En dat is minstens een goede vraag - zij het dat het artikel al meteen een bevestigend antwoord meegeeft. Hoe dan ook, wij neo-liberalen zijn van mening dat in een vrije wereld de inkomens "vanzelf" tenderen naar de verdiensten. Immers, wie teveel betaalt (zodat iemand teveel inkomsten heeft in verhouding tot die verdienste) maakt verlies, en dat kan je nu eenmaal niet onbeperkt volhouden. Terwijl iemand die te weinig betaalt druk bezig is kapitalistische winsten op te stapelen. In een vrije wereld zal dat nieuwe kapitalisten aantrekken, en door het simpele spel van vraag en aanbod de prijzen (in casu: de lonen) doen stijgen - tot die gelijk zijn aan de verdienste, QED, enzovoort.
Welnu, zegt het artikel, de facto heeft de financiële sector haar werknemers teveel betaald: "rent-seeking". En dat zou, zoals iedereen weet die mijn posts over "toplonen" (2) kent, volgens mij best waar kunnen zijn. Maar het is nu eenmaal niet omdat het zou kunnen dat het ook werkelijk waar is. Hier is één van de argumenten uit het artikel waarom de lonen van de "financiële innovatoren" te groot waren voor hun verdienste:
"What has “financial innovation” brought us since the 1980s? One answer, of course, is “hedging strategies” that lower the cost of doing business for companies large and small. This is plausible, although not likely to be large relative to the economy (...)
Maar ik ben er nog niet zo zeker van! Ik herinner me nog, naar het einde van mijn periode in de markten, gepokt en gemazeld in de wereld van de derivaten ("financiële innovatie") van de wisselmarkten, hoe "de newby" een dagje bij mij kwam zitten om het eens over al die digitals en knock-ins te hebben. En naar gewoonte vroeg ik of de nieuweling al iets interessants had gezien, en er was al een swap in Poolse Zloty geweest (en zus en zo), en kijk: ik had de perfecte illustratie van wat wij daar zaten te doen. Want als de cliënt (de onderneming), niet "de swap" (de allersimpelste versie) had kunnen doen; hoe zou hij dan de financiering van zijn Poolse projecten tegen schommelingen in de wisselkoersen kunnen indekken? En neem van me aan dat er véél gevallen zijn waar, als de koersschommelingen van de projecten niet in te dekken zijn, er helemaal geen projecten zijn (en van de rest eindigt de helft in tranen; véél tranen).
Maar dan spreekt het alleen maar vanzelf dat de "wereldeconomie" veel groter is dan de nominale transacties die het allemaal hebben mogelijk gemaakt (het project is doorgegaan; maar ook: dat was goed voor de Poolse werkgelegenheid; en dus ook: dat creëerde een positieve druk op de lonen in Polen. En verder ook werd er meer geproduceerd in de wereld, dus de consumenten hadden meer keuze, en aan lagere prijze, ergo: de koopkracht is gestegen...). En dus is het argument uit de tekst ("financiële innovatie is klein in verhouding tot de economie") even overtuigend als "kanonnen zijn nutteloze wapens want ze zijn klein in verhouding tot de afstand met de vijand".
Toch moeten we ons goed realizeren dat het feit dat één argument niet zo overtuigend is niet bewijst dat de conclusie fout is. Ik denk wel dat het positief effect van financiële markten ("hedges", maar ook "liquiditeit", "krediet" en dergelijke) veel groter is dan je op het eerste zicht misschien had gedacht. En dus lijkt het me ook helemaal niet onredelijk dat de sector een deel van de "toegevoegde waarde" (die ze tenslotte zelf mee creëert) incasseert. Maar ik denk niet dat die toegevoegde waarde zo groot is dat traders en managers er (terugkerende) bonussen van miljoenen en tientallen miljoenen aan kunnen overhouden.
Minstens vind ik dat de vraag mag gesteld worden - zoals in de posts onder voetnoot (2). En tegelijk vind ik dat het artikel waarnaar Ivan verwijst een tikje te snel was in het accepteren van een argument, omdat dat nu eenmaal tot de gewenste conclusie leidde, en niet omdat het zo erg sterk was. Niet dat het de eerste keer in de wereldgeschiedenis is, dat zoiets gebeurt, natuurlijk...
------------------------------
(1) http://www.ivanjanssens.be/dutch/fyieartikel.asp?link=386
(2) http://speelsmaarserieus.blogspot.com/2008/10/oh-die-toplonen.html
EN http://speelsmaarserieus.blogspot.com/2008/11/moral-hazard-de-schuld-van-de-overheid.html
EN http://speelsmaarserieus.blogspot.com/2009/03/de-toplonen-zijn-in-het-nieuws.html
1 opmerking:
De stelling "finance is rent-seeking" in zoverre dat élke sector en élk bedrijf rent-seeking is, een uitzondering niet te na gesproken. Als een bedrijf of sector mooie winsten kan boeken, als gevolg van een favoriete behandeling vanwege de overheid, in plaats van goede producten te verkopen tegen een lage prijs op de markt, zal het dat uiteraard niet nalaten.
Punt is dat rent-seeking niet mogelijk is, als er niet tegelijk rent-giving plaatsvindt. Zonder een "rent-giver" is het nutteloos om aan rent-seeking te doen. Die rent-giver is natuurlijk de overheid, en die heeft de voorbije jaren goed zijn best gedaan om op alle mogelijke manier veel renten te geven aan rent-seeking finance. In feit is dit de politisering van de economie en de financialisering van de politiek. Het is dan ook volkomen fout te stellen dat "deregulering" neerkwam op het terugtreden van de politiek. Het tegendeel is waar: deregulering was een vorm van rent-giving, en dus net méér politieke bemoeienis met de economie.
Een reactie posten