Nick Leeson heeft verklaard dat het niet moeilijk is dat de financiële markten af en toe in de soep draaien, vermits de overheden en toezichtshouders onvoldoende middelen (“geld en expertise”) hebben om te volgen wat er gebeurt. Nick kan het weten, hij heeft destijds met Barings eigenhandig een complete Britse bank om zeep geholpen.
En er zal iets van waar zijn. Ik heb tientallen mensen ontmoet bij wie ik vol ontzag dacht (en nog steeds denk) “als ik ooit een fractie van die mannen hun inzicht in de financiële markten zal hebben, dan zal het zeer, zeer goed zijn". En ze zaten inderdaad allemaal in de "business". Terwijl, als je de ernst ziet waarmee ministers, “gespecializeerde” politiekers en hoge ambtenaren ziet voorstellen om “short-selling” te verbieden… Ineens denk ik terug aan de tijd dat ik solliciatiebrieven verstuurde. Die gingen in alle richtingen tegelijk, en terwijl ik van commerciële banken uitnodigingen kreeg voor interviews kreeg ik van overheidsinstellingen uitnodigingen voor vergelijkende examens.
Als de mensen wiens financieel inzicht ordes van grootte boven dat van mij ligt daar op dezelfde manier op hebben gereageerd als ikzelf, dan hebben de toezichthouders niet eens de kans gehad er één te aan te werven, omdat ze er doodeenvoudig nooit één gezien hebben.
En dat kon wel eens verklaren waarom een aantal toezichthoudende overheden nu een beetje beteuterd staan te kijken. Ze hadden een verbod op “short-selling” ingevoerd. “Short-selling” betekent een aandeel verkopen dat je niet zelf bezit. Denk aan de post van enkele dagen geleden (1): je kan vandaag afspreken dat je ergens in de toekomst iets zal uitwisselen (bijvoorbeeld: aandelen tegen geld) aan een prijs die je nu al afspreekt. Als je afspreekt dat je “ergens in de toekomst” aandelen zal leveren die je niet hebt, dan volstaat het dat je ze koopt voor de afgesproken dag aanbreekt, en geen haan die er ooit naar zal kraaien.
Bijvoorbeeld! Aandeel ABCD staat vandaag 100. Je spreekt af dat je het zal leveren binnen drie maanden en binnen drie maanden 100 euro per stuk zal krijgen. Je hoeft daar die aandelen helemaal niet voor te bezitten. Het volstaat dat je tussen nu en drie maanden de aandelen koopt aan een lagere prijs (zoals je tenminste vurig hoopt), en het verschil zit in the pocket; jouw pocket. Maar als “iedereen” dat begint te doen, dan zakt daardoor alleen de prijs (de officiële naam van dit verschijnsel is “de wet van vraag en aanbod”) en dan begint het te lijken op een drukpers van bankbriefjes.
Dus dat gingen de toezichthouders nu verbieden. Alleen, de volgende dag al (!) stond in de krant (!) hoe simpel dat te omzeilen valt.
Er bestaat namelijk zoiets als “mandjes”. Dat betekent een soort gewogen gemiddelde van de waarde van een bepaalde groep aandelen. Dat is nog steeds een "afgeleid product" zoals uit de post van voetnoot (1)! Aangezien de waarde afhangt van de waarde van de aandelen die er in zitten, kan je de waarde van het mandje "afleiden" van de waarde van de aandelen. Zeg dat de Belgische beurs BEL20 3,000 staat. Je kan dan een aantal exmplaren van alle aandelen uit de BEL20 kopen, en dat zal gemiddeld (een multiplicator van) 3,000 euro kosten. Het is echter veel gemakkelijker, als je dan toch een staal van de hele beurs wil aankopen, om voor (een veelvoud van) 3,000 een “mandje” te kopen dat die X exemplaren van elk individueel aandeel vertegenwoordigt. Dat is bijvoorbeeld zo als je een pensioenfonds bent, en "veel gemakkelijker" concreet betekent: veel goedkoper voor de spaarders die je vertegenwoordigt.
Je spreekt dus af met een tegenpartij dat je een mandje koopt, en je moet – bijvoorbeeld op een afgesproken datum in de toekomst - 3,000 betalen. Staat de BEL20 op die afgesproken datum 2,900, dan heeft de koper 100 verlies, en die betaalt hij aan de verkoper. Staat de BEL20 3,200, dan heeft de koper 200 winst, en die ontvangt hij van de verkoper. Absoluut bona fide, efficiënter, goedkoper (minder inkomsten voor de kapitalisten!), dus... Wat is er mis mee?
Wel, als iemand die mandjes moet kunnen kopen, dan moet iemand anders ze ook kunnen verkopen. Maar die verkoopt dan "aandelen die hij niet heeft" - het hele concept is immers gebaseerd op een abstract gemiddelde? Dus als dat mag, en een individueel aandeel "short-sellen" mag niet - wat houdt ons dan tegen om wel "mandjes" te verkopen, en alle aandelen van de beurs behalve dat ene gewoon terug te kopen? Netto heeft onze verkoper dan precies dat ene aandeel verkocht, zonder dat hij het had, terwijl de toezichtshouders er stonden op te kijken.
Dat was een trucje dat de volgende dag doodeenvoudig in de krant stond. Ik durf er dan ook grof geld op verwedden dat de bedenkers er geen twee minuten voor nodig hadden. Maar of er veel ooit zin hebben gehad om aan een "vergelijkend examen" bij de toezichthouders deel te nemen...?
--------------------------------------------------
(1) http://speelsmaarserieus.blogspot.com/2008/09/iets-over-financile-derivaten.html
3 opmerkingen:
We zijn amper een paar later en ziedaar: je post is al hopeloos verouderd. Ik verklaar me nader... In de veronderstelling dat er indertijd samen met jou wat intelligente mensen hebben gesolliciteerd bij Fortis en na een korte paringsdans over zijn gegaan tot het ondertekenen van een arbeidsovereenkomst, gecombineerd met de veronderstelling dat er van deze intelligente mensen nog een aantal zijn overgebleven en nog steeds bij Fortis werken, zou de overheid deze intelligente mensen dan niet kunnen opvorderen om aan de CBFA de hocus-pocus van de banken in eenlettergrepige woordjes uit te leggen? Dit heeft als bijkomend voordeel dat Fortis zich de komende jaren maar moet bezighouden met het slijten van kasbons (bij voorkeur nog die oude, met een mantal een couponnetjes die je kan knippen - dat waren nog eens tijden!) ipv te spelen met CDO's. Ik stuur vanavond nog een mailtje naar Leterme om hem van dit zuiverend gedachtegoed op de hoogte te brengen.
CB: Je reactie klinkt sarcastisch. Heb ik de indruk gewekt te beweren dat de overheden niet over "intelligent" mensen beschikken? Dat wil ik direct rechtzetten! Dat is helemaal niet mijn bedoeling!
Maar ik heb niet alleen van Nick Leeson gelezen dat de overheden altijd achterop lopen bij "Ze Business". En ik denk dat, gegeven de middelen (niet alleen personeel, ook infrastructuur, software, back-office) privé instellingen een enorme voorsprong hebben. Het enige punt waar ik werkelijk wat schamper wil doen is de aanpak bij het aannemen van personeel.
Ik heb ze *werkelijk* gezien, die mensen wiens financiëel inzicht orders van grootte boven dat van mij lag. Ik kan natuurlijk niet voor iedereen en allemaal spreken, maar ik geef je op een briefje, er zijn er heel, heel weinig die deelnemen aan een "vergelijkend examen".
Ergo, als je jezelf als overheid een kans wil geven zal je aan dat soort procedures iets moeten doen. Maar het hoeft heus niet! Alleen, de volgende keer zullen ze wéér voorbijgefietst worden, en de Leesons van deze wereld zullen wéér zeggen dat ze voorbijgefietst werden, en ik denk dat ik er wéér een postje van zal maken...
Ja, het gaf me wel de indruk dat je dacht dat de toezichthouders absolute idioten waren (en dat zal wel aan mijn beperkte mogelijkheden liggen om een tekst te interpreteren, alhoewel de testen van mijn werkgever eerder aanduiding gaven van mijn absolute suprematie inzake interpretatie van teksten - maar dit waren maar testen, natuurlijk). Afijn, laten we het er misschien op houden dat de kopstukken niet altijd getuigen van een gedegen inzicht (maar dat is in bedrijven ook zo).
Een reactie posten