donderdag 16 april 2009

Meer bij "joden en Perzen"

Achteraf bezien was de vorige post over Perzische invloeden in het Christendom (1) veel te defensief. Wie maalt er om dat sommige mensen dat om allerlei redenen niet willen horen - willen we aan hedendaagse psychologie doen, of aan oude geschiedenis? OK, dus ik amateurde op een misplaatst moment een hoop ingebeelde psychologie: mea culpa.

Eén van de invalshoeken is intussen wel degelijk hedendaagse actualiteit. De "Perzen", dat zijn nu eenmaal de inwoners van het huidige Iran. En de "joden", die hebben een staat in het huidige Israel. En het zal lastig zijn (niet onmogelijk, maar toch lastig) twee staten te vinden die meer wederzijdse dreigementen uitwisselen dan uitgerekend Iran en Israel. En dus is het onderwerp alleen al vanuit dat standpunt uiterst boeiend. Uitgerekend de twee volkeren van die oeroude periode die tot op de dag van vandaag bestaan, en vriendschapsbanden onderhielden dat je de invloeden van de één nog herkenbaar bij de ander terugvindt, vliegen nu naar elkaars keel om de wereld voor nucleaire oorlogen te doen vrezen.

Maar hoe ze dat nu juist voor elkaar kregen is niet eens wat ik het meest "zou willen weten". Er is ook nog het aspect "oude geschiedenis" zelf. Waar stonden destijds die joden en Perzen precies in hun spirituele ontwikkeling? Wij, erfgenamen van het Christendom, bezitten uitgebreide bibliotheken over dat onderwerp, vol "experten die mekaar tegenspreken", alsook het "politiek" gemotiveerd discours waarover de "te defensieve post" het al had. Met andere woorden, we "weten" er wel erg veel over, maar het is toch altijd weer het "weten" van wat we willen "weten". Om maar een voorbeeld te noemen, Karen Armstrong vertelt in het boek waarover ik het laatst had (2) dat de joden in de periode voorafgaand aan de ballingschap nog maar tot een zeer dubieus "monotheïsme" waren gekomen. Jahweh was een soort stadsstaatsgod, zoals er in die periode en die plaats een hoop waren. De Phoenicische Baal op kop, maar ik denk wel dat ik er in een wip nog wat meer bij elkaar heb. En er is nu eenmaal een groot verschil tussen "de priesters vinden dat de andere goden niet aanbeden mogen worden" en "de priesters prediken dat de andere goden niet bestaan". Dus hoe zat dat nu precies?

Tenslotte, naast de hedendaagse actualiteit en de eruditie van de "oude geschiedenis" is er nog de dramatiek van de (noem het) demonologie. We weten allemaal (denk ik toch) dat het Christendom uitpuilt van de engelen en heiligen, en we weten veel minder (ik kan me vergissen, natuurlijk) dat daarin uitgewerkte hiërarchieën (Daar! Een woord met twéé koppeltekens: nu gij!) bestaan met "engelen" en "aartsengelen" en "machten" en "tronen" en ik vergeet er nog een hele serie.Voor zover we er iets van weten zien we dat als middeleeuwse uitvindingen - in de bijbel vinden we er alvast niet veel van terug. Maar ergens zegt iets me zeer vaag dat dat één van die Perzische invloeden is - waar of niet?

En naast de engelen en heiligen zijn er de nog veel spannender duivels en demonen! Ik weet nog dat ik me als speler van "Advanced Dungeons & Dragons" destijds bijzonder interesseerde voor figuren als Belial en consoorten - maar daar voel je al snel precies die antieke Phoenicische en Kanaänitische concurrenten van Jahweh weer opduiken. De goden van de vijandige volkeren waren natuurlijk al snel de duivels van het Uitverkoren Volk - of alweer nuance: ook dat is nu juist één van de dingen die ik graag had willen weten. Want ook daarvan heb ik me ergens laten vertellen dat je er veel Perzische invloeden in terugvindt.

Zuiver intuïtief, dus, neem ik aan dat we daar veel meer over zouden weten, als we de geschiedenis van die heel oude Perzen, nog voor die eerste dynastie van de Achaemeniden, zo'n beetje kenden, en wel vanuit cultureel-spiritueel oogpunt. En ja, ik neem ook aan dat wie een beetje zoekt ook op een wip een hele bibliografie bij elkaar heeft. Maar een bibliografie bij elkaar vinden is momenteel niet het probleem. Het probleem is in deze periode van zéér schaarse vrije tijd te weten welk onderdeel daarvan bovenaan de stapel boeken die ik aan het (her)lezen ben mag komen te liggen.

Maar ik blijf hopen.

----------------------------------------------
(1) http://speelsmaarserieus.blogspot.com/2009/04/dingen-die-graag-had-willen-weten-van.html

(2) http://speelsmaarserieus.blogspot.com/2009/02/karen-armstrong.html

1 opmerking:

tonny zei

Het zijn trema's, koppeltekens zijn streepjes..... (en nu gij !)