Op het eerste zicht mis ik een beetje de bijna stereotype commentaren van mensen die in de nieuwe paniekgolf het bewijs van "wat ze altijd gezegd" hadden zien. Het is de definitieve crisis van het kapitalisme! En niet te vergeten: "we hebben altijd gezegd dat overheidsinterventie het alleen maar erger zou maken"! Misschien komt het omdat ze wel iets hebben bijgeleerd. Maart 2,009, dus, Obama was nog maar net aan de macht, en de beurskoersen "bewezen" dat de communistische politiek van Obama (etc etc) toen al gefaald had. Gevolgd door de grootste hausse van de jongste X decennia, en even hebben we uit die hoek niets meer gehoord. Intellectuele hygiëne zou gemaakt hebben da-
Maar laten we ons geen illusies maken.
Hoe dan ook, iedereen zal wel weer de "nieuwe" crisis voor zijn karretje willen spannen - maar daarom hoeven we het nog niet allemaal te geloven. In werkelijkheid is het allemaal nog steeds dezelfde crisis. En wat aan de rechterkant wel degelijk zéér terecht is opgemerkt is dat al die overheidsgaranties en consoorten in die zin niet veel voorstellen, dat de overheden doodeenvoudig zelf niet in staat zijn om aan al die financiële verplichtingen te voldoen. Dat is precies wat "Griekenland" (aanhalingstekens omdat iedereen weet dat pakweg België - maar laat maar zitten) intussen heeft aangetoond. Als de staten te diep wegzinken in verhouding tot wat ze ooit kunnen terugbetalen, dan schrijven de spaarders helemaal niet meer in op de obligaties van die staten, en dan kunnen ze gegarandeerd hebben wat ze willen, maar als de schuiven leeg zijn kunnen ze evenmin spaarders vergoeden of welke rekening ook betalen, als failliete banken dat kunnen.
En de EU, dat is tenslotte ook maar 33 keer (of zoiets) Griekenland...
Een zeer juist punt, dus, en nu herken je luciede rechts tussen dom rechts aan het feit dat zij niet vergeten het verhaal volledig te vertellen (en niet enkel het stuk hierboven, dat zo netjes in hun kraam past). Het volledige verhaal is ongeveer als volgt. De staten garanderen, dus, de banken, maar als ze die garanties ooit zouden moeten uitbetalen zijn ze zelf ook failliet. Nogmaals: zeer juist. Maar bekijk toch ook het alternatief. Als de staten de banken niet garandeerden, dan waren een hoop banken intussen failliet, en wat we per eerste les financiën ("domino effect") weten is dat er dan heel veel méér banken failliet zouden zijn dan er zouden "moeten" failliet zijn.
Maar in dat geval zitten we al snel in het "inktzwarte scenario" (1); het scenario waarvan we intussen al toegegeven hebben gezien dat de Amerikaanse (!) regering zich serieus zat af te vragen hoe ze haar bevolking zou kunnen voeden (2).
Maar dat zou betekenen dat al die Westerse economieën een zodanige crash doormaken dat ze in vergelijking met hun schulden (die ze nu eenmaal ook in 2007 al hadden) eveneens failliet waren. Dus is er op de volgorde na geen verschil tussen de twee scenario's, waarvan een bepaald soort rechts vindt dat ze zo verschillend zijn: want in één van beide treedt de overheid niet op, en in het andere geval wel. Maar in werkelijkheid zijn in het ene geval de overheden failliet omdat ze de banken hebben gegarandeerd, en in het andere geval zijn de overheden failliet omdat ze de banken hebben failliet laten gaan.
Zodra je dat inziet, en je evenmin per religieus dogma moet beweren dat overheidsinterventie altijd, overal en per definitie slecht is, kan je zowaar ook eens gaan... nadenken! Is er een basis waarop we het ene scenario kunnen verkiezen boven het andere; nogmaals, gegeven dat de praktische uitkomst dezelfde is en er geen religieuze bezwaren in het spel zijn.
En het antwoord is: het scenario waarin de overheden met allerlei middelen ("garanties voor de banken") proberen te vermijden dat de economie in elkaar stort is beter dan het scenario waarin we er maar gewoon het beste van hopen. Want weliswaar is het zo dat zodra het mis gaat de uitkomst hetzelfde is, maar dat het historisch pad naar de uitkomst verschillend is. Er is nu eenmaal een heel grote component "vertrouwen" in het spel, en de simpele realiteit is dat veel mensen rustig hun geld in de banken laten zitten omdat de overheden dat geld "garanderen". Terwijl als die mensen dat geld zouden weghalen ze juist daardoor de banken om zeep kunnen helpen.
Kortom, het overheidsoptreden verkleint de kans dat het allemaal met dat "inktzwart scenario" eindigt. En als het toch nog misloopt... Dan eindigen we inderdaad met de enorme klap waar de markten momenteel weer erg bang van zijn. Maar dat is vanzelfsprekend niet omdat de overheden zijn tussengekomen. Dat is hoogstens omdat de overheden niet sterk genoeg waren om de klap af te wenden. En wie zou nu met een serieus gezicht willen volhouden dat ze het niet eens mochten proberen?
------------------------------------
(1) http://speelsmaarserieus.blogspot.com/2008/10/en-dan-nu-een-inktzwart-scenario.html
(2) http://speelsmaarserieus.blogspot.com/2009/07/remember-een-inktzwart-scenario.html
Geen opmerkingen:
Een reactie posten