“The Starflyer War” is de verzamelnaam van twee boeken van Peter Hamilton, Pandora’s Star en Judas Unchained. Het verhaal speelt zich af in hetzelfde “universum” als The Dreaming Void (1), maar het is vele eeuwen vroeger en de mensheid is nog maar een kuiken in de aangelegenheden van de Melkweg. De “Commonwealth” uit dat latere boek is er ook al, maar de Melkweg is groot. Heel groot. Als je vanuit je paar honderd sterren lang en ver genoeg tuurt, dan zie je al eens iets geks. Dan stuur je al eens een schip voorbij de grenzen van je Gemenebest, en dan open je wel eens een doos die beter gesloten kon blijven: “De Ster van Pandora”; ik vond het toch wel een goed gevonden naam.
Het verzinnen van een geloofwaardige "alien" (als iemand me daar nog eens een fatsoenlijk Nederlands woord voor aan de hand kon doen...) lijkt me wel één van de moeilijkste kunsten van de science fiction. Het is zo gemakkelijk één of ander soort menselijk gedrag uit onze eigen tijd te extrapoleren naar "een andere planeet" en te verklaren dat de betrokkenen kleine groene mannetjes zijn, of onze atavistische angsten in een cliché kleedje te steken ("oh, my god, het zijn zespotige insectoiden!"), en te denken dat je klaar bent... En Hamiltons vondst voor wat we op Pandora's Star aantreffen lijkt me niet één van zijn beste ideeën, maar goed, het is nu zo, en we zullen het er mee moeten doen. En dus is er nu een vijand die het mensdom, op duizend lichtjaar daarvandaan, zo ongunstig gezind is, dat enkel een strijd op leven en dood de beslissing kan brengen.
Flauwe "alien", dus, en als verhaal zo stereotyp als een huis, maar toch. Je kan het zien als de aanleiding om te kunnen plonzen in wat wel een sterk punt (hèt sterk punt, zou ik zeggen) van Hamilton is, namelijk een toekomstige menselijke samenleving die de afstand naar de sterren aan het overwinnen is. Laatst heb ik ergens een kritiek gelezen dat SF auteurs maar zelden de moeite doen om hun toekomstige samenlevingen in een politieke democratie te gieten, en inderdaad: het is ook hier weer prijs. Maar het geeft ook weer gelegenheid om enkele machtige, invloedrijke figuren neer te zetten, die net als iedereen bezorgd zijn om hun kinderen, maar intussen over het lot van werelden beslissen. Er is een enorme cast aan figuren die vaak best wel boeiend zijn, en die dan ook meteen een hoop sub-verhaallijnen meebrengen, die soms wel en soms niet verweven raken...
En natuurlijk zijn er vloten, admiraals, ruimteslagen, "aliens" die veel minder irrationeel zijn dan die ene vijand, intriges, vriendschappen, technologieën... Kom, ik zal maar eens in herhaling vallen. Lang niet slecht voor de liefhebbers van het genre, het leest gemakkelijk en je wil weten wat er verder gebeurt, en er valt toch een beetje na te denken over hoe die toekomstige ontwikkelingen er zoals zouden kunnen uitzien. Een aanrader voor de liefhebber van SF (in het bijzonder van "Space Opera"), maar wie er niet vanzelf aan is zal er ook niet overtuigd van raken. Een best verdienstelijke drie op vijf op de schaal van "Kwotering" (2), dus.
----------------------------------------------------
(1) http://speelsmaarserieus.blogspot.com/2008/08/peter-hamilton-dreaming-void.html
(2) http://speelsmaarserieus.blogspot.com/2006/03/kwotering.html
5 opmerkingen:
Is het niet meer dan normaal dat SF-auteurs voorbijgaan aan het democratisch model? Wellicht is dit toch maar een verwrongen fantasie van de hedendaagse mens die in zijn eigen beperkte tijdsbesef gevangen zit. Hoeveel % van de tijden der tijden kunnen immers als echt democratisch worden beschouwd? Die SF-auteurs blijken me eerder een sterk staaltje van visionair/historisch realisme ten toon te stellen...
"rijkere samenlevingen zouden wel eens naar meer democratie kunnen neigen. Ik weet het gewoon niet; blijkbaar zien veel SF auteurs dat niet zo zitten..."
Of democratie lijdt tot meer productieve (en dus rijkere) samenlevingen? Het lijkt me veiliger te stellen dat "rijkdom" (of algemene welstand) eerder een afgeleid product is van democratie en niet op zich staat. Als we dan kijken naar wat die welstand kan vernietigen, dan komen we toch bij de echte "powers that be" terecht: macht en vooral het misbruik ervan. Als we aanvaarden dat macht de echte drijfveer is (en in het verleden is dit volgens mij een constante geweest) dan hoeft een democratisch bestel niet echt een lang leven beschoren te zijn. Ik laat de verdere uitwerking van deze gedachte nog even open (het lijkt me boeiend punt te zijn).
De verhouding tussen democratie en welvaart kunnen we vrij goed historisch checken. Nu was Europa in het jaar 1,000 een achtegebleven gebied van kan niet meer. In 1,500 had Europa naar de schattingen van de meeste historici de andere grote beschavingen van de planeet (China, Islam) bijgebeend. In 1,830 of zoiets begint de "tweede" Industriële Revolutie, en is niemand gedurende een kleine twee eeuw nog partij voor het Westen...
En de democratie... Om echt aan één man/vrouw, één stem te komen moet je al een eind de twinitgste eeuw in, nietwaar?
Dus, democratie zou vanuit een historisch perspectief eerder een gevolg zijn van welvaart? De Romeinen stonden er anderzijds wel dichter bij dan waar wij in Vlaanderen stonden in de jaren 1600... Verder heeft de periode van 1000 tot 1900 ook aangegeven dat je geen democratie nodig hebt om een welvaartsstijging te genereren. Behalve dat je er wel moet over waken dat alle potentieel uitgebaat wordt - ttz intelligente geesten moet je de kans geven om zich te ontplooien (zodat je de vruchten van hun brein kan plukken), maar daar heb je geen democratie voor nodig. Als je dit element (het voeden der breinen) veronachtzaamd als samenleving, kan je wel vooruitgaan, maar gaat het veel langer (riskeer je misschien soms achteruit te gaan?). Anderzijds, als je kijkt naar hoe snel het nu gaat, is het wel duidelijk dat het soms wat te snel gaat (en dat je maar 228 nee-stemmers nodig hebt om morgenvroeg ons bergdorpje te laten panikeren) en is een overaanbod aan clevere jongens en meisjes ook niet altijd een zegen.
CB: Met de zin:
"Verder heeft de periode van 1000 tot 1900 ook aangegeven dat je geen democratie nodig hebt om een welvaartsstijging te genereren."
maak je ongeveer het punt dat ik ook wilde maken. Het lijkt me dat er eerst algemene welvaart is gekomen (dat was er niet onder de Romeinen) en pas later democratie.
Ik denk ook dat samenlevingen die naar de sterren kunnen reiken minstens af en toe ook in staat zullen zijn algemene welvaart te realizeren. Ergo (nu, ja...), "af en toe" zouden die samenlevingen democratisch moeten zijn. Terwijl de onbekende criticus schreef dat de auteurs daar zeer zelden proberen werk van te maken.
Kijk, dat is wat er een interessant punt van maakt: SF als bron van politieke filosofie :-)
Een reactie posten