dinsdag 27 november 2012

Waar zitten nu al die aandelen?

Als dit klinkt als de vraag van een beginner; dat is het eigenlijk ook. Ja, ik vraag het me werkelijk af, want aandelenmarkten zijn nu eenmaal iets heel anders dan wisselmarkten (waar ik toch wel een paar dingen over weet), en als je er niet echt professioneel mee bezig bent geweest, dan ontdek je wel eens heel simpele gaten in je inzicht.

Hier is het vraagstuk. Er zijn, dus, in de wereld heel veel aandelen. Je hebt immers bedrijven, en die bedrijven maken winst, en die winst gaat naar de aandeelhouders. Dus als je geld betaalt voor een ("aan")deel daarvan, dan krijg je jaarlijks een stukje van wat er is, en als die winsten blijken mee te vallen stijgen de koersen van die aandelen als je ze weer wil verkopen, etc etc

En af en toe valt het eerder tegen, en dan dalen die koersen. Of alles tegelijk zit tegen: een financiële crisis, blunderende bankiers, blunderende politiekers, grote onzekerheid, iedereen klampt zich vast aan zijn spaarcenten, dus de bedrijven maken minder winsten, dus niemand wil aan de prijzen van "gisteren" kopen, maar iedereen wil aan de prijzen van "gisteren" wel verkopen, en dus dalen de prijzen...

Maar wat me zo ineens te binnen schiet: het aantal aandelen zelf blijft toch min of meer constant? We lezen altijd wel (en zeer terecht, daar niet van) dat "de pensioenfondsen" geen aandelen meer hebben, en we weten wel ongeveer wat "vleesmoleneffect" (1) betekent, dus sommige ondernemingen zijn ook door de passerende storm helemaal kaalgeplukt, plus paniekerende particulieren ("nooit zet ik nog een voet op de aandelenmarkten") en zo kan je nog een tijd doorgaan. Maar op een paar uitzonderingen na - faillissementen, overnames, andere - zijn al die aandelen wel aan iemand anders verkocht. Zolang er een prijs op staat, die tenslotte betekent wat de laatste transactie was, betekent het dat iemand ze gekocht heeft.

Dus mijn vraag is: wie? Wie zijn de mensen die de laatste maanden, en zelfs jaren, tijdens die enorme snoekduik, aandelen hebben gekocht? Beschouw gewoon de individuele aandelen van de Belgische beurs, en vraag je af: waar zaten die in 2006, en vooral, waar zitten die nu?

Ik denk dat dat een zeer simpel te beantwoorden vraag moet zijn. Maar ik heb er geen flauw idee van.

-----------------------------------------
(1) http://speelsmaarserieus.blogspot.be/2011/08/meer-schulden-om-een-schuldcrisis-te.html

11 opmerkingen:

Anoniem zei

Neem een belegger die in het verleden zijn spaarcenten heeft geinvesteerd, gelijk verdeeld over aandelen en obligaties. Dan zat die op dat moment voor 50% van zijn vermogen in aandelen. Als de marktwaarde van die obligaties ondertussen ongeveer gelijkgebleven zijn en de marktwaarde van die aandelen gehalveerd, dan zit die belegger niet meer voor 50% in aandelen, maar slechts voor 33% en daar heeft geen geen enkel aandeel voor moeten verkopen.

Koen Robeys zei

Juist, natuurlijk. De marktwaarde van die aandelen is intussen wel gehalveerd omdat er aan de hogere prijzen meer verkopers waren dan kopers. Dus daalden die prijzen (ze halveerden) tot er weer evenveel kopers als verkopers waren. En de vraag is: wie waren die kopers? En dus ook: waar zitten die aandelen nu?

Anoniem zei

Net zoals je zelf schrijft is er steeds een koper en een verkoper. Dit wil zeggen dat of de prijs van een aandeel nu daalt of stijgt, er zijn steeds exact eveenveel effectieve kopers als verkopers. Neem voor het gemak een bedrijf X waarvan 100 aandelen werden uitgegeven. Bij de IPO verkocht de uitgever van die aandelen ze aan 100€, 50 aandelen aan Alice en 50 aandelen aan Bob. Een aantal dagen later verliest Alice het vertrouwen in het bedrijf en wil de aandelen verkopen op de beurs. Ze stelt een verkooporder in met als limietkoers 50€. Een derde belegger Carol, heeft echter wel veel interesse in bedrijf X en stel een kooporder in met limiet 50€. De 50 aandelen van Alice worden verhandelt. Er zijn geen aandelen gecreeërd en geen verdwenden. Toch is de marktwaarde van bedrijf X gehalveerd. Bob die niets ge- of verkocht heeft zal de waarde van de aandelen in zijn portefeuille toch zien halveren.

Koen Robeys zei

Maar de vraag gaat toch helemaal niet over de aandelen van "Bob"? Zoveel weet ik er nog wel van dat ik begrijp dat zijn aandelen kunnen zakken zonder dat hij er verhandelt! De vraag gaat over de aandelen van "Carol": wie is "Carol"? Wie heeft werkelijk al die aandelen gekocht in de periode waarin zich de snoekduik voordeed? Dàt is de vraag.

Anoniem zei

Ik weet niet wat je bedoelt met "al die aandelen". Zelfs als er slechts een minieme fractie verhandeld wordt wordt de waarde van alle andere aandelen 'bepaalt' door de prijs waaraan die minieme fractie verhandeld werd. Er zijn altijd wel een paar mensen die willen kopen of verkopen, dat hoeven heus geen grote volumes te zijn. In tegendeel, op het dieptepunt begin 2009 werd er zelfs relatief weinig gehandeld op de beurs. Ik kan je als anoniem verklappen dat ook ik, eenvoudige belegger, in 2009 aandelen hebt gekocht. Weliswaar geen grote aantallen.

Koen Robeys zei

Het is zeker waar dat minieme aantallen "zouden" volstaan. Maar iets zegt me dat de totale hoeveelheid aandelen die is verhandeld tussen pakweg 2007 en vandaag niet zo heel miniem was. Volgens mij, en "correct me if I'm wrong", hebben in die periode verzekeringsmaatschappijen en pensioenfondsen en andere institutionals op heel grote schaal portefeuilles leeggeschud.

Maar als ik dat mis heb, en als in werkelijkheid gemiddeld eenzelfde soort kopers "al die aandelen" hebben binnengeslagen, die vele anderen hebben verkocht, dan zou dat zeker een antwoord op mijn vraag zijn.

Tot het zover is vraag ik me nog steeds af wie nu al die aandelen heeft die enkele jaren geleden in die pensioenfondsen (en anderen) zaten. Ik heb ook wat aandelen gekocht, links en rechts, in 2009 en nog eens in november 2011 - en zelfs dàt waren vaak niet de goede aandelen: hahahahaha! - maar ik zou het erg verbazingwekkend vinden als "particulieren" het antwoord was op de vraag "waar al die aandelen" nu zitten.

Maar ik weet het niet. Ik vraag het me gewoon af.

Anoniem zei

Ik denk dat de basishypothese toch is dat de kopers en verkopers in 2009 niet zo heel erg veel verschillen met die van 2007. Ik heb de cijfers ook niet voor me, maar zou de voornaamste reden dat "pensioenfondsen" vandaag minder in aandelen belegd zijn, niet zijn dat die aandelen nu gewoon minder waard zijn en niet dat deze pensioenfondsen er in zulke grote getale verkocht hebben?

Koen Robeys zei

Ik weet het niet. Maar ik weet wel dat iets "minder waard wordt" *omdat* het verkocht wordt, en niet omgekeerd. Bovendien is er ook nog "vleesmoleneffect" (een zoekterm die alleen op dit blog resultaat geeft, maar toch...) dat suggereert dat bepaalde partijen verkocht hebben aan een heel andere soort partijen - waarmee we weer bij de vraag zijn. Dus ik zou misschien de cijfers moeten kennen om mijn vraag simpel beantwoord te zien, maar tot nader order vraag ik me af wie die "andere partijen" zijn.

Anoniem zei

En toch heb ik het moeilijk met het woord *omdat*. Of de prijs van een aandeel nu stijgt, daalt of stabiel blijft, er zijn steeds evenveel kopers als verkopers. Als niemand koopt kan ook niemand verkopen. Wel zorgt het vertrouwen dat de kopers en verkopers hebben in het betreffende aandeel dat ze een hogere of lagere limietprijs zullen instellen. Bij de nieuwe evenwichtsprijs zullen er evenveel kopers als verkopers zijn. Het kan uiteraard altijd dan de kopers in tijden van crisis een ander profiel hebben dan de verkopers, maar persoonlijk vermoed ik dat daar niet zo heel erg veel verschil op zal zitten.

Anoniem zei

Misschien nog een extra opmerking die mijn bovenstaande reactie wat nuanceert.

Er zit gemiddeld altijd wel een verschil in profiel tussen kopers en verkopers. Kopers zijn 'gemiddeld' mensen die geld over hebben, spaarders. Verkopers zijn 'gemiddeld' mensen die geld nodig hebben, ontspaarders. 50'ers zijn meestal spaarders en 70'ers zijn meestal ontspaarders. Dat is een duidelijk profielverschil. Maar dat profielverschil is wel onafhankelijk van het niveau van de beurskoersen. Ik kan mij inbeelden dat er ook zulke verschillen in profielen te bedenken zijn die wel afhankelijk zijn van de beurskoers. Ik blijf echter wel bij mijn
vermoeden dat grote pensioenfondsen niet meer of minder bij de verkoper- of koperkant staan afhankelijk van de beurskoers.

Koen Robeys zei

Ja, er zijn evenveel kopers als verkopers: als je naar de *transacties* kijkt. Maar als er *nadat* de gegeven transacties nog verkopers over zijn, dan kunnen die enkel verkopen als ze een lagere prijs aanvaarden. En dus komen lagere prijzen tot stand *omdat* er (bij de hogere prijzen) "meer verkopers waren dan kopers". Niet in de zin dat ze allemaal daar verkocht hebben, maar wel dat ze wilden verkopen: en het dan maar aan lagere prijzen gedaan hebben.

En dus suggereren de enorm gedaalde prijzen van de laatste jaren dat er heel veel partijen heel veel aandelen verkocht hebben. Terwijl het aantal aandelen inderdaad niet gewijzigd is, niet noemenswaardig; denk ik toch. Zodat de vraag rijst: wie heeft nu al die aandelen gekocht, waar die verkopers vanaf wilden, en die ze dan ook verkocht hebben, bij almaar dalende prijzen?

En dat was wat ik me van bij het begin al afvroeg.