Een "tragedy of the commons" probleem.

Tom Bonte is een blogger van een twintig jaar die (a) nadenkt op een fatsoenlijk niveau en (b) daarbij een vrij brede waaier van onderwerpen aansnijdt. Dus ik ga geregeld een kijkje nemen. Nadat hij van Blogger was overgegaan op Wordpress leek het blog tot mijn spijt stilgevallen, maar ineens ontdek ik dat hij niet zo tevreden was over Wordpress en opnieuw op Blogspot zit. Ik heb mijn links maar weer aangepast: de hemel weet dat we niet te veel blogs hebben die nu al inhoud hebben, en mogelijk nog veel potentiëel.

En misschien ben ik al te laat, want Tom heeft intussen een Engelstalig blog gemaakt dat "How to save the human race" heet:

http://howtosavethehumanrace.blogspot.com/

Zeg nu zelf, het is eens iets anders dan het zoveelste blog om de wedervaren van onze alfamannetjes te commentariëren. Dus ik wens hem veel geluk, en mocht blijken dat dit de nieuwe blog wordt dan zal ik de link wel opnieuw aanpassen...

Intussen is er een artikel verschenen over "key is individual responsibility" (1). Het kan zijn dat onze meningen hier zullen verdeeld raken - maar dat is alleen maar voor ideologisch vervuilde ideeën een probleem. Hoe dan ook, bij het lezen dacht ik meteen aan allerlei van onze eigen liberale principes...

Natuurlijk, zeggen die principes, is individuele aansprakelijkheid een belangrijke sleutel. Het probleem is in feite een variant op "Prisoner's Dilemma" (2). Het is zelfs een letterlijk voorbeeld van een "tragedy of the commons". Als een weiland - zoals in de middeleeuwen vaak het geval was - een gemeenschappelijk bezit is, dan is het met andere woorden juist geen individueel bezit: en dan heeft iedereen er belang bij eerst het gemeenschappelijk gebied leeg te grazen, en dan pas de eigen weilanden. En als iedereen zijn dieren naar de gemeenschappelijke gronden stuurt, en niemand zich geroepen voelt om er de nodige bewarende maatregelen te nemen: dan eindig je met overbegrazing en uitputting.

En op het einde heb je een kustlijn van beto... oeps, ik verwar met het verhaal uit mijn post van voetnoot (2). Ik bedoel: vervang nu "weiland" door ineens de hele planeet; denk aan hoe de exploitatie kan leiden tot uitputting en je ziet het verband met "hoe de mensheid redden".

Er zijn verschillende manieren om het probleem aan te pakken, en in sommige gevallen zijn eigendomsrechten het antwoord. Op het eerste zicht hielpen die niet bij het volbouwen van de kustlijn met beton: we zijn niet fanatiek, dus we willen er wel rekening mee houden. Maar een leuk voorbeeld zijn twee gevallen waarin de mensheid dierlijke hulpbronnen exploiteert: vis en vee.

Het grootste deel van ons vee leeft onder een regime van zeer strikte eigendomsrechten. De eigenaars van het vee weten welke maatregelen ze moeten nemen om niet zoveel dieren te slachten dat er geen meer bijkomen, plus nog een hoop andere onderdelen van goede zorgzaamheid... En in de wereld van de eigendomsrechten is er teveel melk, vlees, boter, eieren (enzovoort), en niet te weinig.

Het grootste deel van de vis die we vangen leeft in scholen in de zee, en er is niemand die er eigendomsrechten op heeft. En dus zien we weer de "tragedy of the commons". Iedereen heeft er belang bij zoveel mogelijk te vissen, en niemand heeft er belang bij bewarende maatregelen te nemen. Immers, die maatregelen zijn kosten, en zonder eigendomsrechten gaan de opbrengsten naar iedereen... En de wereld lijdt vreselijk onder overbevissing. Of hoe eigendomsrechten door het spel van de verdeling van de opbrengsten en de kosten voor "individuele responsibilizering" zorgen...

Dus ja, dat concept is zeker erg belangrijk. Over het hoe we dat dan moeten doen zal nog wel wat discussie nodig zijn. Maar daarvoor is het nieuwe blog van Tom alvast een goed begin.

------------------------------------
(1) http://howtosavethehumanrace.blogspot.com/2009/11/key-is-individual-responsibility.html
(2) http://speelsmaarserieus.blogspot.com/2006/02/dingen-die-iedereen-zou-moeten-weten_13.html