Zwitserland, prachtig land van meren en bergen - en meren en bergen is wat we de laatste weken hebben gekregen. Iedereen die ons kent waarschuwde ons dat Engelberg de, uim, regenput van Zwitserland is, maar wij hebben stralende zon gehad, 25 plus graden en heel af en toe een enkele, zeer welkome regenbui. Bovendien zijn de avonden er zo vriendelijk af te koelen tot 16 graden, dus, in twee woorden, het was zalig.
Natuurlijk verklap ik geen geheim als ik zeg dat Zwitserland een duur land is om op vakantie te gaan. Maar toch. Je krijgt wel waar voor je geld. Met grote ogen stonden we te kijken naar ons appartement waar je zou kunnen - OK, net niet - in gaan wonen. Alles proper zoals beschreven in Asterix en de Helvetiërs, en we hebben niet één enkele keer iets te horen gekregen als "door een probleem tijdens de vorige rit zal de trein/kabelbaan/boot niet rijden/zweven/varen, gelieve ons hiervoor te verontschuldigen". Je wordt dat heel rap gewoon, zo'n trein die op tijd vertrekt en aankomt, je staat daar boven op een berg met drie hongerige kinderen en het komt niet in je op dat er landen bestaan waarin je misschien wel, maar misschien ook niet op het beloofde uur weer aan je appartement staat.
En zo mooi, daar in die bergen en op die meren, dat ik geregeld het gevoel had in een postkaart rond te lopen. We hebben iets meer dan 700 kilometer gereden, dus ettelijke honderden kilometer en vele uren (met drie kleine kinderen op de achterbank) minder dan wanneer je het gaat proberen in Zuid Frankrijk, Zuid Tirol of Karinthië... Dus we vertrokken rond 4 uur 's nachts, gezien de (voor de tweede keer correcte) opinie van mama dat de kindjes dan eerst nog een paar uur slapen in de auto, en 's middags ontdekken we verwonderd dat we er al zijn. In feite mag dat allemaal samen wel een beetje meer kosten, als je het mij vraagt. (Overigens herinner ik me wel uit mijn kinder- en pubertijd dat Zuid Tirol nog veel meer vrolijke houten balkons en kleurige bloembakken had, en verder dat er een eetcultuur met veel "Hausgeheim" en "Gemischtes Grill" en "Zigeunerspiesz" bestond om er een aparte beleving van te maken. Helaas, toen ik er een paar jaar geleden nog eens kwam was er bijna nergens, niet in de restaurants in de bergen en niet in het stadje beneden, nog iets van terug te vinden. Een redelijke kater, dus, en... Zwitserland.)
We zaten bijgevolg in dat zeer fraai appartement, terwijl van al die appartementen misschien 20% bezet was. Waarmee we bij "de crisis" zijn. "Als ze nu die lege appartementen eens verhuren aan pakweg 30% minder", vroeg mijn vrouw zich luidop af, "dan heb je iets als de betere appartementen aan de kust aan vergelijkbare prijs... Zou dat nu echt een te grote toegeving zijn in ruil voor meer volk?". Volgens mij niet, maar terzijde, van mij hoeft dat niet, hoor, overvolle treinen en kabelbanen, of moeten wachten bij de bakker of op je ijsje. Intussen is dit verhaal het probleem dat veel zuiderse landen hebben. Het is ontzettend moeilijk om prijzen te verlagen, en dus hebben landen die dat evenmin kunnen door devaluatie (lees: "die in de euro zitten") het nu - ontzettend moeilijk. Zeker als toerisme een belangrijke bron van inkomsten is; de Zwitserse toeristische sector klaagt steen en been, maar zo op 't eerste zicht is het land als geheel nog niet tot de bedelstaf veroordeeld.
Maar in veel landen zijn de prijzen dus ook te duur, en er zijn niet heel veel alternatieve bronnen van inkomsten. Alleen is deflatie een heel moeilijke en heel gevaarlijke (1) aanpak, devaluatie in de huidige politieke constellatie uitgesloten, en voor inflatie in de relatief goedkopere landen geldt hetzelfde. En de vicieuze cirkel, hij maalde voort.
Maar als vakantie; het had niet beter gekund.
-----------------------------------
(1) Zoals bijvoorbeeld Milton Friedman of Friedrich Hayek ook al wisten:
http://speelsmaarserieus.blogspot.be/2012/04/milton-friedman-vreesde-deflatie.html
4 opmerkingen:
Zwitserland trekt zoveel buitenlands geld aan dat hun centrale bank met alle mogelijke middelen probeert te verhinderen dat de Zwitserse frank nog stijgt. In zekere zin a nice problem to have maar voor hun economie toch ook wel problematisch. En overvloedig geld dat achter schaarse investeringsmogelijkheden jaagt heeft de neiging bubbels te creeren.
Welkom terug, BTW :)
Wat ik zo interessant vond is het mechanisme in actie te zien, maar dan in heel andere omstandigheden dan wat we tegenwoordig altijd zien. Hier geen economie waar "de daling van sommige inkomens leidt tot een vicieuze cirkel waarin andere inkomens dalen enzovoort" (uit het blote hoofd en dus vrij naar Friedrich Hayek): er is genoeg "andere economie". Maar toch zie je wel de enorme druk op, pakweg, de toeristische sector, en in zekere zin ook de "zeepbel" - als je ziet wat voor hoge prijzen sommige dingen kosten.
Dus hoeveel zwaarder moet dat soort situatie dan zijn als het gebeurt midden in de "perfecte storm"? En dus is het misschien niet zo heel absurd even rekening te houden met economisten die al enkele jaren zeggen dat de deflatiepolitiek niet zo'n heel goed idee is.
Fijn dat je een leuke vakantie had. Je bent net op tijd terug, want dit weekeinde wordt in Engelberg de eerste sneeuw verwacht.
In Zwitserland zit overigens al een poosje in een deflatie. Nu is dat hier minder een probleem, want een interne devaluatie is hier wel mogelijk, als het maar genoeg tijd krijgt. Het toerisme leidt inderdaad wel wat onder de hoge frank, maar de hoofdrekenen voor al die lege flats is waarschijnlijk eerder dat voor de Zwitsers de vakantie al lang voorbij is. De kinderen gaan hier al vanaf midden Augustus weer naar school. 2 maanden zomervakantie is iets wat ongeveer alleen in België bestaat.
Ah, dat van die schoolvakantie, daar had ik niet aan gedacht. Voorzichtigheidshalve moet ik inderdaad maar aannemen dat de appartementen een paar weken geleden veel voller zaten (ik druk het op deze manier uit om van onze uitdrukkingen falsifiëerbare beschrijvingen te maken).
Nu, ik denk wel nog altijd dat ik "het proces heb waargenomen", maar zoals dat altijd gaat in de economie, het is veel minder simpel dan je soms zou denken. Ik onthoud vooral dat, als ik volgend jaar weer naar Zwitserland wil, we het opnieuw eind augustus moeten doen. Adelboden of zoiets.
Een reactie posten