dinsdag 19 juni 2012

Ik heb een thriller gelezen

The Day of the Jackal, van Frederick Forsyth; als ik het tenminste goed begrepen heb is het één van de grote klassiekers van het genre. Dus ik had me er wel iets bij voorgesteld: ik ken het genre helemaal niet maar het trekt me wel aan. Hoe dat soort dingen zich verdeelt over een persoonlijkheid is me overigens nog een groot enigma (voor mij wel science fiction, maar géén horror; wel spionage zoals John LeCarré, maar geen "politie en detective: leg het maar eens uit), maar laat dat een andere kwestie zijn.

Wel, ik vond het vrij zwak. Een aarzelende drie op mijn schaal van kwotering (1).Want uiteindelijk erken ik wel dat het aan mij ligt. Het verhaal vertoont de strakke lijn van het moderne gebouw in beton. Dat kan ook zijn charme hebben, maar ik houd meer van het kronkelstraatje vol mysterieuze huisjes, dat opeens uitloopt op een plein met daarop een kerk. Dus ik vond de figuren vlak en de beelden doorzichtig, en af en toe had ik de indruk dat ik de verteltechniek doorzag.

Maar het intrigerende was dat het me een blik op een stuk recente geschiedenis gunde, waar ik geen flauw benul van had. Het Frankrijk van de vroege jaren zestig, en De Gaulle heeft net Algerije opgegeven. Het is een beslissing die maakt dat Nationalistisch Frankrijk zich zwaar verraden voelt, en verschillende aanslagen op zijn leven worden verijdeld. Ineens voel ik iets van hoe het Frankrijk van die tijd een soort politiestaat was; het zal wel onheus zijn om dat al te letterlijk te nemen, maar toch... Een strakke controle door een politie- en ambtenarenapparaat, versus een heel serieus te nemen gewelddadig extreem rechts.

Natuurlijk moet ik ineens denken aan de echte dictaturen die op dat moment nog heersen in Spanje, Griekenland en Portugal - en het "Belgique à papa" van voor de jaren zestig zal, heel wat dichterbij op dat  spectrum van wat wij een normale samenleving vinden, ook niet iets geweest zijn om erg trots op te zijn. Hoe dan ook, dat Frans nationalisme voelt zich zo in zijn wiek geschoten dat dit een wereld van complotten, terreuraanslagen en politieke moorden wordt. Ze hebben gezworen dat De Gaulle zal sterven en de staat zal geregeerd worden door hun soort politiek rechts... En vijftig jaar gaan voorbij, en er is geen kat die er nog iets van weet.

Soms vraag ik me af: zouden er nu nog altijd "mensen van toen" rondlopen, die oud genoeg zijn om toen al die verscheurende haat te voelen, en nog niet zo oud om het zich nog allemaal te herinneren en heel dat langzaam besef te hebben doorgemaakt: alle dure eden van de wereld hebben niet kunnen verhinderen dat hun koloniale wereld is verdwenen, en zij hun strijd hebben verloren.

Wat een manier om je hele leven mokkend en verbitterd door te brengen...

(Nog een bedenking is dat Frankrijk er in geslaagd lijkt te zijn heel verzoenend en relatief weinig repressief om te gaan met zijn extreem-rechts - als je dat vergelijkt met de extreem-linkse brigades in Duitsland of Italië... Niet dat ik er meer sympathie voor heb, dit even terzijde.)

Maar waarschijnlijk zijn al die mensen en herinneringen intussen al helemaal vervlogen, en al die Ongelofelijk, Buitengewoon Belangrijke dingen, tot het punt dat je er terrorist van wordt, blijven alleen in herinnering omdat iemand er met een middelmatige thriller wereldberoemd mee geworden is.

------------------------------------
(1) http://speelsmaarserieus.blogspot.be/2006/03/kwotering.html

Geen opmerkingen: