Economie en... Creationisme?

Op het blog van LVb staat een citaat (hij heeft een hele rubriek aan citaten gewijd, en ik mag zeggen: dat is een goed, nee, veel sterker nog: dat is een verslavend concept) dat ik met grote belangstelling begon te lezen. Het ging over onderzoek naar de mate waarin het nuttig (in de economische zin) is dat een overheid in een economie tussenkomt. Volgens de simpele - maar volgens mij voor ons onderwerp ruim goed genoeg - formule dat wat niet door of via de overheid gepresteerd wordt dan wel afkomstig moet zijn van de vrije, actieve private deelnemer aan de economie, verwacht de Friedrich Hayek-enthousiast (in deze context: ikzelf) dat die mate laag moet zijn.

En we vernemen dat "onderzoek" heeft uitgewezen dat het overheidsbeslag "tussen de 17 en de 30%" moet liggen. Beter nog, nog nader onderzoek suggereert dat het niet boven de 25% zou moeten zijn. En als "onderzoek" uitwijst wat we toch al geloofden, dan heeft dat onderzoek gelijk, nietwaar? Hier is de url:

http://lvb.net/item/7072

En wat gebeurde er toen? Toen viel mijn oog op de volgende zin:

"Er is vrijwel geen enkel empirisch bewijsmateriaal - noch in de VS noch elders - om het Keynesiaanse geloof te ondersteunen dat een grote verhoging van de overheidsuitgaven de toestand verbetert eerder dan verslechtert."

En daarmee gaat het in de ogen van mensen zoals ik grondig mis. Je moet misschien wat gepokt en gemazeld zijn in de techniek van de "newspeak", in combinatie met de bereidheid het ook op te merken als die uit je eigen liberale kamp afkomstig is, maar het trefwoord is hier "geloof". Van het ene moment op het andere staat hier een verzameling uitspraken die er niet langer als argumenten, maar wel als geloofsstellingen uitzien. Want je mag het natuurlijk oneens zijn met economische theorieën als die van Keynes. Maar als je daar snel even het woord "geloof" op plakt, dan laad je minstens de verdenking op je dat je probeert de mensen te hersenspoelen.

Als je voldoende herhaalt dat het een geloof is, en geen wetenschap (naar de maatstaven van de economie, dan), dan raakt het publiek daar op de duur misschien wel van overtuigd? Zonder dat je daar argumenten bij hoefde te geven, die de vervelende consequentie hebben dat mensen die weten waar het over gaat daar wel eens op reageren? Ik heb nogal wat ervaring met de techniek zoals gebruikt door dom links, en ik heb nog veel meer ervaring met de techniek zoals gebruikt door de creationisten (1) en ik kan je verzekeren dat er in mijn hoofd rood alarm afging. Onmiddellijk komt in me op: "onderzoek"? Hoezo, "onderzoek"? Verwijzingen? En er staat "de meeste studies". Is dat zo? Zou een meer gematigd rechts, of een luciede links, niet met evenveel recht een heel ander verhaal kunnen vertellen? Zouden die mensen het eens zijn met de formule "er bestaat vrijwel geen empirisch bewijsmateriaal"?

Let wel, ik wéét dat allemaal niet, het kan best anders zijn, alleen deed de gebruikte techniek, die ik zo typisch uit de propaganda herken, al die vragen bij me loskomen. Hoe gemakkelijk het is om je geloofwaardigheid te verliezen; ik heb het er in de context van "het is de schuld van het kapitalisme" ook al over gehad (2).

Zo ver was ik in mijn eentje gekomen, en ik was een tikje neerslachtig weer weggesurft, en dezelfde dag kom ik op de site van de jongste Nobelprijswinnaar economie terecht (ik doe hier overigens alleen maar aan veel gezwaai met autoriteit, omdat de kringen die ik bekritizeer nooit aarzelen te beweren dat je er allemaal niets van begrepen hebt. Het is altijd fijn als je dan Nobelprijswinnaars of Friedrich Hayek kan citeren...). Hier is de url:

http://krugman.blogs.nytimes.com/2009/01/30/saving-investment-keynes-evolution/

En daarin lees ik over de theorie van Keynes:

"Getting to that realization was an awesome intellectual achievement. That’s why it’s deeply depressing to find, not that people like Eugene Fama disagree with Keynes’s conclusions — that’s OK, no theory is sacred — but that they’re obviously completely unaware of the whole argument."

Dat komt dicht bij wat ik zelf zat te denken, nietwaar? Maar het is nog niet gedaan! Krugman eindigt zijn post uitdrukkelijk met de vergelijking met de creationisten. Het is zelfs nog erger dan dat:

"but it’s actually worse than that: it’s like discovering that some eminent biologists have never heard of the theory of evolution and the concept of natural selection."

Ik besef dat sommigen op dit punt maar met moeite de neiging zullen kunnen onderdrukken om op de "dom"-knop te duwen. Op hetzelfde niveau zou ik dan antwoorden: "great minds think alike"! Maar als ik probeer op een serieus niveau te blijven lijkt me de boodschap heel anders. Wij liberalen van "Popper en Hayek" maken graag veel lawaai over principes als "kritisch rationalisme". Als we met creationisten of de hoeken waaruit "het is de schuld van het kapitalisme" klinkt geconfronteerd worden, dan hebben we geen enkele moeite om de problemen te onderkennen, en de kritiek te laten spuiten als een walvis.

Hoe komt het dan dat er in ons eigen kamp maar moet beweerd worden dat "het de schuld van de overheid" is, en iedereen (bij wijze van spreken, natuurlijk) slikt het alsof het evangelie is?

----------------------------------
(1) http://speelsmaarserieus.blogspot.com/2007/05/nogmaals-natuurlijke-selectie.html
(2) http://speelsmaarserieus.blogspot.com/2008/12/het-is-de-schuld-van-het-kapitalisme.html
Gevolgd door: http://speelsmaarserieus.blogspot.com/2008/01/de-kost-van-de-propaganda-de-schuld-van.html