De Standaard laat meneer de vakbondsman Digneffe aan het woord, die laat weten dat de treinreizigers, die hij weer eens gaat gijzelen, zelf de egoisten zijn (1). En meneer de vakbondsman is ontevreden! In het bijzonder verbaast meneer de vakbondsman zich over de vele haatmails die hij nu krijgt, en waarvan "hij ziek wordt". Waar is dat mail-adres, waar? Want ja, hij verwijdert ze wel weer allemaal, maar misschien, heel misschien, kunnen we ooit eens in deze zéér dikke koppen doen doordringen, bijvoorbeeld aan de hand van het aantal mails dat hij moet verwijderen, dat er nog veel meer mensen zijn die ergens ziek van worden? Van iets dat begint met een "V"... dan een "A"... dan een "K"... en dan nu misschien, bijvoorbeeld, een "B"...?
En het eindigt op -ONDEN.
Hoe dan, het is een knaller van een déjà vue. Want het is niet de eerste keer dat een vakbonder moet ontdekken dat hij in de 21ste eeuw leeft! Herinner je je nog meneer Kennes (2), die goed gewend aan de cocon van zijn geïsoleerde wereldje werkelijk dacht dat hij "genoeg volk achter zich had staan"? En die vervolgens ziedend van verongelijktheid moest ontdekken dat niet langer hij en hij alleen een stem en een microfoon had, maar nu moest meemaken dat al die mensen die van het internet een eigen stem hadden gekregen, zomaar dierven...
... tegen spreken!
Hijg!
De krantenkoppen waren te klein en de vakbondskoppen duizelen er nog van. In feite valt me op dat ik het nog altijd niet beter kan zeggen dan ik destijds gedaan heb, dus, hier gaan we:
"Ja, want nu is er ineens het internet, en er zijn blogs, en er is
Twitter, en als meneer Kennes zijn toverspreuken die vroeger zo goed
werkten uitspreekt, dan zit niet iedereen vol ontzag te luisteren, maar
dan stijgt een hoongelach op om het te horen tot de andere kant van het
zonnestelsel. "U spreekt niet voor ons, meneer Kennes, dat doen wij zelf
wel".
Ja, meneer Kennes, democratie is mooi, maar in uw geval
duidelijk alleen maar als u het bent die aan het woord komt. Vandaag,
meneer Kennes, leeft u in een wereld waarin andere mensen ook aan het
woord kunnen komen. U zal dus, wéér eens, al die pendelaars gijzelen? Ik
verneem dat er wel kans bestaat dat uw knokploegen zullen verhinderen
dat de echt werkende mens die na al die ellende toch op het werk aankomt ook nog binnen raakt? En u bent boos omdat die echt werkende mens dat maar de pueriele geweldopstoot vindt van iemand die zijn zin niet krijgt?
Wel, meneer Kennes, dan bent u maar eens boos. (...)"
En dus is het nu tijd om meneer Digneffe in de moderne tijden te verwelkomen. Meneer Digneffe "wordt ziek" van al die haatmails. Meneer Digneffe wordt ziek van het feit dat al die mensen die hij, wéér eens, gaat gijzelen, durven protesteren.
Ik wens hem van harte een zeer langzaam herstel.
------------------------------------------
(1) http://www.standaard.be/artikel/detail.aspx?artikelid=DMF20120929_00316307
(2) http://speelsmaarserieus.blogspot.be/2012/01/meneer-de-vakbondsman-is-boos.html
zaterdag 29 september 2012
Night Soldiers (Alan Furst)
Na al dat enthousiasme over Fursts boek Dark Star (1) heb ik ook zijn eerste boek uit dat universum (West Europa, late jaren dertig van de twintigste eeuw) geprobeerd, Night Soldiers. Ik vond het een heel, heel goed boek, nee, ik vond het een geweldig boek. Ja, ik geef het vijf sterren op mijn schaal van kwotering (2). Ik geef het toe, ergens in de buurt van de grens met het onmogelijke bestaat nog een heel kleine probabiliteit dat je het leest, het niet goed vindt en toch een fatsoenlijk mens bent. Dus misschien is het alleen maar een daverende vierster. Maar ik vond het zo goed dat ik het toch maar tevreden nagenietend zuchtend vijf sterren meegeef.
De hoofdfiguur is Khristo, een boerenzoon uit een oord waar "the middle of nowhere" de plaats zou zijn waar zij hun belangrijke inkopen gaan doen. Ergens in Bulgarije, bij de Donau, in een wereld die me deed denken aan Don Camillo en Peppone, maar dan zonder, echt helemaal zonder, die kameraadschappelijke menselijkheid die onder de politieke oppervlakte alle deelnemers beheerst. Hier is het dodelijke ernst wanneer fascisten en communisten strijden om de gunst van de bevolking, hier worden mensen doodgetrapt en families uit elkaar gerukt.
Dus Khristo moet op de loop en komt in de enthousiast wachtende armen van de NKVD terecht, de latere KGB. Nu krijg je hoe de tegenstanders van de helden uit John Lecarré's boeken worden gerecruteerd en opgeleid! En hé, het zijn wel vaker eenvoudige boerenzonen die hun familie definitief kwijt zijn en dus alleen mekaar hebben, en die even verward als jij en ik zouden zijn in die politieke intriges en wereld van zuiveringen terechtkomen, en oefeningen door de straten van Moskou of in speciale trainingskampen uitvoeren.
En dan gaat Khristo als NKVD agent naar het Spanje waar Franco de Republiekeinen bevecht, en vanaf daar lukte het Furst om hem echt een figuur te maken waar je mee meevoelt en meeleeft. Bijvoorbeeld wanneer hij, als loyale soldaat van zijn regime, een familie Spaanse Aristocraten in de handen van de Communisten helpt spelen en de vreselijke weerzin voelt bij het zien van mensen "die nog executeren met de garrotte". Intussen maak je natuurlijk een hoop dingen mee uit de wereld van de "tradecraft" van spionnen; de dekmantels, de clandestiene contacten, kortom, de reden waarom je dit genre leest.
Maar het punt is nu juist dat het verhaal dit genre zo ongelofelijk overstijgt. Na een tijd valt ook Khristo in ongenade en als hij op de vlucht gaat komt hij terecht in Parijs. Als ober! Zoals zovele vluchtelingen die als wrakhout de wegen van Europa verstoppen komt hij in een klein appartementje terecht en heeft een job waarbij hij glazen champagne uitschenkt en zalm fileert, en na een tijd ook nog een lief, en vergeten raken al die tijden van geheime agenten en "brievenbussen", en het enige wat Khristo wil is zijn nieuw leven en met rust gelaten worden. En natuurlijk valt al snel iemand op dat hij alle dagen een andere weg naar zijn appartementje neemt en een paar andere kleinigheden die verraden dat hij een verleden heeft - maar meer dan terloops laat hij zich niet terug in dat wereldje trekken.
Het ongelofelijke is de manier waarop Furst met een enkel zinnetje de atmosfeer van dat Parijs van de naderende oorlog weet op te roepen! En dan komen de Duitsers en Khristo verstopt eens te meer samen met de andere vluchtelingen de wegen van Europa. En nu laat zijn achtergrond als Bulgaar hem toe te bedenken dat dat alleen al de Duitse opmars goed uitkomt, want "de tanks zullen niet over hun eigen bevolking willen rijden; tenminste niet in dit deel van Europa": wéér dat ene zinnetje dat een wereld aan achtergronden en verschillende behandelingen van verschillende bevolkingen oproept.
Het punt is dat Khristo in verhouding maar zelden spion is en heel vaak mens, met zijn eigen verwachtingen en dromen op ons soort niveau, maar helaas in een veel minder begripsvolle wereld. Dus als hij in het verzet terechtkomt, dan zit je een WO II roman te lezen, eerder dan een spionageroman, en als Khristo er tegelijk een beetje zoals de andere beginnende verzetslieden bijloopt, maar tegelijk af en toe verdomd goed uit de hoek kan komen: dan geeft zijn achtergrond alleen maar opnieuw dat enorme extra perspectief aan het verhaal.
Het is een eerder lang boek, dat eerste uit dat universum, en dus beslaat het heel de oorlog, en maken we mee dat Khristo ook nog eens door de terugtrekkende Duitse en oprukkende Russische linies glipt, door dat kapotgeschoten West en Oost Europa van 1945, op weg naar zijn eigen bakermat en vandaar toch weer verder naar heel andere horizonten... En op het einde had ik er werkelijk moeite mee dat ik Khristo, de Russische spion die niet mocht laten merken dat een hart had en die liever ober was gebleven, weer vaarwel moest wensen. Geef mij toch maar vijf sterren.
-------------------------------------
(1) http://speelsmaarserieus.blogspot.be/2012/08/alan-furst.html
(2) http://speelsmaarserieus.blogspot.be/2006/03/kwotering.html
De hoofdfiguur is Khristo, een boerenzoon uit een oord waar "the middle of nowhere" de plaats zou zijn waar zij hun belangrijke inkopen gaan doen. Ergens in Bulgarije, bij de Donau, in een wereld die me deed denken aan Don Camillo en Peppone, maar dan zonder, echt helemaal zonder, die kameraadschappelijke menselijkheid die onder de politieke oppervlakte alle deelnemers beheerst. Hier is het dodelijke ernst wanneer fascisten en communisten strijden om de gunst van de bevolking, hier worden mensen doodgetrapt en families uit elkaar gerukt.
Dus Khristo moet op de loop en komt in de enthousiast wachtende armen van de NKVD terecht, de latere KGB. Nu krijg je hoe de tegenstanders van de helden uit John Lecarré's boeken worden gerecruteerd en opgeleid! En hé, het zijn wel vaker eenvoudige boerenzonen die hun familie definitief kwijt zijn en dus alleen mekaar hebben, en die even verward als jij en ik zouden zijn in die politieke intriges en wereld van zuiveringen terechtkomen, en oefeningen door de straten van Moskou of in speciale trainingskampen uitvoeren.
En dan gaat Khristo als NKVD agent naar het Spanje waar Franco de Republiekeinen bevecht, en vanaf daar lukte het Furst om hem echt een figuur te maken waar je mee meevoelt en meeleeft. Bijvoorbeeld wanneer hij, als loyale soldaat van zijn regime, een familie Spaanse Aristocraten in de handen van de Communisten helpt spelen en de vreselijke weerzin voelt bij het zien van mensen "die nog executeren met de garrotte". Intussen maak je natuurlijk een hoop dingen mee uit de wereld van de "tradecraft" van spionnen; de dekmantels, de clandestiene contacten, kortom, de reden waarom je dit genre leest.
Maar het punt is nu juist dat het verhaal dit genre zo ongelofelijk overstijgt. Na een tijd valt ook Khristo in ongenade en als hij op de vlucht gaat komt hij terecht in Parijs. Als ober! Zoals zovele vluchtelingen die als wrakhout de wegen van Europa verstoppen komt hij in een klein appartementje terecht en heeft een job waarbij hij glazen champagne uitschenkt en zalm fileert, en na een tijd ook nog een lief, en vergeten raken al die tijden van geheime agenten en "brievenbussen", en het enige wat Khristo wil is zijn nieuw leven en met rust gelaten worden. En natuurlijk valt al snel iemand op dat hij alle dagen een andere weg naar zijn appartementje neemt en een paar andere kleinigheden die verraden dat hij een verleden heeft - maar meer dan terloops laat hij zich niet terug in dat wereldje trekken.
Het ongelofelijke is de manier waarop Furst met een enkel zinnetje de atmosfeer van dat Parijs van de naderende oorlog weet op te roepen! En dan komen de Duitsers en Khristo verstopt eens te meer samen met de andere vluchtelingen de wegen van Europa. En nu laat zijn achtergrond als Bulgaar hem toe te bedenken dat dat alleen al de Duitse opmars goed uitkomt, want "de tanks zullen niet over hun eigen bevolking willen rijden; tenminste niet in dit deel van Europa": wéér dat ene zinnetje dat een wereld aan achtergronden en verschillende behandelingen van verschillende bevolkingen oproept.
Het punt is dat Khristo in verhouding maar zelden spion is en heel vaak mens, met zijn eigen verwachtingen en dromen op ons soort niveau, maar helaas in een veel minder begripsvolle wereld. Dus als hij in het verzet terechtkomt, dan zit je een WO II roman te lezen, eerder dan een spionageroman, en als Khristo er tegelijk een beetje zoals de andere beginnende verzetslieden bijloopt, maar tegelijk af en toe verdomd goed uit de hoek kan komen: dan geeft zijn achtergrond alleen maar opnieuw dat enorme extra perspectief aan het verhaal.
Het is een eerder lang boek, dat eerste uit dat universum, en dus beslaat het heel de oorlog, en maken we mee dat Khristo ook nog eens door de terugtrekkende Duitse en oprukkende Russische linies glipt, door dat kapotgeschoten West en Oost Europa van 1945, op weg naar zijn eigen bakermat en vandaar toch weer verder naar heel andere horizonten... En op het einde had ik er werkelijk moeite mee dat ik Khristo, de Russische spion die niet mocht laten merken dat een hart had en die liever ober was gebleven, weer vaarwel moest wensen. Geef mij toch maar vijf sterren.
-------------------------------------
(1) http://speelsmaarserieus.blogspot.be/2012/08/alan-furst.html
(2) http://speelsmaarserieus.blogspot.be/2006/03/kwotering.html
donderdag 27 september 2012
Obama loopt uit
Ik heb me echt zitten afvragen of ik niet, zoals enkele weken geleden aangekondigd, moet erkennen dat ik dit deel van de campagne fout voor had. Als binnen enkele weken Obama zou winnen met dik 300 kiesmannen, terwijl hij er met 270 komt, dan is het nog lang geen landslide, maar dan is het toch ook geen "spannende strijd" meer? En als het plaatje van vandaag op die manier bevestigd wordt, en daarmee ook het plaatje sinds een maand - wel, dan heb ik Romney overschat. En hoewel dat niet bepaald een uitschuiver was zoals destijds met "het is nog veel te vroeg voor Obama", dan had ik dit stuk van de campagne mis.
Misschien ben ik alleen maar aan het spartelen als ik me herinner dat ik vorige keer ook een paar keer iets schreef als "ik kan mijn ogen niet geloven", waarna ik het toch maar geloofde en het alsnog niet waar bleek. Misschien zijn er wel een paar overdreven zware korte termijn factoren aan het werk, en zien we binnenkort dat het wel degelijk de nek aan nek race is die al die "binnen de foutmarge" polls veronderstelden. Maar in dat geval moet je stilaan veronderstellen dat er een heel dramatische ommekeer op komst is, en zeg nu zelf, dat is iets wat zelfs de meest geavanceerde analysten, lichtjaren voorop op mijn niveau, niet eens proberen te voorspellen?
Maar ik heb iets beters. Zeg nu zelf, je zou er toch niet je hoofd op verwedden dat Obama wint, wel? Dus beeld je nu al die schampere artikelen in over hoe Romney al afgeschreven was, tussen de verkiezing en de dag dat hij de eed aflegt. Het feit dat je je dat kan inbeelden zegt iets heel belangrijks: als dat gebeurt, dan kan je toch alleen maar bevestigen dat we de hele tijd in "een spannende strijd" hebben gezet? En dat ik daarvan de uitslag verkeerd voorspel: hé, 't is maar een worp met een dobbelsteen, hoor.
Dus nee, ik geef dit stuk nog niet toe, en ik denk niet dat dat maar gespartel is. Maar laat ik me nu omgekeerd even inbeelden dat het toch mis was; en dat Obama weer wint met dik boven de 300 kiesmannen (zoals de Electoral Vote site de hele tijd voorspelt). Ineens valt me op dat er in mijn voorspelling ("het wordt een spannende strijd") toch een stevige contradictie zit. Die contradictie bestaat er enerzijds in dat ik denk dat de economie voor de herkiezing van een president heel slecht zit. Anderzijds denk ik tegelijk, en dit op het niveau van 1 + 1 = 2, dat geen zinnig mens Obama kan verwijten een economie te erven die al sinds 18 maanden voor hij aan de macht kwam in vrije val zat. Dus het volstaat dat een voldoende aantal kiezers bij de zinnige mensen hoort, en ik kan me voorstellen waarom ik "dit deel van de campagne verkeerd gezien" kan hebben.
Maar dat is allemaal nog heel voorbarig. Nog ruim een maand - en er kunnen best nog heel wat verrassingen gebeuren.
Misschien ben ik alleen maar aan het spartelen als ik me herinner dat ik vorige keer ook een paar keer iets schreef als "ik kan mijn ogen niet geloven", waarna ik het toch maar geloofde en het alsnog niet waar bleek. Misschien zijn er wel een paar overdreven zware korte termijn factoren aan het werk, en zien we binnenkort dat het wel degelijk de nek aan nek race is die al die "binnen de foutmarge" polls veronderstelden. Maar in dat geval moet je stilaan veronderstellen dat er een heel dramatische ommekeer op komst is, en zeg nu zelf, dat is iets wat zelfs de meest geavanceerde analysten, lichtjaren voorop op mijn niveau, niet eens proberen te voorspellen?
Maar ik heb iets beters. Zeg nu zelf, je zou er toch niet je hoofd op verwedden dat Obama wint, wel? Dus beeld je nu al die schampere artikelen in over hoe Romney al afgeschreven was, tussen de verkiezing en de dag dat hij de eed aflegt. Het feit dat je je dat kan inbeelden zegt iets heel belangrijks: als dat gebeurt, dan kan je toch alleen maar bevestigen dat we de hele tijd in "een spannende strijd" hebben gezet? En dat ik daarvan de uitslag verkeerd voorspel: hé, 't is maar een worp met een dobbelsteen, hoor.
Dus nee, ik geef dit stuk nog niet toe, en ik denk niet dat dat maar gespartel is. Maar laat ik me nu omgekeerd even inbeelden dat het toch mis was; en dat Obama weer wint met dik boven de 300 kiesmannen (zoals de Electoral Vote site de hele tijd voorspelt). Ineens valt me op dat er in mijn voorspelling ("het wordt een spannende strijd") toch een stevige contradictie zit. Die contradictie bestaat er enerzijds in dat ik denk dat de economie voor de herkiezing van een president heel slecht zit. Anderzijds denk ik tegelijk, en dit op het niveau van 1 + 1 = 2, dat geen zinnig mens Obama kan verwijten een economie te erven die al sinds 18 maanden voor hij aan de macht kwam in vrije val zat. Dus het volstaat dat een voldoende aantal kiezers bij de zinnige mensen hoort, en ik kan me voorstellen waarom ik "dit deel van de campagne verkeerd gezien" kan hebben.
Maar dat is allemaal nog heel voorbarig. Nog ruim een maand - en er kunnen best nog heel wat verrassingen gebeuren.
maandag 24 september 2012
Het Connectieprobleem
Het gebeurt
wel eens, zowel IRL als op het internet, dat mensen me uitdrukkingen als “nu
heb ik het eindelijk gesnapt” toewerpen: voor mij één van de grote
complimenten. Als het gaat over financiële markten heb ik het vaak gehad, ook
op het blog (1). En natuurlijk was er de tekst over “natuurlijke selectie” (2),
oorspronkelijk geplaatst als commentaar bij LVB, die ik enkele keren op allerlei
plaatsen op het internet heb teruggevonden voor ik hem zelf maar als blogpost
recupereerde. En hier is er nog één die misschien minder bijval heeft gezien,
maar die nog het kortst laat zien waar ik het over wil hebben (3). Namelijk wil
ik het hebben over het “connectieprobleem”.
Het
probleem is het volgende. Het overkomt me vaak dat één of ander onderwerp
duidelijk zeer interessant is, maar tegelijk volstrekt ontoegankelijk lijkt. In
een deel van de gevallen ligt dat aan het feit dat het gewoon te moeilijk is.
Maar in een ander deel van de gevallen komt het omdat de manier waarop je ermee
in contact komt volstaat om elk fatsoenlijk mens huilend naar zijn moeder te
sturen. Dat is tot mijn spijt de manier waarop het onderwijs uit mijn scholierentijd
het aanpakte – ik kan maar hopen dat de mensheid sindsdien vorderingen heeft
gemaakt. Je krijgt een uiteenzetting die helemaal geen bruggen slaat tussen het
onderwerp en wat gewone mensen er over willen weten. Je krijgt integendeel een
opeenstapeling van technisch jargon, of feitjes, of verhakkelde uiteenzettingen
van mensen die de essentie niet van de details kunnen onderscheiden, en al gauw
haak je af. En omdat iedereen rond jou ook afhaakt denk je dat het onderwerp
niet voor gewone mensen is weggelegd.
Als je de
frustratie in de bovenstaande zinnen voelt, weet je ook waarom ik altijd zo
gelukkig ben met die uitroepen van “nu begrijp ik het eindelijk”. Ik ben niet
de enige die vaak op zoek is naar “connectie” met die onderwerpen, en soms lukt
het om bruggen te leggen die mensen kunnen oversteken. Het kan dus.
Er zijn
veel onderwerpen waarin ik zelf behoefte heb aan meer connectie. Soms beschrijf
ik ze op het blog, en af en toe komt er input die maakt dat ik die connectie
ook vindt. De mooiste had te maken met entropie (4) (daar denk ik nog altijd
vaak aan terug), maar ook over priemgetallen heb ik schitterende input gekregen
(5). Zelfs al zitten we dan bij een onderwerp dat (altijd voor mezelf sprekend,
natuurlijk) te moeilijk is.
Wat ik
probeer te illustreren is het belang van het “connectieprobleem”. Er bestaat een
grote behoefte aan connecties die toelaten toch een béétje inzicht te verwerven
in de onderwerpen waar ik het net over had, en vanzelfsprekend in een hoop
andere onderwerpen. Bij het begin van dit blog had ik het wel eens over “dingen
die iedereen zou moeten weten”. Dat waren maar in amper de helft van de
gevallen onderwerpen waar ik zelf een bruggetje probeerde te bouwen – de rest
ging boven mijn pet. Maar het zijn wel vaak onderwerpen die van groot belang
zijn wanneer we, bijvoorbeeld, deelnemen aan verkiezingen. Het maakt een heel
verschil voor je kiesgedrag als je gelooft
dat “het kapitalisme de oorzaak is van de armoede van de wereld”. Of
wanneer het gaat om de vraag hoe je belastinggeld omzet in onderwijs of
wetenschappelijk onderzoek... het zou helpen als de kiezers wisten wat
‘natuurlijke selectie’ (2) betekent.
Om deze
theoretische en praktische redenen denk ik dat het “connectieprobleem” veel
belangrijker is dan we meestal denken. Zolang we er niet in slagen om de
basisprincipes van een hoop onderwerpen duidelijk uiteen te zetten kan elke
clown met een agenda – politiek of religieus of wat dan ook – zijn boodschap
verkondigen, en op het einde wint niet hij die de beste ideeën heeft, maar wel
hij die ze het luidste uitschreeuwt.
zaterdag 22 september 2012
"Bankieren moet terug saai worden"
Bankieren moet terug saai worden, hebben de socialisten verklaard, en blijkens de krant is daar ook de slogan "de winsten worden geprivatiseerd maar de verliezen worden gesocializeerd" opgedoken. Dat laatste werd dan in de mond gelegd van Paul De Grauwe. En wij, bankiers die beseffen dat er wel één en ander is misgegaan, kunnen alleen maar hopen dat de dames en heren politiekers goed beseffen dat ze politieke propaganda aan het uitzenden zijn, en dat hun "serieus nadenken" zich op een heel ander niveau moet bevinden.
Laten we eerst even vaststellen dat natuurlijk de winsten niet geprivatiseerd werden. Domme opmerking! Voor elke bankbediende die per maand een paar duizend euro verdient gaan er onmiddellijk ook per maand een paar duizend euro naar de staat: belastingen, sociale lasten, ik weet zeker dat ik er nog vergeet. Maar al die salarissen, en dus ook de belastingen daarop, zijn natuurlijk wel eerst door de banken verdiend, en dus socialiseert dat mechanisme alleen al een hoop winsten. Om maar te zwijgen van de winst die de bank overhoudt na alle kosten en lonen, en waarop de banken ook nog eens belastingen betalen. Beide mechanismen elk jaar opnieuw, vele jaren lang, maar de politiekers kramen uit dat "de winsten geprivatiseerd werden". We kunnen alleen maar hopen dat ze weten dat ze politieke propaganda verkopen.
Laten we ook even naar die gesocialiseerde verliezen kijken. Ik denk te weten dat de banken een paar fikse rekeningen aan terugbetalingen, interesten, commissies en boetes boven het hoofd hangen. Om één of andere reden wordt dat feit nooit in de uiteenzettingen over "gesocialiseerde verliezen" meegenomen. Een mens zou nog gaan denken dat er een zondebok-klimaat heerst, waarin het feit dat de aangeduide zondebok "het" gedaan heeft ipso facto maakt dat het waar is. Maar laten we het laten passeren: ze zullen wel weten dat ze maar politieke propaganda verkopen, zeker? Nee, ik dacht even aan het feit dat ik, altijd op mijn niveau van een loonbediende met wat spaargeld, aandeelhouder ben ("was", in minstens één geval) van verschillende banken. Uimmm, weten de critici zeker dat de verliezen op de kap van de gemeenschap terecht gekomen zijn, en dat wij, kapitalistische aandeelhouders er allemaal niets van gevoeld hebben?
Ach, politieke propaganda...
Oh ja, de banken moeten dus weer saaier worden. Ik geloof dat ik ongeveer weet waar ze het over hebben, en inderdaad, ik geef het toe, er is één en ander mis gegaan. En ja, ik kijk met belangstelling naar diagnose en remedie van mensen die er niet zelf de hele tijd middenin hebben gezeten. Maar misschien mag ik toch meegeven dat er enkele vragen zijn waarvan ik hoop dat ze niet over het hoofd zijn gezien?
Kijk, wij banken hebben (zoals ongeveer één keer per drie minuten herhaald wordt) dus meer kapitaal nodig. Dat kapitaal is, zoals wij aandeelhouders zeer goed gevoeld hebben, risicodragend. Dus het zal moeten vergoed worden. Voor mijn part ben je het daar niet mee eens (zoals je van mij mag geloven dat één plus één gelijk is aan drie), maar weet dat je anders dat kapitaal gewoon niet zal zien. Bovendien moeten we nog steeds al die boetes, interesten en terugbetalingen doen. En tenslotte heb je al die bankbedienden nodig zonder welke je nu eenmaal geen bank hebt: en die moeten ook betaald worden.
En de vraag is: waarmee?
In een "saaie" bank begint dat me deposito's die je binnenkrijgt. Die moet je vergoeden, en voor de litanie die je te horen krijgt als de rente niet hoog genoeg is verwijs ik gewoon naar de krant, de laatste jaren, elke dag. Voor de vele stoere verhalen over hoe je aan meer rente kan geraken en over hoe je met je bankier kan onderhandelen: gewoon een bruin café volstaat.
Soit, daartegenover staan dan de kredieten die je met die deposito's geeft, en waarop je meer rente ontvangt dan je moet betalen. Alleen, als die rente te hoog is... "voor de litanie, de krant" en "voor de stoere verhalen, het bruin café". Om mar te zwijgen wat van we te horen kregen toen we dat deels aan een paar Europese staten durfden uitlenen... Kortom, daar ga je als bank niet veel overheidssteun plus boetes mee terugbetalen, niet veel salarissen mee betalen, niet veel winsten mee socialiseren en niet veel kapitaal aantrekken. Maar dat zijn wel allemaal dingen die de socialisten heel hard willen. En de vraag blijft: waarmee?
Ik kan me in een saaie bank heus nog wel een paar dingen inbeelden waarmee we onze kosten kunnen verlagen, hoor! Wat denken de socialisten van de volgende voorstellen:
We kunnen mensen ontslaan
We kunnen ze minder salarissen betalen
We kunnen belastingen ontwijken
We kunnen jobs outsourcen naar goedkopere landen
"We" moet je overigens niet te letterlijk nemen, ikzelf zou aan de ontvangende kant van dit soort maatregelen staan, dus ik zit er bepaald niet op te wachten. Ik vraag me alleen luidop af of de socialisten die over saaiere banken nadenken zich ook deze vragen hebben gesteld.
En we kunnen natuurlijk ook de inkomsten verhogen! Duurdere kredieten, hogere kosten op rekeningen en bankprodukten zoals betalingen over kredietkaarten... De menselijke creativiteit is eindeloos! Dus ik zou zeggen, kies maar uit, of aarzel niet om meer en betere voorstellen te doen!
En begrijp me niet verkeerd, mijn opmerkingen hier betekenen heus niet dat je je geen vragen mag stellen bij wat er in de crisis is misgegaan, wel integendeel. Het gaat er alleen om dat er een verschil is tussen "op een serieus niveau nadenken" en "politieke propaganda verkopen". In het laatste geval hoef je natuurlijk niet meer te doen dan verkondigen wat iedereen wil horen.
Laten we eerst even vaststellen dat natuurlijk de winsten niet geprivatiseerd werden. Domme opmerking! Voor elke bankbediende die per maand een paar duizend euro verdient gaan er onmiddellijk ook per maand een paar duizend euro naar de staat: belastingen, sociale lasten, ik weet zeker dat ik er nog vergeet. Maar al die salarissen, en dus ook de belastingen daarop, zijn natuurlijk wel eerst door de banken verdiend, en dus socialiseert dat mechanisme alleen al een hoop winsten. Om maar te zwijgen van de winst die de bank overhoudt na alle kosten en lonen, en waarop de banken ook nog eens belastingen betalen. Beide mechanismen elk jaar opnieuw, vele jaren lang, maar de politiekers kramen uit dat "de winsten geprivatiseerd werden". We kunnen alleen maar hopen dat ze weten dat ze politieke propaganda verkopen.
Laten we ook even naar die gesocialiseerde verliezen kijken. Ik denk te weten dat de banken een paar fikse rekeningen aan terugbetalingen, interesten, commissies en boetes boven het hoofd hangen. Om één of andere reden wordt dat feit nooit in de uiteenzettingen over "gesocialiseerde verliezen" meegenomen. Een mens zou nog gaan denken dat er een zondebok-klimaat heerst, waarin het feit dat de aangeduide zondebok "het" gedaan heeft ipso facto maakt dat het waar is. Maar laten we het laten passeren: ze zullen wel weten dat ze maar politieke propaganda verkopen, zeker? Nee, ik dacht even aan het feit dat ik, altijd op mijn niveau van een loonbediende met wat spaargeld, aandeelhouder ben ("was", in minstens één geval) van verschillende banken. Uimmm, weten de critici zeker dat de verliezen op de kap van de gemeenschap terecht gekomen zijn, en dat wij, kapitalistische aandeelhouders er allemaal niets van gevoeld hebben?
Ach, politieke propaganda...
Oh ja, de banken moeten dus weer saaier worden. Ik geloof dat ik ongeveer weet waar ze het over hebben, en inderdaad, ik geef het toe, er is één en ander mis gegaan. En ja, ik kijk met belangstelling naar diagnose en remedie van mensen die er niet zelf de hele tijd middenin hebben gezeten. Maar misschien mag ik toch meegeven dat er enkele vragen zijn waarvan ik hoop dat ze niet over het hoofd zijn gezien?
Kijk, wij banken hebben (zoals ongeveer één keer per drie minuten herhaald wordt) dus meer kapitaal nodig. Dat kapitaal is, zoals wij aandeelhouders zeer goed gevoeld hebben, risicodragend. Dus het zal moeten vergoed worden. Voor mijn part ben je het daar niet mee eens (zoals je van mij mag geloven dat één plus één gelijk is aan drie), maar weet dat je anders dat kapitaal gewoon niet zal zien. Bovendien moeten we nog steeds al die boetes, interesten en terugbetalingen doen. En tenslotte heb je al die bankbedienden nodig zonder welke je nu eenmaal geen bank hebt: en die moeten ook betaald worden.
En de vraag is: waarmee?
In een "saaie" bank begint dat me deposito's die je binnenkrijgt. Die moet je vergoeden, en voor de litanie die je te horen krijgt als de rente niet hoog genoeg is verwijs ik gewoon naar de krant, de laatste jaren, elke dag. Voor de vele stoere verhalen over hoe je aan meer rente kan geraken en over hoe je met je bankier kan onderhandelen: gewoon een bruin café volstaat.
Soit, daartegenover staan dan de kredieten die je met die deposito's geeft, en waarop je meer rente ontvangt dan je moet betalen. Alleen, als die rente te hoog is... "voor de litanie, de krant" en "voor de stoere verhalen, het bruin café". Om mar te zwijgen wat van we te horen kregen toen we dat deels aan een paar Europese staten durfden uitlenen... Kortom, daar ga je als bank niet veel overheidssteun plus boetes mee terugbetalen, niet veel salarissen mee betalen, niet veel winsten mee socialiseren en niet veel kapitaal aantrekken. Maar dat zijn wel allemaal dingen die de socialisten heel hard willen. En de vraag blijft: waarmee?
Ik kan me in een saaie bank heus nog wel een paar dingen inbeelden waarmee we onze kosten kunnen verlagen, hoor! Wat denken de socialisten van de volgende voorstellen:
We kunnen mensen ontslaan
We kunnen ze minder salarissen betalen
We kunnen belastingen ontwijken
We kunnen jobs outsourcen naar goedkopere landen
"We" moet je overigens niet te letterlijk nemen, ikzelf zou aan de ontvangende kant van dit soort maatregelen staan, dus ik zit er bepaald niet op te wachten. Ik vraag me alleen luidop af of de socialisten die over saaiere banken nadenken zich ook deze vragen hebben gesteld.
En we kunnen natuurlijk ook de inkomsten verhogen! Duurdere kredieten, hogere kosten op rekeningen en bankprodukten zoals betalingen over kredietkaarten... De menselijke creativiteit is eindeloos! Dus ik zou zeggen, kies maar uit, of aarzel niet om meer en betere voorstellen te doen!
En begrijp me niet verkeerd, mijn opmerkingen hier betekenen heus niet dat je je geen vragen mag stellen bij wat er in de crisis is misgegaan, wel integendeel. Het gaat er alleen om dat er een verschil is tussen "op een serieus niveau nadenken" en "politieke propaganda verkopen". In het laatste geval hoef je natuurlijk niet meer te doen dan verkondigen wat iedereen wil horen.
zondag 16 september 2012
Daisyworld
Ooit heb ik in een zeer serieus boek (1) gelezen dat je het "Gaia" concept vaak in zeer zweverige middens ontmoet, maar dat het toch ook heel serieuze componenten bevat. En omdat er zoveel andere fascinerende dingen in dat boek staan was ik dat al snel weer helemaal vergeten. Nu lees in een serieus maar nogal licht boek over een model dat "Daisyworld" heet. Het was alweer maar een zeer vluchtige aanraking, maar om één of andere reden heb ik het even opgezocht op Wikipedia (3). En kijk, dat is allemaal best heel interessant!
We beginnen met een ster met een nogal normale levensloop, en dat wil zeggen dat ze gedurende haar leven een tijd almaar warmere straling uitzendt, en daarna weer afkoelt. Dus hangt de temperatuur aan het oppervlak van een planeet in de buurt van die ster heel rechtlijnig af van de leeftijd van die ster. Koud in het begin, geleidelijk warmer, en vanaf een bepaald punt in de tijd weer afkoelend.
Nu voegen we ook een simpele levensvorm toe. Er zijn twee soorten madeliefjes ("daisies"), licht en donker gekleurd, hierna met "wit" en "zwart" aangeduid. Waar leven is, is natuurlijke selectie (4), en dus gedijen of verdwijnen de twee soorten naargelang hoe hun eigenschappen functioneren in de omgeving, die op zijn beurt neerkomt op de temperatuur zoals bepaald door de ster.
De daisies hebben twee eigenschappen die reageren op de temperatuur (en dus op de leeftijd van de ster). Zwarte daisies gedijen bij lagere temperaturen dan witte daisies, en bovendien slorpen zij straling op, zodat ze een opwarmend effect hebben op het planeetoppervlak. Witte daisies gedijen bij hogere temperaturen maar zij weerkaatsen straling zodat zij een afkoelend effect hebben op de temperatuur.
Dus komen er in een eerste, koude fase zwarte daisies die met hun opslorpende eigenschap de (in dat levensstadium van de ster) natuurlijke stijging van de temperatuur nog accentueren, zodat er nog meer zwarte daisies bijkomen, zodat de temperaturen (etc) tot het punt waar het warm genoeg wordt om witte daisies te doen gedijen. Dat maakt per "evolutionaire caluculus" (5) dat er meer witte dan zwarte daisies komen. Alleen hebben de witte daisies dat afkoelend effect! Zomaar opeens hangt de oppervlaktetemperatuur niet langer rechtlijnig af van de leeftijd van de ster. Zomaar opeens hangt de temperatuur ook af van de verdeling van de daisies, terwijl de verdeling van de daisies afhangt van de termperatuur.
En niet langer kan je met simpele modellen simpele voorspellingen maken (een beetje analoog aan "als je geld bijdrukt leidt dat al snel tot inflatie").
Het probleem is natuurlijk niet dat het niet klopt wanneer je denkt dat de temperatuur afhangt van wat de ster doet. Het probleem is dat de termperatuur ook nog afhangt van heel andere factoren.
Al die dingen kan je nu gaan modelleren door voor verschillende scenario's getallen in te vullen: "bij zoveel temperatuur groeien de witte daisies met 2% en de zwarte met 3% per jaar": en reken nu maar eens uit hoe de populaties en de termperaturen evolueren met de tijd. En dan opnieuw met 4 en 5% etc.
In dit concreet geval bleek dat de bijdrage van de daisies aan de temperatuur leven (daisies, dus) toeliet over een bredere waaier aan temperatuurschommelingen dan er onder een lineair regime waarin alleen de ster de temperatuur bepaalt mogelijk is. Met andere woorden, zodra er maar iets aan zwarte daisies actief is kunnen er zwarte daisies leven als de ster te weinig straalt, omdat ze zelf voor extra warmte zorgen. En zodra er genoeg witte daisies zijn mag de ster gerust een pak teveel stralen, omdat de witte daisies zelf bijdragen aan het koel houden van de atmosfeer.
Dat is waar de serieuze varianten van "Gaia" over gaan. De biosfeer zelf, in een puur natuurlijk proces (niks zweverige toestanden) neemt zelf deel aan het creëren van de condities die de biosfeer mogelijk maken. Je ziet, neem ik aan, de deur naar het belang van "biodiversiteit" wagenwijd open staan? Maar met simpele, in de zin van mono-causale modellen zou je daar niet te snel opgekomen zijn.
------------------------------------------
(1) Smolin, the Life of the Cosmos
(2) Gleick, Chaos
(3) http://en.wikipedia.org/wiki/Daisyworld
(4) http://speelsmaarserieus.blogspot.be/2007/05/nogmaals-natuurlijke-selectie.html
(5) http://speelsmaarserieus.blogspot.be/2006/12/de-evolutionaire-calculus.html
We beginnen met een ster met een nogal normale levensloop, en dat wil zeggen dat ze gedurende haar leven een tijd almaar warmere straling uitzendt, en daarna weer afkoelt. Dus hangt de temperatuur aan het oppervlak van een planeet in de buurt van die ster heel rechtlijnig af van de leeftijd van die ster. Koud in het begin, geleidelijk warmer, en vanaf een bepaald punt in de tijd weer afkoelend.
Nu voegen we ook een simpele levensvorm toe. Er zijn twee soorten madeliefjes ("daisies"), licht en donker gekleurd, hierna met "wit" en "zwart" aangeduid. Waar leven is, is natuurlijke selectie (4), en dus gedijen of verdwijnen de twee soorten naargelang hoe hun eigenschappen functioneren in de omgeving, die op zijn beurt neerkomt op de temperatuur zoals bepaald door de ster.
De daisies hebben twee eigenschappen die reageren op de temperatuur (en dus op de leeftijd van de ster). Zwarte daisies gedijen bij lagere temperaturen dan witte daisies, en bovendien slorpen zij straling op, zodat ze een opwarmend effect hebben op het planeetoppervlak. Witte daisies gedijen bij hogere temperaturen maar zij weerkaatsen straling zodat zij een afkoelend effect hebben op de temperatuur.
Dus komen er in een eerste, koude fase zwarte daisies die met hun opslorpende eigenschap de (in dat levensstadium van de ster) natuurlijke stijging van de temperatuur nog accentueren, zodat er nog meer zwarte daisies bijkomen, zodat de temperaturen (etc) tot het punt waar het warm genoeg wordt om witte daisies te doen gedijen. Dat maakt per "evolutionaire caluculus" (5) dat er meer witte dan zwarte daisies komen. Alleen hebben de witte daisies dat afkoelend effect! Zomaar opeens hangt de oppervlaktetemperatuur niet langer rechtlijnig af van de leeftijd van de ster. Zomaar opeens hangt de temperatuur ook af van de verdeling van de daisies, terwijl de verdeling van de daisies afhangt van de termperatuur.
En niet langer kan je met simpele modellen simpele voorspellingen maken (een beetje analoog aan "als je geld bijdrukt leidt dat al snel tot inflatie").
Het probleem is natuurlijk niet dat het niet klopt wanneer je denkt dat de temperatuur afhangt van wat de ster doet. Het probleem is dat de termperatuur ook nog afhangt van heel andere factoren.
Al die dingen kan je nu gaan modelleren door voor verschillende scenario's getallen in te vullen: "bij zoveel temperatuur groeien de witte daisies met 2% en de zwarte met 3% per jaar": en reken nu maar eens uit hoe de populaties en de termperaturen evolueren met de tijd. En dan opnieuw met 4 en 5% etc.
In dit concreet geval bleek dat de bijdrage van de daisies aan de temperatuur leven (daisies, dus) toeliet over een bredere waaier aan temperatuurschommelingen dan er onder een lineair regime waarin alleen de ster de temperatuur bepaalt mogelijk is. Met andere woorden, zodra er maar iets aan zwarte daisies actief is kunnen er zwarte daisies leven als de ster te weinig straalt, omdat ze zelf voor extra warmte zorgen. En zodra er genoeg witte daisies zijn mag de ster gerust een pak teveel stralen, omdat de witte daisies zelf bijdragen aan het koel houden van de atmosfeer.
Dat is waar de serieuze varianten van "Gaia" over gaan. De biosfeer zelf, in een puur natuurlijk proces (niks zweverige toestanden) neemt zelf deel aan het creëren van de condities die de biosfeer mogelijk maken. Je ziet, neem ik aan, de deur naar het belang van "biodiversiteit" wagenwijd open staan? Maar met simpele, in de zin van mono-causale modellen zou je daar niet te snel opgekomen zijn.
------------------------------------------
(1) Smolin, the Life of the Cosmos
(2) Gleick, Chaos
(3) http://en.wikipedia.org/wiki/Daisyworld
(4) http://speelsmaarserieus.blogspot.be/2007/05/nogmaals-natuurlijke-selectie.html
(5) http://speelsmaarserieus.blogspot.be/2006/12/de-evolutionaire-calculus.html
zaterdag 15 september 2012
Omgeving of aangeboren?
Hoogdravende titel, maar in feite gaan we niet verder dan een paar mijmeringen bij een paar anekdotes. Het is nog niet zo lang geleden dat we een beetje sip zaten te kijken naar de verbale vorderingen van kleuter Thomas. Zeker in vergelijking met de toenmalige peuter Sarah - die een paar maanden na haar tweede verjaardag alle letters kon lezen - leek het er bij kleuter Thomas erbarmelijk traag aan toe te gaan. En toen hebben we daar bij peuter Sarah bewust niet veel mee gedaan: dus halfweg de tweede kleuterklas kon ze haar naam schrijven zoals de meeste kindjes... Maar aan het einde van de derde kleuterklas kon ze ineens simpele boekjes lezen. Zo ging scholier Sarah naar de lagere school als één van de betere lezertjes, en dat was toch al dat.
En nu blijkt ineens dat kleuter Thomas ook alle lettertjes kan lezen. Dat is dan bijna drie jaar ouder dan de leeftijd waarop peuter Sarah het kon. Maar kleuter Thomas kan ook al woordjes van twee, soms drie lettertjes lezen! Met andere woorden, iets waar veel kindjes van het eerste leerjaar de komende maanden mee zullen worstelen, kan kleuter Thomas al in zijn eerste weken derde kleuterklas. Zelfs kleuter Sarah is dat pas beginnen doen na het midden van de derde kleuterklas - maar toen ging het dan ook wel heel snel.
Maar toch - wie zou ooit gedacht hebben dat kleuter Thomas in minstens één opzicht van het lezen zijn zus relatief zou voorbijsteken? Je moet er geen moment aan twijfelen dat de invloed van de grote zus enorm is. Kleuter Thomas ziet haar lezen, ziet hoe ze complimenten krijgt over hoe goed ze het doet, hoort dat ze pluimen krijgt op school... Mijn vrouw en ik zijn het er roerend over eens: geef ons die twee zelfde kinderen in omgekeerde volgorde, en het was nooit van z'n leven zo gegaan. Oh, peuter Sarah zou wel de lettertjes gelezen hebben toen ze dik twee jaar was. Maar kleuter Thomas zou op dit moment alleen maar zijn naam kunnen lezen zoals iedereen van het klasje. En kleuter Thomas zou op het einde van de derde kleuterklas nooit boekjes zitten lezen.
Nu zet ik kleuter Thomas op schoot en vraag of hij behalve de drukletters ook eens met schrijfletters wil proberen. Kleuter Thomas is altijd dolenthousiast op dit soort voorstellen. En tot mijn grote verbazing herkent hij de helft (van de gevallen waar de drukletters en de schrijfletters niet dezelfde zijn). Hoe heeft hij dat in godsnaam geleerd? Wij hebben ons er niet mee bezig gehouden. Ook zijn fouten zijn heel begrijpelijk: hij ziet de "h" en zegt "k", en zo nog een hoop varianten op het thema van op elkaar lijkende letters.
Wat zegt het ons allemaal over de verbeten controverses "aangeboren" versus "omgeving"? Het moet te maken hebben met omgeving; opnieuw, laat dezelfde kinderen in omgekeerde volgorde komen, en de geschiedenis ziet er anders uit. Maar toch moet het tegelijk ook in het hoofdje zitten: de meest getalenteerde zussen van de wereld (en er zijn betere lezertjes dan kleuter Sarah, alleen niet zo heel veel) zullen geen broertje doen lezen als dat broertje het er erg moeilijk mee heeft. Waarmee je weer op het punt bent dat je denkt dat kleuter Thomas het toch wel verbazend vlot opslorpt - en je bedenkt dat we hem altijd erg traag in zijn verbale ontwikkeling hebben genoemd.
Ik zal maar gewoon bedenken dat simpele verklaringsmodellen en theorieën, weer eens, hopeloos tekort schieten.
En nu blijkt ineens dat kleuter Thomas ook alle lettertjes kan lezen. Dat is dan bijna drie jaar ouder dan de leeftijd waarop peuter Sarah het kon. Maar kleuter Thomas kan ook al woordjes van twee, soms drie lettertjes lezen! Met andere woorden, iets waar veel kindjes van het eerste leerjaar de komende maanden mee zullen worstelen, kan kleuter Thomas al in zijn eerste weken derde kleuterklas. Zelfs kleuter Sarah is dat pas beginnen doen na het midden van de derde kleuterklas - maar toen ging het dan ook wel heel snel.
Maar toch - wie zou ooit gedacht hebben dat kleuter Thomas in minstens één opzicht van het lezen zijn zus relatief zou voorbijsteken? Je moet er geen moment aan twijfelen dat de invloed van de grote zus enorm is. Kleuter Thomas ziet haar lezen, ziet hoe ze complimenten krijgt over hoe goed ze het doet, hoort dat ze pluimen krijgt op school... Mijn vrouw en ik zijn het er roerend over eens: geef ons die twee zelfde kinderen in omgekeerde volgorde, en het was nooit van z'n leven zo gegaan. Oh, peuter Sarah zou wel de lettertjes gelezen hebben toen ze dik twee jaar was. Maar kleuter Thomas zou op dit moment alleen maar zijn naam kunnen lezen zoals iedereen van het klasje. En kleuter Thomas zou op het einde van de derde kleuterklas nooit boekjes zitten lezen.
Nu zet ik kleuter Thomas op schoot en vraag of hij behalve de drukletters ook eens met schrijfletters wil proberen. Kleuter Thomas is altijd dolenthousiast op dit soort voorstellen. En tot mijn grote verbazing herkent hij de helft (van de gevallen waar de drukletters en de schrijfletters niet dezelfde zijn). Hoe heeft hij dat in godsnaam geleerd? Wij hebben ons er niet mee bezig gehouden. Ook zijn fouten zijn heel begrijpelijk: hij ziet de "h" en zegt "k", en zo nog een hoop varianten op het thema van op elkaar lijkende letters.
Wat zegt het ons allemaal over de verbeten controverses "aangeboren" versus "omgeving"? Het moet te maken hebben met omgeving; opnieuw, laat dezelfde kinderen in omgekeerde volgorde komen, en de geschiedenis ziet er anders uit. Maar toch moet het tegelijk ook in het hoofdje zitten: de meest getalenteerde zussen van de wereld (en er zijn betere lezertjes dan kleuter Sarah, alleen niet zo heel veel) zullen geen broertje doen lezen als dat broertje het er erg moeilijk mee heeft. Waarmee je weer op het punt bent dat je denkt dat kleuter Thomas het toch wel verbazend vlot opslorpt - en je bedenkt dat we hem altijd erg traag in zijn verbale ontwikkeling hebben genoemd.
Ik zal maar gewoon bedenken dat simpele verklaringsmodellen en theorieën, weer eens, hopeloos tekort schieten.
woensdag 12 september 2012
paul Krugman is niet meer zo pessimistisch!
Het is verschillende keren gebeurd, gedurende al die vijf jaar crisis, dat we tekenen van verbetering dachten te zien, en dat enkele maanden later de put weer alleen maar dieper was geworden. Na een tijdje hebben zelfs natuurlijke optimisten als ik dat door, en dus was ik al snel nogal gevoelig geworden worden voor de pessimistische opmerkingen van Paul Krugman, zoals bijvoorbeeld in januari 2010.
Het punt was, na een tijdje kon je toch alleen maar vaststellen dat "Krugman al zo vaak gelijk had gehad", dat je niet anders kon dan die pessimistische geluiden ernstig nemen. En inderdaad, daarmee heeft hij me minstens de laatste twee jaren een paar overdreven illusies bespaard.
Maar het is waar dat een paar van de dingen waar Krugman zoveel problemen mee zag lijken over te waaien. De belangrijkste daarvan zal wel het geloof geweest zijn dat de crisis was veroorzaakt door teveel overheidsschulden, en dus door "austerity" moest aangepakt worden. Maar na meer dan twee jaar "austerity" en snel dieper wordende kraters is er in Europa toch wel één en ander veranderd aan die perceptie. En als je na twee jaar aanpak van "de verkeerde ziekte" minstens een beetje te weten komt wat nu werkelijk de ziekte was, dan heb je ook een kans dat je er misschien iets aan kan gaan doen.
Dat is wat we nu in de markten te zien krijgen - en daarbovenop komt dan ineens een heel wat minder pessimistisch artikel van Krugman (2). Zoals hij het vroeger al eens uitdrukte, voor zover crisissen ons tenminste niet vernietigen gaan ze zelfs bij het slechtste beleid, mists voldoende wachten, ook vanzelf over. In dit geval vond Krugman het beleid weliswaar zwaar ontoereikend, maar het was tenminste niet absurd - en dus, misschien, wie weet, is een deel van de problemen stilaan vanzelf overgewaaid?
Ik weet het niet, natuurlijk, en ik denk dat Krugman het ook niet weet, omdat niemand het weet. Maar het zou kunnen, en zelfs iemand als Krugman, die nu al zo vaak gelijk heeft gehad, begint te denken dat het zou kunnen. Ik durf het haast niet te hopen...
---------------------------------
(1) http://speelsmaarserieus.blogspot.be/2010/01/waarom-krugman-geen-optimist-is.html
(2) http://www.nytimes.com/2012/09/07/opinion/krugman-cleaning-up-the-economy.html?_r=1&partner=rssnyt&emc=rss
Het punt was, na een tijdje kon je toch alleen maar vaststellen dat "Krugman al zo vaak gelijk had gehad", dat je niet anders kon dan die pessimistische geluiden ernstig nemen. En inderdaad, daarmee heeft hij me minstens de laatste twee jaren een paar overdreven illusies bespaard.
Maar het is waar dat een paar van de dingen waar Krugman zoveel problemen mee zag lijken over te waaien. De belangrijkste daarvan zal wel het geloof geweest zijn dat de crisis was veroorzaakt door teveel overheidsschulden, en dus door "austerity" moest aangepakt worden. Maar na meer dan twee jaar "austerity" en snel dieper wordende kraters is er in Europa toch wel één en ander veranderd aan die perceptie. En als je na twee jaar aanpak van "de verkeerde ziekte" minstens een beetje te weten komt wat nu werkelijk de ziekte was, dan heb je ook een kans dat je er misschien iets aan kan gaan doen.
Dat is wat we nu in de markten te zien krijgen - en daarbovenop komt dan ineens een heel wat minder pessimistisch artikel van Krugman (2). Zoals hij het vroeger al eens uitdrukte, voor zover crisissen ons tenminste niet vernietigen gaan ze zelfs bij het slechtste beleid, mists voldoende wachten, ook vanzelf over. In dit geval vond Krugman het beleid weliswaar zwaar ontoereikend, maar het was tenminste niet absurd - en dus, misschien, wie weet, is een deel van de problemen stilaan vanzelf overgewaaid?
Ik weet het niet, natuurlijk, en ik denk dat Krugman het ook niet weet, omdat niemand het weet. Maar het zou kunnen, en zelfs iemand als Krugman, die nu al zo vaak gelijk heeft gehad, begint te denken dat het zou kunnen. Ik durf het haast niet te hopen...
---------------------------------
(1) http://speelsmaarserieus.blogspot.be/2010/01/waarom-krugman-geen-optimist-is.html
(2) http://www.nytimes.com/2012/09/07/opinion/krugman-cleaning-up-the-economy.html?_r=1&partner=rssnyt&emc=rss
zondag 9 september 2012
Dan toch niet zo heel erg "spannend"?
Je kan het gerust een soort gespartel vinden, zei de op één na jongste "ik val in herhaling" post (1) over het onderwerp, maar het is echt niet zo absurd om de evolutie van de verkiezingspolls op de Electoral Vote site (2) als een nek aan nek race te blijven lezen. Dat laatste zal ik nu wel genoeg hebben herhaald.
Maar dan, heb ik er ook aan toegevoegd, moet je tegen binnen een viertal weken wel eens iets gaan zien veranderen: binnen twee maanden is het allemaal weeral voorbij! En kijk nu, de vier weken zijn ruim gepasseerd, en het plaatje is precies hetzelfde. Sterker nog, het spel van de Conventies lijkt eerder in het voordeel van Obama dan van Romney geweest te zijn. Als dat zich bevestigt - er zijn opmerkelijk weinig nieuwe polls dit jaar, dus ons beeld is nog verwarder dan anders - zegt dat toch iets over het concept van "Obama ligt voorop omdat hij de zittende president is; niet omdat hij de grootste kanshebber is". Als Romney er nergens in slaagt die presidentsbonus in te dijken, dan is hij eenvoudig geen kandidaat die er een spannende strijd van kan maken.
Nu, twee maand is nog lang.Voor een kleine afwijking van een verwacht patroon (in vergelijking met de "de Democraten zijn bang van Palin" bende...) ga ik nog niet vertellen dat ik dat dan toch duidelijk mis had. Maar als dat patroon zich nu toch eens doorzet?
Ik denk dat we dan over de "verscheurdheid" zullen lezen. De Republiekeinen zijn momenteel nu eenmaal de verzameling mensen die er historisch vaak indrukwekkender uitzagen dan de Democraten, samen met de creationisten, de religieuze fundamentalisten en de "Obama is een Communist" klodder, die maken dat je je afvraagt: Moet Romney daarvan de leider zijn? Wat moeten we verwachten van een leider die dat soort achterban moet tevreden stellen? Het was het probleem dat de Republiekeinen vier jaar geleden ook al hadden. McCain was ongetwijfeld een vooraanstaand Republiekein, maar om partijpolitieke redenen Sarah Palin moeten kiezen: tjatja.
Natuurlijk, ik zit al bijna een grafrede bij Romney te schrijven, terwijl ik me wel eens vrolijk heb gemaakt bij mensen die dat bij Obama deden. Maar het punt is dat je over politiek best wel kan nadenken; ondanks de show, de personencultus, de "vervuiling van het denken"... Immers, als Obama wint, dan zegt de normale cyclus van de Amerikaanse politiek dat in 2016 de Republiekeinen weer aan de beurt zijn. Als Obama wint, en de Republiekeinen beslissen in reactie zich toch maar richting Palin en consoorten te begeven, dan geven ze in mijn beetje begrip van de Amerikaanse politiek die gouden kans weer weg: en anders heb ik weeral zoveel bijgeleerd. Toch verwacht ik dat de partij tegen dan stilaan wel weer eens bij zinnen zal gaan komen, en dan komen er weer Hayek-liberalen en doordachte internationale politiek aan bod.
Maar weet je, misschien wint Romney binnenkort wel gewoon "de spannende strijd". In dat geval moeten we hem wel de kans gunnen zich al eerder als Hayek liberaal en luciede geopoliticus op te stellen.
---------------------------------------
(1) http://speelsmaarserieus.blogspot.be/2012/08/de-spannende-strijd-moet-zich-stilaan.html
(2) http://www.electoral-vote.com/
Maar dan, heb ik er ook aan toegevoegd, moet je tegen binnen een viertal weken wel eens iets gaan zien veranderen: binnen twee maanden is het allemaal weeral voorbij! En kijk nu, de vier weken zijn ruim gepasseerd, en het plaatje is precies hetzelfde. Sterker nog, het spel van de Conventies lijkt eerder in het voordeel van Obama dan van Romney geweest te zijn. Als dat zich bevestigt - er zijn opmerkelijk weinig nieuwe polls dit jaar, dus ons beeld is nog verwarder dan anders - zegt dat toch iets over het concept van "Obama ligt voorop omdat hij de zittende president is; niet omdat hij de grootste kanshebber is". Als Romney er nergens in slaagt die presidentsbonus in te dijken, dan is hij eenvoudig geen kandidaat die er een spannende strijd van kan maken.
Nu, twee maand is nog lang.Voor een kleine afwijking van een verwacht patroon (in vergelijking met de "de Democraten zijn bang van Palin" bende...) ga ik nog niet vertellen dat ik dat dan toch duidelijk mis had. Maar als dat patroon zich nu toch eens doorzet?
Ik denk dat we dan over de "verscheurdheid" zullen lezen. De Republiekeinen zijn momenteel nu eenmaal de verzameling mensen die er historisch vaak indrukwekkender uitzagen dan de Democraten, samen met de creationisten, de religieuze fundamentalisten en de "Obama is een Communist" klodder, die maken dat je je afvraagt: Moet Romney daarvan de leider zijn? Wat moeten we verwachten van een leider die dat soort achterban moet tevreden stellen? Het was het probleem dat de Republiekeinen vier jaar geleden ook al hadden. McCain was ongetwijfeld een vooraanstaand Republiekein, maar om partijpolitieke redenen Sarah Palin moeten kiezen: tjatja.
Natuurlijk, ik zit al bijna een grafrede bij Romney te schrijven, terwijl ik me wel eens vrolijk heb gemaakt bij mensen die dat bij Obama deden. Maar het punt is dat je over politiek best wel kan nadenken; ondanks de show, de personencultus, de "vervuiling van het denken"... Immers, als Obama wint, dan zegt de normale cyclus van de Amerikaanse politiek dat in 2016 de Republiekeinen weer aan de beurt zijn. Als Obama wint, en de Republiekeinen beslissen in reactie zich toch maar richting Palin en consoorten te begeven, dan geven ze in mijn beetje begrip van de Amerikaanse politiek die gouden kans weer weg: en anders heb ik weeral zoveel bijgeleerd. Toch verwacht ik dat de partij tegen dan stilaan wel weer eens bij zinnen zal gaan komen, en dan komen er weer Hayek-liberalen en doordachte internationale politiek aan bod.
Maar weet je, misschien wint Romney binnenkort wel gewoon "de spannende strijd". In dat geval moeten we hem wel de kans gunnen zich al eerder als Hayek liberaal en luciede geopoliticus op te stellen.
---------------------------------------
(1) http://speelsmaarserieus.blogspot.be/2012/08/de-spannende-strijd-moet-zich-stilaan.html
(2) http://www.electoral-vote.com/
dinsdag 4 september 2012
De verkiezingscampagne is erg vervelend
Voor wie (veel meer dan ik) denkt dat het allemaal Ongelofelijk Verschrikkelijk Belangrijk is zal het volgende niet waar zijn, maar ik, die de Amerikaanse presidentverkiezingen vooral als één grote show zie, vind het een verschrikkelijk vervelende campagne. Kwaliteit, aan beide kanten, ongeveer nul, en spektakel - in feite ook. Wat een verschil met 2004 en 2008, toen ik het allemaal kon volgen "op het niveau van een voetbalmatch", en de grootste potstamperij, zolang het mijn kamp maar goed uitkwam, de proporties aannam van kosmische gebeurtenissen.
Wat valt er vandaag in feite te vertellen? Behalve "niets"? Eén Conventie is achter de rug, één gaat dadelijk beginnen, en er verandert gewoon niks aan de status quo. Dus de volgende stap zijn de "debatten" en dan de laatste rechte lijn... En denk aan 2004, toen Kerry over de brabbelende dwaas Bush heenwalste als een Spartaanse phalanx over een Pers, en daarna bewezen werd dat al die debatten heel weinig belang hadden.
Maar we kunnen blijven hopen op verrassingen, natuurlijk, we hebben nog twee maanden.
Laat ik dan maar wat in herhaling vallen. Hier is de huidige stand van zaken volgens de Electoral Vote site:
http://www.electoral-vote.com/evp2012/Pres/Maps/Sep03.html
Niks nieuws, dus. Je ziet negen witte staten met alleen maar een rode of blauwe rand. Dat wil zeggen dat je voor die staten al even goed een muntstuk mag opgooien. Neem North Carolina: Romney: 48 - Obama 46. Dat wil zeggen (als ik het goed heb is dat met een foutmarge van 3%) dat voor Romney alle cijfers tussen 45 en 51% even waarschijnlijk zijn, en voor Obama alles tussen 43% en 49%. Kortom, Obama kan er best winnen met 45 - 49, of zoiets. En hetzelfde geldt voor alle blauw omrande staten die even goed door Romney gewonnen kunnen worden.
Dat maakt dat ik me nog altijd kan houden aan wat ik altijd heb verwacht. Op dit moment lijkt Romney 126 stemmen achterop te lopen, maar daarvan zijn er 109 "blauwe stemmen" die maar schijnblauw zijn. Hij hoeft er daarvan maar 63 om te draaien, en hij wint. Dat maakt zeker dat hij een zwaardere uitdaging heeft dan Obama: wat is de kans dat je 10 keer na elkaar wint met kruis of munt (antwoord: 1 op 1024, dank u)? Dat is waaraan je ziet dat je wel ongeveer "moet" aannemen dat Florida rood kleurt, want anders dat van die "1 over 1024" wel heel erg dichtbij. Maar mèt Florida...? Potentiëel vette vissen genoeg voor Romney, en dus blijf ik het maar "een spannende strijd" vinden, die waarschijnlijk door Obama zal gewonnen worden.
Wat valt er vandaag in feite te vertellen? Behalve "niets"? Eén Conventie is achter de rug, één gaat dadelijk beginnen, en er verandert gewoon niks aan de status quo. Dus de volgende stap zijn de "debatten" en dan de laatste rechte lijn... En denk aan 2004, toen Kerry over de brabbelende dwaas Bush heenwalste als een Spartaanse phalanx over een Pers, en daarna bewezen werd dat al die debatten heel weinig belang hadden.
Maar we kunnen blijven hopen op verrassingen, natuurlijk, we hebben nog twee maanden.
Laat ik dan maar wat in herhaling vallen. Hier is de huidige stand van zaken volgens de Electoral Vote site:
http://www.electoral-vote.com/evp2012/Pres/Maps/Sep03.html
Niks nieuws, dus. Je ziet negen witte staten met alleen maar een rode of blauwe rand. Dat wil zeggen dat je voor die staten al even goed een muntstuk mag opgooien. Neem North Carolina: Romney: 48 - Obama 46. Dat wil zeggen (als ik het goed heb is dat met een foutmarge van 3%) dat voor Romney alle cijfers tussen 45 en 51% even waarschijnlijk zijn, en voor Obama alles tussen 43% en 49%. Kortom, Obama kan er best winnen met 45 - 49, of zoiets. En hetzelfde geldt voor alle blauw omrande staten die even goed door Romney gewonnen kunnen worden.
Dat maakt dat ik me nog altijd kan houden aan wat ik altijd heb verwacht. Op dit moment lijkt Romney 126 stemmen achterop te lopen, maar daarvan zijn er 109 "blauwe stemmen" die maar schijnblauw zijn. Hij hoeft er daarvan maar 63 om te draaien, en hij wint. Dat maakt zeker dat hij een zwaardere uitdaging heeft dan Obama: wat is de kans dat je 10 keer na elkaar wint met kruis of munt (antwoord: 1 op 1024, dank u)? Dat is waaraan je ziet dat je wel ongeveer "moet" aannemen dat Florida rood kleurt, want anders dat van die "1 over 1024" wel heel erg dichtbij. Maar mèt Florida...? Potentiëel vette vissen genoeg voor Romney, en dus blijf ik het maar "een spannende strijd" vinden, die waarschijnlijk door Obama zal gewonnen worden.
maandag 3 september 2012
"De banken hervormen"
Di Rupo wil "de banken hervormen", en ik denk dat je een serieus bord voor je kop moet hebben om niet te weten dat "wij" banken één en ander aan de staten te danken hebben (voor zover, tenminste, die staten niet zelf de grootste fraudeurs waren (1), natuurlijk). Dus dat wij dan ook allemaal één en ander aan die staten te danken hebben (jaja, dat blijft zelfs zo als je dat totaal niet weet), en bijgevolg die staten nu ook één en ander te zeggen hebben. (En nu allemaal in koor op het niveau van "de kindjes die koekjes verdelen" (2): "dat "bewijst" dat "het" nu allemaal nog veel erger zal worden"...)
Bijvoorbeeld, dat nu de staten er zelf mee in de problemen gekomen zijn (steeds voor zover, etc) "wij", banken, al eens kunnen beginnen met onze schulden, interesten, commissies èn boetes terug te betalen. Ikzelf, rondkijkend in dat wereldje van ons, zie alvast niemand die daar serieus over zit te mokken. Maar hoe zit het met dat ander idee, dat de staten nu ook de banken willen "hervormen"?
In de mate dat wij, bankbedienden, en dus vaak kleine aandeelhouders zelf bij de eerste slachtoffers waren, zullen we niet te snel "nee" zeggen. Alleen, deze keer zegt de Tijd er een paar ware dingen over (3): pas op voor simplismen; hoe ga je om te beginnen het verschil tussen "normaal" en "zaken"- bankieren zo definiëren dat het ergens op slaat, en nog werkbaar is ook? En ook: wat doe je met de mogelijkheid dat je helemaal eindigt met een paar kleine bankjes, die al hun klanten, ook Belgische klanten, voor alle gespecialiseerde en geavanceerde diensten (en er zijn héél veel gespecialiseerde diensten die erg belangrijk zijn voor de economie, en die nièt in de soep zijn gedraaide de laatste jaren) moeten doorverwijzen naar grote, internationale banken?
Op mijn niveau (het laagste) kan ik waarschijnlijk niet veel meer bijdragen dan het vertellen van een anekdote. De anekdote speelt zich af in een tijd die intussen "ancient history" is, maar ik vind het desondanks illustrerend. Het punt is, een dergelijke toestand heb ik ooit al eens met mijn eigen ogen gezien.
Het was het einde van de vorige eeuw, en ik was deel van een team in een internationale bank dat druk bezig was wereldkampioen te worden in een specifieke markt, en dat waren de wisselmarkten (4). Dat wereldkampioen worden lukte omdat "wij" (ikzelf was zoals je begrijpt maar een kleine garnaal in dat team, maar ondertussen zat ik er toch maar middenin) heel geavanceerd waren in derivaten. En zoals ik meer gezegd heb, ik kan iedereen, maar dan ook iedereen met wie ik ooit gepraat en gedeald heb nog altijd onder ogen komen.
Dus ja, derivaten zijn nuttig en nodig, en natuurlijk kan je ermee in je vingers snijden. Dus daar zat ik enkele jaren als groot liefhebber van derivaten, en hoewel je natuurlijk lang niet altijd gelijk kan hebben, kan je wel meemaken dat niemand zich ooit met "mijn" derivaten in de vingers heeft gesneden. Bijvoorbeeld omdat de derivaten echte indekkingen waren, zodat gebeurlijke verliezen echt gecompenseerd werden door andere posten. De anekdote bestaat er nu in dat na enkele jaren van activiteit - in deze wereld waarin alle grootspraak steeds met cijfers te ondersteunen was - mijn Londense bazen vonden dat ik bovenop al die derivaten mijn klanten moest vragen waarom ik nooit hun "gewone" wisseloperaties mocht doen; gewoon rechtstreeks marken wisselen tegen franken (zo ging dat nog, destijds, toen de dinosaurussen nog boven onze hoofden cirkelden) en dollars tegen ponden.
En verschillende van mijn klanten antwoordden me toen "natuurlijk, Koen, geen probleem. Wanneer je maar wil. Maar besef wel dat wij, die nu eenmaal kredieten bij vele banken hebben, een deel van onze wisseloperaties bij die banken moeten afhandelen. Dus als we minder simpele transacties, die we normaal aan de Belgische banken geven, naar hen kunnen sluizen, dan zullen we verplicht zijn een kleiner aantal complexe deals naar jou te sluizen".
Waarna Koen, onmiddellijk gesteund door de sharks in London, haastig bedankte en zijn voorstel maar rap weer introk.
Zo is het letterlijk gegaan, destijds, en voor een deel zal het wel onvermijdelijk zijn. Niet lang daarna (dus nog steeds: ancient history) ben ik voor een Belgische bank beginnen werken, en hoewel ik alweer een zeer bescheiden radertje in het netwerk was, is de toestand in de wisselmarkten daarna snel veranderd. Maar globaal zullen kleinere banken dus altijd wel naast een deel van de meer lucratieve business grijpen omdat ze nu eenmaal kleiner zijn en dus minder resources hebben.
Alleen, zijn we er heel zeker van, hooggeacht publiek en politieke leiders, dat we die toestand ook nog willen institutionaliseren?
Ik vraag het alleen maar, hoor, ik ben nog altijd een heel kleine garnaal. Natuurlijk geef ik toe dat jullie dit allemaal veel beter weten. Maar, uim, anders zegt de Tijd er in de url hieronder ook een paar interessante dingen over.
----------------------------------------------
(1) http://speelsmaarserieus.blogspot.be/2011/09/het-is-de-schuld-van-hoofdstuk-de.html
(2)http://speelsmaarserieus.blogspot.be/2011/11/assumpties-uit-het-leven-gegrepen.html
(3) http://www.tijd.be/opinie/commentaar/Simplistisch.9236717-620.art
(4) http://speelsmaarserieus.blogspot.be/2008/11/ik-blaas-de-aftocht.html
Bijvoorbeeld, dat nu de staten er zelf mee in de problemen gekomen zijn (steeds voor zover, etc) "wij", banken, al eens kunnen beginnen met onze schulden, interesten, commissies èn boetes terug te betalen. Ikzelf, rondkijkend in dat wereldje van ons, zie alvast niemand die daar serieus over zit te mokken. Maar hoe zit het met dat ander idee, dat de staten nu ook de banken willen "hervormen"?
In de mate dat wij, bankbedienden, en dus vaak kleine aandeelhouders zelf bij de eerste slachtoffers waren, zullen we niet te snel "nee" zeggen. Alleen, deze keer zegt de Tijd er een paar ware dingen over (3): pas op voor simplismen; hoe ga je om te beginnen het verschil tussen "normaal" en "zaken"- bankieren zo definiëren dat het ergens op slaat, en nog werkbaar is ook? En ook: wat doe je met de mogelijkheid dat je helemaal eindigt met een paar kleine bankjes, die al hun klanten, ook Belgische klanten, voor alle gespecialiseerde en geavanceerde diensten (en er zijn héél veel gespecialiseerde diensten die erg belangrijk zijn voor de economie, en die nièt in de soep zijn gedraaide de laatste jaren) moeten doorverwijzen naar grote, internationale banken?
Op mijn niveau (het laagste) kan ik waarschijnlijk niet veel meer bijdragen dan het vertellen van een anekdote. De anekdote speelt zich af in een tijd die intussen "ancient history" is, maar ik vind het desondanks illustrerend. Het punt is, een dergelijke toestand heb ik ooit al eens met mijn eigen ogen gezien.
Het was het einde van de vorige eeuw, en ik was deel van een team in een internationale bank dat druk bezig was wereldkampioen te worden in een specifieke markt, en dat waren de wisselmarkten (4). Dat wereldkampioen worden lukte omdat "wij" (ikzelf was zoals je begrijpt maar een kleine garnaal in dat team, maar ondertussen zat ik er toch maar middenin) heel geavanceerd waren in derivaten. En zoals ik meer gezegd heb, ik kan iedereen, maar dan ook iedereen met wie ik ooit gepraat en gedeald heb nog altijd onder ogen komen.
Dus ja, derivaten zijn nuttig en nodig, en natuurlijk kan je ermee in je vingers snijden. Dus daar zat ik enkele jaren als groot liefhebber van derivaten, en hoewel je natuurlijk lang niet altijd gelijk kan hebben, kan je wel meemaken dat niemand zich ooit met "mijn" derivaten in de vingers heeft gesneden. Bijvoorbeeld omdat de derivaten echte indekkingen waren, zodat gebeurlijke verliezen echt gecompenseerd werden door andere posten. De anekdote bestaat er nu in dat na enkele jaren van activiteit - in deze wereld waarin alle grootspraak steeds met cijfers te ondersteunen was - mijn Londense bazen vonden dat ik bovenop al die derivaten mijn klanten moest vragen waarom ik nooit hun "gewone" wisseloperaties mocht doen; gewoon rechtstreeks marken wisselen tegen franken (zo ging dat nog, destijds, toen de dinosaurussen nog boven onze hoofden cirkelden) en dollars tegen ponden.
En verschillende van mijn klanten antwoordden me toen "natuurlijk, Koen, geen probleem. Wanneer je maar wil. Maar besef wel dat wij, die nu eenmaal kredieten bij vele banken hebben, een deel van onze wisseloperaties bij die banken moeten afhandelen. Dus als we minder simpele transacties, die we normaal aan de Belgische banken geven, naar hen kunnen sluizen, dan zullen we verplicht zijn een kleiner aantal complexe deals naar jou te sluizen".
Waarna Koen, onmiddellijk gesteund door de sharks in London, haastig bedankte en zijn voorstel maar rap weer introk.
Zo is het letterlijk gegaan, destijds, en voor een deel zal het wel onvermijdelijk zijn. Niet lang daarna (dus nog steeds: ancient history) ben ik voor een Belgische bank beginnen werken, en hoewel ik alweer een zeer bescheiden radertje in het netwerk was, is de toestand in de wisselmarkten daarna snel veranderd. Maar globaal zullen kleinere banken dus altijd wel naast een deel van de meer lucratieve business grijpen omdat ze nu eenmaal kleiner zijn en dus minder resources hebben.
Alleen, zijn we er heel zeker van, hooggeacht publiek en politieke leiders, dat we die toestand ook nog willen institutionaliseren?
Ik vraag het alleen maar, hoor, ik ben nog altijd een heel kleine garnaal. Natuurlijk geef ik toe dat jullie dit allemaal veel beter weten. Maar, uim, anders zegt de Tijd er in de url hieronder ook een paar interessante dingen over.
----------------------------------------------
(1) http://speelsmaarserieus.blogspot.be/2011/09/het-is-de-schuld-van-hoofdstuk-de.html
(2)http://speelsmaarserieus.blogspot.be/2011/11/assumpties-uit-het-leven-gegrepen.html
(3) http://www.tijd.be/opinie/commentaar/Simplistisch.9236717-620.art
(4) http://speelsmaarserieus.blogspot.be/2008/11/ik-blaas-de-aftocht.html
Abonneren op:
Posts (Atom)