maandag 24 september 2012

Het Connectieprobleem


Het gebeurt wel eens, zowel IRL als op het internet, dat mensen me uitdrukkingen als “nu heb ik het eindelijk gesnapt” toewerpen: voor mij één van de grote complimenten. Als het gaat over financiële markten heb ik het vaak gehad, ook op het blog (1). En natuurlijk was er de tekst over “natuurlijke selectie” (2), oorspronkelijk geplaatst als commentaar bij LVB, die ik enkele keren op allerlei plaatsen op het internet heb teruggevonden voor ik hem zelf maar als blogpost recupereerde. En hier is er nog één die misschien minder bijval heeft gezien, maar die nog het kortst laat zien waar ik het over wil hebben (3). Namelijk wil ik het hebben over het “connectieprobleem”.

Het probleem is het volgende. Het overkomt me vaak dat één of ander onderwerp duidelijk zeer interessant is, maar tegelijk volstrekt ontoegankelijk lijkt. In een deel van de gevallen ligt dat aan het feit dat het gewoon te moeilijk is. Maar in een ander deel van de gevallen komt het omdat de manier waarop je ermee in contact komt volstaat om elk fatsoenlijk mens huilend naar zijn moeder te sturen. Dat is tot mijn spijt de manier waarop het onderwijs uit mijn scholierentijd het aanpakte – ik kan maar hopen dat de mensheid sindsdien vorderingen heeft gemaakt. Je krijgt een uiteenzetting die helemaal geen bruggen slaat tussen het onderwerp en wat gewone mensen er over willen weten. Je krijgt integendeel een opeenstapeling van technisch jargon, of feitjes, of verhakkelde uiteenzettingen van mensen die de essentie niet van de details kunnen onderscheiden, en al gauw haak je af. En omdat iedereen rond jou ook afhaakt denk je dat het onderwerp niet voor gewone mensen is weggelegd.

Als je de frustratie in de bovenstaande zinnen voelt, weet je ook waarom ik altijd zo gelukkig ben met die uitroepen van “nu begrijp ik het eindelijk”. Ik ben niet de enige die vaak op zoek is naar “connectie” met die onderwerpen, en soms lukt het om bruggen te leggen die mensen kunnen oversteken. Het kan dus.

Er zijn veel onderwerpen waarin ik zelf behoefte heb aan meer connectie. Soms beschrijf ik ze op het blog, en af en toe komt er input die maakt dat ik die connectie ook vindt. De mooiste had te maken met entropie (4) (daar denk ik nog altijd vaak aan terug), maar ook over priemgetallen heb ik schitterende input gekregen (5). Zelfs al zitten we dan bij een onderwerp dat (altijd voor mezelf sprekend, natuurlijk) te moeilijk is.

Wat ik probeer te illustreren is het belang van het “connectieprobleem”. Er bestaat een grote behoefte aan connecties die toelaten toch een béétje inzicht te verwerven in de onderwerpen waar ik het net over had, en vanzelfsprekend in een hoop andere onderwerpen. Bij het begin van dit blog had ik het wel eens over “dingen die iedereen zou moeten weten”. Dat waren maar in amper de helft van de gevallen onderwerpen waar ik zelf een bruggetje probeerde te bouwen – de rest ging boven mijn pet. Maar het zijn wel vaak onderwerpen die van groot belang zijn wanneer we, bijvoorbeeld, deelnemen aan verkiezingen. Het maakt een heel verschil voor je kiesgedrag als je gelooft  dat “het kapitalisme de oorzaak is van de armoede van de wereld”. Of wanneer het gaat om de vraag hoe je belastinggeld omzet in onderwijs of wetenschappelijk onderzoek... het zou helpen als de kiezers wisten wat ‘natuurlijke selectie’ (2) betekent.

Om deze theoretische en praktische redenen denk ik dat het “connectieprobleem” veel belangrijker is dan we meestal denken. Zolang we er niet in slagen om de basisprincipes van een hoop onderwerpen duidelijk uiteen te zetten kan elke clown met een agenda – politiek of religieus of wat dan ook – zijn boodschap verkondigen, en op het einde wint niet hij die de beste ideeën heeft, maar wel hij die ze het luidste uitschreeuwt.

Geen opmerkingen: