gaat in "complexe wetenschappen" (2), de causaliteitsketen is subtieler dan een simpel "geld drukken =>; inflatie". Natuurlijk belegt niemand zijn geld in de VS in de hoop dat die gaan terugbetalen met vers gedrukte dollars. Maar misschien beleggen ze in de VS in de hoop dat het bestaan van een nooduitgang zal maken dat er geen paniek uitbreekt zodat de nooduitgang nooit zal moeten gebruikt worden?
-----------------------------------------
(1) http://speelsmaarserieus.blogspot.be/2011/10/over-geld-drukken-en-inflatie.html
(2) http://speelsmaarserieus.blogspot.be/2011/07/over-complexe-wetenschappen.html
zondag 15 juli 2012
Die mooie analogieën...
Ken je dat gevoel, dat je een mooie analogie bedenkt tussen totaal verschillende dingen, en dat die analogie er vervolgens zo mooi uitziet, dat je wel moet één of ander diep geheim van het universum op het spoor zijn? Een klassiek voorbeeld zal wel het beeld van een atoom als een miniatuur zonnestelsel zijn, waarbij de elektronen rond de kern cirkelen zoals planeten rond de zon. Het internet zit er vol mee. Het is met zijn open karakter nu eenmaal de uitgelezen vergaarbak voor mensen die op zoek zijn naar aandacht, en dat ze daarmee de mogelijkheden om er een forum voor serieuze ideeën van te maken in een tsunami aan onzin, dat nemen ze er maar bij.
Natuurlijk zit niet alleen het internet er vol mee: het is alleen maar de plaats waar ze het meest opvallen. Alle wetenschappen zitten er vol mee, van de zelfverklaarde (maar helaas onbegrepen) genieën tot de mensen die brieven naar echte professoren schrijven, waarin dan de relativiteitstheorie, de evolutietheorie of de quantummechanica weerlegd worden. De proffen hebben een systeem ontwikkeld dat neerkomt op een kort beleefd briefje van de vorm "geachte, de eerste hallucinante blunder staat op pagina [één van de allerkleinste natuurlijke getallen], hoogachtend, X".
Smolin zegt het heel mooi in hoofdstuk 7 van zijn Three Roads to Quantum Gravity:
"this seemed to be not a brilliant move, but the kind of misuse of analogy that characterizes the thinking of novices in any field."
Dat ging dus wel degelijk wel over "a brilliant move", maar dat bleek alleen maar nadat de natuurkunde niet had zitten gapen naar de mooie analogie, maar er de mathematische grondslag bij had bedacht. Meestal, echter, is er helemaal geen grondslag, of in ieder geval is het niet onze bedenker die de grondslag vindt.
Met dat alles in het achterhoofd durf ik vertellen dat ik er ook (weer eens) één heb bedacht. Ik vind namelijk wel dat dat moet kunnen, zolang je maar goed weet dat het misschien leuke science fiction zou kunnen zijn, maar meer niet. In dit geval zat ik iets te lezen over een "fase overgang", bijvoorbeeld wanneer water begint te koken en en van vloeistof verandert in een gas. Wat er gebeurt is, je voegt almaar meer energie toe, het water wordt warmer en warmer, en... wanneer je nog meer energie toevoegt wordt het water ineens niet "nog warmer", maar het blijft netjes op 100 graden Celcius, terwijl het er wel heel anders gaat uitzien. Blijkbaar creëert de toegevoegde energie ineens een nieuw verschijnsel: bellen en bubbels en veel gepruttel, en stoom, natuurlijk. Pas wanneer je materiaal in de nieuwe fase zit kan het toevoegen van energie weer stijgingen in de temperatuur veroiorzaken.
En weet je waaraan ik ineens moest denken? Ik herinner me ineens iets uit de populariserende literatuur over de relativiteitstheorie. Om een gegeven massa in beweging te zetten moet je energie toevoegen ("duwen"). Om er meer snelheid aan te geven moet je er nog meer energie aan toevoegen ("harder duwen"). Enzovoort ("nog harder duwen"). Alleen, het blijkt (don't ask me...) dat de toename van de snelheid niet 100% correspondeert met de toegevoegde energie. In werkelijkheid moet je (vanuit het standpunt van de waarnemer) de massa corrigeren met een factor 1/1 - (c² - v²), punt.
In mensentaal...
Als snelheden heel klein zijn in vergelijking met c (de lichtsnelheid, of een 300,000 kilometer per seconde) dan is het verschil tussen c en v (de "c - v") uit de formule ook heel klein. Dus is het verschil tussen de kwadraten van die twee getallen (de "c² - v²" uit de formule) ook heel klein. Dus trek je in de noemer (de "1 - (c² - v²)" uit de formule een heel, heel klein getalletje af van het getal 1, zodat je de facto nog altijd 1 overhoudt. Daarmee stelt de formule een getal voor dat zo heel dicht bij 1 ligt (1 gedeeld door iets dat een heel, heel klein beetje kleiner is dan 1, geeft een getal dat een heel, heel klein beetje groter is dan 1), dat we in onze wereld nooit het verschil zullen zien.
Dat blijft zo wanneer we over "grote" snelheden praten, tenminste, naar de maatstaven van onze gewone wereld. Het verschil tussen de lichtsnelheid en onze topsnelheid (kies gerust je vervoermiddel...) aan het begin van de 21ste eeuw is nog altijd zo groot dat onze correctie nog altijd de facto "1" zal zijn. Maar als we snelheden zouden bereiken die in de buurt komen van de lichtsnelheid wordt het anders. Bijvoorbeeld, als we energie toevoegen aan een object dat al beweegt aan 90% van de lichtsnelheid, dan wordt de "c² - v²" uit de formule een waarneembaar getal, en dan is 1 min dat waarneembaar getal zichtbaar kleiner dan 1, en dan corrigeren we onze massa door het te delen door een cijfer dat kleiner is dan 1 (de vorm lijkt op "80%"), en dus...
...neemt door het toevoegen van energie niet langer (praktisch) enkel de snelheid toe, maar gaat een deel van de energie naar een toename van massa! Naarmate de snelheid van ons object dichter bij de lichtsnelheid komt wordt het deel van de energie dat naar een toenemende massa gaat steeds (en exponentiëel) groter. Je voelt wat er gebeurt als je voorwerp de lichtsnelheid raakt: je moet delen door (1 - 1) zijnde nul, wat mathematisch niet kan, en als je er een fysische interpretatie aan zou willen geven een massa gelijk aan oneindig oplevert: niet echt veel beter.
Maar je begrijpt wel dat ik verdwaald ben in een niveau dat zich ver, ver voorbij mijn pet bevindt. Ik dacht alleen maar aan de analogie met de toenemende temperatuur die zich minder en minder in toenemende warmte, maar wel in toenemend... uimmm... gekook vertaalt. Misschien kunnen we daar wel iets mee aanvangen (maar dan in de science fiction, natuurlijk)! Bijvoorbeeld, wij zijn schepselen in een meervoudig universum die echter alleen maar één niveau daarvan kunnen zien. Zoals wezens die alleen maar kunnen waarnemen, denken (en dus "leven in een universum van") in termen van vloeibaar water hun vergelijkingen, bij het naderen van het kookpunt, zien tenderen naar oneindig. En nooit kunnen waarnemen wat er gebeurt voorbij het vriespunt ("oerknal") of kookpunt ("lichtsnelheid").
Natuurlijk kunnen wij in dat geval misschien wel bezoek krijgen uit (wat wij) een ander universum (zouden noemen).
Maar het is in de science fiction zoals in de natuurkunde. Ideeën hebben is gemakkelijk, bijna iedereen heeft ideeën. Het is er iets mee doen dat moeilijk is...
Natuurlijk zit niet alleen het internet er vol mee: het is alleen maar de plaats waar ze het meest opvallen. Alle wetenschappen zitten er vol mee, van de zelfverklaarde (maar helaas onbegrepen) genieën tot de mensen die brieven naar echte professoren schrijven, waarin dan de relativiteitstheorie, de evolutietheorie of de quantummechanica weerlegd worden. De proffen hebben een systeem ontwikkeld dat neerkomt op een kort beleefd briefje van de vorm "geachte, de eerste hallucinante blunder staat op pagina [één van de allerkleinste natuurlijke getallen], hoogachtend, X".
Smolin zegt het heel mooi in hoofdstuk 7 van zijn Three Roads to Quantum Gravity:
"this seemed to be not a brilliant move, but the kind of misuse of analogy that characterizes the thinking of novices in any field."
Dat ging dus wel degelijk wel over "a brilliant move", maar dat bleek alleen maar nadat de natuurkunde niet had zitten gapen naar de mooie analogie, maar er de mathematische grondslag bij had bedacht. Meestal, echter, is er helemaal geen grondslag, of in ieder geval is het niet onze bedenker die de grondslag vindt.
Met dat alles in het achterhoofd durf ik vertellen dat ik er ook (weer eens) één heb bedacht. Ik vind namelijk wel dat dat moet kunnen, zolang je maar goed weet dat het misschien leuke science fiction zou kunnen zijn, maar meer niet. In dit geval zat ik iets te lezen over een "fase overgang", bijvoorbeeld wanneer water begint te koken en en van vloeistof verandert in een gas. Wat er gebeurt is, je voegt almaar meer energie toe, het water wordt warmer en warmer, en... wanneer je nog meer energie toevoegt wordt het water ineens niet "nog warmer", maar het blijft netjes op 100 graden Celcius, terwijl het er wel heel anders gaat uitzien. Blijkbaar creëert de toegevoegde energie ineens een nieuw verschijnsel: bellen en bubbels en veel gepruttel, en stoom, natuurlijk. Pas wanneer je materiaal in de nieuwe fase zit kan het toevoegen van energie weer stijgingen in de temperatuur veroiorzaken.
En weet je waaraan ik ineens moest denken? Ik herinner me ineens iets uit de populariserende literatuur over de relativiteitstheorie. Om een gegeven massa in beweging te zetten moet je energie toevoegen ("duwen"). Om er meer snelheid aan te geven moet je er nog meer energie aan toevoegen ("harder duwen"). Enzovoort ("nog harder duwen"). Alleen, het blijkt (don't ask me...) dat de toename van de snelheid niet 100% correspondeert met de toegevoegde energie. In werkelijkheid moet je (vanuit het standpunt van de waarnemer) de massa corrigeren met een factor 1/1 - (c² - v²), punt.
In mensentaal...
Als snelheden heel klein zijn in vergelijking met c (de lichtsnelheid, of een 300,000 kilometer per seconde) dan is het verschil tussen c en v (de "c - v") uit de formule ook heel klein. Dus is het verschil tussen de kwadraten van die twee getallen (de "c² - v²" uit de formule) ook heel klein. Dus trek je in de noemer (de "1 - (c² - v²)" uit de formule een heel, heel klein getalletje af van het getal 1, zodat je de facto nog altijd 1 overhoudt. Daarmee stelt de formule een getal voor dat zo heel dicht bij 1 ligt (1 gedeeld door iets dat een heel, heel klein beetje kleiner is dan 1, geeft een getal dat een heel, heel klein beetje groter is dan 1), dat we in onze wereld nooit het verschil zullen zien.
Dat blijft zo wanneer we over "grote" snelheden praten, tenminste, naar de maatstaven van onze gewone wereld. Het verschil tussen de lichtsnelheid en onze topsnelheid (kies gerust je vervoermiddel...) aan het begin van de 21ste eeuw is nog altijd zo groot dat onze correctie nog altijd de facto "1" zal zijn. Maar als we snelheden zouden bereiken die in de buurt komen van de lichtsnelheid wordt het anders. Bijvoorbeeld, als we energie toevoegen aan een object dat al beweegt aan 90% van de lichtsnelheid, dan wordt de "c² - v²" uit de formule een waarneembaar getal, en dan is 1 min dat waarneembaar getal zichtbaar kleiner dan 1, en dan corrigeren we onze massa door het te delen door een cijfer dat kleiner is dan 1 (de vorm lijkt op "80%"), en dus...
...neemt door het toevoegen van energie niet langer (praktisch) enkel de snelheid toe, maar gaat een deel van de energie naar een toename van massa! Naarmate de snelheid van ons object dichter bij de lichtsnelheid komt wordt het deel van de energie dat naar een toenemende massa gaat steeds (en exponentiëel) groter. Je voelt wat er gebeurt als je voorwerp de lichtsnelheid raakt: je moet delen door (1 - 1) zijnde nul, wat mathematisch niet kan, en als je er een fysische interpretatie aan zou willen geven een massa gelijk aan oneindig oplevert: niet echt veel beter.
Maar je begrijpt wel dat ik verdwaald ben in een niveau dat zich ver, ver voorbij mijn pet bevindt. Ik dacht alleen maar aan de analogie met de toenemende temperatuur die zich minder en minder in toenemende warmte, maar wel in toenemend... uimmm... gekook vertaalt. Misschien kunnen we daar wel iets mee aanvangen (maar dan in de science fiction, natuurlijk)! Bijvoorbeeld, wij zijn schepselen in een meervoudig universum die echter alleen maar één niveau daarvan kunnen zien. Zoals wezens die alleen maar kunnen waarnemen, denken (en dus "leven in een universum van") in termen van vloeibaar water hun vergelijkingen, bij het naderen van het kookpunt, zien tenderen naar oneindig. En nooit kunnen waarnemen wat er gebeurt voorbij het vriespunt ("oerknal") of kookpunt ("lichtsnelheid").
Natuurlijk kunnen wij in dat geval misschien wel bezoek krijgen uit (wat wij) een ander universum (zouden noemen).
Maar het is in de science fiction zoals in de natuurkunde. Ideeën hebben is gemakkelijk, bijna iedereen heeft ideeën. Het is er iets mee doen dat moeilijk is...
zaterdag 14 juli 2012
Condoleezza Rice: Ik geloof (en hoop) het niet
De laatste dagen staat de wereld stijf van de speculatie dat Romney Condoleezza Rice zal aanduiden als zijn kandidaat vice-president. Maar ik geloof er niet veel van. Zoals alle berichten er meteen bijzeggen, Rice is pro abortus: en het probleem van Romney in de voorverkiezingen was nu juist dat hij de conservatieven zo moeilijk achter zich zou krijgen. Dus ik moet het verhaal niet afmaken, zeker?
Het zou nochtans op zich een fantastische zet zijn: star power, zwart, vrouw, ervaren... het zou in normale omstandigheden de "spannende strijd" bezegelen, dat wil zeggen, Romney zou er meteen een team van gemaakt hebben dat heel serieuze kansen op de overwinning heeft.
Maar het zijn geen normale omstandigheden, en het Republikeinse kiespubliek lijkt nu eenmaal voor een groot deel op de religieuze fundamentalisten uit andere culturen. En er is natuurlijk nog dat ander punt, dat maakt dat ik het niet alleen niet geloof, maar ook werkelijk niet hoop.
Condoleezza Rice, namelijk, moet in mijn eerlijke opinie niet verschijnen als kandidaat vice-president voor de camera's, maar als verdachte van oorlogsmisdaden voor een hedendaags Nuernbergtribunaal. En dat maakt dat haar kandidatuur onmiddellijk zou maken dat ik dan maar weer volop voor Obama zou supporteren (zolang die niet, pakweg, de herinvoering van kinderarbeid of slavernij bepleit: dan zou ik weer gaan twijfelen). Met andere woorden, het zou ook voor mij die heerlijke show waaraan toch wat consequenties verbonden zijn veranderen in een simpele voetbalmatch, waar je sympathieën niets meer te maken hebben met wat de kandidaten presteren.
Overigens is dat meteen weer een reden om het niet te geloven. De Amerikanen, denk ik, zijn in min of meerdere mate dezelfde mening toegedaan, wat nu juist de reden is waarom de meest serieuze Bush van de familie (Jeb, dus), helemaal niet aan de presidentsverkiezingen te pas komt. De arme man kan nauwelijks zijn voorkeur uitdrukken uit schrik die voorkeur meteen te veranderen in een rokende puinhoop, allemaal gewoon omdat hij "Bush" heet. Dus ja, een zwarte vrouwelijke zwaargewicht als kandidaat, ik zou er normaal heel erg achter gestaan hebben. Maar dat de omstandigheden niet "normaal" zijn: dat hebben ze helemaal aan zichzelf te danken.
Het zou nochtans op zich een fantastische zet zijn: star power, zwart, vrouw, ervaren... het zou in normale omstandigheden de "spannende strijd" bezegelen, dat wil zeggen, Romney zou er meteen een team van gemaakt hebben dat heel serieuze kansen op de overwinning heeft.
Maar het zijn geen normale omstandigheden, en het Republikeinse kiespubliek lijkt nu eenmaal voor een groot deel op de religieuze fundamentalisten uit andere culturen. En er is natuurlijk nog dat ander punt, dat maakt dat ik het niet alleen niet geloof, maar ook werkelijk niet hoop.
Condoleezza Rice, namelijk, moet in mijn eerlijke opinie niet verschijnen als kandidaat vice-president voor de camera's, maar als verdachte van oorlogsmisdaden voor een hedendaags Nuernbergtribunaal. En dat maakt dat haar kandidatuur onmiddellijk zou maken dat ik dan maar weer volop voor Obama zou supporteren (zolang die niet, pakweg, de herinvoering van kinderarbeid of slavernij bepleit: dan zou ik weer gaan twijfelen). Met andere woorden, het zou ook voor mij die heerlijke show waaraan toch wat consequenties verbonden zijn veranderen in een simpele voetbalmatch, waar je sympathieën niets meer te maken hebben met wat de kandidaten presteren.
Overigens is dat meteen weer een reden om het niet te geloven. De Amerikanen, denk ik, zijn in min of meerdere mate dezelfde mening toegedaan, wat nu juist de reden is waarom de meest serieuze Bush van de familie (Jeb, dus), helemaal niet aan de presidentsverkiezingen te pas komt. De arme man kan nauwelijks zijn voorkeur uitdrukken uit schrik die voorkeur meteen te veranderen in een rokende puinhoop, allemaal gewoon omdat hij "Bush" heet. Dus ja, een zwarte vrouwelijke zwaargewicht als kandidaat, ik zou er normaal heel erg achter gestaan hebben. Maar dat de omstandigheden niet "normaal" zijn: dat hebben ze helemaal aan zichzelf te danken.
dinsdag 10 juli 2012
Er moeten dringend nieuwe schulden komen!
Geert Noels heb ik het al lang geleden weten zeggen; kranten en weekbladen staan er tegenwoordig vol mee, en vandaag stond het nog eens in De Tijd (1).De rentes op staatsobligaties - ook in België! - dalen zo hard dat de pensioenfondsen beginnen te kreunen.
Maar dat is normaal. Tenminste, in een wereld waarin iedereen schulden terugbetaalt (of "koopt"; met andere woorden, "vraag"), en niemand nieuwe schulden wil aangaan (met andere woorden, schuldpapier uitgeeft, "aanbod"), terwijl mensen wel willen sparen ("pensioen") dalen per vraag en aanbod de rentevoeten.
Dus ik vind het heel erg, zowel voor de pensioenspaarders als voor mezelf met mijn spaarboekje, maar ik zou niet weten wat we er aan kunnen doen. Zolang de wereld (in zijn totaliteit) meer wil sparen dan de wereld (in zijn totaliteit) wil investeren zullen de interestvoeten zeer laag blijven. Zeer simpele, liberale theorie, die gewoon blijkt te kloppen met wat er gebeurt.
De vraag is of we als wereld (in zijn totaliteit) echt niets hebben waarin we zouden moeten investeren. En voor zover dat er wel degelijk toch is, hoe we het dan zover krijgen dat er ook werkelijk in geïnvesteerd wordt. Met andere woorden, hoe de wereld (in zijn totaliteit) het geld kan gebruiken dat de spaarders momenteel aan de straatstenen niet kwijt kunnen.
---------------------------------------
(1) http://www.tijd.be/nieuws/politiek_economie_belgie/Aanvullend_pensioen_werknemers_zwaar_onder_druk.9211058-3136.art?ckc=1
Maar dat is normaal. Tenminste, in een wereld waarin iedereen schulden terugbetaalt (of "koopt"; met andere woorden, "vraag"), en niemand nieuwe schulden wil aangaan (met andere woorden, schuldpapier uitgeeft, "aanbod"), terwijl mensen wel willen sparen ("pensioen") dalen per vraag en aanbod de rentevoeten.
Dus ik vind het heel erg, zowel voor de pensioenspaarders als voor mezelf met mijn spaarboekje, maar ik zou niet weten wat we er aan kunnen doen. Zolang de wereld (in zijn totaliteit) meer wil sparen dan de wereld (in zijn totaliteit) wil investeren zullen de interestvoeten zeer laag blijven. Zeer simpele, liberale theorie, die gewoon blijkt te kloppen met wat er gebeurt.
De vraag is of we als wereld (in zijn totaliteit) echt niets hebben waarin we zouden moeten investeren. En voor zover dat er wel degelijk toch is, hoe we het dan zover krijgen dat er ook werkelijk in geïnvesteerd wordt. Met andere woorden, hoe de wereld (in zijn totaliteit) het geld kan gebruiken dat de spaarders momenteel aan de straatstenen niet kwijt kunnen.
---------------------------------------
(1) http://www.tijd.be/nieuws/politiek_economie_belgie/Aanvullend_pensioen_werknemers_zwaar_onder_druk.9211058-3136.art?ckc=1
zaterdag 7 juli 2012
De kaart... verblauwt! (?)
Het is waar, het is komkommertijd, in het bijzonder voor de Amerikaanse presidentsverkiezingen, dus wat kan een nieuwe post daar nog aan toe voegen? De campagne zal pas goed van start gaan tegen de herfst, wanneer het spektakel van de kandidaat Vice-president zich afspeelt, en dan de debatten (hoewel die sinds Bush vs. Kerry veel van hun voorspellende waarde zullen verloren hebben), en dat alles temidden van de overal oplaaiende campagne gebeurtenissen. En voorlopig: een "spannende strijd" waar weinig beweging zit in de polls, ettelijke weken aan een stuk een nek aan nek race.
En toch. De kaart is verblauwd! Niet tot het punt dat ik mijn "spannende strijd" voorspelling opgeef (van geen kanten, zelfs), maar wel anders dan ik tot hier toe had verwacht. Begin misschien met de toestand op 9 juni:
http://www.electoral-vote.com/evp2012/Pres/Maps/Jun09.html
Peilingen van zo lang voor de verkiezing stellen niet veel voor, maar laten we aannemen dat dit de uitslag was geweest als op 9 juni de verkiezingen waren gehouden. Een nipte overwinning voor Obama. Dat was te verwachten: nipt omdat Obama maar een flauwe president is geweest, en een overwinning omdat een zittende president nu eenmaal met een voorsprong vertrekt. De hele campagne gaat er juist om dat de uitdager voldoende kiezers moet veroveren om het alfamannetje te onttronen. En dus keek ik naar die kaart, nam aan dat Romney strijdsstaten als Ohio zou houden en Florida zou binnenhalen, en met niet veel duwen en trekken (Michigan geloof ik niet, maar North Carolina wel) is de buit binnen.
Dus wat ik had verwacht was een volatiele kaart met af en toe Romney op kop, en af en toe Obama, kortom, ups en downs. Maar dat is niet wat we tot nu toe gezien hebben. Als je kijkt naar de recente kaart, dan is Obama's voorsprong groter geworden, en veel lichtblauwe stukken zijn ook wat donkerder blauw geworden:
http://www.electoral-vote.com/evp2012/Pres/Maps/Jul04.html
Veel zal te maken hebben met het feit dat Obama al zwaar campagne heeft gevoerd, terwijl Romney intussen wel veel geld binnenrijft, maar er nog niet veel van gebruikt heeft. Dus reken maar dat het verhaal er nog heel anders zal gaan uitzien. Reken maar op aankomende héél dure, héél bloederige campagnes in al die zware strijdstaten, waar hoge cijfers (aantal kiesmannen dat er te rapen valt) op de kaart staan: Florida, North Carolina, Virginia, Pennsylvania, Ohio, Michigan en Wisconsin. En zoals dat gaat bij een "spannende strijd" ook wel in lichtere staten, want als het bijna gelijk staat en je haalt de zes kiesmannen van Iowa binnen...
Dus tot nu toe doen mijn voorspellingen het niet zo slecht:
En toch. De kaart is verblauwd! Niet tot het punt dat ik mijn "spannende strijd" voorspelling opgeef (van geen kanten, zelfs), maar wel anders dan ik tot hier toe had verwacht. Begin misschien met de toestand op 9 juni:
http://www.electoral-vote.com/evp2012/Pres/Maps/Jun09.html
Peilingen van zo lang voor de verkiezing stellen niet veel voor, maar laten we aannemen dat dit de uitslag was geweest als op 9 juni de verkiezingen waren gehouden. Een nipte overwinning voor Obama. Dat was te verwachten: nipt omdat Obama maar een flauwe president is geweest, en een overwinning omdat een zittende president nu eenmaal met een voorsprong vertrekt. De hele campagne gaat er juist om dat de uitdager voldoende kiezers moet veroveren om het alfamannetje te onttronen. En dus keek ik naar die kaart, nam aan dat Romney strijdsstaten als Ohio zou houden en Florida zou binnenhalen, en met niet veel duwen en trekken (Michigan geloof ik niet, maar North Carolina wel) is de buit binnen.
Dus wat ik had verwacht was een volatiele kaart met af en toe Romney op kop, en af en toe Obama, kortom, ups en downs. Maar dat is niet wat we tot nu toe gezien hebben. Als je kijkt naar de recente kaart, dan is Obama's voorsprong groter geworden, en veel lichtblauwe stukken zijn ook wat donkerder blauw geworden:
http://www.electoral-vote.com/evp2012/Pres/Maps/Jul04.html
Veel zal te maken hebben met het feit dat Obama al zwaar campagne heeft gevoerd, terwijl Romney intussen wel veel geld binnenrijft, maar er nog niet veel van gebruikt heeft. Dus reken maar dat het verhaal er nog heel anders zal gaan uitzien. Reken maar op aankomende héél dure, héél bloederige campagnes in al die zware strijdstaten, waar hoge cijfers (aantal kiesmannen dat er te rapen valt) op de kaart staan: Florida, North Carolina, Virginia, Pennsylvania, Ohio, Michigan en Wisconsin. En zoals dat gaat bij een "spannende strijd" ook wel in lichtere staten, want als het bijna gelijk staat en je haalt de zes kiesmannen van Iowa binnen...
Dus tot nu toe doen mijn voorspellingen het niet zo slecht:
- Sarah Palin is een zodanig dwaas mens dat er aan de vooravond van de echte campagne al lang geen sprake meer van is (hadden al die bloggers van een paar jaar geleden dat nu echt niet door?).
- Romney is de enige serieuze kandidaat bij de Republikeinen en dus haalt hij de nominatie binnen.
- Romney zal weinig last ondervinden van de bittere campagnes van de voorverkiezingen, want zoals de Democraten van vier jaar geleden zullen de Republikeinen tegen de herfst al lang de rangen gesloten hebben.
- De verkiezingen zullen dan ook uitdraaien op een "spannende strijd", eerder dan op de (quasi) "landslide" waarmee Obama vorige keer (ook al zo onvoorspeld voorspelbaar) won.
donderdag 5 juli 2012
Politiekers willen een belast- oeps, een "milieukost" heffen
De Standaard (1) schrijft dat Brussel van plan is iedereen die "teveel" parkeerplaatsen heeft daarop zal belast worden. Natuurlijk heeft het wel een andere naam, wat had je nu gedacht? Het gaat hier tenslotte maar om politiekers. En dus orakelt de minister "We gaan ze een milieukost laten betalen".
In ieder geval, mijn punt hier is dat het gebouw van de bank waar ik werk te weinig parkeerplaatsen heeft.Veel te weinig. En dat komt omdat politiekers hebben bepaald dat er slechts weinig parkeerplaatsen mochten gebouwd worden: dat heet "bouwvergunning". "We willen het gebruik van het openbaar vervoer ontmoedigen", orakelden de politiekers, die wel wéér niet zullen begrijpen waar ze toch altijd weer dat denigrerende "politiekers" te danken hebben. Je moet namelijk ook weten, diezelfde politiekers die het openbaar vervoer wilden aanmoedigen zagen niet de nood om iets te doen aan de lamentabele staat van dat openbaar vervoer. ("Er was eens een politieker en die was zo hypocriet dat de andere politiekers het merkten".)
Hoe dan ook, het gevolg is nu dat er bij ons in de bank een voortdurend gelobby is om toegang tot de parking. En dat een hoop pendelaars - met de belastingen op wiens inkomen de riante inkomsten van de politiekers betaald worden - nu ook nog een tijd moeten rondrijden om parkeerplaats te zoeken, en zo het aantal auto's in de spits vergroten, wat dan weer nog meer auto's veroorzaakt die allemaal ook hun uitlaatgassen de lucht inblazen.
En dat allemaal in naam van het milieu. En wie meer parkeerplaatsen wil, die betaalt een "milieukost". Wacht, ik heb een idee. We laten de stad Brussel en het soort oliedomme politiekers die dit soort stoten verzinnen een overeenkomstige "mileukost" betalen aan de slachtoffers, zijnde de pendelaars die nog steeds ook voor de toelagen van de politiekers opdraaien.
Wedden dat het idee (sic) van de "milieukost" ineens niet meer zo'n heel goed idee zal lijken?
-----------------------------------------------
(1) http://www.standaard.be/artikel/detail.aspx?artikelid=DMF20120705_020
In ieder geval, mijn punt hier is dat het gebouw van de bank waar ik werk te weinig parkeerplaatsen heeft.Veel te weinig. En dat komt omdat politiekers hebben bepaald dat er slechts weinig parkeerplaatsen mochten gebouwd worden: dat heet "bouwvergunning". "We willen het gebruik van het openbaar vervoer ontmoedigen", orakelden de politiekers, die wel wéér niet zullen begrijpen waar ze toch altijd weer dat denigrerende "politiekers" te danken hebben. Je moet namelijk ook weten, diezelfde politiekers die het openbaar vervoer wilden aanmoedigen zagen niet de nood om iets te doen aan de lamentabele staat van dat openbaar vervoer. ("Er was eens een politieker en die was zo hypocriet dat de andere politiekers het merkten".)
Hoe dan ook, het gevolg is nu dat er bij ons in de bank een voortdurend gelobby is om toegang tot de parking. En dat een hoop pendelaars - met de belastingen op wiens inkomen de riante inkomsten van de politiekers betaald worden - nu ook nog een tijd moeten rondrijden om parkeerplaats te zoeken, en zo het aantal auto's in de spits vergroten, wat dan weer nog meer auto's veroorzaakt die allemaal ook hun uitlaatgassen de lucht inblazen.
En dat allemaal in naam van het milieu. En wie meer parkeerplaatsen wil, die betaalt een "milieukost". Wacht, ik heb een idee. We laten de stad Brussel en het soort oliedomme politiekers die dit soort stoten verzinnen een overeenkomstige "mileukost" betalen aan de slachtoffers, zijnde de pendelaars die nog steeds ook voor de toelagen van de politiekers opdraaien.
Wedden dat het idee (sic) van de "milieukost" ineens niet meer zo'n heel goed idee zal lijken?
-----------------------------------------------
(1) http://www.standaard.be/artikel/detail.aspx?artikelid=DMF20120705_020
Abonneren op:
Posts (Atom)