vrijdag 17 april 2009

Afgaan op het uiterlijk

Het verhaal heeft nu al uitgebreid zowat elke nieuwssite gehaald die je maar kan indenken, maar ik kan het niet nalaten het ook te vertellen. Voor het geval je niet in sprookjes gelooft: je kan het live filmpje hier zien:

http://www.youtube.com/watch?v=9z0h1NNk1Ik&feature=bz302


Maar hier is het verhaal in mensentaal. Het is een tv-programma waarin "talent" zichzelf komt voorstellen aan een professionele jury. Nu heeft iedereen wel eens een dergelijk programma gezien, en hoewel je af en toe verbaasd bent over sommige amateurs allemaal kunnen is de conclusie meestal toch eerder een zuchtend "er loopt wat rond...". Wat ze niet belet allemaal te vinden dat ze heel erg goed zijn; anders deden ze immers niet eens mee.

Dus het zoveelste speciment wandelt, of beter gezegd, waggelt het podium op, en je ziet de drie juryleden denken: "hoe heette toch ook weer dat uitgestorven zoogdier, ze leken ook op olifanten en ze waren ook groter en plomper?". Maar goed, ze hebben er zo al heel veel zien passeren, en ze stellen beleefde de standaardvragen: hoe heet je, waar woon je, hoe oud ben je...

De mevrouw blijkt 47 jaar oud te zijn, en opnieuw, je ziet ze denken... Maar je moet zelf maar eens naar het filmpje kijken. Je ziet letterlijk rollende ogen, blazende monden, zo van "en hier gaan wij een hele song lang naar moeten luisteren...". En als ze op de vraag "wat is je droom" zegt "ik wil een professionele zangeres zijn" dan zit het publiek haar recht in haar gezicht uit te lachen. Maar goed, ze mag aan haar nummertje beginnen, en let vooral goed op die verbijsterde gezichten van de juryleden: "oh my God, wat hebben ze nu losgelaten?", en de man rechts die duidelijk van plan is het allemaal zéér gelaten te ondergaan.

En ze zingt haar eerste zin en weer komt dat gezicht van dat ene jurylid in beeld - terwijl jij die stem dus al een volle zin hebt gehoord - met nog altijd iets van die gelatenheid op zijn gezicht... En dan zie je die wenkbrauwen omhoog gaan, en je ziet die ogen zich opensperren, en dan springt het beeld naar de dame in het midden die nog maar pas meewarig zat te glimlachen en op wiens gezicht intussen al een uitdrukking van totale verrassing is verschenen. En haar mond valt letterlijk open! Het derde jurylid zie je pas als de tweede zin al gezongen is, en hij zit breed lachend met het nu al opgetogen klappende publiek mee te applaudisseren. De camera glijdt over dat publiek en je ziet dan al ongeveer de helft - dat zijn nog steeds diezelfde mensen die tien seconden daarvoor Het Nijlpaard nog zaten uit te lachen - uit hun stoel komen voor een staande ovatie.

Wel, je moet zelf maar eens kijken, zeker als je een beetje muziek kan smaken. Die gezichten van die jury: ongeloof, verbazing, verrassing, verrukking, en al die tijd die stem, van een soort die je toch echt maar heel af en toe te horen krijgt, en die opstijgt uit iemand waar je nooit of nooit een tweede keer naar gekeken zou hebben.

En op een paar dagen tijd is ze een wereldberoemdheid, en staat ze op sites als CNN en weet ik wat allemaal meer. Als je je ooit had afgevraagd waar dat cliché van "nooit op een uiterlijk afgaan" voor dient...

2 opmerkingen:

MichelN zei

In The Guardian staat een striemend stuk van Tanya Gold over hoe televisie met mensen omgaat die niet tot het standaardtype behoren. We weten allemaal dat het volkje dat met de regelmaat van een klok opduikt in de schier onophoudelijke stroom amusementsprogramma's rimpelvrije, jonge, blonde, gebronsde en bloedmooie mensjes zijn die nimmer last hebben van cellulitis, scheefgegroeide tanden of een hazelip. Tenminste, dat is wat de boekskes en die zenders ons willen laten geloven.
Hoogstwaarschijnlijk gaat die mevrouw Boyle als gast worden uitgenodigd in alle denkbare en ondenkbare kwekshows waarin ze mag opzitten en pootjes geven en als het allemaal wat opgedroogd is terugkeren naar haar bescheiden rijwoningkje in een van die troosteloze surburbs waar het VK zo rijk aan is en binnen anderhalf jaar de rest van haar leven mijmeren over Warhol's uitspraak.
http://www.guardian.co.uk/commentisfree/2009/apr/16/britains-got-talent-susan-boyle

Mvg,
MichelN

Koen Robeys zei

We hebben er ("IMHO") vrij goede evolutionaire verklaring voor, waarom vrouwen om er "aantrekkelijk", en dus "getalenteerd"' uit te zien aan heel specifieke criteria moeten beantwoorden. Even aangenomen dat de menselijke psychologie inderdaad zo in elkaar zit: dan hoeven we ons helemaal niet verwonderen wanneer "we" zo reageren, noch ons er beschaamd om te voelen.

Hoogstens kunnen we onszelf observeren en ons verstand laten corrigeren wat onze instincten niet erg goed doen. Volgens mij is dat precies wat hier gebeurd is. Ik ben het dan ook niet erg eens met het artikel van Gold. Haar interpretatie van het gedrag van de jury ("spite") lijkt me de bal compleet mis te slaan.

En in dat evolutionaire kader is het ook niet zo dat "mannen er wel lelijk kunnen uitzien en toch als getalenteerd erkend worden". Ze hoort een klok luiden, ik geef het toe, maar de klepel blijft nog ver weg. Het is waar dat de *criteria* waar mannen mee staan of vallen heel anders zijn dan voor vrouwen - en ik kan er honderd percent inkomen dat vrouwen zich daar erg gebeten om voelen.

Maar intussen zijn die criteria er voor mannen wel degelijk ook, en ik zou ze geen tien euro willen betalen, alle mannen die ooit door het establishment zijn uitgespuwd, en later Einstein (ook letterlijk) bleken te zijn.

Het verhaal van Einstein zelf heb ik hier al verteld, en ook op de zoekterm "Dostojevski" krijg je hier voorbeelden te zien. En heel de "serie" waarin Lee Smolin het heeft over "de crisis in de natuurkunde". En er zijn natuurlijk nog vele, vele andere voorbeelden, terwijl de 99% van de gevallen, vermits ze nu eenmaal nooit ontdekt worden, ook nooit in de statistieken komen.

Of als je eens aan onze politieke "leiders" denkt. Ze worden geselecteerd op de mate waarin ze met hun armen kunnen zwaaien, maar of het nu over de "bedreiging door de Islam" gaat, of over de bankencrisis, of om quasi om het even wat, ze komen niet verder dan het uitkramen van de meest hallucinante onwetendheid, en binnenkort krijgen we allemaal "meer controle". Tenzij je me wil wijsmaken dat er helemaal geen mannen bestaan die iets zinnigs zouden kunnen doen met politieke macht, moeten we toch ook vaststellen dat die potentiëel bekwame mannen ook niet aan de bak komen. Net als potentiëel bekwame vrouwen komen ze om de verkeerde reden niet aan de bak, alleen de soort reden is verschillend. Ik vind beide soorten uiteindelijk even erg...