Maar in feite was er daar in augustus 1,942 niet één visitekaartje, maar waren er twee. Je moet weten, je moet in feite echt op die gigantische kaart kijken (2), dat de Wehrmacht na al die successen die enorme afstanden had afgelegd, en nu bij de Volga een beslissend punt had bereikt. De laatste grote rivier om te verdedigen, de laatste aanvoerlijn van petroleum van het Midden Oosten naar het geïndustrializeerde noorden van de Sovjet Unie ook: het was nu of nooit.
Maar dat wisten de Russen natuurlijk ook. Dus ze hadden al extra troepen naar die rivier en naar dat "stadje aan de oevers van de Volga" gestuurd; en laten we niet vergeten, in de nasleep van de vele recente nederlagen hadden overlevenden zich ook al massaal naar bereikbare steden in bevriende handen begeven. Dus de voorbereidselen begonnen, algemene mobilisatie, barrikades, verdedigingsgordels, greppels en antitankspul... En op een dag: daar komen ze, waar iedereen al zoveel van had gehoord en zo hard voor had gevreesd, de panzerdivisies van de beste elitetroepen van Duitsland staan voor de deur. Dit zijn de gasten die Polen en Frankrijk onder de voet hebben gelopen! Duinkerke! Blitzkrieg! Barbarossa! Alleen met behulp van de winter had de Sovjet Unie ze tot staan gebracht, en zodra het begon te dooien begonnen ze weer van voren af aan.
En toch hadden deze veteranen onder de veteranen gemerkt dat de tegenstand heviger begon te worden. Niet langer was het zomaar een walk-over, tegenwoordig moesten ze er al serieus voor vechten. Wat ze niet belette om midden van de zomer van 1,942 toch maar bij de Volga te staan: dik een jaar nadat de inval in Rusland was begonnen.
En boem! De tanks worden beschoten! De buitenste verdedigingslinies rond Stalingrad zijn bereikt: vijandige artillerie! Wel, dat zullen de Panzers eerder meegemaakt hebben. Ze schieten terug, wat dacht je: het wordt een waar artillerieduel. In feite staat er op die buitenste verdedigingsgordel rond Stalingrad luchtafweer opgesteld, en door die stukken helemaal horizontaal in te stellen hebben de Russen ineens zwaar geschut gecreëerd, daar tegen de veteranen van het Zesde Leger.
Wel, het blijken uiteindelijk amateurs, die kanonniers rond Stalingrad. Op dat moment van de oorlog zal wel niemand veel kans gemaakt hebben tegen de meest professionele Duitse tanks, en zeker als die goed op gang komen duurt de strijd tegen amateurs niet lang. En toch. Telkens weer blijkt dat kanonnen die al tot zwijgen waren gebracht toch weer het vuur openden, en moesten de aanvallers weer van nul beginnen. Een hele dag gaat dat zo, en als voorbeeld van de weerstand die veel hardnekkiger is dan ze ooit gezien hebben...
Maar tegen de avond is het pleit beslecht. De laatste kanonnen zwijgen, de eerste tanks rukken op, de dode lichamen van de vijandige artilleristen liggen tussen de brokstukken verspreid en de eerste verdedigingslinie rond Stalingrad is genomen. De troepen stappen uit, nieuwsgierig naar de vijand die zich achteraf bezien toch wel hardnekkig had verweerd. En ze treffen de dode lichamen van een hele school jonge meisjes aan; de leerlinges van de verpleegsterschool van Stalingrad; iets van 18 tot 20 jaar zullen ze geweest zijn.
Men zegt - maar er is altijd voornamelijk opvallend veel over gezwegen - dat ze er werkelijk onthutst van waren, de triomfators van Kiev en Rostov en de Dnjepr. Dat die hardnekkige weerstand uiteindelijk afkomstig was van de jonge meisjes van de stad die zich letterlijk hadden doodgevochten: het zal ook iets gezegd hebben over wat er allemaal te gebeuren stond. De Duitsers maakten hun punt met hun "bombardement om Dresden naar de kroon te steken", maar de Russen zullen zich met hun verpleegsters niet minder duidelijk uitgedrukt hebben.
En daarmee waren de visitekaartjes uitgewisseld. Ken je de uitdrukking "er werden geen krijgsgevangenen gemaakt"? En voel je, tot in de toppen van je tenen, dat ook die uitdrukking zoals alle andere superlatieven tekort schiet om die eerste ontmoeting, die eerste afbakening van de krijtlijnen te omschrijven? Soms past alleen een beduusd stilzwijgen...
------------------------------
(1) http://speelsmaarserieus.blogspot.com/2010/06/stalingrad-het-eerste-bombardement.html
(2) http://speelsmaarserieus.blogspot.com/2010/06/aan-de-oevers-van-de-volga-lag-een.html
Geen opmerkingen:
Een reactie posten