Vandaag ontmoet ik een interessant probleem van "relatieve
causaliteit". Het probleem was: wat was de oorzaak van de snel stijgende
rente op Belgische staatsobligaties in de herfst van 2011? En omdat het
een complex politiek-economisch vraagstuk is, is er ook veel ruimte
voor "politieke vervuiling van het denken" (1). Alleen, het is niet
omdat ik gevoelig ben voor die vervuiling, dat die vervuiling er ook nog is. En dus werd het een interessante kwestie...
Het
voorstel was: de stijgende rente, dat was de schuld van Bart De Wever!
Ja, want zodra die eindelijk uit het spel was gewerkt, en België
hoerahoera een regering had onder de PS (hoerahoerahoera) zakte de rente
als een baksteen. En dus was bewezen dat Bart De Wever en de politieke
onzekerheid oorzaak van de crisis was.
Daar tegenover staan mensen zoals ik die denken dat de Belgische rente steeg omdat Europa als geheel
in crisis zat. Verder denken mensen zoals ik dat die crisis alleen maar
verergerd werd door een filosofie die vindt dat overheden daar vooral
niets mochten aan doen. En even vanzelfsprekend was dat allemaal
"bewezen" toen de ECB dan toch maar besliste om in te grijpen, ergens
laat in 2011, en toen zakten de rentevoeten als volgt:
Je
ziet, neem ik aan, mijn punt? Als je ziet dat al die rentes in al die
landen allemaal tegelijk beginnen te dalen, juist op het moment dat de
ECB haar werk begint te doen... ja, dan is een fatsoenlijk mens toch
uitgepraat? Of deed het verdwijnen van Bart De Wever en het verschijnen
van een Belgische regering - in het bijzonder aangevoerd door de
Belgische PS (!) - ook de rente dalen in Italië en Griekenland? En in
Portugal en Ierland?
Maar juist omdat het een
gesprek onder serieuze mensen was kwam al snel het punt tevoorschijn:
dat kan je aan deze grafiek niet zien. Om te beginnen trekt Griekenland
de hele schaal compleet scheef. Maak dezelfde figuur zonder Griekenland,
en je zal al veel beter de precieze bewegingen zien van België versus
Duitsland, of versus de rest. En pas wanneer je de neerslag van de
"gevolgen" in die grafieken ziet kan je ze naast een chronologie van de
beweerde "oorzaken" leggen, en zien of er wel, of juist niet, een
waarneembaar verband bestaat tussen het aantreden van een Belgische
regering en het wegebben van de crisis.
En dat geef ik
toe! Ik blijf overigens wel bij mijn mening, maar ik besef, nog meer dan
toen deze conversatie nog niet had plaatsgevonden, dat ik het ook wel
mis kan hebben. Causaliteiten kunnen nu eenmaal erg complex zijn. Voor
mij blijft het een ("politiek vervuild") verhaal waarin twee dingen
tegelijk gebeuren, zodat het ene ("er is een regering!") maar snel wordt
uitgeroepen tot oorzaak van het andere ("en de crisis ebt weg, ergo
Bart De Wever was de oorzaak van de crisis!"). Maar het is heel goed
mogelijk dat we op één of andere manier een grafiek kunnen maken met de
evolutie van de rentevoeten in België, Duitsland, en daarnaast nog, zeg,
Frankrijk en Oostenrijk. Veel grotere nauwkeurigheid! Zet op de X-as
ook nog eens de datum van het verdwijnen van Bart De Wever en het
aantreden van de regering, toon aan dat zich daar veel grotere
bewegingen in de rente afspelen dan op dat moment in de vergelijkbare
landen (en dat die bewegingen dan nog gaan in de richting die nodig is
om de theorie te bevestigen) en ik zal er nog eens goed over moeten
nadenken.
Maar eerlijk gezegd, de verhaaltjes alsof het
"allemaal" de schuld was van Bart De Wever... In haar serieuze vorm
gaat de discussie alleen over het relatief belang van die Belgische politieke crisis in het geheel van de Europese economische crisis.
Mijn opinie blijft: het aandeel van de Belgische politieke crisis was
daarin zo goed als niets. Maar ik kan het mis hebben...
----------------------------------
(1) http://speelsmaarserieus.blogspot.be/2010/02/complexe-wetenschappen-en-politieke.html
Geen opmerkingen:
Een reactie posten