Hier bij ons slingert een exemplaar van Visie, 6 juni 2,008. Hierin schrijft een Peter Heirman over de “immo-maffia”. Hij heeft een probleem met vastgoed kantoren die vermoedelijk (veel) te veel winst maken voor wat ze presteren. (Ikzelf kan daarover ook één bevestigende anecdote vertellen.) Nu was er een kantoor, “Immo Budget”, dat voorstelde kopers en verkopers bij elkaar te brengen, zonder andere kosten, fee’s, spreads of andere winsten voor zichzelf aan te rekenen dan een vaste “935 euro voor koper en verkoper”. (De verborgen kost in mijn anecdote bedroeg 12,500.- (!) euro...) Waarna (zo schrijft tenminste het artikel) de andere kantoren zich wendden tot hun beroepsfederatie en... “Immo Budget” laten schorsen! De "immo-maffia", dus.
Tegen het einde komen de drie zinnen die ik van nabij wil bekijken; ik citeer ze met mijn eigen nummering, maar in de juiste volgorde achter elkaar, zonder (behoudens eigen typfouten en vergissingen) iets weg te laten of er voor de rest iets aan te veranderen:
(a) "Dit incident toont dat ‘de vrije markt’ helemaal niet zo vrij is."
(b) "Laat alles over aan de markt en je krijgt dit soort wantoestanden."
(c) "Het wordt dringend tijd dat de overheid optreedt tegen dergelijke misbruiken."
En ik zit hier geweldig met mijn ogen te knipperen. Met zin (a) ben ik het helemaal eens - zoals ik het artikel zelf best wel een belangrijk artikel vind. Het is duidelijk dat de markt niet vrij is, als er zoiets bestaat als “een beroepsfederatie” die blijkbaar kan beslissen wie er mag kopen en verkopen, laat staan tegen welke vergoeding. En ik wil niet eens de fundamentalistische liberaal uithangen! Volgens mij is het goed dat er een beroepsfederatie van dokters in de geneeskunde bestaat (ik zeg niets over hoe goed of slecht die haar werk doet, ik zeg alleen iets over een volgens mij toelaatbare inbreuk op mijn liberale ideeën), zodat niet om het even wie zichzelf tot arts kan uitroepen.
Maar dan komt zin (b). Uimmmm... Peter Heirman heeft net zelf gezegd dat de markt helemaal niet zo vrij is. En in de onmiddellijk daarop volgende zin - zin (b), dus - schrijft hij dat “dit soort toestanden” onstaat als je... “alles overlaat aan de markt”! Maar als je net zelf hebt gezegd dat het gaat om een markt die niet vrij is – hoe kan je dan in de volgende zin beweren dat het de schuld is van de markt die vrij is?
Kijk, dit lijkt me allemaal best wel interessant. Peter Heirman en ikzelf hebben met een verschillende filosofische achtergrond een gemeenschappelijke opinie over een probleem, maar verschillende ideeën over mogelijke oplossingen. Ik denk in alle ernst, oprechtheid (enzovoort) een probleem in zijn redenering te vinden en wil dat probleem zonder spot, hoon, sarcasme, en de rest van mijn internetverleden signaleren. Misschien heb ik iets over het hoofd gezien? Laat het gerust weten; bij voorkeur zonder spot, hoon, sarcasme en al die andere dingen die discussies doen ontsporen. Of misschien heb ik wel gelijk? Net zoals ikzelf niet de fundamenstalistische liberaal wil uithangen zal ook “de andere kant” wel af en toe bereid zijn de doctrine niet altijd en overal toe te passen?
In dat geval zou ik willen overgaan naar zin (c). In mijn bescheiden bedoelde opinie is de reden waarom “Immo Budget” zich zo moet laten behandelen dat er een overheid bestaat die een beroepsfederatie de hand boven het hoofd houdt. Immers, wat gaat die federatie doen als ze geen macht van de overheid hadden gekregen? Gaan ze knokploegen sturen? Worden de kantoren van “Immo Budget” met hakenkruisen beklad, en wordt hun personeel kaalgeschoren? Of stappen ze wel degelijk naar die overheid? Je weet wel, met kortgedingen en deurwaarders en dwangsommen en weet ik veel welke andere “rechtsmiddelen”. Ooit al eens een “rechtsmiddel” gezien zonder dat er een overheid achterstond?
Dus, zegt mijn liberaal voorstel, laat de overheid nu eens zeggen dat iedereen als vastgoed makelaar kan optreden - ik maak abstractie van de nood aan beroepskennis – aan de prijs en onder de transparantie die hij zelf beslist. En laat vervolgens de consumenten vrij beslissen met wie ze in zee willen gaan. Volgens mij heeft Peter Heirman zeer correct gezien dat dat niet naar de zin zou zijn van de “andere kantoren” uit zijn artikel. En dus zijn Peter Heirman en ikzelf het voor 66% met elkaar eens:
(a) de markt is helemaal niet zo vrij, en
(b) [geschrapt]
(c) de overheid kan/mag/moet optreden, maar dan wel om daar iets aan te doen, en...
Peter Heirman en ik krijgen allebei onze zin! De “andere kantoren” zullen niet blij zijn, en wel omdat de consumenten meer geld in hun zak zullen houden; juist het geld dat anders op de winstrekening van de "andere kantoren" was terechtgekomen.
66% overeenstemming èn het beoogde resultaat bereiken: dat is toch niet slecht voor een discussie tussen een cynische, uitbuitende neo-liberaal en werkschuw vakbondstuig?
OK, ik houd wel van een beetje van dat soort ironie hierboven: misschien wel teveel om goed te zijn. Dus nu serieus. Het onderwerp in het algemeen, en vrije markten in het bijzonder, zijn te belangrijk om er alleen ideologisch over te doen – terwijl dat nochtans is wat er haast altijd gebeurt. De meest onberispelijke liberale geesten zijn evenwel voortdurend bezig met vrije markten, niet om telkens weer het eigen grote gelijk te vieren, maar er integendeel de grenzen en tekortkomingen van af te tasten (1). Dat moet hier ook kunnen! Als ik het mis heb, laat dan weten waarom. Maar als ik gelijk heb, durf dan ook de conclusies onder ogen zien.
-------------------------------------
(1) http://www.ivanjanssens.be/dutch/nartikel.asp?link=122
4 opmerkingen:
Koen,
mag je in je liberale wereld toelaten dat er zoiets ontstaat als een beroepsfederatie, of moet je overheid dat verbieden. Dus eigenlijk, ofwel bepaal je als overheid zelf wanneer iemand zich arts mag noemen, of een bank mag beginnen, of je delegeert dat naar een beroepsfederatie waar de marktdeelnemers en specialisten zelf inzitten. En indien je dit dus gedaan hebt, moet je dan als overheid niet gaan bepalen wat zo'n federatie al dan niet mag doen. Wat zijn de criteria die zo'n federatie aanhoudt, en wat is er als beroep mogelijk voor de afgewezenen...
En zullen die afgewezenen dan net niet het hardst schreeuwen dat de markt niet vrij is... Oeps, ben ik nu aan het regelgeven ??? Maar uiteraard voor het goede doel, nl. de liberale markt liberaal laten....
Wat ik wil aantonen, het is soms verdomd moeilijk om van twee walletjes te eten, nl. enerzijds een overheid die de volledige vrije markt ondersteunt, maar daarenboven kwaliteit naar de eindconsument moet garanderen, en anderzijds een overheid die zich niet mag moeien met de vrije markt en zeker geen regeltjes mag uitvaardigen....
Groetjes,
Tonny
P.S. als je over vrije markt en maffia iets wil weten, probeer dan timeshare eens....
Daarom juist dat ik daar allemaal niet de fundamentalist wil uithangen. Dus in principe ben ik niet erg aan dat overheidsoptreden, maar ik gaf wel een voorbeeld van hoe dat voor mij geen dogma hoeft te zijn. Pragmatisch optreden, geval per geval oordelen, en dit vanuit een principiële terughoudendheid... beter kan ik niet doen.
Natuurlijk, het feit dat het "verdomd moeilijk" is, is geen excuus om in één en dezelfde zin te klagen over wat er allemaal kan misgaan "als je de markt vrijlaat", èn zeggen dat het probleem is ontstaan in een markt die "blijkbaar toch niet zo vrij is". Dat laatste was eigenlijk mijn onderwerp...
Het gaat hier eigenlijk over een overheid die via een beroepsfederatie de markt onvrij maakt. Of de overheid het nu zelf doet, of het delegeert aan een beroepsfederatie, het resultaat blijft sowieso een gereguleerde en dus "onvrije" markt. Peter Heirman schiet hier op de vrije markt als oorzaak van alle miserie, terwijl het niet om een vrije markt gaat. Zoals men het in het Engels noemt, de vrije markt dient hier als "straw man", terwijl de eigenlijke boesdoener een door de overheid gelegitimeerde beroepsfederatie is. Ik moet eerlijk bekennen dat het vaak moeilijker is om op dit punt raakpunten te vinden met christendemocraten dan met socialisten. Zie bijvoorbdeeld deze column van Mathias Declercq en Freya Vandenbossche: http://www.mathiasdeclercq.be/mdc/columns/column_id31.htm
Waarom je daarover in het algemeen moeilijk raakpunten vindt met Christendemocraten zou ik niet kunnen zeggen. In dit geval lijkt het me dat de socialist wel, en de Christendemocraat niet heeft(of lijkt te hebben) begrepen dat als je zelf zegt dat het niet om een vrije markt gaat, je ook niet de problemen tot de schuld van de vrije markt kan verklaren.
Het zou zeker interessant zijn als er tekenen waren dat socialisten dat doorgaans wel begrijpen en de Christendemocraten niet; maar eerlijk gezegd zie ik dat wat moeilijk in.
Een reactie posten