donderdag 3 juni 2010

De nieuwe "Gapminder" site

"Gapminder" is een site waar je voor een hele reeks - vaak economische - indicators historische gegevens kan vinden. Dus als je wil weten hoe het met, pakweg, de bevolkingsexplosie gesteld is: ga naar Gapminder, zorg dat je wat leert spelen met het systeem dat zo simpel is dat ook ik er wijs uit raak, en je zal doodeenvoudig zien wat je wil zien, in een fraaie grafiek, per land, per continent, je zegt het maar:

http://www.gapminder.org/

Tussen de rubrieken met uitleg, commentaar en allerlei didactische gegevens moet je de rubriek "Gapminder World" hebben. Laat rustig het systeem opladen en je kan beginnen. De grafiek die je standaard te zien krijgt is een verband tussen inkomen per hoofd en levensverwachting bij geboren. Denk vooral niet dat het een trivialiteit is wanneer ik zeg dat je een vrij mooi verband ziet: als de mensen meer inkomen hebben leven ze aanzienlijk langer (1). Als je in discussies over "de armoede is de schuld van het kapitalisme" wijst op de enorm gestegen welvaart, dan krijg je heel veel tegenwerpingen - want anders gaat immers heel het dogma voor de bijl. Zo is er onder andere "jamaar, de mensen zijn niet gelukkiger" (maar éérst beweerden ze dat ze armer waren), alsook dat een hoger inkomen niet noodzakelijk goed verdeeld werd (kijk zelf) en zelfs heb ik er één zien beweren dat langer leven slecht was omdat de mensen dan vaker ziek werden.

Intussen is de site weer vernieuwd en aangevuld. Sommige indicatoren gaan nu al terug tot het jaar 1,800 AD. En nu staan er enkele "voorbeeldgrafieken" op de site, en daarvan wil er één als, inderdaad, voorbeeld, nemen. Ga dus naar "Gapminder World", kies links "browse example graphs" en haal uit het menu "200 years that changed the world".

De grafiek laat het jaar 1,800 zien, met een hoop landen (grootte van het punt in proportie tot hun bevolking, en kleur in verband met het werelddeel) die allemaal een laag inkomen èn een lage levensverwachting hebben. Ook het Westen, dus. Nu klik je op het pijltje met "play" (onder de X-as, en je ziet de toestand jaar na jaar evolueren. In 1,900 zie je dat de Westerse landen al een hoop naar rechts (hoger inkomen) èn omhoog (hogere levensverwachting) zijn geschoven. In 1,950 begint de beweging echt globaal op gang te komen, en vanaf dan wordt het gewoon mooi: hoe zou je het zoiets kunnen noemen - "algemene mobilisatie"? "Het Ontwaken van de Mensheid"?

Ik zal maar volstaan met de commentaar van de site zelf:

"200 years ago, all countries were poor and life expectancy was less than 40 years.

In the 1800s, health only improved in a few countries, but today no country have less than 40 years in life expectancy. "

Ziedaar. In 1,800 waren er op onze planeet nauwelijks, zeg maar geen, landen waar de levensverwachting (bij geboorte) boven de 40 lag. In 2,000 zijn er op onze planeet nauwelijks, zeg maar geen, landen waar de levensverwachting onder de 40 ligt. Ik heb vaak gemerkt dat het voor de "het is de schuld van het kapitalisme" club volstaat om te wijzen op één of andere ramp (Bhopal! De coltanmijnen!) om te zeggen dat daarmee de schuld van "het kapitalisme" bewezen is. Wedden, wedden dat daar geen spoor meer van zal terug te vinden zijn als cijfers die voor iedereen toepasselijk zijn (en dus niet alleen voor enkele zorgvuldig geselecteerde rampen) een heel ander beeld laten zien?

Wedden?

---------------------------------------
(1) http://speelsmaarserieus.blogspot.com/2010/03/stijgende-levensverwachting-maar-is-het.html
EN http://speelsmaarserieus.blogspot.com/2007/05/de-koek-vergroten-of-verdelen.html

4 opmerkingen:

Anoniem zei

Koen,
via de rechtstreekse lijn die ik met hem heb, laat de afschuwelijke ( laat daar geen misverstanden over bestaan ) Kim Jung Il me weten dat ( volgens zijn beslist vervalste statistieken ) de levensverwachting in Noord-Korea 72,2 jaar bedraagt. Volgens jouw stelling moet dat een flinke daling zijn sinds 1948. De dictator beweert dan weer het omgekeerde en schrijft die niet geringe stijging toe aan de zegeningen van zijn regime. Laat ik jullie beiden vertellen dat het niet zo simpel ligt, dan jullie respectievelijke wishful thinking- deductie wel laat uitschijnen.


Aan de man van getallen die je bent, geef ik nog graag mee dat rond 1860 de levensverwachting in Nederland 37 jaar bedroeg maar dat desondanks de leeftijd waarop de meeste mensen toen stierven toch nog 73 jaar was.

jouw postino

Koen Robeys zei

Ik signaleer dat ik geen enkele causaliteit inroep. Alleen stel ik het volgende vast. Als de volkeren van de wereld altijd een levensverwachting bij geboorte van minimum 40 jaar hadden, en "het kapitalisme" breekt uit, en ineens zou er niet één meer een levensverwachting van 40 jaar gehad hebben...

Wat zouden we een klachten gehoord hebben over het kapitalisme dat honger en armoede verspreid!

En hoe ziet het beeld er uit nu het beeld het letterlijk omgekeerde is?

Met het letterlijk omgekeerde beeld ziet het verhaal nog altijd *precies hetzelfde* uit! Of hoe de verhalen over "het kapitalisme veroorzaakt honger" *letterlijk* geen enkele band met welk feit ook hebben.

Waarom zou ik nog welke causaliteit ook willen inroepen, als ik zo'n mooi punt kan scoren?

Sta me toe op mijn beurt mee te geven dat ik iets heb uitgerekend. Gegeven een levensverwachting van 37 jaar. En gegeven dat 50% van de mensen (dus niet eens "de meeste") sterven op nog 73 jaar. Dan reken ik met zeer simpele algebra uit dat de andere 50% van de Nederlanders in 1860 gemiddeld op de leeftijd van één jaar overleden.

Misschien toch nog eens gaan kijken wat er precies stond?

Anoniem zei

'Ik signaleer dat ik geen enkele causaliteit inroep'

Oh, nu van dattem? Van ' zelf-beschimpfung ' gesproken kan dat tellen en het herleidt Koen Robeys meteen tot de middelmatigheid waartoe ik hem altijd in staat heb geacht, niet minder, maar, zo blijkt nu, ook niet meer.
Nu goed,het enige wat ik nog voor jou kan doen Koen is je naar Wikipedia-levensverwachting verwijzen. Dat moet je toch lukken?

il postino

Koen Robeys zei

Je bent aan het schelden.

Mag ik je bij deze, nu het toch een beetje voor de derde keer is, vriendelijk maar gemeend uitnodigen om dit blog maar te laten voor wat het is?

Bedankt.