Een belastingbetaler wil weten:

Vandaag gleed mijn blik over de volgende informatie. Indien iemand (bijvoorbeeld: een staat) een grote schuld had; en indien er redenen waren om aan te nemen dat dat nog heel lang zo zal blijven, dan zou die iemand de toekomstige rente op die schuld kunnen vastleggen, voor heel lange periodes. Bijvoorbeeld, op vijftig (50) jaar – en dit is de informatie waar het om gaat – zou dat (afgerond) 4% kosten.

Vier percent! En dat vijf – tig – jaar lang! 4% is iets wat we vaak genoeg als rente op een spaarboekje kregen. Pakweg 15 jaar geleden stond de korte rente op 10%; ik mag er niet aan denken wat voor langdurende rentes er ooit geweest zijn. 4%, 50 jaar lang, het is zo goed als niets.

En dus is de vraag: waarom leggen onze bewindslieden, zo briljant dat ze van ministerpost kunnen verwisselen zoals een normaal mens van hemd, dit behoorlijk laag niveau niet gewoon vast?

Nu is hier een mogelijk antwoord: rentes kunnen even goed dalen als stijgen. En als we vandaag aan 4% vastleggen, wat we later nog lager kunnen vastleggen, dan zal het ook weer niet goed zijn. En dat is zeer juist. Maar is het risico niet assymetrisch? Momenteel hebben we een zekere kortlopende schuld. Als de rente stijgt, dan stijgen de lasten daarop al snel mee. Valt er aan een stijging, waar we nu aan blootgesteld zijn, niet meer te verliezen, dan aan de daling, waaraan we in mijn voorstel aan blootgesteld zijn?

Stel dat iemand je verplicht het volgende spel te spelen: Je ontvangt 100,000 euro, maar je hoofd gaat er af indien ofwel de rente met vier procentpunten zakt, en dus boven de 8 gaat, ofwel met 4 procentpunten zakt, en dus onder de nul gaat.. Je mag alleen zelf kiezen in welk van beide scenario’s je hoofd er af gaat; in het andere scenario is er niets aan de hand.

Ik denk dat veel mensen zouden kiezen voor het scenario waarin ze bij interestvoeten onder nul hun hoofd verliezen. Kortom, het risico is assymetrisch. En dus was dat tegenargument niet zo’n heel goed tegenargument.

Natuurlijk, als je vandaag je schuld financiert aan de kortlopende rente, pakweg 2.50%, dan is dat 1.50% goedkoper dan wanneer je er (voor de komende 50 jaar, en dus ook nu meteen) 4% van had gemaakt. Per schijf van 100,000,000 euro (en wat stelt dat voor op de staatsschuld?) kost dat 1.5 mio (op jaarbasis). Maar je moet hopen dat de interest bij de eerstvolgende vervaldag, typisch enkele maanden, niet een heel stuk hoger ligt.

Dus als het de bedoeling is de cijfers nu mooi te doen lijken, en de cijfers voor de toekomst maar aan de toekomstige belastingbetaler over te laten, dan is het perfect begrijpelijk wat ze aan het doen zijn. De verkozenen des volks hoeven over 5, of 10, of 20, of 30 jaar en meer, niet meer herkozen te worden. Maar de belastingbetaler zal over 20 en 30 jaar wel nog steeds belastingen betalen.

Hopelijk hebben ze veel betere redenen voor wat ze aan het doen zijn. Het zou toch jammer zijn als we binnen enkele (tientallen) jaren te veel geld naar interestlasten zien gaan, en te weinig naar, zeg, infrastructuur of pensioenen, omdat de politici van vandaag aan de verkiezing denken, en niet aan de gemeenschap die ze moesten dienen?