Het is verschillende keren gebeurd, gedurende al die vijf jaar crisis, dat we tekenen van verbetering dachten te zien, en dat enkele maanden later de put weer alleen maar dieper was geworden. Na een tijdje hebben zelfs natuurlijke optimisten als ik dat door, en dus was ik al snel nogal gevoelig geworden worden voor de pessimistische opmerkingen van Paul Krugman, zoals bijvoorbeeld in januari 2010.
Het punt was, na een tijdje kon je toch alleen maar vaststellen dat "Krugman al zo vaak gelijk had gehad", dat je niet anders kon dan die pessimistische geluiden ernstig nemen. En inderdaad, daarmee heeft hij me minstens de laatste twee jaren een paar overdreven illusies bespaard.
Maar het is waar dat een paar van de dingen waar Krugman zoveel problemen mee zag lijken over te waaien. De belangrijkste daarvan zal wel het geloof geweest zijn dat de crisis was veroorzaakt door teveel overheidsschulden, en dus door "austerity" moest aangepakt worden. Maar na meer dan twee jaar "austerity" en snel dieper wordende kraters is er in Europa toch wel één en ander veranderd aan die perceptie. En als je na twee jaar aanpak van "de verkeerde ziekte" minstens een beetje te weten komt wat nu werkelijk de ziekte was, dan heb je ook een kans dat je er misschien iets aan kan gaan doen.
Dat is wat we nu in de markten te zien krijgen - en daarbovenop komt dan ineens een heel wat minder pessimistisch artikel van Krugman (2). Zoals hij het vroeger al eens uitdrukte, voor zover crisissen ons tenminste niet vernietigen gaan ze zelfs bij het slechtste beleid, mists voldoende wachten, ook vanzelf over. In dit geval vond Krugman het beleid weliswaar zwaar ontoereikend, maar het was tenminste niet absurd - en dus, misschien, wie weet, is een deel van de problemen stilaan vanzelf overgewaaid?
Ik weet het niet, natuurlijk, en ik denk dat Krugman het ook niet weet, omdat niemand het weet. Maar het zou kunnen, en zelfs iemand als Krugman, die nu al zo vaak gelijk heeft gehad, begint te denken dat het zou kunnen. Ik durf het haast niet te hopen...
---------------------------------
(1) http://speelsmaarserieus.blogspot.be/2010/01/waarom-krugman-geen-optimist-is.html
(2) http://www.nytimes.com/2012/09/07/opinion/krugman-cleaning-up-the-economy.html?_r=1&partner=rssnyt&emc=rss
3 opmerkingen:
Koen schrijft vast nog wel eens een hagiografie over Krugman.
Citaat: "het geloof geweest zijn dat de crisis was veroorzaakt door teveel overheidsschulden"
a) Wie gelooft dat?
b) Veel overheden hebben sinds het uitbreken van de kredietcrisis veel extra schulden gemaakt. DAT feit veroorzaakt wel degelijk problemen, in o.a. Zuid-Europa en Amerika volgt vanzelf. De eurocrisis is er een uiting van, net als van de sinds de invoering v.d. euro ontstane scheve balansen in de eurozone. Dat alles is ook een fase van de kredietcrisis.
c) Bezuinigingen en "hervormingen" kunnen een vorm van redding zijn uit deze crisis. Afboeken van schulden en failliet laten gaan van banken en landen zijn echter nog effectiever. Kern: schuldvermindering.
d) Feitelijk zijn er geen andere opties: de groei in de probleemlanden stimuleren door meer schulden, zoals Krugman wil, maakt het probleem op termijn nog groter; een schuldencrisis is niet op te lossen met nog meer schulden.
@Libertarier
(a) jij blijkbaar
(c) Gedachtenexperiment: denk jij dat het een goed idee zou zijn dat een land geen schulden had?
Nu een echt waarneembaar feit: Japan. Overheidsschuld 230% van het BNP (cijfers van 2011). Welke problemen hebben ze daarmee?
@Lieven
a) "De crisis" is te algemeen gesteld. De financiële crisis begon (als symptoom) met de huizenmarkt in de VS. Maar wel degelijk is in sommige landen sprake van teveel staatsschulden, daarop is de eurocrisis ook gebaseerd. Recent ingrijpen heeft de rentes in Z-Europa verlaagd.
c) Er zijn landen met weinig schulden. Ja, dat voelt prima. En Japan kan niet eeuwig zo doorgaan, alleen al de demografie is een probleem. Over Japan bestaan kritische analyses. Laat staan dat Europa en de VS het pad van Japan kunnen volgen. Dat is nog maar de vraag.
Een reactie posten