zondag 12 februari 2006

Meer "dingen die iedereen zou moeten weten"?

We zagen het al met de “Samengestelde Interest”: Wie er niet mee vertrouwd is komt niet op het idee “voorbij de horizon” te kijken; en het netto resultaat leidt tot ideeën zoals “bevolkingsgroei is noodzakelijk voor economische groei” (of zelfs beschaving)... En alle goede bedoelingen van de wereld krijgen het niveau niet boven cafétoogpraat.

Van dit soort relatief eenvoudige logica die voor een béétje serieuze discussie essentiëel is, zijn veel voorbeelden te vinden. En eigenlijk zou het interessant zijn om daarvan (a) een zo volledig mogelijke lijst op te stellen, en (b) de betekenis er meteen bij te kunnen geven.

Maar dat is een hele uitdaging. Iets begrijpen is één ding, er voor zorgen dat je het zo goed begrijpt dat je het inzicht op anderen kan overdragen is nog iets anders. En hoe zou een volledige lijst er uitzien? En let wel, dat is zuiver een kwestie van intellectuele nieuwsgierigheid. Men kan een perfect gelukkig, of goed, mens zijn zonder de dingen te weten “die iedereen zou moeten weten”. Maar toch... wat zouden we zoal moeten weten om toch een beetje te kunnen zeggen dat we iets weten?

Dingen die volgens mij op dat lijstje moeten staan, en waarvan ik heel graag in staat zou zijn een duidelijke uiteenzetting op één tot twee bladzijden Word te schrijven, zijn de volgende:

Het relativiteitsprincipe
De Turingmachine
Natuurlijke Selectie
Prisoner’s Dilemma

En voor dat laatste ben ik van plan om de “uitdaging” hier zeer binnenkort “aan te nemen”. Maar in het bijzonder de eerste twee? Beats me. En verder denk ik dat er in de kosmologie minstens één is, het homogeïniteitsbeginsel of zoiets, dat er ook meteen bij mag. Alleen al het feit dat mijn lijstje zo kort is zegt al héél veel... Help!

2 opmerkingen:

Anoniem zei

Misschien dat je er ook boekhouden aan je lijstje moet toevoegen. Dat kan trouwens nog een mooie link opleveren met samengestelde interesten. In De rivier die tegen de berg opstroomt : een reis naar de oorsprong van de aarde en de mens van Calvin, William H. mijmert de auteur op een bepaald moment over een steeds wederkerend fenomeen: Restaurants die openen, aanslaan en dus groeien en na een jaar plots bankroet gaan. Hoe komt het dat zo'n populair en groeiende zaak toch failliet gaat en waarom na een jaar?

Zijn antwoord is een gebrek aan boekhoudkundige kennis en het feit dat een
zaak die verlies maakt toch kan overleven zolang ze groeit. Het is namelijk zo dat zaken zoals restaurants over het algemeen hun leveranciers met vertraging mogen betalen. Dit zorgt ervoor dat ze geld dat ze deze maand verdienen kunnen gebruiken voor goederen die ze vorige maand bestelden. Laten we aannemen dat ze 3% verlies maken. Dus op een bepaalde maand was er 97 inkomsten en 100 uitgaven. Als er nu ook 3% groei is, dan is er de maand daarop 100 inkomsten en 103 uitgaven. Door het uitstel van betaling aan de leveranciers kan de 100 inkomsten van deze maand gebruikt worden om de 100 uitgaven van de vorige maand te betalen. Zolang de zaak groeit kan dit blijven doorgaan en zonder kennis van boekhouden hoeft de eigenaar van de zaak niet eens te beseffen dat hij met een verlieslatende zaak zit. Maar blijkbaar is een jaar ongeveer de periode dat zo zaak gestaag kan groeien en komt dan een stagnering met als gevolg dat
het verlies plots maar al te duidelijk wordt.

Dit soort mijmeringen zet toch zijn vraagtekens bij het idee dat het noodzakelijik is dat onze economie groeit?
Zou onze economie ook fundamenteel verlieslatend zijn en proberen we dat te
camoufleren met groei?

Koen Robeys zei

Boekhouden op het lijstje... Dat zou dan "het principe van dubbel
boekhouden" moeten zijn, zou ik zeggen; een zeer belangrijke vondst die (uit het blote hoofd) uit het Firenze van ergens de twaalfde eeuw zou dateren. Tenminste, suggesties dat het van de Arabieren afkomstig is heb ik nooit weten harder maken. Maar OK, het is belangrijk, maar is het ZO
belangrijk? Als we ook een rangorde zouden opstellen zou het toch niet zo heel hoog staan, wel?

Je opmerking over hoe onze economie wellicht verlieslatend is, maar dat achter groei wegmoffelt, impliceert natuurlijk dat de kennis van de wereld over boekhouding te klein is: om eerlijk te zijn zou ik *die* conclusie niet trekken... :-)

Als we je cijfervoorbeeld (zeer interessant, overigens, ik heb er even op moeten puzzelen) nader bekijken, dan zien we dat de leverancier goederen levert voor 100, en tegenover die schuld staat eerst een bezit (zeg: bier) van 100. Maar na een maand is dat verkocht voor 97 cash. Op dat moment kan de zaak blijven draaien indien de leverancier niet onmiddellijk de 100 terugeist, maar een nieuwe periode van betalingsuitstel toelaat voor dat
verschil van 3. Groei zou daar een heel goede reden voor kunnen zijn, en kan inderdaad maken dat de eigenaar niet eens iets in de gaten heeft. Maar iemand "financiert" het verlies, en dat betekent dat in je voorbeeld de schulden geleidelijk aan het ophopen zijn. Blijkbaar (ik kende het voorbeeld niet) duurt het ongeveer een jaar voor alarmniveau bereikt wordt.

Vaak genoeg zullen de schuldeisers overigens niet bereid zijn om verliezen te financieren, en dan doen de eigenaars dat zelf: "kapitaalverhoging".
Maar in dat geval hebben ze het natuurlijk wel in de gaten; en als ze dat niet willen doen... wel, zoals je zei, het is dan een kwestie van tijd en de zaak gaat failliet.