woensdag 9 oktober 2013

Was de Europese crisis de schuld van Bart De Wever?

Vandaag ontmoet ik een interessant probleem van "relatieve causaliteit". Het probleem was: wat was de oorzaak van de snel stijgende rente op Belgische staatsobligaties in de herfst van 2011? En omdat het een complex politiek-economisch vraagstuk is, is er ook veel ruimte voor "politieke vervuiling van het denken" (1). Alleen, het is niet omdat ik gevoelig ben voor die vervuiling, dat die vervuiling er ook nog is. En dus werd het een interessante kwestie...

Het voorstel was: de stijgende rente, dat was de schuld van Bart De Wever! Ja, want zodra die eindelijk uit het spel was gewerkt, en België hoerahoera een regering had onder de PS (hoerahoerahoera) zakte de rente als een baksteen. En dus was bewezen dat Bart De Wever en de politieke onzekerheid oorzaak van de crisis was.

Daar tegenover staan mensen zoals ik die denken dat de Belgische rente steeg omdat Europa als geheel in crisis zat. Verder denken mensen zoals ik dat die crisis alleen maar verergerd werd door een filosofie die vindt dat overheden daar vooral niets mochten aan doen. En even vanzelfsprekend was dat allemaal "bewezen" toen de ECB dan toch maar besliste om in te grijpen, ergens laat in 2011, en toen zakten de rentevoeten als volgt:




Je ziet, neem ik aan, mijn punt? Als je ziet dat al die rentes in al die landen allemaal tegelijk beginnen te dalen, juist op het moment dat de ECB haar werk begint te doen... ja, dan is een fatsoenlijk mens toch uitgepraat? Of deed het verdwijnen van Bart De Wever en het verschijnen van een Belgische regering - in het bijzonder aangevoerd door de Belgische PS (!) - ook de rente dalen in Italië en Griekenland? En in Portugal en Ierland?

Maar juist omdat het een gesprek onder serieuze mensen was kwam al snel het punt tevoorschijn: dat kan je aan deze grafiek niet zien. Om te beginnen trekt Griekenland de hele schaal compleet scheef. Maak dezelfde figuur zonder Griekenland, en je zal al veel beter de precieze bewegingen zien van België versus Duitsland, of versus de rest. En pas wanneer je de neerslag van de "gevolgen" in die grafieken ziet kan je ze naast een chronologie van de beweerde "oorzaken" leggen, en zien of er wel, of juist niet, een waarneembaar verband bestaat tussen het aantreden van een Belgische regering en het wegebben van de crisis.

En dat geef ik toe! Ik blijf overigens wel bij mijn mening, maar ik besef, nog meer dan toen deze conversatie nog niet had plaatsgevonden, dat ik het ook wel mis kan hebben. Causaliteiten kunnen nu eenmaal erg complex zijn. Voor mij blijft het een ("politiek vervuild") verhaal waarin twee dingen tegelijk gebeuren, zodat het ene ("er is een regering!") maar snel wordt uitgeroepen tot oorzaak van het andere ("en de crisis ebt weg, ergo Bart De Wever was de oorzaak van de crisis!"). Maar het is heel goed mogelijk dat we op één of andere manier een grafiek kunnen maken met de evolutie van de rentevoeten in België, Duitsland, en daarnaast nog, zeg, Frankrijk en Oostenrijk. Veel grotere nauwkeurigheid! Zet op de X-as ook nog eens de datum van het verdwijnen van Bart De Wever en het aantreden van de regering, toon aan dat zich daar veel grotere bewegingen in de rente afspelen dan op dat moment in de vergelijkbare landen (en dat die bewegingen dan nog gaan in de richting die nodig is om de theorie te bevestigen) en ik zal er nog eens goed over moeten nadenken.

Maar eerlijk gezegd, de verhaaltjes alsof het "allemaal" de schuld was van Bart De Wever... In haar serieuze vorm gaat de discussie alleen over het relatief belang van die Belgische politieke crisis in het geheel van de Europese economische crisis. Mijn opinie blijft: het aandeel van de Belgische politieke crisis was daarin zo goed als niets. Maar ik kan het mis hebben...

----------------------------------
(1) http://speelsmaarserieus.blogspot.be/2010/02/complexe-wetenschappen-en-politieke.html

Geen opmerkingen: