Wat je in de eerste rij ziet is een bevolking van 100 die één of ander "bezit" (de interpretatie vullen we later wel in) heeft van 100 bij "aanvang" en 2400 bij einde. Het blauw is een "output", en het groen is een "input", een getal dat ik zelf heb besloten in te geven. Dus: omdat ik besloten heb het "bezit" te laten groeien met een factor 24 (groen) is dat bezit aan het einde van de periode gegroeid van 100 naar 2400 (blauw). Simpel, maar bonjour.
De twee volgende rijen vragen zich dan af of die toename verklaarbaar is in termen van een kleine "elite" die met al de winsten gaat lopen. (For your info, het feit dat ik de laatste rij "gepeupel" noem is sarcasme; niet tegen dat "gepeupel" maar tegen mensen die de groep mensen waar ikzelf toe behoor "gepeupel" noemen. Maar "honi soit qui mal y croit", hoor.)
Dus: nadat ik had besloten het "bezit" met een factor 24 te laten stijgen, vroeg ik me af hoe de stijging moet verdeeld zijn als de hele stijging naar 2400 zich situeert in een kleine elite van 10 percent van de bevolking. Groen omdat "een elite van 10%" de "input" was die ik zelf heb gekozen, en het blauwe "231" is de "output" die mijn vraag beantwoordt. Als het gepeupel van 90% (lijn 3) ook bij het einde van de periode - dus in kolom 3 - een inkomen van 90 heeft, dan is al de rest naar de 10% gegaan, en dan komt de stijging doordat het "bezit" van de elite er met een factor 231 is op vooruit gegaan.
Welnu, een factor 24 is ongeveer de factor waarmee de gemiddelde inkomens er op vooruit gegaan zijn in Europa, volgens de statistieken van Angus Maddison (2). En zeg nu zelf, ik zou toch behoorlijk wat willen verder werken aan de Excel en een hoop nieuwe berekeningen maken, voor ik er mijn hoofd op verwed dat de realiteit niet verdacht goed op het plaatje hierboven lijkt.
Overigens geven dezelfde statistieken aan dat de het gemiddeld inkomen voor de VS in die periode is gestegen met een factor 70. De Excel ziet er dan als volgt uit:
En zou je zomaar durven uitsluiten...?
Maar je kan dus ook een soortgelijke oefening maken, niet voor gemiddeld inkomen, maar wel voor gemiddelde levensverwachting. Het "bezit" bij aanvang is dan het aantal jaren dat de bevolking gemiddeld oud wordt. Een niet onredelijk begin lijkt me dat bij "aanvang" de levensverwachting bij geboorte 20 jaar is: dat is een lage schatting, maar geen absurd lage schatting, en het helpt weer met mooi ronde getallen. Dus de 100 mensen uit de tabel worden allemaal samen 100 "periodes" oud, dus elke eenheid staat voor een periode van 20 jaar. Nu weten we dat we in het Westen intussen een levensverwachting van bij de 80 hebben, kortom, dat het "bezit" is gegroeid met een factor vier. Dus de nieuwe spreadsheet ziet er uit als volgt:
Als de gemiddelde levensverwachting stijgt met een factor vier, terwijl dat (per hypothese dat de vooruitgang geconcentreerd blijft in de handen van een zeer beperkte elite) komt omdat 10% van de bevolking met alle vorderingen aan de haal gaat, dan volgt daaruit dat hun aandeel stijgt met een factor 31. Dat is heel weinig in vergelijking met de factor waarmee hun inkomen moet stijgen om de waargenomen stijging toe te schrijven aan de vorderingen van tien percent van de bevolking, maar je ziet meteen dat je de hypothese nooit kan volhouden: de tien percent zijn dan 20 x 31 jaar geworden, zijnde 620 jaar.
Het is niet zo moeilijk om te bedenken dat de elite nooit ouder kan worden dan een welbepaalde bovengrens; zeg: 100 jaar. Dat wil zeggen, de factor waarmee de levensverwachting van de elite kan stijgen; de blauwe cel in de tweede lijn; in het voorbeeld hierboven "31", kan nooit meer zijn dan 5. Dus wordt nu de vraag: welk percentage van de bevolking wordt nu "elite"; welk cijfer moet er in de groene cel van de tweede lijn komen, zodanig dat de blauwe cel van de tweede lijn "5" wordt - want anders zit je te kijken naar een gestegen levensverwachting die beperkt blijft tot een bepaalde elite doordat die gemiddeld meer dan 100 jaar wordt. Welnu, hier gaan we voor pogingen om de elite te laten oplopen naar 20 en 30% van de bevolking (met een rudimentaire calculator als deze is dat een beetje trial and error):
Dat is al serieuze "democratisering"! Je mag al eens proberen de vooruitgang te laten doordringen naar der - tig - per - cent (!) van de bevolking - en nog altijd is het bij benadering niet genoeg: die moeten nog altijd 220 jaar worden. Kortom, de winner is...
Een levensverwachting die stijgt van 20 naar 80 jaar is alleen maar verklaarbaar door een "beperkte" elite die alle voordelen naar zich toezuigt als je (a) aanvaardt dat die elite 75% van de bevolking beslaat, en (b) dan nog moeten die allemaal 100 jaar worden.
Of hoe het ongetwijfeld wel zou kunnen dat alle "gemiddelde" vooruitgang alleen maar het effect is van die "kleine" elite die alles naar zich toezuigt, maar hoe we in feite wel beter weten - als we het tenminste maar willen weten.
-------------------------------------------------------
(1) http://speelsmaarserieus.blogspot.be/2014/01/een-reactie-bij-het-vooruitgangsgeloof.html
(2) http://speelsmaarserieus.blogspot.be/2014/01/over-dat-vooruitgangsgeloof.html
Geen opmerkingen:
Een reactie posten