donderdag 21 maart 2013

We zitten al in de volgende crisis...

... En ik moet zeggen, ik zit me geweldig te verbazen over de nog steeds heel terughoudende financiële markten. Nu moet je weten dat "de markten" niet dat harig, klauwend monster zijn dat onwetende journalisten en incompetente politiekers er graag van maken. "De markten" zijn alleen maar de optelsom van enorm veel deelnemers, van gewetenloze speculanten tot voorzichtige huisvaders, en daartussenin ongeveer alles wat je maar kan bedenken: Centrale Banken, Arabische oliesjeiks, ambitieuze studenten, verzekeringsmaatschappijen, nadenkende investeerders, Japanse gepensioneerden, pernsioenfondsen, en vele, vele, vele andere...

Maar af en toe, heel af en toe, willen die allemaal precies hetzelfde doen, op hetzelfde moment.

Dat zijn de momenten waarop de metafoor van het "harig, klauwend monster" ons wel degelijk iets zegt. Bijvoorbeeld, als ze allemaal tegelijk denken dat ondanks de hoge rentevoeten een bepaalde staat haar schulden niet meer zou kunnen terugbetalen, dan kopen ze van gewetenloze speculant tot brave huisvader de obligaties van die staat niet meer, en dan is in dat land de koek heel snel op. Betaal de vuilnisophalers maar eens een tijdje niet, en je zal eens wat gaan zien.

Wel, de eerste crisis; beter gezegd, de eerste aflevering van de huidige crisis, was eigenlijk oud nieuws. In Cyprus zijn de banken failliet. Wel, kijk, dat is nu echt niets bijzonders meer. Laten wij hier in België ook maar beschaamd en in stilte afdruipen. De tweede aflevering was dan weer wereldnieuws. De banken zijn failliet; dat betekent dat de spaarders hun geld kwijt zijn. Het principe was echter dat de staten de eerste 100,000 euro van de kleine spaarders garanderen. Alleen, (in de hoop dat ik het nu niet te sterk simplifiëer) de staat Cyprus is niet in staat dat geld op tafel te leggen, en dus zijn de spaarders alsnog hun geld kwijt. Alles. Helemaal. Zo gaat dat als banken failliet gaan, en er geen vangnetten voorhanden zijn.

Maar dat is een realiteit die heel veel mensen, in het bijzonder in Cyprus, niet onder ogen willen zien.

Dus toen Europa dacht dat ze misschien toch moesten tussenkomen, en dus zomaar 90% en meer van dat eigenlijk verloren gegaan spaargeld alsnog wilden uitbetalen - toen wilden de Cyprioten niet!

Daaraan kan je zien dat ze niet beseffen dat ze eigenlijk alles al kwijt zijn, en dat de debatten enkel en alleen gaan over de vraag of de Europese belastingbetaler ze wel of niet die 90% en meer alsnog zou geven. En dus wilden ze niet.

Het netto resultaat is (natuurlijk) dat de banken alsnog failliet zijn: en dat is de derde, huidige aflevering van deze fase van de crisis. En dus zijn er nu verhitte en koortsige pogingen bezig om ergens de één of andere pot geld te vinden waarmee het toch nog allemaal goed zal komen.

Vraag je gewoon even af of jij veel van je spaargeld in die pot zou willen steken, en je weet genoeg. Als die pot er al van komt, dan wil je niet weten onder welke condities dat zal gebeurd zijn.

Hoe dan ook, intussen blijven de financiële markten, de omstandigheden in acht genomen, er ongelofelijk kalm onder. Je vraagt je natuurlijk af hoelang het nog een goed idee blijft om met een scherpe tak onder de staart van dat harig klauwend monster te koteren...

10 opmerkingen:

Anoniem zei

Cool maar 'k lees daar niks over politieke implicaties. 'k Bedoel dan EU (Duitsland) <--> Rusland enz.

zoef

Koen Robeys zei

Ik weet daar zooo weinig van, ik kan echt alleen maar raden: wat evenveel waard is als wat iedereen kan.

Wat me redelijk duidelijk lijkt is dat de Cyprioten niet onder ogen kunnen zien dat noch hun banken, noch hun staat in staat zijn om hun deposito's terug te betalen. Dus als daar aan geraakt wordt (alles bij elkaar: in zéér bescheiden mate) wordt het ze zo rood voor de ogen dat om het even wat goed is. Terwijl zo op het eerste zicht de IJslanders ook wel iets dergelijks zijn kwijt geraakt (als het niet meer is), maar dan onder de vorm van devaluatie.

Hoe dan ook, op basis van een soort psychologisch mechanisme ("als Zoef en Koen niet met hun belastinggeld op de proppen komen verkopen we ons nog liever aan de Russen dan 6% kwijt raken") komen nu opeens die Russen in beeld. (Intussen schijnen die ook al niet meer te willen, wat naar ik vrees misschien iets zegt over de puinhoop.) En waar ik verwacht had dat dat op zijn beurt paniek in de EU zou veroorzaken, lijkt dat ook al niet erg uit te komen.

Dus alles bij elkaar lijkt Cyprus helemaal niet zo belangrijk te zijn. En waar ik dat vorige zondag wel een beetje had verwacht (zie de post van die dag) begrijp ik dat niet goed nu we zelfs al een crisis verder staan. Is het echt omdat het nu eenmaal maar 700,000 mensen zijn, en een staat als Spanje toch echt nog iets heel anders is dan Cyprus? Het lijkt er op, maar ik weet het niet.

axxyaan zei

Eerlijk gezegd vind ik het feit dat Cyprus die 100.000 EUR niet kan betalen van weinig belang. Cyprus is toegelaten tot de EU en de euro-zone, daarmee zijn IMO dat geen Cypriotische banken meer maar Europese banken.

Voor de rest heb ik opgevangen dat de 6% die kleine spaarders moeten ophoesten, er gekomen is omdat ze de bijdrage van de grotere spaarders onder de 10% wilden houden.

Koen Robeys zei

Geloof me, zelf in meerdere opzichten gered door de overheid, mogen van mij de Cyprioten ook gered worden. De vraag blijft echter waarom en waarmee.

Zo wil ik best aannemen dat het nu allemaal "Europese banken" zijn, maar is dat niet juist de betekenis van de klacht dat "Europa geen bankenunie heeft"; dat de term "Europese banken" lege woorden zijn? Ik weet het niet, maar ik dacht dat er geen juridische verbintenis voor Europa bestaat banken en/of staten te redden. Dat kan fout zijn, maar in dat geval zou het probleem nu niet zo moeilijk zijn, dus ik ga er toch maar van uit.

Natuurlijk kunnen er heel andere redenen zijn dan juridische redenen om toch maar iets te doen. "Too big to fail" bijvoorbeeld is bepaald geen sprookje. En van mij mogen zelfs morele slogans als "solidariteit". In dat geval mag er wel eens gezegd worden dàt ze gered worden uit een soort van goodwill, en had de toon wanneer het "maar" voor 94% is (in vergelijking met 0%) wel wat anders gekund.

En ja, hoewel ikzelf er wel belastingen voor wil betalen komt er een punt waar je moet erkennen dat anderen dat misschien wel niet willen. Wat dat betreft zit er minstens een dikke kern van waarheid in het feit dat die groep "grotere spaarders" even goed "de Russische maffia" kon genoemd worden.

Tenslotte hebben we allemaal gezien dat er grenzen zijn aan wat Europese staten kunnen opbrengen. De linkerzijde mag honderd keer pruttelen over de "speculanten" en "de markten", maar ook zij hadden destijds geen zin om Griekse obligaties te kopen. En gelijk kregen ze. En als niemand nog je obligaties koopt, en je moet zelf ook "gered" worden wanneer je jezelf verslikt hebt in de vele reddingen, waarmee moet dan die laatste redding gebeuren?

Op dit moment zou je een hoop becijferingen moeten hebben die dan nog afkomstig zijn uit een niet-politiek vervuilde hoek van het denken - en als ik zo eens rond kijk vrees ik dat dat science fiction is.

We zullen maar hopen dat onze politieke leiders er weer eens "met veel knoeien en een bom geluk" (dixit Guust Flater) een niet al te groot zootje van maken.

Axxyaaan zei

De Cyprioten redden is niet het zelfde als de Russische maffia redden. Dat is nu juist mijn probleem, dat men de kleine cypriotische spaarders wilde belasten juist met het oogmerk de Russische maffia te ontzien.

Als iemand 6% van de kleine spaarders wil afromen, om de gelden van de Russische maffia in mindere mate te moeten afromen dan anders mogelijk is, dan noem ik dat niet gered worden uit een soort van goodwill.

Wat mij betreft pruttel ik niet zozeer over speculanten en de markten maar eerder over moral hazards en groot scheepse oplichting waarbij de schuldigen grotendeels buiten schot blijven en too big too fail zich begint te vertalen in too big for jail. Waar bv US Attorney General Eric Holder op 7 maart de volgende woorden sprak:
"I am concerned that the size of some of these institutions becomes so large that it does become difficult for us to prosecute them when we are hit with indications that if you do prosecute, if you do bring a criminal charge, it will have a negative impact on the national economy, perhaps even the world economy," Holder said, according to The Hill. "And I think that is a function of the fact that some of these institutions have become too large."

Felix zei

Cyprus is pas lid van de eurozone sinds 2008, wisten de EU-politici toen niet dat Cyprus een fiscaal paradijs was met een disproportioneel grote bankensector, en dat dit voor problemen kon zorgen? Het valt niet helemaal uit te sluiten, alles is mogelijk, maar ik acht het waarschijnlijker dat ze willens en wetens een belastingparadijs (waarvan 1/3 van het territorium dan nog eens betwist wordt door Turkije) lid gemaakt hebben van de muntunie. Dat ze niet afkomen met het excuus dat de financiële crisis wereldwijd pas in oktober 2008 is uitgebroken. Regeren is toch de kunst van het vooruitzien? En bovendien, ze hebben de Cypriotische banken vanaf 2008 toch ook maar de Griekse schulden laten opkopen, noch de Europese Commissie, noch de ECB heeft daar bij mijn weten bezwaar tegen gemaakt. Putten graven om putten te delgen, daar zijn de Europese beleidsmakers goed in. Nu ja, nog altijd liever dat dan opnieuw oorlog, dus als je mij vraagt of de EU moet blijven bestaan, dan zeg ik volmondig ja.

zoef zei

'k Reageer hier op Felix (van de geplogenheden van blogs ken ik tot hiertoe niks)

Inderdaad: Ze werden toegelaten tot de EU en *automatisch* wanneer de "convergentie" (zo wordt dat "eurocratisch" genoemd)voldeed aan de EU-normen werden ze de Euro-zone binnengetrokken (eigenlijk willen-of-niet want Cyprus had geen "derogatie" t.o.v. Het Pakt (vermoedelijk wordt Maastricht bedoeld).

'k Geeft hier even de link naar een Word-document van de Commisie van de Europese gemeenschappen waarin dat "glashelder" uit de doeken wordt gedaan.
http://eur-lex.europa.eu/LexUriS/LexUriServ.do?uri=COM:2007:0256:FIN:NL:PDF

Ze waren dus perfect in orde en nu worden ze behandeld als een soort schurken of oenen.

Een van de beste zinnen die ik de laatste 2 dagen op Internet tegenkwam is de volgende: "Waarom hebben ze hun niet beschermd tegen die Griekse obligaties waarvan uiteraard al heel lang geweten was dat ze er door gingen bloeden.

Nog iets: "Russische Mafia" - de grootste hoop is daarvan allang weg uit Cyprus en 't is hoogstwaarschijnlijk (zoef's-gewijs de Russische Middenklas die een aderlating krijgt).

zoef

Nog Iets: Wat is eigenlijk het verschil tussen Luxemburg van een paar jaar geleden en Cyprus?

Koen Robeys zei

Het is absoluut toegelaten op een blog te reageren op een andere commentator! Sterker nog, op een serieus blog gebeurt dat zelfs voortdurend. Ik ben blij dat het hier ook eens voorkomt!

Over de toestand op Cyprus weet ik veel te weinig om er iets nuttigs over te zeggen. De opinie van Axxyanus lijkt me met mijn beperkte kennis de mees nuchtere.

Felix zei

"Over de toestand op Cyprus weet ik veel te weinig om er iets nuttigs over te zeggen."

Bizar....deze blogpost ging toch over de toestand op Cyprus?

"Alleen, (in de hoop dat ik het nu niet te sterk simplifiëer) de staat Cyprus is niet in staat dat geld op tafel te leggen, en dus zijn de spaarders alsnog hun geld kwijt. Alles. Helemaal. Zo gaat dat als banken failliet gaan, en er geen vangnetten voorhanden zijn.

Maar dat is een realiteit die heel veel mensen, in het bijzonder in Cyprus, niet onder ogen willen zien.

Dus toen Europa dacht dat ze misschien toch moesten tussenkomen, en dus zomaar 90% en meer van dat eigenlijk verloren gegaan spaargeld alsnog wilden uitbetalen - toen wilden de Cyprioten niet!"

Koen Robeys zei

Mijn opmerking "ik weet te weinig over Cyprus om er veel over te zeggen" was een direct antwoord op de vraag hoe het zich met Luxemburg vergeleek. Zoals vanzelf had moeten spreken ging de post over het kleine beetje nuttigs dat ik wel dacht te weten. En dat was dat de eerste crisis - de falende banken - nog niet goed begonnen was of de tweede - het afwijzen van de Europese reactie - crisis was al ontploft. En dat we nog altijd met onze eigen ogen konden zien hoe de markten daar allemaal heel kalm onder bleven.