maandag 6 december 2010

Zo hoort u 't eens van een ander...

Vandaag lezen we in een artikel in de Tijd dat de Europese schuldencrisis niet de schuld is van "de speculanten":

http://www.tijd.be/nieuws/geld_-_beleggen_markten/-Geen_speculatie_tegen_eurolanden-.8995884-3452.art?ckc=1

Kijk toch eens aan. Dat is nu zo'n beetje wat ik al verschillende keren probeerde uit te drukken met mijn beeld van de "gewetenloze speculant" - die in feite alleen maar "de brave huisvader" was, zoals u en ik. Huisvaders die geen zin hebben om Ierse obligaties te kopen, zelfs als die 10% rente betalen. Het hele punt is, de markt is een collectief, van enorm veel spelers. De gewetenloze speculanten (de echte) mogen zoveel verkopen als ze willen; als er andere marktpartijen zijn die de goedkoper geworden assets willen kopen, dan is alles in orde. En als er géén andere partijen zijn, dan zakken de prijzen, en in veel gevallen zal dat wel voor een goede reden zijn.

Misschien zitten die staten wel echt in budgettaire nesten?

Nu, ik wil vooral niet gezegd hebben dat al die marktpartijen koorknapen zijn. In feite kan ik me nog heel goed herinneren hoe ergens in de vroege jaren 1990 de Belgische Frank voor het laatst onder druk is gekomen. Van (het latere EUR niveau) van 20.62 is het even naar 22 BEF per DEM gegaan - een spectaculaire beweging, vonden wij toen, en vooral: zeer lucratief. En wij die werkten in de Belgische zaal van een zeer grote internationale bank, die toen al geavanceerde systemen van instant communication hadden, gaven ijverig alle berichten mee die maar konden doen vermoeden dat het feest nog niet voorbij was: hoe meer het beweegt, hoe meer je verdient. Alles zo onschuldig als een lam - zolang je maar oppast dat je geen dingen gaat vertellen die niet waar zijn.

Bijvoorbeeld, heb ik me laten vertellen, kwam het ook wel eens voor dat speculanten inderdaad een gevoelig land in het vizier namen en er speculatiegolven tegen ontketenden zonder dat daar goede redenen voor waren. Je kan er namelijk wel een land mee ruïneren, maar zelf verdien je fortuinen als het lukt. Vaak zal het ook mislukken, en er zijn genoeg gevallen bekend van speculanten die zwààr hun vingers hebben verbrand: er waren voldoende brave huisvaders die de goedkope obligaties of deviezen opkochten, en de speculanten moesten op de loop. Zoals bijvoorbeeld zij die Duitse Marken kochten aan meer dan 22 BEF en die prijzen nooit meer hebben teruggezien. Standaardbedrag van DEM 10,000,000.- en een verlies van 2 BEF per deal, zijnde BEF 20,000,000.- per deal...

Het leven van de "gewetenloze speculant" verloopt heus niet altijd van een leien dakje.

Maar het lijkt er op dat het oordeel geveld is. Het lijkt er op dat een aantal landen wel degelijk zichzelf voorbij heeft gefeest, en als ze nu tot hun ontzetting moeten vaststellen dat het geld niet uit de blauwe hemel komt neerdalen, maar wel tegen een prijs uit de zakken van brave huisvaders moet komen - dan is het de schuld van de speculanten.

Ik ben blij dat ik er de aandachtige lezer al eerder op gewezen heb dat hij dat niet allemaal moet geloven, alleen omdat onbekwame politiekers dat geregeld herhalen.

2 opmerkingen:

Wim Graux zei

Jamaja :-)

Wie legt er het meeste gewicht in de schaal, institutionele beleggers of brave huisvaders ? En de allerbelangrijkste: schaduwbanken ? Goldman Sachs is short gegaan op CDSen die ze zelf aanraadden aan hun klanten, dat is toch niet echt een brave huisvader ? En ik denk dat er héél veel brave huisvaders diep in hun zakken zullen mogen tasten als giganten als Goldman Sachs zich roeren... Of zie ik dat fout ?

Koen Robeys zei

Wim: de post ontkent ook helemaal niet dat er "gewetenloze speculanten" bestààn. De post probeert alleen een onderscheid te maken tussen het verhaal van de "onbekwame politici" die proberen de schuld op de speculanten te gooien, en het verhaal waarin ook "brave huisvaders" niet meer meespelen (lees: beleggen in dubieuze overheidsschulden) omdat die schulden nu eenmaal wèrkelijk dubieus zijn.

Jouw vraag gaat over een heel ànder onderscheid, namelijk tussen "speculanten" en "huisvaders" - die op hun beurt maar namen voor de twee extremen op de waaier van alle deelnemers zijn.

Nu wil ik wel eens luidop nadenken over die vraag. Neem aan dat er een obligatie is, uitgegeven door staat B, die 5% betaalt, en 100% noteert. Er zijn twee marktpartijen: een "gewetenloze speculant" GS en een "brave huisvader" BH.

GS wil de obligatie verkopen, maar BH wil er geen 100 voor betalen. Per vraag en aanbod zakt de prijs en zeg dat BH ze wel wil kopen aan 95. Dus de deal komt tot stand en de prijs is nu 95 ipv 100.

De vraag was "wie legt nu het meeste gewicht in de schaal?". Mijn opinie is dat je op die vraag geen zinnig antwoord kan geven: de prijsvorming is het resultaat van de acties van àlle deelnemers; GS, BH, en alle anderen.

Mijn post ging over de vraag waarom de prijs is gedaald (en dus de rente waaraan de staten moeten ontlenen duurder is geworden). Onbekwame politici proberen verhalen te vertellen waarin GS eerst short gaat en dan de prijzen omlaag manipuleren om winst te boeken: en dat kan heel goed. Maar wat nu blijkt is dat dat verhaal voor dèze crisis niet erg klopt. De dalingen lijken veel meer een gevolg te zijn van BH die niet wil kopen, dan van GS die wil "verkopen om te manipuleren". BH lijkt niet te willen kopen omdat onbekwame politici de markten te lang als een geldkraan hebben beschouwd die nooit zou droog komen te staan - en *zowel* GS als BH hebben geen zin om in die omstandigheden die obligaties van een waarde 100 te voorzien.

Natuurlijk is dat een simplificatie om slechts één aspect van het probleem te zien. Natuurlijk zijn er wel degelijk GS die manipuleren. Maar het lijkt er op dat ze in dit geval nièt de oorzaak van de problemen zijn.