Sta me toe nog eens te herinneren aan het verloop van de korte termijn rente (op drie maand) sinds begin februari 2,006:
Feb 06: 2.50%
Mei 06: 2.86%
Aug 06: 3.17%
Nov 06: 3.55%
Feb 07: 3.79%
Mei 07: 4.03%
Aug 07: 4.30%
Nov 07: 4.59%
Feb 08: 4.37%
Mei 08: 4.86%
Dat verloop is belangrijk vanuit het standpunt van iemand die voortdurend schulden heeft. In februari 2,006 kon iemand zijn schulden op korte termijn (bijvoorbeeld: drie maand) financieren aan een rente van 2.50%. Natuurlijk, als hij na drie maand - mei 06 - de schuld niet kon aflossen moest hij die op dat moment herfinancieren aan 2.86%... enzovoort, enzoverder, en vandaag zitten we bij 4.86%.
Een voorbeeld van iemand die "voortdurend schulden heeft" en die "de schulden (minstens gedeeltelijk) op korte termijn financiert" is de Belgische Staat. En dus de Belgische belastingbetaler. En verder was "begin februari 2,006" belangrijk omdat ik toen een post (1) schreef met de mededeling dat "we" ook konden kiezen onze schulden langlopend te financieren. De langste periode die ik kon vinden was 50 jaar - en anders dan sommige mensen denken zou dat een heel eenvoudige operatie zijn. De rente waaraan dat (voor vijf - tig - jaar!) kon gebeuren was net geen 4%.
En sindsdien heb ik hier regelmatig zitten rekenen! In november 06 zou mijn voorstel (het ontlenen voor 50 jaar aan 4%), gegeven de lagere kortlopende rentes die we in het lijstje hierboven zien, per schijf van 100 miljoen euro praktisch één miljoen euro gekost hebben (2). En vermits we in november 2,006 de driemaandsrente tot februari 2,007 kenden zou dat 1 miljoen euro de kost van mijn voorstel na één jaar geweest zijn.
Maar met de tarieven die de Staat (en dus de belastingbetaler) vanaf februari, mei, augustus en november 2,007 moest betalen (zo leert een vlugge, afrondende berekening) had iemand die al die tijd aan 4.00% vast aan het ontlenen was voor 2,007 een besparing gerealiseerd van 230,000 euro. Immers, vroeg in 2,007 - dus ongeveer een jaar nadat ik er over begonnen was - waren de korte rentes al opgelopen tot méér dan de vier percent die de lange rente destijds stond.
En nu kennen we al twee rentevoeten waaraan we in 2,008 aan het ontlenen zijn, en het verdict luidt:
feb 2,008, of drie maanden aan 4.37%, een meerkost (in vergelijking met 4.00%) van EUR 92,500.-
Mei 2,008, of drie maanden aan 4.86%, een meerkost van EUR 215,000.-
Een totaal van 307,500 na de helft van 2,008. Plus de 230,000 van 2,007 zitten we aan 537,500 euro die mijn voorstel bespaard had, nadat we er eerst een miljoen euro aan verloren. En het zaakje loopt nog 47 jaar en een half, dus het blijft te vroeg om te zeggen of het een goed idee was.
Maar we kunnen wel de vraag blijven stellen die al die tijd precies dezelfde is gebleven. Wat is de reden dat onze politieke leiders destijds, bij zeer lage rentes, grote delen van de overheidsschuld op korte termijn hebben laten staan? Immers, het verhaal illustreert, zelfs als mijn voorstel nog steeds in het rood staat, dat we aanzienlijke risico's aan het lopen zijn.
Ik heb er altijd bijgezegd: daar kunnen heel goede, werkelijk uitstekende redenen voor zijn. In dat geval moet het mogelijk zijn tabellen voor te leggen, met overzichten van proporties in korte en lange periodes, en verslagen van analyses en debatten, waaruit blijkt dat ze (a) (inderdaad) onmogelijk kunnen weten wat er zal gebeuren zodat (b) het best denkbare risicoprofiel precies is wat ze nu gedaan hebben. En in dat geval moeten we ons er allemaal bij neerleggen dat er aan risico's nu eenmaal kosten verbonden zijn. Die tabellen en analyses moeten we dan natuurlijk wel eerst zien.
Het alternatief (waar ik altijd voor gevreesd heb) is dat ze doodeenvoudig voor de korte termijn kozen omdat de toenmalige 2.50% (kort) goedkoper was dan de toenmalige 4.00% (lang). In dat geval hebben ze een letterlijk kortzichtige politiek gevoerd, om er de onmiddellijke resultaten mee op te poetsen (1 miljoen euro per schijf van 100 miljoen, en dat voor het jaar 2,006), maar dan ten koste van grote risico's in de latere jaren (we zitten al aan ruim een half miljoen, en we zijn nog maar twee en een half jaar ver).
Ik geef nog even mee dat "100 mio euro" hier in werkelijkheid een peulschil is. We praten hier over veel grotere bedragen waar wij, belastingbetalers, rente voor moeten ophoesten. Zou dat nu geen interessante opdracht voor, bijvoorbeeld, de blogosfeer zijn, om hier minstens de bewijslast bij onze politieke leiders te leggen?
------------------------------------------
(1) http://speelsmaarserieus.blogspot.com/2006/02/een-belastingbetaler-wil-weten.html
(2) http://speelsmaarserieus.blogspot.com/2006/11/een-belastingbetaler-wil-weten-deel-3.html
Geen opmerkingen:
Een reactie posten